Co to jest dusznica bolesna?
Dusznica bolesna, zwana też dławicą piersiową lub stenokardią,to zespół objawów, definiowanych, jako ból w klatce piersiowej oraz uczucie duszności, będące wyrazem niedokrwienia sercowego, bezpośrednio prowokowane przez wysiłek lub stres, a ustępujące za sprawą odpoczynku lub po przyjęciu nitrogliceryny.
Dusznica bolesna występuje w przebiegu choroby wieńcowej, czyli niedokrwiennej serca. Ma też bezpośredni lub pośredni związek z takimi schorzeniami i zaburzeniami, jak:
- miażdżyca,
- nadciśnienie,
- otyłość,
- cukrzyca,
- niedokrwistość,
- nerwica lękowa,
a także nieodpowiednim stylem życia, nadmierną ekspozycją na stres, przemęczeniem oraz korzystaniem z używek. Pierwsze symptomy dusznicy bolesnej pojawiają się zazwyczaj po ukończeniu 40. roku życia, zwłaszcza u mężczyzn (u kobiet kilka lat później), co ma związek z nasileniem wspomnianych procesów chorobowych.
Reklama
Skąd bierze się dławica piersiowa?
Dławica piersiowa występuje głównie na skutek zmniejszenia dostaw tlenu do mięśnia sercowego.
Za stan taki odpowiadać mogą:
- zwężenie światła tętnic doprowadzających krew do serca, głównie na skutek rozwoju zmian miażdżycowych i wysokiego poziomu cholesterolu, ale też różnego rodzaju skurczów oraz zwłóknień,
- zmniejszenie ilości nośników tlenu, czyli czerwonych krwinek, do którego dochodzi w przypadku niedokrwistości,
- zmniejszenie tzw. rzutu minutowego, spowodowanegoprzez wady aortalne, hipotonię, odwodnienie,
- przerost mięśnia sercowego,
- tachykardia, czyli przyspieszona akcja serca,
- wysoki poziom stresu,
- zmęczenie fizyczne i psychiczne,
- działanie niskich temperatur,
- palenie papierosów, stosowanie narkotyków i dopalaczy, nadużywanie alkoholu, picie dużych ilości kawy oraz napojów energetyzujących.
Reklama
Dusznica bolesna stabilna i niestabilna
W praktyce klinicznej wyróżnia się dwie podstawowe postaci dusznicy, mniej i bardziej niebezpieczną dla pacjenta:
- dusznica bolesna stabilna występuje w przebiegu przewlekłej choroby niedokrwiennej serca i jeśli nie dochodzi do gwałtownego jej zaostrzenia, nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia,
- dusznica bolesna niestabilnazaliczana jest do tak zwanych ostrych zespołów wieńcowych. Jest to wynik zaostrzenia choroby niedokrwiennej. W tym przypadku pacjent bezpośrednio narażony jest na zawał serca i zgon. Rokowania w dusznicy bolesnej niestabilnej nie są szczególnie optymistyczne. Na tym etapie zaawansowania objawów, ryzyko wystąpienia zawału jest znaczne.
Reklama
Objawy dusznicy bolesnej
Objawy dusznicy bolesnej są zazwyczaj dotkliwe i alarmujące. Immanentną cechą dławicy piersiowej jest ból o różnym charakterze i nasileniu, ale zawsze umiejscowiony w tym samym punkcie – za mostkiem, w okolicach serca. Ból ten najczęściej określany jest jako dławiący, uciskający, a nawet rozszarpujący.
Typowe jest promieniowanie bolesności do lewego barku i lewej szczęki. Niekiedy dolegliwości odczuwane są nawet w okolicach lewej łopatki. Objaw ten może się utrzymywać od kilkunastu sekund do nawet kilku godzin, niezależnie od ułożenia ciała. Wyraźnie w tym czasie słyszalne jest bicie serce. Pacjentowi towarzyszy też uczucie duszności i niemożności wykonania pełnego oddechu.
W dużej mierze spowodowane jest to atakiem paniki. Dusznica bolesna często bowiem prowokuje wystąpienie silnego, pierwotnego lęku, będącego skrajnym wyrazem obawy o własne życie.
Reklama
Dusznica bolesna a zawał
Charakter i umiejscowienie objawów wprost przywodzi na myśl najgorszy scenariusz – to nie dusznica bolesna a zawał. Faktycznie, symptomy są niemal jednakowe.
Tym, co pozwala odróżnić oba stany kliniczne są:
- natężenie– w czasie zawału ból zazwyczaj osiąga bardzo wysoki pułap, w czasie zaś dusznicy jest wysoki, ale nie przekraczający progu wytrzymałości,
- możliwość wykonywania ruchów. Pacjent z dusznicą, po przełamaniu oporów psychicznych może się ruszać, w przypadku zawału często jest to niemożliwe,
- korzystne oddziaływanie czynników psychicznych– złagodzenie objawów dusznicy zazwyczaj następuje po uspokojeniu pacjenta (przez zespół karetki pogotowia, a nawet bliską osobę) i zredukowaniu poziomu stresu oraz paniki, które dodatkowo zwiększają zapotrzebowanie serca na tlen,
- czas trwania. Atak dusznicy prędzej czy później mija, zawał rozlewa się nieubłaganie z coraz większym natężeniem, powodując spustoszenie w strukturach serca, a przy braku interwencji medycznej najczęściej prowadzi do śmierci.
Należy pamiętać, że oprócz zawału, ból dławicowy w klatce piersiowej należy różnicować także z innymi dolegliwościami, takimi jak:
- przepuklina rozworu przełykowego przepony,
- choroba wrzodowa żołądka,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- kamica pęcherzyka żółciowego,
- zapalenie osierdzia,
- zatorowość płucna.
Reklama
Leki na dusznicę bolesną
Leczenie dusznicy bolesnej może mieć charakter farmakologiczny (bezpośredni i pośredni), inwazyjny oraz profilaktyczny. Jeśli chodzi o leki na dusznicę bolesną, środkiem bezpośrednio zmniejszającym ból dławicowy, jest nitrogliceryna.
W leczeniu przyczynowym, stosuje się leki rozszerzające tętnice oraz obniżające ciśnienie krwi, takie jak:
- azotyny,
- beta blokery,
- antagonisty kanałów wapniowych.
U pacjentów z rozwiniętą miażdżycą stosuje się też środki zwane statynami, które obniżają poziom złego cholesterolu LDL. Dodatkowo zaleca się przyjmowanie niewielkich dawek kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), który zapobiega tworzeniu się skrzepów i obniża ryzyko wystąpienia zawału oraz udaru.
W przypadku najbardziej zaawansowanych stadiów dusznicy bolesnej, niezbędne może być wykonanie zabiegów koronarografii i angioplastyki, poszerzających światło tętnic wieńcowych, a nawet wszczepienie bypassów
Reklama
Domowe sposoby na dusznicę bolesną
W przypadku dławicy piersiowej niezwykle ważna jest też profilaktyka, czyli to, co każdy z pacjentów może zrobić sam dla siebie w codziennym życiu. Leczenie domowe dusznicy bolesnej polega na wprowadzeniu szeregu zmian dotyczących aktywności fizycznej i psychicznej, przyzwyczajeń, nałogów, czy nawyków żywieniowych.
Pacjentom cierpiącym na dusznicę bolesną zaleca się:
- zaniechanie nałogów, w tym przede wszystkim – nie palenie papierosów,
- utrzymywanie wagi ciała na normalnym, zdrowym pułapie,
- regularną aktywność fizyczną na akceptowalnym dla organizmu poziomie; nie podejmowanie wysiłku ponad własne możliwości,
- stosowanie diety wolnej do tłuszczów nasyconych, tłuszczów trans, węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, a także produktów zawierających znaczne ilości cholesterolu,
- rezygnację z obowiązków, relacji interpersonalnych i innego typu uwikłań powodujących stałą i długotrwałą ekspozycję na stres,
- regulowanie poziomu ciśnienia tętniczego, w razie konieczności także za pomocą leków.
