Czym jest Hashimoto u dzieci?
Choroba Hashimoto jest najczęściej diagnozowaną u dzieci chorobą tarczycy. Jest ona przewlekłym, limfocytowym stanem zapalnym o podłożu autoimmunologicznym. Co to oznacza?
Wszystkie choroby autoimmunologiczne polegają na tym, że organizm atakuje i niszczy własne, zdrowe komórki. W przypadku Hashimoto proces ten obejmuje komórki gruczołu tarczowego, układ odpornościowy traktuje białka tarczycy jako wrogie i prowadzi do ich destrukcji.
W konsekwencji tarczyca ulega trwałej niedoczynności i zaczyna produkować za mało hormonów:
- trójjodotyroniny,
- tyroksyny,
- kalcytoniny.
Hormony te odpowiedzialne są za metabolizm w wielu ważnych narządach i tkankach organizmu, dlatego ich niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
Reklama
Jakie mogą być przyczyny Hashimoto u dzieci?
Czy Hashimoto może być dziedziczne? Na podstawie badań naukowych (z czasopisma The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism) przeprowadzonych na bliźniętach jedno- i dwujajowych ustalono, że zachorowalność na chorobę Hashimoto jest przede wszystkim zależna od predyspozycji genetycznych, a w następnej kolejności od czynników środowiskowych.
Przede wszystkim wymienia się polimorfizmy w głównym układzie zgodności tkankowej (HLA) oraz w genie cytoksycznego antygenu 4limfocytów T (CTLA-4).
Czynnikami środowiskowymi, którym przypisuje się rozwój choroby Hashimoto są natomiast:
- nadmiar jodu w diecie,
- niedobór selenu w diecie,
- infekcje,
- leki (na przykład amiodaron),
- terapie cytokinami (na przykład IFN-y),
- sole litu.
Według Duntasa (The role of Iodine and Selenium in Autoimmune Thyroiditis) w krajach, w których wprowadzono programy profilaktyczne chorób wywołanych niedoborem jodu, polegające przede wszystkim na wzbogaceniu żywności tym pierwiastkiem, zanotowano wzrost częstotliwości występowania autoimmunologicznych chorób tarczycy.
Zatem nadmiar jodu sprzyja modyfikacji tyreoglobuliny (hormonalne białko produkowane przez tarczycę), a także powoduje uwolnienie większych ilości antygenów tarczycowych i w końcu aktywację autoreaktywnych limfocytów T poprzez zwiększoną stymulację prezentacji antygenów tarczycowych.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Objawy Hashimoto u dzieci
Pierwsze objawy choroby Hashimoto u dziecka pojawiają się najczęściej w wieku wczesnoszkolnym (7-8 lat) lub u nastolatków w okresie dojrzewania. Niektóre objawy są takie same, jak przy chorobie Hashimoto u pacjentów dorosłych:
- osłabienie,
- zmęczenie,
- ciągła senność,
- częste marznięcie i uczucie chłodu,
- suchość skóry,
- nadmierne wypadanie włosów,
- brak apetytu a jednoczesne przybieranie na wadze,
- problem z zaparciami,
- wzmożona potliwość ciała,
- trudności z koncentracją,
- zaburzenia pamięci,
- uczucie rozdrażnienia,
- wole tarczycowe (u dzieci pojawia się tylko w 40% przypadków);
Inne objawy jednak są typowe dla tego schorzenia u dzieci:
- wolne tempo wzrostu,
- opóźnienie dojrzewania,
- opóźnione wyrzynanie zębów;
Reklama
Diagnostyka Hashimoto u dzieci
Objawy przewlekłego zapalenia tarczycy u dziecka niestety nie są szczególnie charakterystyczne i mogą przypominać objawy innych chorób, jak chociażby apatii, depresji, czy po prostu chwilowego obniżenia kondycji psychofizycznej.
Konsekwencja tego może być taka, że Hashimoto zostaje późno zdiagnozowane, kiedy niedoczynność gruczołu tarczowego stanowi już poważne zagrożenie dla ogólnego stanu zdrowia.
Podstawowe badania przy podejrzeniu choroby Hashimoto u dziecka to:
- badanie krwi określające poziomy hormonów tarczycy T3 i T4 oraz poziomu TSH (hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową wpływającego bezpośrednio na pracę gruczołu tarczowego); przy Hashimoto u dziecka poziomy T3 i T4 przeważnie są obniżone, natomiast TSH jest podwyższone lub w normie,
- badanie poziomu przeciwciał antyTPO i antyTG specyficznych dla tego schorzenia (podwyższony poziom występuje u 95% pacjentów),
- USG tarczycy - badanie obrazowe pozwalające rozpoznać stan zapalny;
Reklama
Leczenie Hashimoto u dzieci
W przypadku zdiagnozowania u dziecka choroby Hashimoto, specjalista endokrynolog opracowuje indywidualną strategię leczenia. Leczenie musi być dobrane w oparciu o szczegółowe badania, ponieważ zdarza się, że Hashimoto w pierwszym okresie przebiega z nadczynnością tarczycy, które dopiero później przekształca się w niedoczynność.
Leczenie z reguły opiera się na podawaniu odpowiednich dawek leków hormonalnych, głównie L-tyroksyny.
Dawka zależy od wieku i wagi dziecka, standardowo zaleca się przyjmowanie:
- 4-6 µg / 1 kg masy ciała dzieciom do 5 roku życia,
- 3-4 µg / 1 kg masy ciała dzieciom między 6 a 11 rokiem życia,
- 2-3 µg / 1 kg masy ciała dzieciom po 11 roku życia.
Dawki mogą być większe, jeśli w przebiegu choroby pojawia się wole tarczycowe.
Leczenie choroby Hashimoto u dzieci trwa właściwie całe życie, a dawkowanie zmienia się w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz wieku i stanu pacjenta. Konieczne są regularne kontrole u endokrynologa oraz badania krwi pozwalające ocenić poziom hormonów TSH, T3 i T4.
Normy TSH u dzieci między pierwszym rokiem życia a okresem dojrzewania wynoszą między 0.6-5.5 µU/ml. Przy stwierdzonej chorobie Hashimoto należy regularnie kontrolować ten poziom.
Reklama
Jaka dieta na Hashimoto u dzieci?
Choroba Hashimoto u dzieci jest na tyle poważna, że musi być leczona farmakologicznie, nie wystarczą domowe sposoby łagodzące jej objawy, ponieważ niestosowanie hormonów może doprowadzić do poważnych powikłań.
Niemniej jednak leczenie hormonalne może być skutecznie wspierane odpowiednią dietą i właściwym trybem życia. Jeśli chodzi o dietę, należy pamiętać, że chora na niedoczynność tarczyca często prowadzi do nadwagi lub otyłości oraz przyczynia się do problemów z zaparciami.
W przypadku dzieci nie wolno jednak stosować przy niej diet odchudzających, ponieważ zaopatrywanie organizmu w zbyt małą ilość substancji odżywczych może skutkować nasileniem choroby. Najważniejsze, aby posiłki bogate były w witaminy i minerały.
Należy zwiększyć ilość spożywanego przez dziecko białka (zawartego w chudym mięsie, produktach mlecznych czy roślinach strączkowych), by wspomóc metabolizm.
Ważny jest też tzw. zdrowy tryb życia:
- regularne, niezbyt obfite posiłki (najlepiej 4-5 porcji dziennie spożywanych co ok. 3 godziny),
- regularny sen,
- aktywność fizyczna;
Reklama
Jakie mogą być skutki nieleczonego Hashimoto u dzieci?
Wpływ hormonów tarczycowych mogą mieć konsekwencje psychiczne i fizyczne. Nieleczona choroba prowadzić może nawet do głębokiej depresji, podczas której wystąpić mogą myśli samobójcze, a także próby zakończenia własnego życia.
W dorosłym życiu dziecko chore na Hashimoto, które nie otrzymało odpowiedniego leczenia, może mieć problemy z płodnością.
Inną chorobą która może wystąpić w takiej sytuacji, jest encefalopatia, czyli uszkodzenie mózgu. Jej objawy są niespecyficzne i obejmują takie dolegliwości jak zaburzenia koncentracji, obniżenia nastroju czy stany depresyjne, a w późniejszym okresie dojść może nawet do napadów padaczkowych.
