Ból biodra jest bardzo częstą dolegliwością zgłaszaną przez pacjentów. Ból może być wynikiem działania całej gamy czynników jak np. urazów, infekcji, chorób przewlekłych. W diagnostyce przyczyny, oprócz samego występowania bólu, istotna jest jego lokalizacja oraz objawy towarzyszące (np. ogólnoustrojowe – gorączka, osłabienie, utrata masy ciała).
Ból, w wyniku problemów lokalizujących się w samym stawie biodrowym, umiejscawia się zazwyczaj na wewnętrznej powierzchni uda, pachwinach. Ból na zewnętrznej powierzchni uda lub pośladka sugeruje problem wywodzący się z tkanek miękkich otaczających staw (mięśnie, ścięgna, więzadła, kaletki maziowe).
Ból promieniujący wzdłuż tylnej powierzchni uda może wskazywać na rwę kulszową. Bóle lokalizujące się w okolicy uda (zewnętrznej powierzchni pośladków) mogą również pochodzić np. z kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego.
Przyczyny powstawania bólu biodra
Najczęstszymi przyczynami bólu biodra są:
- zapalenia stawów (np. choroba zwyrodnieniowa stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, infekcyjne zapalenie stawów, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów);
- zapalenia kaletek maziowych (w tej lokalizacji zazwyczaj bez widocznego obrzęku i odczuwalnego ocieplenia, ze względu na głębokość położenia kaletki);
- przeciążenia/zapalenia mięśni lub ścięgien – charakterystyczne jest dla nich to, że ulegają zaostrzeniu kiedy porusza się kończyną dolną w jednym określonym kierunku (zależnie od przeciążonej grupy mięśniowej);
- ucisk/uszkodzenie nerwu (np. rwa kulszowa, wypadnięcie dysku międzykręgowego, meralgia parestetyczna).
Inne przyczyny bólu biodra to np.:
- złamanie kości udowej;
- złamanie kości miednicy;
- przepuklina pachwinowa;
- proces nowotworowy;
- fibromialgia;
- choroba Pageta (kości);
- osteoporoza;
- martwica jałowa kości.
Reklama
Konsultacja bólu biodra przez lekarza - do kogo się zgłosić?
Bardzo ważne jest by nie przedłużać leczenia domowego. Jeśli po pięciu - siedmiu dniach leczenia domowymi sposobami ból nie ustępuje, jeśli z dnia na dzień się nasila lub towarzyszy mu znaczny obrzęk i zaczerwienienie należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Opóźnienie wdrożenia właściwego leczenia może skutkować nawracającymi dolegliwościami, deformacjami lub nawet niepełnosprawnością.
W przypadku stanów nagłych:
- nagłe obrzęknięcie stawu,
- niemożność wykonywania ruchów w stawie,
- niemożność obciążenia danej kończyny,
- krwawienie,
- złamanie otwarte,
- utrata kontroli/czucia w kończynie,
którym może towarzyszy ostry ból, należy niezwłocznie udać się do lekarza lub do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Przed pierwszą wizytą u lekarza warto przygotować sobie następujące rzeczy:
- listę objawów, które niepokoją pacjenta (kiedy wystąpiły, jak długo się utrzymują, czy coś powoduje ich zaostrzanie się lub ustępowanie – szczególnie, które ruchy wpływają na zaostrzanie się bólu);
- listę zażywanych na stałe leków;
- listę chorób na jakie pacjent leczy się przewlekle;
- listę nurtujących pytań odnośnie choroby.
Nie bój i nie wstydź się zadawać lekarzowi pytań. Podczas wizyty służy Ci on swoją wiedzą najlepiej jak potrafi.
W przypadku dolegliwości bólowych biodra, specjalistami do jakich może skierować pacjenta lekarz rodzinny są reumatolog, ortopeda lub specjalista rehabilitacji medycznej. Ze względu na szeroką gamę chorób, które mogą powodować ból biodra, trudno przewidzieć na jakie badania zdecyduje się lekarz.
Na pewno zbierze z pacjentem wywiad lekarski i przeprowadzi badanie fizykalne (ze szczególnym zwróceniem uwagi na ewentualny obrzęk, zakres ruchów czynnych i biernych). Może również skierować na:
- zdjęcie RTG bioder,
- tomografię komputerową,
- rezonans magnetyczny (w przypadku podejrzewania pozakostnych przyczyn dolegliwości),
- badanie przewodnictwa nerwowego (jeśli podejrzewa, że za bólem kryje się ucisk lub uszkodzenie nerwu),
- artroskopię.
Niestety ból biodra może pojawić się u każdej osoby, niezależnie od wieku, poziomu aktywności fizycznej, diety. Chociaż uważa się, że największy wpływ na dolegliwości bólowe w obrębie biodra ma źle dobrana aktywności fizyczna (np. zbyt duże obciążenia w stosunku do przygotowania, zbyt długi i intensywny trening).
Do urazów biodra predysponują sporty takie jak: koszykówka, piłka nożna, gimnastyka. Starszy wiek zwiększa ryzyko osteoporozy i choroby zwyrodnieniowej stawów, a więc zwiększa również ryzyko złamań i zmian degeneracyjnych w obrębie biodra.
Reklama
Sposoby leczenia bólu bioder
Ogólne zalecenia w leczeniu bólu biodra (w tym domowe sposoby leczenia) obejmują:
- odpowiednie dostosowanie aktywności fizycznej do właściwego dla pacjenta poziomu, zależnego od jego kondycji fizycznej i zdrowotnej;
- odpoczynek i odciążanie chorego biodra;
- zimne okłady (np. kostki lodu zawinięte w ręcznik) przykładane w bolące miejsce na 15-20 minut kilka razy dziennie. Zimne okłady można zamienić na ciepłe – wszystko zależy od preferencji pacjenta i tego po zastosowaniu jakich temperatur mija u niego ból;
- stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych by zmniejszyć ból i ewentualne zapalnie. Preferuje się maści (zawierające np. diklofenak), gdyż w porównaniu do tabletek dają mniej efektów ubocznych;
- zabiegi rehabilitacyjne (ćwiczenia, indywidualna terapia z pacjentem, leczenie zimnem/ciepłem w zależności od preferencji pacjenta);
- w poważnych przypadkach lekarz może zdecydować się na podawanie dostawowych zastrzyków z glikokortykosteroidów. Powodują one zmniejszenie się stanu zapalnego i bólu, jednak mogą uszkadzać chrząstkę stawową, dlatego nie stosuje się ich w leczeniu długofalowym.
Niektóre choroby biodra mogą wymagać przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego (np. zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawów). Jednak u większości pacjentów z bólem biodra, dolegliwości mijają po zastosowaniu leczenia nieoperacyjnego (wymienionego powyżej).
Reklama
Jak zapobiegać powstawaniu bólu biodra? Profilaktyka
Warto pamiętać o dewizie, że „łatwiej jest zapobiegać niż leczyć”. Dlatego, by uniknąć dolegliwości bólowych w obrębie biodra:
- dbaj o by zapewnić swojemu organizmowi odpowiednią dobową dawkę wapnia i witaminy D (by minimalizować ryzyko złamań);
- utrzymuj właściwą masę ciała, zwalczaj nadwagę;
- podczas uprawiania sportów pamiętaj by zakładać ochraniacze;
- zapobiegaj upadkom poprzez odpowiednie oświetlenie domu, zabezpieczanie śliskich powierzchni, mocowanie dywanów do podłogi, mocowanie uchwytów w wannie oraz toalecie (w razie potrzeby), noszenie odpowiedniego obuwia (dobrze dobranego do warunków pogodowych);
- prowadź odpowiednią rozgrzewkę przed ćwiczeniami;
- w razie potrzeby skorzystaj z laski, chodzika, wkładek do butów, które ułatwią odciążanie chorego biodra.
Zalecane ułożenie ciała zapobiegające rozwijaniu się bólu biodra:
Poniższe pozycje i czynności są zalecane, gdyż zmniejszają ryzyko powstania urazu biodra i otaczających tkanek miękkich:
- utrzymuj właściwą masę ciała, zwalczaj nadwagę;
- siedź w pozycji lekko odchylonej do tyłu;
- siedź z nogami lekko skręconymi na zewnątrz;
- stojąc rozkładaj ciężar ciała równomiernie na obie nogi;
- podnosząc i nosząc pakunki trzymaj je blisko ciała;
- śpij na plecach z niezłączonymi nogami;
- śpiąc na boku, śpij na stronie nie objętej procesem chorobowym.
Reklama
Ćwiczenia na ból biodra
Ćwiczenia na ból biodra są wykonywane przez fizjoterapeutę lub samodzielnie. Należy stosować się jego wszelkich zaleceń, by w przyszłości uniknąć powikłań oraz pogłębienia schorzenia. W zniwelowaniu schorzenia niekiedy wystarcza odpowiednia aktywność fizyczna, zaproponowana przez specjalistę.
Do najczęstszych ćwiczeń na ból biodra zaliczyć można:
- stretching,
- pilates,
- pływanie,
- aerobic,
- nordic walking.
Przed samodzielnym wykonywaniem jakichkolwiek ćwiczeń zawsze należy pamiętać o odpowiedniej rozgrzewce, by uniknąć niechcianej kontuzji. U niektórych pacjentów, fizjoterapeuta stosuje tzw. rollery, których zadaniem jest rozmasowywanie wybranych partii ciała.
Reklama
Ból biodra po bieganiu
Ból biodra po bieganiu to częsta dolegliwość występująca wśród osób aktywnych fizycznie, np. biegaczy. Często spowodowany jest:
- niewłaściwym wykonywaniem ćwiczeń,
- źle dobranym obuwiem,
- zbyt krótką rozgrzewką przed treningiem,
- przeciążeniem mięśni i stawów, np. na skutek zbyt silnego obciążenia.
By uniknąć kontuzji zawsze należy pamiętać o odpowiedniej rozgrzewce oraz dopasowaniu poziomu treningu do możliwości, gdyż w łatwy sposób można doprowadzić do poważnych urazów.
