Czym jest depresja i jak często występuje?
Osoby zmagające się z wahaniami nastroju i pogorszeniem samopoczucia, często zastanawiają się, czy to już depresja, czy ich stan jest na tyle poważny, że można już mówić o chorobie psychicznej.
Zaznaczamy, że diagnozę każdorazowo musi postawić lekarz, ale warto mieć świadomość, że depresja nie jest tożsama z uczuciem smutku. To zaburzenie afektywne wpływa na sposób, w jaki osoba czuje, myśli i radzi sobie z codziennymi aktywnościami, a zatem oddziałuje na całe jej życie. Nie można jej lekceważyć - ani u siebie, ani u innych.
Aby odpowiedzieć na pytanie: co to właściwie jest depresja, najlepiej odnieść się do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD) przygotowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W swojej jedenastej rewizji (ICD-11), podaje ona definicję depresji jako występującego przez minimum 2 tygodnie zaburzenia nastroju, które charakteryzuje się także:
- poczuciem zobojętnienia i brakiem zainteresowań,
- niezdolnością do odczuwania przyjemności (anhedonią),
- zmniejszonym poziomem energii i zmęczeniem,
- spadkiem aktywności,
- znacznym utrudnieniem codziennego funkcjonowania.
Kod 6A70 obejmuje zarówno pojedyncze, jak i nawracające stany depresyjne. Podobnie jak w ICD-10, rozróżnia się różne stopnie nasilenia epizodów, ale z większym naciskiem na objawy i ich wpływ na funkcjonowanie w codziennym życiu.
Do oceny stopnia nasilenia depresji służą skale, jak najczęściej używana Skala Hamiltona (HAM-D), opisowa Skala Becka (BDI) czy skala Montgomery’ego-Åsberga (MADRS) - stosowana głównie do oceny stopnia ciężkości depresji w odpowiedzi na leczenie.
Leczenie depresji często wymaga kompleksowego podejścia, z uwzględnieniem terapii psychologicznej, farmakologicznej oraz wsparcia społecznego. Ten ostatni czynnik jest szczególnie istotny, ponieważ statystyki depresji nie napawają optymizmem.
Według danych WHO, depresja dotyka około 5% dorosłych na świecie i jest częściej stwierdzana u kobiet. Niestety, wielu chorych mężczyzn nie jest w ogóle diagnozowanych. Istotny jest tu czynnik kulturowy - panowie często nie chcą prosić o pomoc. W Polsce liczba mężczyzn, którzy popełnili samobójstwo ponad dwukrotnie przewyższa liczbę ofiar wypadków drogowych (za: twarzedepresji.pl).
Reklama
Czy istnieją różne rodzaje depresji?
Depresja może być wywołana przez wiele czynników, co prowadzi do różnic w jej objawach i w następstwie - w sposobach leczenia.
Depresja egzogenna (nerwicowa) często wynika z długotrwałego stresu lub jest reakcją na traumatyczne wydarzenia życiowe. Z kolei depresja endogenna jest powodowana wewnętrznymi czynnikami biologicznymi, bez wyraźnego związku z wydarzeniami, które zachodzą w życiu.
Najłatwiej rozpoznać depresję kliniczną (ciężką). Często zdarza się, że osoby z otoczenia pacjenta są zaniepokojone jego głębokim smutkiem i brakiem zdolności do odczuwania przyjemności, więc skłaniają go do udania się do lekarza.
Gorzej, gdy objawy nie są tak charakterystyczne. Depresja maskowana to niestety dość częsty stan - objawy choroby mogą być wówczas ukryte przez inne zachowania, np. nadużywanie substancji uzależniających. I tak np. depresja alkoholowa jest związana z piciem, które może być zarówno objawem, jak i jednym ze źródeł depresji.
Także przewlekła depresja (dystymia) charakteryzuje się długotrwałymi, choć zazwyczaj mniej intensywnymi objawami, które niestety łatwo jest zbagatelizować. Zdarza się, że osoby, z depresją, są bardzo dobrze zorganizowane i świetnie odnajdują się w codziennym życiu, choć choroba postępuje - dlatego warto zwracać uwagę na nawet drobne sygnały wysyłane przez bliskich.
Tzw. wisielczy humor, nihilistyczne żarty, autoironia mogą świadczyć o czyimś dystansie do życia, ale jest też możliwość, że to oznaki depresji wysoko funkcjonującej. Trzeba mieć świadomość, że nawet łagodna i umiarkowana depresja, o mniejszym nasileniu objawów, negatywnie wpływa na jakość życia i stanowi zagrożenie dla zdrowia - tym bardziej, gdy jest nawracająca czy lekooporna.
Zdarza się, że depresja daje wyraźne objawy na poziomie ciała. Depresję atypową charakteryzuje swoiste osłabienie: nienaturalna senność, ciężkość kończyn i rozdrażnienie. Z kolei depresja agitowana cechuje się pobudzeniem: niepokojem i niezdolnością do usiedzenia w miejscu.
Zdarza się, że depresja wiąże się z sezonowym osłabieniem, a szczególnie z brakiem witaminy D, na który niektórzy z nas są szczególnie wrażliwi. Tak - jesienna depresja z braku światła słonecznego (poprawnie: depresja sezonowa) nie jest wcale miejską legendą.
Niekiedy depresja pojawia się u osób, u których stwierdzono inne zaburzenia - warto mieć świadomość, że mogą się wówczas pojawić bardzo nietypowe objawy, jak np. urojenia paranoidalne. W takim kontekście, osoba cierpiąca na depresję może mieć nieuzasadnione przekonanie, że inni ludzie chcą jej zaszkodzić, oszukać, czy też, że jest obiektem spisku.
Depresja dwubiegunowa charakteryzuje się zmianami nastroju od stanów maniakalnych (lub hipomaniakalnych) do epizodów depresyjnych, zazwyczaj z okresami stabilnego nastroju między epizodami.
Depresja psychotyczna obejmuje urojenia czy halucynacje, z kolei depresja lękowa cechuje się narastającym strachem i niepokojem. W większości przypadków depresja nasila objawy pierwotnego zaburzenia. Np. u osób z cechami narcystycznymi może wyzwalać poczucie pustki i bezwartościowości - szczególnie po tym, jak utracą źródło podziwu i afirmacji. Zmienne nastroje i duża wrażliwość na krytykę lub odrzucenie, a także trudności w budowaniu i utrzymaniu zdrowych relacji interpersonalnych, mogą prowadzić do przeżywania głębokiej frustracji i nasilać objawy depresyjne.
Warto mieć też świadomość, że depresja może wiązać się z wysiłkiem związanym z porodem i ze zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie młodej mamy. Depresja poporodowa charakteryzuje się smutkiem, lękiem i wyczerpaniem, które mogą utrudniać opiekę nad dzieckiem. Bywa mylona z baby blues - jednak podstawowa różnica jest taka, że nie mija po dwóch tygodniach, a wręcz może się nasilać.
Wsparcie młodej mamy i zapewnienie jej opieki medycznej jest kluczowe także ze względu na dobrostan dziecka. U maluchów, które doświadczyły długotrwałego rozdzielenia z matką, może wystąpić depresja anaklityczna, która prowadzi do utraty masy ciała, braku zainteresowania interakcjami społecznymi, opóźnień w rozwoju, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.
Czy depresja w ciąży jest niebezpieczna?
Depresja ciążowa (znana też jako prenatalna) obejmuje szereg objawów, takich jak: melancholia, utrata zainteresowania lub przyjemności z aktywności, które wcześniej były satysfakcjonujące, zmęczenie, trudności ze snem, zmiany apetytu, a nawet myśli samobójcze. Jest to skutkiem tego, co czuje osoba z depresją - często przytłoczona smutkiem, pustką, doświadczająca odłączenia od rzeczywistości i braku nadziei na przyszłość.
Przyczyną depresji w ciąży są charakterystyczne dla tego okresu zmiany hormonalne, stres przedporodowy, zmiany w relacjach i stylu życia, jak i doświadczenie depresji czy innych zaburzeń psychicznych w przeszłości.
Skutkiem depresji w ciąży w ciąży może być przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa oraz problemy z więzią matki z dzieckiem, dlatego ważne jest, aby kobiety w ciąży, które doświadczają objawów depresyjnych, szukały profesjonalnej pomocy.
Leczenie może obejmować terapię psychologiczną, wsparcie grupowe oraz w niektórych przypadkach leczenie farmakologiczne, przy czym decyzja o stosowaniu leków na depresję w ciąży musi być dokładnie rozważona ze względu na bezpieczeństwo płodu.
Reklama
Przyczyny depresji i czynniki ryzyka
Powszechnie wskazuje się na powody depresji związane z trudną sytuacją życiową czy utratą bliskiej osoby. Warto jednak wiedzieć, że choroba może wystąpić także wtedy, gdy teoretycznie wszystko układa się dobrze.
Aby zweryfikować kwestię, czy depresja jest dziedziczna, przeprowadzono badania na bliźniętach, które wykazały, że ryzyko wystąpienia choroby jest wyższe wśród bliskich krewnych osób z depresją. Jak podaje profesor z Katedry Psychiatrii i Nauk Behawioralnych w Szkole Medycznej Douglas F. Levinson oraz Walter E. Nichols - dziedziczne przyczyny depresji stanowią około 40-50% wszystkich przyczyn tej choroby (a procent może być wyższy w przypadku ciężkiej depresji). Wśród najczęstszych przyczyn depresji wymienia się także czynniki środowiskowe: psychologiczne i fizyczne.
Istnieje korelacja między zaburzeniami hormonalnymi a depresją. Na przykład wysoki poziom prolaktyny (hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową), wpływa na obniżenie nastroju i pogłębia objawy depresji. Istotny jest także stan tarczycy - zarówno jej nadczynność, jak i niedoczynność oraz choroba Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy) są powiązane z większym ryzykiem depresji.
W profilaktyce depresji istotny jest wpływ diety i składników odżywczych. Cynk pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu mózgu i systemie nerwowym; jego niedobór został powiązany z większym ryzykiem depresji. Podobnie działa nadmiar żelaza w organizmie - stan ten oddziałuje na mózg, pogłębiając zaburzenia nastroju.
Istnieje coraz więcej dowodów na istnienie związku między jelitami a mózgiem. Niewłaściwa równowaga mikrobiomu jelitowego może wpływać na nastrój i zachowanie, co sugeruje, że zdrowie jelit może odgrywać swoją rolę w rozwoju depresji.
Reklama
Objawy depresji. Jak wyglądają psychiczne i fizyczne?
Objawy depresji obejmują zarówno aspekty psychiczne, jak i fizyczne, które mogą różnić się u poszczególnych osób, szczególnie na początku choroby.
Pierwsze objawy depresji są zazwyczaj subtelne - pojawia się zmęczenie, dojmujące poczucie smutku, utrata zainteresowania aktywnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność oraz problemy ze snem. Na tym etapie postępu depresji bliscy często zauważają u chorego charakterystyczne szkliste oczy, które są wynikiem zmęczenia, braku snu oraz płaczu.
W konsekwencji zmienia się zachowanie osoby z depresją, która często wycofuje się z życia społecznego, wykazuje zmniejszoną motywację do pracy lub nauki, a także unika ludzi, nawet przyjaciół i rodziny. Ten aspekt jest szczególnie trudny dla bliskich, którzy w gabinetach lekarskich często pytają, czy osoba z depresją może przestać kochać. Uspokajamy, że choć choroba może wpłynąć na zdolność do odczuwania emocji, w tym miłości, jednak nie oznacza to że bliska osoba już nas nie kocha. Choć depresja zmienia zachowanie człowieka, wpływając na relacje, pracę i codzienne życie, nie niszczy jego tożsamości.
Fizyczne objawy silnej depresji obejmują zmiany apetytu i masy ciała, zaburzenia snu, zmęczenie, ból bez wyraźnej przyczyny fizycznej. Psychiczne symptomy to poczucie beznadziei, winy, niezdolność do odczuwania przyjemności, cierpienie i myśli samobójcze. Czasem u osób z ciężka depresją pojawiają się nietypowe objawy, jak np. przejadanie się, nieustająca senność, zaburzenia poznawcze, a nawet objawy neurologiczne (problemy z pamięcią, trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji, a także zaburzenia chodu).
Przy tak różnorodnych oznakach, wiele osób stawia sobie pytanie: czy mam depresję? Warto pamiętać, że chociaż depresja ma wiele twarzy i rozpoznać chorobę może jedynie lekarz lub psycholog, to kryterium, które każdy z nas może zaobserwować, jest fakt, czy objawy utrzymują się przez większość dnia w okresie minimum dwóch tygodni. Jeśli tak - prawdopodobieństwo depresji jest bardzo wysokie.
Niektóre epizody mogą trwać kilka tygodni, inne - miesięcy. Fakt, ile trwa depresja zależy od wielu czynników, w tym od dostępu do skutecznego leczenia. Jest to kwestia kluczowa, ponieważ depresja nie mija sama, a nieleczona prowadzi do nasilenia objawów i zwiększa ryzyko prób samobójczych.
Reklama
Test na depresję a profesjonalna diagnostyka
Wiele osób zauważających niepokojące objawy depresyjne u bliskich przeszukuje Internet w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania: jak zdiagnozować depresję, kto może to zrobić i czy istnieją skuteczne testy na depresję?
Spieszymy z odpowiedzią, że diagnoza depresji opiera się przede wszystkim na klinicznej ocenie objawów i dokładnym wywiadzie. Psychiatra lub psycholog kliniczny często korzysta też z testów i narzędzi diagnostycznych do oceny symptomów depresji, takich jak:
- Skala Depresji Hamiltona (HAM-D), które pomaga określić stopień depresji na podstawie oceny 17 objawów.
- Skala Depresji Becka (BDI) samoopisowy kwestionariusz służący do oceny nasilenia depresji.
- Skala Oceny Depresji Montgomery’ego i Åsberga (MADRS) używana do pomiaru nasilenia objawów depresyjnych.
- Test Obrazkowy Depresji Dziecięcej (CDI) dostosowany ściśle do potrzeb diagnostycznych dzieci.
Specjaliści często zlecają badania krwi, aby wykluczyć problemy z tarczycą, niedobory witamin czy zaburzenia hormonalne, które mogą wywoływać objawy przypominające depresję. Liczba tych badań sukcesywnie wzrasta. Na przykład wiemy już, że zmiany w systemie neurotransmiterów przyczyniają się do rozwoju depresji, ale nadal trwają badania, jak najlepiej wykorzystać te informacje w leczeniu. Choć wiemy, że serotonina pełni rolę w mechanizmach biologicznych zaburzeń nastroju, bezpośrednie badanie poziomu serotoniny nie jest jeszcze standardową praktyką w diagnostyce depresji.
Kluczową kwestią w diagnozie jest odróżnienie depresji i zaburzeń lękowych, które mają podobne objawy, takie jak niepokój, problemy ze snem i koncentracją. Rozróżnienie między tymi dwoma stanami wymaga dokładnej oceny przez specjalistę zdrowia psychicznego, który bierze pod uwagę historię symptomów, ich nasilenie, a także sposób, w jaki wpływają one na funkcjonowanie codzienne.
Reklama
Jak wyjść z depresji, czyli jak wygląda leczenie
Depresja - choć dotkliwa, jest uleczalna. Niestety odpowiedź na pytanie jak wyjść z depresji i gdzie szukać pomocy jest niejednoznaczna, ponieważ rodzaj symptomów, ich nasilenie i czas trwania epizodów to bardzo indywidualna kwestia.
Istnieje kilka sposobów, jak leczyć depresję, w tym: leczenie farmakologiczne, psychoterapia, czasem także terapia w ośrodku leczenia depresji.
Wybór w kwestii psycholog czy psychiatra zależy w dużej mierze od stopnia nasilenia objawów. W przypadku ciężkiej depresji, kiedy istnieje ryzyko samobójstwa, należy kontaktować się z psychiatrą, który ma możliwość preskrypcji leków.
W przypadku umiarkowanych objawów, warto najpierw sprawdzić, na czym polega psychoterapia w depresji. Warto wiedzieć, że istnieją różne szkoły, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), terapia interpersonalna lub inne formy wsparcia psychologicznego. Niestety, nie każdy pacjent jest otwarty na psychoterapię i gotowy pracować nad rozwiązywaniem problemów emocjonalnych.
Nie da się też przewidzieć, ile trwa leczenie depresji, szczególnie gdy przy ciężkich objawach w grę wchodzi pobyt w szpitalu psychiatrycznym. Trzeba być przygotowanym na to, że wychodzenie z depresji wymaga czasu, często przebiega etapami, ale przy skutecznej terapii nieraz już po miesiącu można zaobserwować pierwsze oznaki wychodzenia z depresji - lepszy nastrój, wzrost energii, poprawę snu i apetytu.
Podsumowując, wyjście z depresji jest możliwe dzięki odpowiedniemu leczeniu i wsparciu. Ważne jest, aby osoby cierpiące na depresję szukały profesjonalnej pomocy, mając świadomość, że nieleczona depresja stanowi poważne zagrożenie dla ich zdrowia.
Jak poradzić sobie z depresją? Czy można samemu?
Wiele osób szuka opcji, jak wyjść z depresji samemu - bez psychologa i bez leków. To ryzykowne. Teoretycznie w przypadku łagodnych form depresji można poradzić sobie z depresją, bazując na pomocy uzyskanej w telefonie zaufania czy grupie wsparcia dla osób z depresją, jednak zawsze warto rozważyć konsultację ze specjalistą, aby ocenić nasilenie stanu i otrzymać odpowiedzi na najbardziej nurtujące kwestie.
Warto przedyskutować, jak powiedzieć bliskim: rodzicom czy partnerowi o depresji i jak radzić sobie z chorobą na co dzień - jak wypracować dobre nawyki snu, techniki relaksacyjne, czy jak się pozbyć negatywnych wzorców myślenia.
Aby skutecznie walczyć z depresją warto też uprawiać sport, a przynajmniej spacerować. Regularne ćwiczenia fizyczne pozytywnie wpływają na nastrój, dzięki wydzielaniu endorfin, które są naturalnymi substancjami poprawiającymi samopoczucie. Trzeba też zatroszczyć się o zbilansowaną dietę, bogatą w owoce, warzywa, białko i zdrowe tłuszcze Niektóre badania sugerują, że dieta śródziemnomorska ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne.
Jak pomóc osobie z depresją? Co mówić, a czego unikać?
Nie jest łatwo żyć z osobą z depresją, ponieważ choroba zmienia zachowanie pacjenta. Trzeba mieć świadomość, że dążenie do aktywizacji osoby w depresji czy też próby wzbudzenia jej ambicji, mogą jeszcze bardziej pogrążyć ją w stanie beznadziei i poczuciu niezrozumienia, niż realnie pomóc. Dzieje się tak, ponieważ słowa, które często motywują zdrowego człowieka, mogą być druzgocące dla osoby chorej.
Dlatego też, kwestia, jak pomóc osobie z depresją, szczególnie tej, która nie chce pomocy, spędza sen z oczu jej rodzinie i przyjaciołom. Trzeba wiedzieć, co wolno mówić osobom w depresji, a czego nie, a więc jak rozmawiać z osobą z depresją i jakich zachowań unikać. Zapewnienie o obecności i bezwarunkowej chęci wysłuchania pozwala realnie wspierać osobę z depresją - także na odległość, przez telefon czy komunikator.
Leki na depresję. Kiedy mogą być konieczne?
Leczenie depresji to kompleksowy proces, który często wymaga wielotorowych terapii oraz zmian w stylu życia. W zależności od nasilenia objawów, ich przyczyny oraz indywidualnych uwarunkowań pacjenta, konieczne może być zastosowanie farmakoterapii.
Wielu chorych obawia się wizyty u psychiatry, dlatego wyjaśnimy pokrótce, jak działają leki na depresję i jak dobiera się najskuteczniejszy dla danego pacjenta preparat.
Leki na depresję regulują poziom neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina, odgrywających kluczową rolę w regulacji nastroju. Dzięki temu leki nowej generacji skutecznie poprawiają nastrój, zwiększają poziom energii i dobrostan.
Spośród najpopularniejszych leków na depresję warto wymienić:
- SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny): np. sertralina, citalopram, są to obecnie jedne z najczęściej przepisywanych antydepresantów ze względu na ich stosunkowo korzystny profil bezpieczeństwa i skuteczność.
- SNRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny): np. wenlafaksyna, duloksetyna, są skuteczne w leczeniu ciężkiej depresji.
- TLPD (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne): np. amitryptylina, choć skuteczne, mają więcej skutków ubocznych niż SSRI i SNRI.
- Inhibitory MAO (monoaminooksydazy): np. tranylcypromina, są stosowane zazwyczaj w przypadku, gdy inne leki nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Polecane tabletki na depresję bez recepty, czyli często po prostu suplementy diety, witaminy oraz probiotyki mające na celu wzmocnienie organizmu są pomocne, ale nie zastąpią leków na receptę od psychiatry.
Reklama
Czy istnieją skuteczne zioła na depresję i domowe sposoby?
Wiele osób we wczesnym stadium choroby zastanawia się, jak pokonać depresję domowymi sposobami. Zioła mogą wspierać leczenie depresji, jednak należy pamiętać, że nie zastępują standardowych metod leczenia (takich jak farmakoterapia czy psychoterapia), a stanowią ich uzupełnienie.
Najpopularniejsze zioło na depresję to dziurawiec. Badania nad Hypericum perforatum wykazały, że może być on skuteczny w leczeniu łagodnej do umiarkowanej depresji, ponieważ wpływa na poziomy neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina. Okazuje się, że również ekstrakty szafranu (Crocus sativus) mogą skutecznie zmniejszać objawy depresji, ponieważ oddziałują na system nerwowy. Stosowanie ziół należy omówić z lekarzem, ponieważ mogą wchodzić w interakcje z wieloma lekami na receptę.
W ostatnim czasie popularność zyskał także kanabidiol (CBD) - związek występujący w konopiach, używany jako środek łagodzący lęk i poprawiający nastrój. Olej CBD jest uznawany za stosunkowo bezpieczny środek na depresję, ale jego stosowanie również należy omówić z lekarzem.
Zwolennicy naturoterapii często podkreślają znaczenie zdrowej diety w leczeniu depresji. Rzeczywiście, owoce, warzywa, pełne ziarna, chude białka i mają pozytywny wpływ na nastrój i ogólne samopoczucie, a ostatnie badania wykazują, że kwasy tłuszczowe omega-3 z ryb pełnią szczególną rolę w ochronie komórek nerwowych. W stabilizacji nastroju pomaga też ograniczenie spożycia alkoholu, kofeiny i cukrów prostych.
Jako uzupełnienie terapii depresji zaleca się również techniki relaksacyjne i słuchanie muzyki, szczególnie tej, która wywołuje u chorej osoby pozytywne emocje. Muzyka może redukować stres, poprawiać nastrój i wspierać relaksację.
Depresja u dzieci i nastolatków. Czy trudniej ją rozpoznać?
Depresja u dzieci i nastolatków jest poważnym problemem zdrowia psychicznego, który może wpływać na ich rozwój, edukację, relacje z rówieśnikami oraz życie rodzinne. Rozpoznanie depresji w tej grupie wiekowej jest trudne, ponieważ tak młode osoby często mają trudności z wyrażaniem i nazywaniem swoich emocji.
Objawy depresji u dzieci i nastolatków mogą obejmować:
- zmiany w zachowaniu lub nastroju: smutek, płaczliwość, drażliwość, złość, które trwają przez większość dnia, prawie codziennie,
- wahania wagi powodowane przez zwiększony apetyt lub wręcz przeciwnie - jego brak,
- problemy z zasypianiem lub nadmierną senność,
- utratę zainteresowania hobby, zabawą lub spędzaniem czasu z przyjaciółmi,
- trudności w skupieniu się na zadaniach szkolnych,
- wypowiedzi lub zachowania wskazujące na myśli samobójcze.
Przerażeni rodzice często nie wiedzą, jak rozmawiać z nastolatkiem z depresją. Tymczasem najważniejsza jest gotowość do wysłuchania go bez oceniania. Aby pomóc dziecku z depresją, należy zapewnić mu wsparcie emocjonalne i zrozumienie, a jednocześnie poszukać profesjonalnej pomocy u psychologa, psychiatry lub pediatry.
Depresja u dzieci i młodzieży często łączy się z nagromadzeniem negatywnych emocji i stresu - dlatego uzupełnieniem terapii mogą być techniki relaksacyjne, pisanie dziennika czy wyrażanie siebie przez sztukę.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy choroba wpływa na oceny i wyniki w szkole, warto pamiętać, że uczeń z depresją ma prawo do indywidualnego nauczania. Odpowiednie dostosowanie obciążenia szkolnego, elastyczny plan lekcji i wsparcie nauczycieli realnie wspierają proces zdrowienia.
Depresja a urlop dla poratowania zdrowia. Czy należy się L4?
Stan zdrowia osoby z depresją może uniemożliwiać sprostanie wyzwaniom, jakie stawia przed nią praca zawodowa.
Warto pamiętać, że lekarz rodzinny może wystawić osobie cierpiącej na depresję L4, czyli zwolnienie lekarskie, jeśli nie jest ona w stanie wykonywać obowiązków zawodowych. W przypadku nauczycieli depresja może być powodem ubiegania się o urlop dla poratowania zdrowia - potrzebne będzie wówczas orzeczenie lekarza medycyny pracy.
Osobom z depresją przysługuje też pobyt w sanatorium na koszt NFZ. Leczenie sanatoryjne obejmuje zazwyczaj konsultacje ze specjalistami, terapię indywidualną i grupową, a także zabiegi fizjoterapeutyczne i rekreacyjne. Aby skorzystać z tej opcji, trzeba uzyskać skierowanie od lekarza rodzinnego lub psychiatry, a potem złożyć wniosek o leczenie uzdrowiskowe w odpowiednim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia.
Przewlekła lub nawracająca depresja może być powodem uzyskania I, II lub III stopnia niepełnosprawności i ubiegania się o rentę, szczególnie gdy wiąże się z innym schorzeniem utrudniającym lub wręcz uniemożliwiającym pracę - np. chorobą afektywną dwubiegunową. Decyzję podejmuje lekarz orzecznik ZUS.
Kiedy obchodzimy Dzień Walki z Depresją?
Depresja dotyka miliony osób na całym świecie, bez względu na wiek, płeć czy status społeczny. Światowy Dzień Walki z Depresją jest okazją do edukacji na temat rozpoznania, metod leczenia i sposobów wsparcia osób cierpiących na tę chorobę, a także konieczności de-stygmatyzacji zaburzeń psychicznych. Obchodom Dnia Depresji towarzyszą dedykowane wydarzenia, takie jak:
- konferencje, wykłady i spotkania z ekspertami zdrowia psychicznego,
- kampanie społeczne w mediach tradycyjnych i społecznościowych,
- akcje charytatywne wspierające organizacje zajmujące się pomocą osobom z zaburzeniami psychicznymi,
- inicjatywy promujące zdrowie psychiczne w miejscu pracy, szkołach i na uczelniach.
Dzień Walki z Depresją obchodzony jest na całym świecie, jednak daty mogą się różnić. Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją przypada na 23 stycznia, ale Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją został ustanowiony na 23 października.
Dzięki tej akcji wielu znanych Polaków: aktorów, muzyków, ludzi nauki, zaczęło otwarcie mówić o swojej walce z depresją, co miało duży wpływ na zwiększenie świadomości społecznej na temat tej choroby.
Warto wspomnieć takie osoby jak Dawid Podsiadło, który opowiadał o swoich zmaganiach z depresją i lękiem czy Agnieszka Chylińska piosenkarka i autorka, która otwarcie mówiła o swojej walce z depresją. Dobiegają też głosy z zagranicy: Demi Lovato, amerykańska piosenkarka i aktorka, publicznie mówiła o swojej depresji i zaburzeniach odżywiania, a pisarka J.K. Rowling dzieliła się swoimi doświadczeniami z depresją w okresie, gdy była samotną matką i pisała swoją pierwszą książkę.
Publiczne deklaracje leczenia depresji przez znane osoby pomagają łamać tabu i pokazują, że depresja może dotknąć każdego, niezależnie od sukcesów czy pozycji społecznej. Światowy Dzień Depresji stanowi ważną okazję do promowania zdrowia psychicznego, edukacji oraz wsparcia dla osób dotkniętych tą chorobą.
