Choroba wieńcowa (niedokrwienna) serca - przyczyny, objawy, leczenie

Choroby układu krążenia są w dzisiejszych czasach głównym problemem zdrowotnym w krajach rozwiniętych. Około połowa zgonów w Polsce jest spowodowana właśnie tymi chorobami. Ponadto są one przyczyną inwalidztwa i generują znaczną część kosztów w systemie ochrony zdrowia.

Z drugiej jednak strony każdy z nas może zrobić bardzo dużo, by ryzyko rozwinięcia się chorób układu krążenia zminimalizować poprzez zmiany w zachowaniu, żywieniu, niestosowanie używek, czyli poprzez tzw. modyfikację czynników ryzyka.

Choroba niedokrwienna serca jest najczęstszą przyczyną śmierci w Polsce. Szacuje się, że na różne jej postacie cierpi ok 1 milion dorosłych Polaków. W ponad 90% przypadków jej przyczyną jest miażdżyca. Inne możliwe przyczyny to:

• zatory,
• zakrzepy,
• zapalenia i wady naczyń wieńcowych.

Serce - najważniejszy organ

Serce jest jednym z najważniejszych organów naszego ciała. Bez przerwy, przez całe nasze życie, pompuje krew do wszystkich tkanek i komórek ciała, bijąc średnio około 100 tys. razy na dobę. Jego nieprzerwana praca jest możliwa dzięki systemowi naczyń krwionośnych, zaopatrujących mięsięń sercowy w tlen i substancje odżywcze, a odbierających zeń dwutlenek węgla i produkty przemiany materii. Bogata w tlen krew jest doprowadzana do niego tętnicami wieńcowymi, na które składają się 2 główne; prawa i lewa tętnica wieńcowa.

Problemy ze zdrowiem serca pojawiają się przede wszytskim, gdy nie otrzymuje ono wystarczająco dużo tlenu i innych substancji odżywczych. Najczęściej ma to miejsce, gdy jedna (lub obie) tętnice wieńcowe ulegną znacznemu zwężeniu lub zatkaniu. Zwężenie jest efektem obecnej u każdego człowieka miażdżycy - jedni mają ją bardziej nasiloną, inni mniej i stąd u niektórych dochodzi do chorób serca, a u innych nie. Przyczyną zatkania tętnic wieńcowych jest natomiast najczęściej zator bądź zakrzep.

• Zobacz: Podejrzenie zawału

Reklama

Choroba wieńcowa - przyczyny

U zdrowego człowieka serce jest zaopatrywane w krew poprzez system naczyń wieńcowych. Są one wystarczająco szerokie i elastyczne, by dostarczyć odpowiednią ilość krwi z tlenem i innymi substancjami odżywczymi do mięśnia sercowego nawet podczas wysiłku, kiedy częstotliwość pracy serca wzrasta.

Naczynia wieńcowe z wiekiem ulegają jednak przekształceniom zwężającym ich światło. U każdego człowieka już od drugiej dekady życia w tętnicach zaczyna gromadzić się tłuszcz. Wysyca on ściany naczyń i stopniowo z wiekiem przybywa go coraz więcej. Powoduje to coraz większy uraz ścian naczyń, które chcąc się wyleczyć zaczynają przyciągac do siebie różne komórki układu odpornościowego i białka, tworząc tzw. płytkę miażdżycową, która zwęża naczynia. Samo zwężenie naczynia nie jest jeszcze bardzo groźne podczas spoczynku czy niewielkiego wysiłku.

Jednak podczas znacznego wysiłku, kiedy nasze serce potrzebuje więcej tlenu, a zatem więcej krwi musi przepłynąć przez zwężone naczynie, mięsień sercowy nie otrzymuje tlenu w wystarczającej ilości, co prowadzi do jego uszkodzenia oraz do wystąpienia objawów bólowych. Stan, kiedy podczas zwiększonego wysiłku pacjent odczuwa ból nazywa się stabilną dusznicą bolesną.

Nasz organizm próbuje jednak radzić sobie z problemem zwężonych naczyń i jeśli proces ten trwa dostatecznie długo, wokół zwężonego miejsca powstają nowe naczynia, dzięki czemu przepływ krwi tylko niewiele się zmniejsza lub nawet pozostaje na tym samym poziomie, co przed wykształceniem blaszki miażdżycowej zwężającej naczynie. Proces budowy nowych naczyń nazywamy powstawaniem krążenia obocznego.

Niestety czasami blaszka miażdżycowa jest krucha i słaba, ulega rozerwaniu, odsłaniając dla płynącej krwi tłuszczowe wnętrze, do którego bardzo łatwo przywierają płytki krwi (okrągłe komórki odgrywające bardzo ważną rolę podczas krzepnięcia krwi). Powoduje to sformowanie się zakrzepu, który może ulec zanikowi dzięki naturalnym mechanizmom antyzakrzepowym, czasem jednak zakrzep wzrasta i zwęża tętnice jeszcze bardziej, niejednokrotnie prowadząc do jej zamknięcia. Kiedy do tego dojdzie, mówimy już o ostrym zespole wieńcowym - dużo poważniejszej odmianie choroby niedokrwiennej serca, która musi być leczona w szpitalu.

Rozwojowi chorób serca sprzyja wiele czynników. Najważniejsze z nich to:

• palenie tytoniu,
• zwiększone ciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• zwiększone stężenie cholesterolu.

Znaczący wpływ na powstanie miażdżycy tętnic mają brak aktywności fizycznej, otyłość i nieprawidłowa dieta. Proszę zauważyć, że wszystkie powyższe czynniki mogą być przez nas zmienione i kontrolowane. To właśnie od każdego z nas zależy, jak dług będziemy się cieszyć zdrowym sercem i pełnią sprawności.

Profilaktyka pierwotna i wtórna opiera się przede wszystkim na unikaniu czynników ryzyka:

• zaprzestanie palenia tytoniu;
• regularna aktywność fizyczna;
• kontrola poziomu cholesterolu - jeśli nie udaje się wyregulowac go dietą - leczenie farmakologiczne;
• dbałość o utrzymanie należnej wagi ciała;
• dieta bogata w warzywa i owoce, unikanie potraw tłustych, smażonych;
• dobra kontrola nadciśnienia - regularne przyjmowanie leków;
• dobra kontrola cukrzycy - przestrzeganie diety, regularne zarzywanie leków, kontrola poziomu glukozy we krwi;
• unikanie stresu;
• stosowanie profilaktyki przeciwzakrzepowej jeśli występuje migotanie przedsionków;
• wady zastawkowe, wypadanie płatka zastawki mitralnej - przy znacznym uszkodzeniu zastawki lub inne wskazania nie wynikające z zaburzeń pracy serca.

Zachowania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób serca np. poprzez zaprzestanie palenia papierosów nazywamy modyfikacją czynników ryzyka. Palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej i nieprawidłową dietę można zmienić przy odrobinie dobrej woli. Nadciśnienie, cukrzyca i zwiększone stężenie cholesterolu we krwi wymagają często modyfikacji diety, ścisłej współpracy z lekarzem, przestrzegania jego zaleceń oraz regularnego przyjmowania leków.

Niektórych czynników ryzyka jednak nie da się zmodyfikować. Należą do nich:

• wczesne występowanie choroby niedokrwiennej serca w rodzinie,
• płeć męska,
• wiek.

Obecność wielu czynników ryzyka świadczy o większym prawdopodobieństwie wystąpienia chorób układu krążenia. Każdy z nas może obliczyć poziom tzw. ryzyka sercowo-naczyniowego, to znaczy przekonać się na podstawie obecnych u niego czynników ryzyka, jakie grozi mu niebezpieczeństwo wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

• Sprawdź czym jest: Przewlekła niewydolność serca

Reklama

Stabilne zespoły wieńcowe

Stabilne zespoły wieńcowe można podzielić na:

• stabilna choroba wieńcowa – występuje najczęściej;
• dławica odmienna (Prinzmetala) – objawy związane ze skurczem naczynia wieńcowego;
• sercowy zespół X – objawy związane z upośledzeniem przepływu krwi w drobnych naczyniach. Obraz tętnic wieńcowych w wykonywanej koronarografii jest najcześciej prawidłowy. Dodatkowo u 1/3 osób z sercowym zespołem X występują zaburzenia psychiczne, które mogą nasilać dolegliwości.
• dławica związana z mostkami mięśniowymi nad tetnicami wieńcowymi – podczas skurczu mięśnia mostek mięśniowy nad tetnicą wieńcową zwęża jej światło doprowadzając do powstania objawów dławicowych.

Reklama

Stabilna choroba wieńcowa

Stabilna choroba wieńcowa jest najczęściej diagnozowana na podstawie objawów klinicznych, oraz badań dodatkowych takich jak EKG i próby wysiłkowej, echo serca.

Stabilna choroba wieńcowa polega na pojawianiu się bólu wieńcowego podczas wysiłku fizycznego. W spoczynku ból nie występuje. Zaawansowanie choroby można ocenić na podstawie tego jaki wysiłek doprowadza do wystapienia dolegliwości bólowych w klatce piersiowej.

Jeśli zdarzają się epizody bólu także w spoczynku mówimy o niestabilnej chorobie wieńcowej. Podczas wizyty u lekarza na pewno lekarz odbędzie z tobą rozmowę na temat choroby, zbada cię oraz zleci badania, które pozwolą mu ustalić przyczynę dolegliwości.

Do oceny stopnia zaawansowania choroby służy skala stworzona przez Kanadyjskie Towarzystwo Sercowo- Naczyniowe (CCS):

• I ból wieńcowy przy większym, gwałtowniejszym lub długotrwałym wysiłku;
• II ból wieńcowy przy szybkim chodzeniu po płaskim, pod górę gdy jest zimno, po posiłkach, > 200 m po płaskim, po wejściu > 1 pietra;
• III ból wieńcowy przy przejściu po płaskim 100-200 m lub po wejściu na 1 pietro;
• IV ból wieńcowy przy jakimkolwiek wysiłku lub w spoczynku.

Reklama

Niestabilna choroba wieńcowa

Niestabilna choroba wieńcowa jest zaliczana do ostrych zespołów wieńcowych. Jest chorobą o większym stopniu zaawansowania niż stabilna choroba wieńcowa. W obu przypadkach objawy chorobowe są podobne, natomiast inne są okolicznosci ich wystąpienia. W niestabilnej dusznicy bolesnej objawy mogą pojawić się w spoczynku - niezależnie od wysiłku fizycznego. Nie dochodzi jednak do martwicy komórek mieśnia sercowego, nie występują charakterystyczne dla zawału zmiany w EKG oraz nie ma podwyższonego poziomu białek i enzymów sercowych we krwi.

Ważne jest, by pamiętać, że jeśli ból w klatce piersiowej nie ustępuje w spoczynku, ani do kilku minut po podaniu nitrogliceryny należy bez wahania dzwonić po karetkę!!

Reklama

Choroba wieńcowa - objawy

Objawem niedokrwienia serca jest przede wszystkim ból w klatce piersiowej. Ma on najczęściej postać ucisku, gniecenia, prawie nigdy nie jest to ból ostry, kłujący. Zazwyczaj odczuwany jest w środku klatki piersiowej, za mostkiem, ale może też promieniować do szyi, nadbrzusza i ramion - zwłaszcza lewego.

Ból ten jest wywoływany przez wysiłek fizyczny, stres emocjonalny i ustępuje po chwili spoczynku lub do kilku minut po przyjęciu podjęzykowo nitrogliceryny.

Jeśli dolegliwości bólowe towarzyszące niedokrwieniu przemijają w ciągu kilku minut, mówimy wtedy o stabilnej postaci dusznicy bolesnej.

Inne dolegliwości mogące wystąpić przy chorobie wieńcowej to:

• duszność - uczucie trudności w złapaniu oddechu, cięższe oddychanie;
• nierówna praca serca, kołatanie serca;
• szybsza praca serca;
• intensywne pocenie się;
• nudności.

Wszystkie powyższe objawy wiążą się z uszkodzeniem mięśnia sercowego przez niewystarczające zaopatrzenie w tlen, czyli przez niedokrwienie i występują gdy tlen i substancje odżywcze nie są doprowadzane do serca w wystarczających ilościach. Niedokrwienie jest skutkiem zwężenia naczyń przez proces miażdżycowy bądź zator czy zakrzep. Początkowo, gdy proces chorobowy nie jest nasilony, występuje ono podczas wysiłku, gdy serce potrzebuje większych ilości tlenu. Gdy choroba postępuje, niedokrwienie pojawia się nawet podczas niewielkiej aktywności fizycznej a w końcu i w spoczynku – przechodząc w niestabilną chorobę wieńcową lub doprowadzając do zawału serca.

Czasami jednak choroba wieńcowa postępuje skrycie i niedokrwienie, a nawet poważne jego następstwo, czyli zawał serca, mogą wystąpić nagle, bez żadnych poprzedzających objawów. U osób chorych na cukrzycę, ze względu na uszkodzenie nerwów, zamiast bólu może się pojawić tylko jeden lub kilka powyższych objawów bez bólu.

Choroba wieńcowa jest szalenie niebezpiecznym i podstępnym schorzeniem. Objawy mogą wystąpić po wielu latach trwania choroby. Choroba wieńcowa polega na zwężaniu się naczyń wieńcowych, które doprowadzają początkowo do stabilnej dławicy piersiowej, a w miarę postępu choroby światło naczynia staje się coraz mniejsze, w konsekwencji może dojść do całkowitego zablokowania przepływu krwi i zawału mięśnia sercowego, który często doprowadza do śmierci.

Jeśli występują u Ciebie objawy chorobowe – czyli gniotący, ściskający ból w klatce piersiowej podczas wysiłku lub stresu, duszność związana z wysiłkiem bądź stresem, bólowi towarzyszy bladość, osłabienie, wzmożona potliwość, nie wahaj się, by pójść do lekarza. Im wcześniej choroba zostanie zdiagnozowana tym łatwiej można zapobiec jej następstwom.

Reklama

Choroba wieńcowa - badania

EKG

Jednym ze sposobów diagnozowania stabilnej choroby wieńcowej jest badanie elektrokardiograficzne (EKG). W przypadku stabilnej choroby wieńcowej – EKG wykonane w spoczynku u pacjenta bez dolegliwości bólowych najczęściej jest prawidłowe. Zmiany można zaobserwować jedynie w czasie bólu wieńcowego.

Zapis krzywej EKG rejestruje potencjały elektryczne wywołane przez kurczący się mięsień sercowy. Jeśli dojdzie do odcięcia dowozu tlenu i składników odżywczych komórki mięśniowe zaczynają gorzej funkcjonować – co w konsekwencji zmienia ich kurczliwość i zdolność do przewodzenia impulsów – zatem krzywa EKG zmienia się w stosunku do krzywej pracy zdrowego serca. Jeśli niedokrwienie trwa długo komórki mięśniowe zaczynają obumierać – mówimy wtedy o zawale mięśnia sercowego.

Test obciążeniowy

Badanie przeprowadza się aby zmierzyć obciążenie, któremu może być poddane serce pacjenta zanim pojawią się dolegliwości bólowe świadczące o początkach niedokrwienia. Test przeprowadzany jest przez lekarza bądź wykwalifikowanego pracownika medycznego. Do ciała pacjenta zostają przyłączone elektrody rejestrujące pracę jego serca i przesyłające informacje do urządzenia EKG. Na początku badania pacjentowi wykonuje się badanie EKG w spoczynku, aby zmierzyć jego akcję serca. Następnie pacjent wchodzi na elektrycznie sterowaną bieżnię (bądź w niektórych przypadkach na ćwiczeniowy rowerek) i rozpoczyna chodzenie po bieżni.

Stopniowo nachylenie bieżni i prędkość chodzenia wzrastają, powodując zwiększenie wysiłku u badanego. Osoba obsługująca co jakiś czas pyta pacjenta, jak się czuje. Jeśli pojawią się jakiekolwiek objawy bólowe w klatce piersiowej, ramionach czy szyi, duszność, należy natychmiast poinformować o tym lekarza. Dodatkowo pacjent ma przy bieżni specjalny wyłącznik, którym może przerwać badanie jeśli poczułby się źle.

Obciążenie, a co za tym idzie wysiłek pacjenta stopniowo wzrastają, aż osiągną charakterystyczny dla wieku pacjenta poziom. Cały czas za pomocą urządzenia EKG zapisywana i analizowana jest praca serca pacjenta - wszelkie nieprawidłowości, przede wszystkim te o charakterze niedokrwienia moga być dzięki temu wykryte.

UWAGA!!! Test obciążeniowy jest przeciwwskazany u chorych z niestabilna chorobą wieńcową!!!

Badania laboratoryjne

Jeśli trafisz do lekarza w trakcie trwania bólu lekarz zleci wykonanie badania krwi. Wykonanie badania krwi ma na celu wykluczenie zawału serca. W przypadku stabilnej choroby wieńcowej – wyniki badań laboratoryjnych najczęściej nie wykazują żadnych odstępstw od normy.

Badania obrazowe

Echokardiogram - jest jednym z najbardziej użytecznych badań mięśnia sercowego. Wykorzystuje do swego działania ultradźwięki, czyli fale dźwiękowe o wyższej częstotliwości niż jesteśmy w stanie usłyszeć, które odbijając się od różncyh struktur ciała, mogą być wyłapane po powrocie i przetworzone na obraz konkreynych narządów czy ich części. Badanie to jest wykorzystywane do oceny funkcjonowania mięśnia sercowego, zastawek serca, wykrywania ich chorób oraz do oceny efektów leczenia serca po zabiegach operacyjnych.

W przypadku stabilnej choroby wieńcowej największe znaczenie ma wykonanie echokardiogramu wysiłkowego. Badanie jest wykonywane zaraz przed oraz bezpośrednio po okresie wzmożonego wysiłku fizycznego, który pacjent osiąga chodząc na ruchomej bieżni bądź jadąc na ćwiczeniowym rowerze. Zwiększony wysiłek serca można także osiągnąć, podając pacjentowi odpowiednie leki, gdy nie jest on zdolny do chodzenia po bieżni z innych przyczyn.

W diagnostyce niestabilnej choroby wieńcowej oraz zawału serca największe nzaczenie ma - echokardiogram przezklatkowy - najczęstszy sposób przeprowadzania badania. Pacjent leży na leżance na plecach, a lekarz przykłada głowicę echokardiografu do klatki piersiowej badanego. Musi być ona pokryta niewielką ilością żelu, ułatwiającego obrazowanie serca. Badanie jest bezbolesne, pacjent nie odczuwa jakiegokolwiek wpływu ultradzwięków.

Badanie to pozwala obserwować kurczliwość serca i ruchomość jego ścian podczas wysiłku, co może ujawnić zmniejszony przepływ krwi i niedostateczne odżywienie mięśnia sercowego, które normalnie nie występuje w spoczynku.

Cewnikowanie serca

To badanie, za pomocą którego możliwe jest dokładne zobrazowanie tętnic wieńcowych i znalezienie obszaru zwężenia. Podczas badania pacjent jest znieczulany najczęściej od pasa w dół. Leży na stole operacyjnym nad pacjentem znajduje się aparat z lampą rentgenowską. Do naczynia wprowadzony jest cewnik czyli malutka rurka. Przez cewnik podaje się kontrast i używając promieni rentgenowskich można zobaczyć jak kontrast płynie przez naczynia. Jeśli lekarze zauważą zwężenie są w stanie je poszerzyć przy pomocy stentów – czyli małych sprężynek umieszczanych w miejscu zwężenia. Czasami wykonywane badania obrazowe, rzadko wykorzystywane w diagnostyce choroby wieńcowej.

RTG klatki piersiowej

Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej wykonywane jest, aby ocenić stan serca, płuc, żeber i innych struktur obecnych w tej części ciała. W kardiologii służy przede wszystkim ocenie wielkości serca i ewentualnych zmian w płucach. Dodatkowo wykorzystywane jest przy sprawdzeniu, czy w klatce piersiowej pacjenta znajduje się rorusznik, cewniki naczyniowe, dreny.

CT (tomografia komputerowa) i MRI (tomografia rezonansu magnetycznego) – pozwalają odkryć czy serce jest prawidłowo zbudowane.

Scyntygrafia serca – badanie, za pomoca którego możliwe jest wyznaczenie obszaru uszkodzenia mięśnia sercowego.

• Przeczytaj: Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa - leczenie

Leczenie choroby wieńcowej w początkowym stadium to przede wszystkim zwalczanie czynników ryzyka. Należy więc:

• rzucić palenie,
• zadbać o właściwą dla swego wieku wagę,
• utrzymywać cholesterol i glukozę na właściwym poziomie we krwi,
• jesli występuje, to leczyć nadciśnienie,
• zwiększyć aktywność fizyczną.

Ponadto stosuje się leki zapobiegające zlepianiu się płytek krwi tworzących zakrzepy, a także leki przeciwniedokrwienne. Ta grupa leków zwalnia pracę serca i zmniejsza jego zapotrzebowanie na tlen.

W zależności od stopnia nasilenia choroby to leczenie może być wystarczające, bądź wymagane są dodatkowe sposoby terapii. Wśród nich wyróżniamy:

• leczenie operacyjne
• mniej obciążające dla pacjenta leczenie przezskórne.

Są to sposoby inwazyjne, a więc związane z mniejszą lub większą ingerencją w ciele pacjenta.

Obie metody mają na celu zwiększenie ukrwienia mięśnia sercowego poprzez wytworzenie nowych naczyć doprowadzających krew do serca - w przypadku metod chirurgicznych, bądź poszerzenie istniejących naczyń zwężonych przez proces miażdżycowy - w przypadku metod przezskórnych.

Chirurgiczne leczenie jest nazywane najczęściej by-passowaniem, a przezkórne to angioplastyka - zwana popularnie balonikowaniem lub stentowanie.

W przypadku gdy choroby nie da się kontrolować lekami – gdy stabilna choroba wieńcowa przechodzi w niestabilną chorobę wieńcową kwalifikuje się pacjenta do zabiegu poszerzania zwężonych naczyń - drogą przeznaczyniową albo kieruje się pacjenta do zabiegu operacyjnego – wszczepienia pomostów naczyniowych, które mają na celu ominąć zwężenie (by-passy).

Wiele czynników decyduje o tym wyborze. Najczęściej gdy choroba dotyczy jednego lub dwóch naczyń wieńcowych wykonuje się zabieg przeznaczyniowego poszerzania, natomiast gdy w wielu naczyniach wieńcowych doszło do znacznych zwężeń wykonuje się zabieg operacyjny.

Choroba wieńcowa - profilaktyka

Choroba wieńcowa wiąże się z nieodwracalnymi zmianami w tętnicach wieńcowych. Można je co prawda poszerzać czy też obchodzić poprzez by-pasy, jednak przyczyny zwężeń, jaka jest miażdżyca, nie da się zupełnie wyleczyć. Dlatego tak ważne są wszelkie działania pacjentów mające na celu nauczenie się życia z tą chorobą i zapobieganie jej postępowi oraz możliwie najlepsze dbanie o swoje serce.

Aby tak się stało, należy stosować się do kilku podstawowych reguł:

1. Zredukować czynniki ryzyka

Zmiana złych nawyków i stylu życia ma największe znaczenie w przeciwdziałaniu chorobie. Nie jest to jednak łatwe, więc aby zmiany były możliwe i trwałe, pacjent powinien mieć silną motywację i opracować odpowiednią strategię działania.

Najważniejsze to stworzyć konkretny plan działania, w którym wskażemy główne problemy i cele jakie chcemy osiągnąć. Następnie należy pamiętać, aby w jednym czasie próbować wyeliminować tylko jeden czynnik ryzyka - rzucanie palenia z jednoczesnym odchudzaniem jest zadaniem bardzo trudnym - na pewno łatwiej będzie najpierw rzucić palenie, a później postarać się o zmniejszenie wagi.

Bardzo dobrym pomysłem jest też zapisywanie wszelkich osiągnięć i nagradzanie się w jakiś sposób za odniesione sukcesy w walce z własnymi słabościami, nałogiem czy innymi. Niepowodzenia zaś nie powinny odstraszać od dalszej systematycznej pracy, ale motywować do jeszcze większego zaangażowania na rzecz zdrowia własnego ciała.

2. Regularnie zażywać przepisane leki

Bardzo ważne jest regularne zażywanie przepisanych przez lekarza leków. Należy wyrobić w sobie nawyk przyjmowania ich codziennie o stałej porze a nie tylko wtedy, kiedy pojawią się objawy. Przyjmowanie leków tylko wtedy, kiedy pacjent się gorzej czuje jest błędem i jest kompletnie nieskuteczne.

3. Nie bagatelizować niepokojących objawów, prawidłowo je rozpoznawać

Jeśli zauważysz jakieś niepokojące objawy lub zaczną się one pojawiać częściej lub będą bardziej nasilone, skontaktuj się niezwłocznie ze swoim lekarzem. W przypadku pojawienia się bólu dławicowego zażyj nitroglicerynę i odczekaj kilka minut. Jeśli to nic nie pomoże, zadzwoń natychmiast na pogotowie!

4. Regularnie kontrolować stan swojego serca u lekarza

Umawiaj się ze swoim lekarzem rodzinnym lub innym specjalistą na okresowe wizyty, by właściwie kontrolować proces leczenia.

Choroba wieńcowa - najczęściej zadawane pytania

Czy chorobę wieńcową da się wyleczyć?

Choroba niedokrwienna serca związana jest najczęściej ze zwężeniem tętnic wieńcowych doprowadzających krew do serca. Niestety zmiany te są nieodwracalne. Te zwężenia, które już powstały, nie znikną. Można natomiast zadbać o to, by blaszka zwężająca naczynie nie powiększała się lub w znacznym stopniu spowolnić ten proces oraz nie doprowadzić do powstania kolejnych obszarów zwężających naczynia. Należy przede wszystkim zredukować czynniki ryzyka, regularnie zażywać przepisane leki, stosować odpowiednią dietę, dążyć do osiągnięcia należnej wagi ciała i utrzymać ją, nie bagatelizować niepokojących objawów, prawidłowo je rozpoznawać i regularnie kontrolować stan swojego serca u lekarza.

Kardiologia jest działem medycyny, który rozwija się bardzo prężnie. Jeszcze nie tak dawno nawet nie marzono o operacji na otwartym sercu, teraz jest to wykonywane powszechnie w ośrodkach kardiochirurgii. Jeszcze młodszą gałęzią kardiologii jest kardiologia interwencyjna – czyli zabiegi wewnątrznaczyniowe – podczas których możliwe jest poszerzanie zwężonych tętnic za pomocą stentów.

Efekty zarówno stentowania, jak i wszczepiania by-passów są wspaniałe. Czasami dochodzi do całkowitego ustąpienia dolegliwości i pacjent może wrócić do swojej wcześniejszej aktywności. Należy jednak pamiętać, że pomimo braku dolegliwości trzeba dbać o siebie i ściśle stosować się do zaleceń lekarza.

Czy jeśli u mnie w rodzinie występowała choroba niedokrwienna, to ja też zachoruję?

Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W badaniach przeprowadzonych przez Lalonda, które miały na celu ukazanie co ma największy wpływ na stan zdrowia człowieka, okazało się że największe znaczenie ma styl życia, który stanowił 50%, czynniki środowiskowe wpływały na stan zdrowia w 20%, czynniki genetyczne miały swój 20% udział, a poziom opieki zdrowotnej wpływał na zdrowie w 10%. Oznacza to, że w znacznym stopniu jesteśmy w stanie sami wpływać na stan swojego zdrowia.

Należy dbać o zdrowy styl życia. Co to oznacza? Przede wszystkim trzeba postarać się o należną kontrolę nadciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu i cukrzycy. Jeśli chorujesz na nadciśnienie tętnicze staraj się unikać soli – najlepiej całkowicie ją wyeliminować z diety. Należy postarać się osiągnąć należną wagę ciała, a następnie o jej utrzymanie. Bardzo ważna jest regularna aktywność fizyczna – co najmniej 5 dni w tygodniu po 30 minut. Może to być spacer, jogging, jazda na rowerze, basen, aerobic, taniec, cokolwiek co wiąże się z umiarkowanym wysiłkiem fizycznym. Odpowiednia dieta – polecana jest dieta śródziemnomorska – z dużą ilością warzyw i owoców, unikanie tłuszczów zwierzęcych, jedzenie ciemnego pieczywa. Jeśli chodzi o mięso najlepiej zastąpić mięso wołowe i wieprzowe mięsem drobiowym i rybami. Trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu należy pic 2-3 litry wody dziennie (nie w przypadku osób z chorobami nerek, a u osób z niewydolnością krążenia – musi do być woda niskosodowa).

Niestety nie da się przewidzieć, czy taki styl życia całkowicie zabezpieczy cię przed zachorowaniem na chorobę wieńcową. Na pewno jednak spowolni proces jej powstawania.