Co to jest refluks żołądkowo-przełykowy?
Do najczęstszych chorób przełyku zalicza się refluks żołądkowo-przełykowy. Piśmiennictwo wskazuje jeszcze na takie jego określenia jak: GERD od pierwszych liter wyrazów „gastroesophageal reflux disease” lub GORD jako skrót od „gastro-oesophageal reflux disease”.
W praktycznie nieaktualnej klasyfikacji ICD 10 opisywany jest jako „zarzucanie żołądkowe z zapaleniem przełyku”. Natomiast ICD 11 definiuje refluks żołądkowy jako „stan, który rozwija się, gdy zarzucanie treści żołądkowej powoduje uciążliwe objawy i/lub powikłania”. Refluks w ICD 11 znajduje się także wśród chorób układu pokarmowego, które są związane z ciążą, porodem lub połogiem. Jest to dość uzasadniony wybór, ponieważ ciężarnym często towarzyszy choroba refluksowa.
Badania populacyjne z 2008 roku opublikowane przez zespół takich badaczy jak: Zagari, Fuccio, Wallander na łamach „Gastro-oesophageal reflux symptoms…” (2008) wskazują, że choroba może występować u około 44 proc. populacji.
Co istotne, refluks żołądka dotyka nie tylko dorosłych, ale rozpoznaje się także chorobę refluksową u dzieci. Na refluks przełykowy chorują nawet kilkumiesięczne maluchy. Refluks żołądkowy u niemowląt to temat, na który uwagę powinni zwrócić rodzice maluszków.
Wiesz już, co to jest refluks żołądka, poznaj teraz jego przyczyny.
Reklama
Przyczyna refluksu żołądkowo-przełykowego
Choroba refluksowa to efekt zaburzenia funkcji bariery antyrefluksowej i niewłaściwego napięcia dolnego zwieracza przełyku oraz odnóg przepony. To także problem z opróżnianiem żołądka oraz wysokie ciśnienie w jamie brzusznej. Wśród przyczyn refluksu można wymienić również nieodpowiednią dietę, bogatą w tłuszcze i kofeinę.
Refluks żołądkowo-przełykowy nierzadko powstaje jako reakcja na leki, które przyczyniają się do naruszenia bariery antyrefluksowej. Zaliczyć do nich można azotany oraz antagonistów kanałów wapniowych, a nawet leki antykoncepcyjne.
Refluks żołądkowo-jelitowy może pojawić się w następstwie takich sytuacji jak:
- otyłość,
- ciąża, co ma związek z działaniem hormonów oraz uciskiem na żołądek wywołanym przez rozwijający się płód,
- przepuklina rozworu przełykowego,
- cukrzyca,
- zaburzenia hormonalne,
- zaburzenia neurologiczne wtórnie do nadużywania alkoholu,
- twardzina układowa.
Oznacza to, że wśród przyczyn refluksu żołądkowo-przełykowego znajdują się też inne choroby.
Reklama
Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego
Większość pacjentów z refluksem przełykowym – jak można przeczytać w pracy „Choroba refluksowa przełyku: najnowsze badania i postępowanie”, opublikowanej w „Medycyna Po Dyplomie” (2010) – ma takie objawy jak:
- zgaga,
- odbijanie kwaśną treścią,
- regurgitacje,
- uczucie guli w gardle,
- nudności,
- ból gardła,
- ból w klatce piersiowej,
- chrypka,
- suchy kaszel.
Warto tu również zwrócić uwagę na pozaprzełykowe zespoły, które towarzyszą refluksowi żołądkowo-przełykowemu takie jak m.in.:
- refluksowy zespół astmatyczny,
- refluksowy zespół nadżerek zębowych,
- nawracające zapalenie ucha środkowego,
- włóknienie płuc,
- zapalenie zatok obocznych nosa.
Objawy refluksu żołądkowo-jelitowego cechuje różny stopień nasilenia, co znajduje przełożenie w przyjętej terapii.
Reklama
Leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego
Większość pacjentów, u których występują typowe objawy refluksu, nie musi być poddawana dodatkowym badaniom. Niemniej jednak znane są m.in. takie metody diagnostyki tej choroby jak:
- ezofagogastroduodenoskopia,
- manometria przełykowa,
- badania pH-metryczne wykonywane w trybie ambulatoryjnym,
- wielokanałowa impedancja przełykowa.
Ostatecznie to lekarz decyduje o tym, czy pacjent kwalifikuje się do określonego typu badania. Zwykle wskazaniem do dodatkowej diagnostyki jest brak odpowiedzi organizmu na próbne leczenie refluksu inhibitorami pompy protonowej lub/i obecność alarmujących objawów, np. niedokrwistości, wymiotów, spadku masy ciała bez konkretnej przyczyny.
Jak leczyć refluks żołądkowy? Bardzo istotna jest tu kwestia zmiany nawyków żywieniowych, co może przynieść znaczącą poprawę. Aby zapobiec nasilaniu się refluksu, należy ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożywania niektórych produktów, np. jedzenia fast food’ów.
M. Śmiechowska i M. Cugowska, w publikacji „Rola żywienia i żywności w chorobie refluksowej” (Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2011), zalecają odrzucenie esencjonalnych rosołów, bulionów, wywarów grzybowych oraz warzywnych na rzecz produktów wchodzących w skład tzw. białej diety, gdzie dominują takie produkty jak: woda, ziemniaki, siemię lniane czy w ograniczonych ilościach: chudy drób oraz czerstwe pieczywo.
Dlatego dietę przy refluksie można zaliczyć do tzw. domowych sposobów leczenia refluksu.
Wśród nowoczesnych metod radzenia sobie z tą chorobą wymienić można leki, a także – w skrajnych wypadkach – leczenie operacyjne. Chociaż – jak można przeczytać w pracy Mathew’iego Banksa „Choroba refleksowa przełyku: najnowsze badania i postępowanie” – nie jest statystycznie zauważalna większa różnica pomiędzy leczeniem zachowawczym a operacyjnym. Ostatecznie każdorazowo o tym, jak leczyć refluks, decyduje lekarz.
Reklama
Leki na refluks żołądkowo-przełykowy
Aby zwalczyć objawy refluksu przełyku pacjenci przyjmują leki zobojętniające kwas solny lub hamujące jego wydzielanie. Do tej pierwszej grupy można zaliczyć np. tabletki na refluks żołądkowo-przełykowy, które zawierają węglan wapnia oraz sole magnezu i glinu.
Takie preparaty mimo że zmniejszają nasilenie objawów, nie radzą już sobie ze zmianami zapalnymi przełyku pojawiającymi się w przypadku choroby refleksowej.
Znacznie bardziej skuteczny jest drugi typ leków, który ma za zadanie powstrzymać wydzielanie kwasu solnego i zmniejszyć jego produkcję w żołądku na kilka dni.
