Co to jest heterochromia?
Heterochromia to w uproszczeniu wielokolorowa tęczówka lub dwa różne kolory oczu. Wada genetyczna dotyka 1 proc. populacji. Schorzenie występuje nie tylko u ludzi, ale także zwierząt, jak koty czy psy np. rasy Husky i Border Collie.
Heterochromia jest prawdopodobnie jedną z niewielu wad genetycznych, która wzbudza fascynację.
Różnobarwność tęczówki nie jest powodem ostracyzmu społecznego, lecz wręcz przeciwnie. Wiele osób marzy o niezwykłych, oryginalnych tęczówkach. Jak zmienić kolor oczu? Istnieje wiele sposobów. Jednym z nich są soczewki kontaktowe zmieniające.
Różnobarwnymi tęczówkami mogą pochwalić się takie gwiazdy estrady i ekranu jak Olivia Wilde, Dan Ackroyd, Dominic Sherwood czy Mila Kunis. Do 1 proc. osób z heterochromią należał także Dawid Bowie.
Reklama
Rodzaje heterochromii oczu
Heterochromia polega na różnokolorowości oczu, jednak nie każda jest taka sama. Wyróżnia się jej kilka rodzajów, które mogą się od siebie różnić ze względu na pewne czynniki.
Heterochromia oczu ma dwie podstawowe postaci. Wyróżnia się:
- heterochromię iridis - różnobarwność jednej tęczówki,
- heterochromię iridium - różnobarwność obu oczu.
Jak jeszcze może wyglądać heterochromia? W literaturze medycznej można jednak znaleźć także inne klasyfikacje. Niektórzy badacze wyróżniają heterochromię:
- całkowitą - kiedy jedno oko różni się kolorem od drugiego ,
- sektorową (częściową) - kiedy tylko część tęczówki różni się kolorem od pozostałych jej części,
- centralną (środkową) - kiedy wewnętrze tęczówki ma inny kolor niż jej obwód.
Reklama
Przyczyny heterochromii
Kolor oczu, podobnie jak barwa włosów i skóry, dziedziczy się po rodzicach w sposób autosomalny dominujący. To, jaki odziedziczy się kolor oczu zależy od ilości melaniny w przekazywanych nam przez rodziców genach.
Melanina jest pigmentem naturalnie występującym w wyspecjalizowanych komórkach organizmu nazywanych melanocytami.
Każdy człowiek posiada podobną liczbę melanocytów, ale liczba znajdujących się w nich organelli, czyli melanosomów, które odpowiadają za produkuję melaniny, może się znacząco różnić.
Zasadniczo ludzie mają dwa rodzaje melanosomów:
- eumelanosomy, które decydują o ciemnej barwie tęczówki,
- feomelanosomy - decydujące o jasnych barwach.
Niebieskie oczy mają osoby z dużą liczbą feomelanosomów, zaś brązowe z większą liczbą eumelanosomów. Zaś oczy zielone są wynikiem równowagi między eumelanosomami i feomelanosomami.
Heterochromia jest natomiast wadą genetyczną, spowodowaną zaburzeniami w rozkładzie melaniny w tęczówkach. Nie jest zatem dziedziczna.
W większości przypadków heterochromia jest wadą samoistną, ale warto podkreślić, że stanowi także jeden z objawów takich schorzeń jak:
- zespół Waardenburga,
- bielactwo,
- zespół Sturge-Webera,
- zespół Parry’ego-Romberga,
- choroba Hirschprunga,
- nerwiakowłókniakowatość,
- nietrzymanie barwnika.
W rzadkich przypadkach diagnozuje się heterochromię nabytą, będąca konsekwencją jaskry, urazu oraz nowotworu oka. Tak powstała wielokolorowa tęczówka bezwzględnie wymaga konsultacji lekarskiej.
Wiele osób zastanawia się, czy heterochromię można wywołać. Oczywiście odpowiedź na to pytanie jest przecząca.
Reklama
Czy dwukolorowe oczy wymagają leczenia?
Dwukolorowe oczy zazwyczaj nie wymagają leczenia. Wrodzona heterochromia bardzo rzadko ma związek z chorobą lub powoduje jakiekolwiek zaburzenia widzenia. Różnobarwność tęczówki można zatem traktować jako defekt estetyczny lub wręcz przeciwnie - jako walor estetyczny.
Zdarza się jednak, że heterochromia jest manifestacją choroby genetycznej, którą wymaga leczenia. Przykładowo, jeśli u dziecka z różnobarwnymi tęczówkami występuje także niedosłuch, może to świadczyć o zespole Waardenburga. Wówczas niezbędna jest diagnostyka w kierunku tej rzadkiej choroby genetycznej.
Diagnostyki bezwzględnie wymaga także heterochromia nabyta. Powodem nabytej różnobarwności tęczówki może być na przykład czerniak oka - złośliwy nowotwór, niezwykle niebezpieczny dla zdrowia i życia pacjenta.
Inną przyczyną heterochromii może być uraz oka polegający na przedostaniu się metalicznego ciała obcego do gałki ocznej. Do takiego urazu może dojść w wyniku wypadku komunikacyjnego lub postrzału z broni palnej, a jego konsekwencją może być tzw. żelazica gałki ocznej.
To powikłanie urazu oka może doprowadzić do całkowitej i nieodwracalnej utraty wzroku. Podstawowym objawem żelazicy jest różnobarwność tęczówek, a ponadto rozszerzenie źrenicy, zaćma, jaskra czy obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.
Reklama
Różnobarwność tęczówki a czerniak oka
Czerniak oka to najczęściej występujący pierwotny nowotwór oka. Stanowi niemal 70 proc. wszystkich nowotworów złośliwych wykrywanych w obrębie narządu wzroku. Czerniak najczęściej atakuje naczyniówkę, ale występuje też w tęczówce i spojówce.
Co niezwykle ważne, czerniak oka może dawać przerzuty do wątroby. Rokowania w przypadku przerzutów do wątroby są bardzo złe.
Średnia przeżywalność, od momentu postawienia diagnozy, wynosi od 2 do 11 miesięcy. Dlatego w przypadku zaobserwowania zmian w barwie tęczówki, należy każdorazowo wziąć pod uwagę, że ich przyczyną może być ten niezwykle groźny nowotwór.
