Co to jest dur brzuszny?
Jedną z chorób zakaźnych jest dur brzuszny, wywołany zakażeniem pałeczkami Salmonella typhi. Inne określenia duru brzusznego to: tyfus lub tyfus brzuszny.
W ICD-11 tyfus brzuszny został sklasyfikowany jako „niektóre choroby zakaźne lub pasożytnicze”, w kategorii: „bakteryjne infekcje jelitowe”.
Wśród czynników ryzyka pojawienia się tyfusu należy wymienić:
- kontakt z nosicielami pałeczek Salmonella typhi,
- kontakt z chorymi,
- nieprzestrzeganie zasad higieny, szczególnie przez osoby przygotowujące posiłki,
- ryzykowne zachowania podczas podróży do krajów, w których choroba występuje endemicznie oraz niezaszczepienie się na tę chorobę,
- podróże w miejsca, gdzie choroba występuje np. na takie kontynenty jak: Afryka Subsaharyjska, Ameryka Środkowa i Południowa, Azja Południowa i Wschodnia.
Przyczyną duru brzusznego jest także skażenie żywności i wody wynikające z niesprawnych sieci: wodociągowej i kanalizacyjnej. Choroba szerzy się drogą pokarmową.
Reklama
Objawy duru brzusznego
Tyfus to choroba, której objawy u dorosłych zwykle są poważne. Zaliczyć do nich można:
- wysoką gorączkę,
- złe samopoczucie ogólne,
- biegunkę,
- bóle głowy,
- zaburzenia świadomości,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- powiększenie wątroby oraz śledziony,
- wysypka na skórze.
U niektórych pacjentów pojawia się też toksyczne uszkodzenie serca i nerek.
W przeciwieństwie do dorosłych, przebieg tyfusu u dzieci jest zazwyczaj lekki. Objawy duru brzusznego są dostrzegalne zwykle między 10 a 14 dniem od zakażenia pałeczkami Salmonella typhi.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Szczepionka przeciw durowi brzusznemu
Pierwsza połowa XX wieku to czas, kiedy Polska była krajem, gdzie występowała największa zachorowalność na dur brzuszny w Europie. Współcześnie jest to choroba praktycznie nieobecna na naszych ziemiach. Warto jednak przypomnieć, że do lat 70. XX wieku prowadzone były w Polsce szczepienia wybranych grup dzieci oraz młodzieży właśnie na tę chorobę.
Odnotowane przypadki tyfusu dotyczą turystów, którzy powracają z terenów endemicznych dla tej choroby. Dlatego tak istotne jest, by przed wyjazdem w miejsca, gdzie można zarazić się tą chorobą, przyjąć szczepionkę na dur brzuszny. Kiedy należy się zaszczepić?
Szczepionkę zazwyczaj przyjmuje się na 10 dni przed wyjazdem. Trzeba też pamiętać, że po około 3-5 latach po przechorowaniu lub zaszczepieniu, okres ochrony mija i trzeba ponownie się zaszczepić. Cena szczepionki to około 240 zł.
Wielu pacjentów zastanawia się, jakie nazwy może nosić szczepionka. Zazwyczaj taka usługa medyczna jest opisana po prostu jako „szczepionka na dur brzuszny”. Warto tu jednak wskazać na dwa typy szczepionek przeciw tyfusowi brzusznemu:
- polisacharydowe – znajduje się w nich oczyszczony polisacharyd otoczkowy pałeczek duru brzusznego;
- inaktywowane – zawierają całe komórki pałeczek duru brzusznego.
Czy szczepionka jest obowiązkowa? Okazuje się, że nie, ale zaleca się jej przyjęcie wszystkim podróżującym do krajów z występującymi epidemiami duru brzusznego.
Reklama
Jak uniknąć zarażenia durem brzusznym?
Tyfus brzuszny często określany jest chorobą brudnych rąk. Z tego powodu profilaktyka duru brzusznego powinna obejmować przede wszystkim zachowywanie zasad higieny, a także odpowiednie działania, które mają na celu zapobieganie zakażeniom.
Będąc na wyjeździe w kraju, w którym można zarazić się tyfusem, należy pamiętać o tym, by:
- jeść tylko dokładnie ugotowane potrawy;
- zrezygnować z jedzenia i picia od ulicznych sprzedawców, którzy nie zachowują zasad sanitarnych;
- nie pić nieprzegotowanej wody, a zamiast tego lepiej wybrać np. wodę butelkowaną.
Reklama
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Leczenie duru brzusznego
Odpowiednia antybiotykoterapia oraz wlewy w celu pozbycia się zaburzeń wodno-elektrolitowych to sposoby leczenia duru brzusznego. Popularne antybiotyki na tę chorobę zawierają substancje z grupy fluorochinolonów. Zaliczyć do nich można np. cyprofloksacynę.
Należy pamiętać, że nieleczona choroba może nieść ze sobą szereg negatywnych konsekwencji. Wśród najczęstszych powikłań tyfusu, który nie został poddany skutecznemu leczeniu wymienia się:
- zapalenie osierdzia,
- zakażenia układu moczowego,
- zakażenia szpiku kostnego,
- zapalenie oskrzeli i odoskrzelowe zapalenie płuc,
- niedokrwistość hemolityczną,
- krwotoki w obrębie przewodu pokarmowego,
- pojawienie się chorób związanych z centralnym układem nerwowym, takich jak: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, polineuropatia, zaburzenia umysłowe.
Powikłania po tyfusie pojawiają się często jako odpowiedź organizmu na owrzodzenia błony śluzowej jelita cienkiego i rozsiew bakterii do tkanek oraz narządów.
O tym, jak istotne jest szybkie leczenie, świadczy chociażby fakt, że śmiertelność z powodu nieleczonego duru brzusznego wynosi – jak można przeczytać w publikacji dr hab. n. med. E. Kuchara „Dur brzuszny” na łamach „Medycyny Praktycznej” – nawet 30 procent.
W przypadku wdrożenia antybiotykoterapii i innych form terapii, wskaźnik ten spada do zaledwie 2 procent. Natomiast statystyki Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego wskazują, że śmiertelność z powodu duru brzusznego u osób nieleczonych wynosi 10 proc., a u leczonych mniej niż 2 procent.
