Ból barku może powstawać w samym barku lub wynikać ze zmian w tkankach znajdujących się wokół niego (mięśniach, ścięgnach, więzadłach), zmian w kręgosłupie szyjnym, klatce piersiowej (np. guz Pancoasta), wątrobie, przeponie, sercu.
Ból może występować cały czas lub pojawiać się (zaostrzać się) tylko przy wykonywaniu ruchów.
Czym jest ból barku?
To co nazywamy barkiem jest tak naprawdę złożonym mechanizmem składającym się z kilku stawów połączonych mięśniami i ścięgnami. Bark umożliwia nam wykonywanie szerokiego zakresu ruchów, jednak dzieje się to kosztem zwiększonego ryzyka niestabilności i podatności na urazy, a w konsekwencji bólu.
Ból barku może powstawać:
- w samym barku
- wynikać ze zmian w tkankach znajdujących się wokół niego (mięśniach, ścięgnach, więzadłach),
- zmian w kręgosłupie szyjnym,
- klatce piersiowej (np. guz Pancoasta),
- wątrobie,
- przeponie,
- sercu.
Ból barku powstający w wyniku zmian w innych narządach nazywa się „bólem rzutowanym”. Taki typ bólu zazwyczaj nie wzmaga się podczas wykonywania ruchów w stawie barkowym (występuje niezależnie od wykonywanych ruchów).
Ból może występować cały czas lub pojawiać się (zaostrzać się) tylko przy wykonywaniu ruchów. Może być krótkotrwały (mijający po kilku dniach) lub stały, wymagający konsultacji lekarskiej. Wynikać może z:
- urazów,
- przeciążeń
- zakażeń
- chorób przewlekłych.
Reklama
Przyczyny powstawania bólu barku
Najczęstszymi przyczynami bólu barku są problemy dotyczące mięśni, ścięgien i więzadeł, rzadziej kości. Problemy te można pogrupować w trzy kategorie:
- Zapalenia kaletek maziowych, ścięgien i pochewek ścięgnistych – mogące wynikać z powtarzających się przeciążeń powstających na tle uprawianego sportu lub wykonywanej pracy, ostrego urazu skutkującego naderwaniem/zerwaniem ścięgna (np. uszkodzenie stożka rotatorów, który w warunkach fizjologicznych odpowiada za utrzymanie stabilności i poprawności ruchów barku). Często z uszkodzeniem stożka rotatorów współistnieje zapalenie kaletek maziowych. Wynikiem zapalenia kaletek maziowych może być zespół bolesnego barku.
- Choroby stawów (reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów).
- Urazy ostre/niestabilność w stawie barkowym – czasami, np. w wyniku urazu, kość może „wyskoczyć” ze stawu. Taką przypadłość określamy jako niestabilność stawu. Nawracające „wyskakiwanie” (np. główki kości ramiennej z panewki stawu) może doprowadzić do rozwinięcia się przewlekłego bólu w obrębie barku oraz uczucia niestabilności podczas podnoszenia ramienia.
Rzadziej ból barku może wynikać z rosnących guzów, infekcji, ucisku nerwów.
Inne choroby mogące powodować ból w barku to np.:
- uraz splotu barkowego;
- zapalenie wielomięśniowe/skórnomięśniowe;
- zesztywniejące zapalenie stawów kręgosłupa;
- zawał serca;
- polimialgia reumatyczna;
- infekcyjne zapalenie stawów;
- odma opłucnowa.
Reklama
Ból barku - konsultacja lekarska
Bardzo ważne jest by nie przedłużać leczenia. Jeśli po pięciu - siedmiu dniach leczenia w domu, ból nie ustępuje, jeśli z dnia na dzień się nasila lub towarzyszy mu znaczny obrzęk i zaczerwienienie należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Opóźnienie wdrożenia właściwego leczenia może skutkować nawracającymi dolegliwościami, deformacjami lub nawet niepełnosprawnością barku.
W przypadku stanów nagłych (nagłe obrzęknięcie stawu, niemożność wykonywania ruchów w stawie, krwawienie, złamanie otwarte), którym towarzyszy ostry ból, należy niezwłocznie udać się do lekarza lub do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.
Jeśli bólowi barku towarzyszy:
- duszność,
- uczucie ciasnoty lub rozpierania w klatce piersiowej,
- uczucie strachu,
- zimne poty
mogą być to objawy zawału serca. W takim przypadku należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe pod numerem telefonicznym 999 lub 112.
Przed pierwszą wizytą u lekarza warto przygotować sobie następujące rzeczy:
- listę objawów, które niepokoją pacjenta (kiedy wystąpiły, jak długo się utrzymują, czy coś powoduje ich zaostrzanie się lub ustępowanie – szczególnie, które ruchy wpływają na zaostrzanie się bólu);
- listę zażywanych na stałe leków;
- listę chorób na jakie pacjent leczy się przewlekle;
- listę nurtujących pytań odnośnie choroby.
Nie bój i nie wstydź się zadawać lekarzowi pytań. Podczas wizyty służy Ci on swoją wiedzą najlepiej jak potrafi.
W przypadku dolegliwości bólowych barku, specjalistami do jakich może skierować pacjenta lekarz rodzinny są reumatolog, ortopeda lub specjalista rehabilitacji medycznej.
Ze względu na szeroką gamę chorób, które mogą powodować ból barku, trudno przewidzieć na jakie badania zdecyduje się lekarz. Na pewno zbierze z pacjentem wywiad lekarski i przeprowadzi badanie fizykalne (ze szczególnym zwróceniem uwagi na ewentualny obrzęk, zakres ruchów czynnych i biernych). Może również skierować na:
- zdjęcie RTG barku,
- tomografię komputerową,
- rezonans magnetyczny (w przypadku podejrzewania pozakostnych przyczyn dolegliwości),
- badanie przewodnictwa nerwowego (jeśli podejrzewa, że za bólem kryje się ucisk lub uszkodzenie nerwu),
- artroskopię.
Niestety ból barku może pojawić się u każdej osoby, niezależnie od wieku, poziomu aktywności fizycznej, diety. Chociaż uważa się, że największy wpływ na dolegliwości bólowe w obrębie barku ma źle dobrana aktywności fizyczna (np. zbyt duże obciążenia w stosunku do przygotowania, zbyt długi i intensywny trening, nieprawidłowa postawa ciała w trakcie pracy).
Do urazów barku predysponują sporty takie jak:
- koszykówka,
- siatkówka,
- golf,
- tenis,
- gimnastyka.
Starszy wiek zwiększa ryzyko osteoporozy i choroby zwyrodnieniowej stawów, a więc zwiększa również ryzyko złamań i zmian degeneracyjnych w obrębie barku.
Reklama
Ból barku - leczenie i zapobieganie
Ogólne zalecenia w leczeniu i zapobieganiu bólu barku obejmują:
- odpowiednie dostosowanie aktywności fizycznej do właściwego dla pacjenta poziomu, zależnego od jego kondycji fizycznej i zdrowotnej;
- odpoczynek;
- prowadzenie odpowiedniej rozgrzewki przed ćwiczeniami;
- zimne okłady (np. kostki lodu zawinięte w ręcznik) przykładane w bolące miejsce na 15-20 minut kilka razy dziennie. Zimne okłady można zamienić na ciepłe – wszystko zależy od preferencji pacjenta i tego po zastosowaniu jakich temperatur mija u niego ból;
- stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych by zmniejszyć ból i ewentualne zapalnie. Preferuje się maści (zawierające np. diklofenak), gdyż w porównaniu do tabletek dają mniej efektów ubocznych;
- zabiegi rehabilitacyjne (ćwiczenia, indywidualna terapia z pacjentem, leczenie zimnem/ciepłem w zależności od preferencji pacjenta);
- w poważnych przypadkach lekarz może zdecydować się na podawanie dostawowych zastrzyków z glikokortykosteroidów. Powodują one zmniejszenie się stanu zapalnego i bólu, jednak mogą uszkadzać chrząstkę stawową. Dlatego nie mogą być one stosowane zbyt często lub jako forma leczenia długofalowego.
Niektóre choroby barku mogą wymagać przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego (np. niektóre urazy stożka rotatorów, zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawów). Jednak u około 90% pacjentów z bólem barku, dolegliwości mijają po zastosowaniu leczenia nieoperacyjnego (wymienionego powyżej).
