Co to jest kifoza?
Kifoza to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietu. Fizjologiczne lub patologiczne. Jeśli występuje na odcinku piersiowym oraz krzyżowym, a także mieści się we właściwych granicach, nie jest stanem chorobowym ani wadą anatomiczną, lecz całkowicie naturalną i prawidłową krzywizną. Zjawiskami niewłaściwymi i chorobowymi są natomiast te przypadki, gdy kifoza obejmuje inny odcinek kręgosłupa lub ma niewłaściwe nasilenie (zbyt duże, ale też zbyt małe).
Przykłady patologicznej kifozy, to:
- hyperkifoza piersiowa (okrągłe plecy, kifoza pogłębiona),
- hypokifoza piersiowa (kifoza piersiowa spłycona lub zniesiona),
- kifoza szyjna,
- kifoza lędźwiowa.
Czym charakteryzują się poszczególne stany fizjologiczne i patologiczne? Jakie są objawy kifozy nieprawidłowej, a także przyczyny jej powstawania? W jaki sposób leczymy tego typu zaburzenia?
Reklama
Kifoza piersiowa
Fizjologiczna kifoza piersiowa jest naturalnym ukształtowaniem kręgosłupa, powstającym jeszcze w życiu płodowym i spełniającym szereg istotnych funkcji dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego.
Uważa się, że kifoza piersiowa:
- stabilizuje postawę pionową człowieka,
- amortyzuje pionowe przeciążenia, którym poddawany jest kręgosłup,
- utrzymuje właściwą pozycję głowy i absorbuje jej ciężar,
- zapewnia właściwe napięcie mięśni okalających kręgosłup oraz zmniejsza przeciążenia działające na więzadła,
- zwiększa objętość klatki piersiowej mieszczącej kluczowe narządy wewnętrzne, takie jak płuca i serce.
O prawidłowej kifozie piersiowej mówimy wtedy, gdy wygięcie kręgosłupa mieści się w przedziale 20-40 stopni. Wartości większe wskazują na hyperkifozę, mniejsze zaś hypokifozę.
Reklama
Okrągłe plecy (hyperkifoza piersiowa)
Hyperkifoza piersiowa, znana powszechnie jako okrągłe plecy, to wygięcie kręgosłupa na wysokości piersi przekraczające 40 stopni i będące stanem patologicznym, wymagającym rehabilitacji lub leczenia chirurgicznego.
Pacjent cierpiący na pogłębioną kifozę ma charakterystyczną przygarbioną sylwetkę oraz silnie uwidocznione zaokrąglenie linii pleców. Zaburzenie to rodzi konsekwencje daleko wykraczające poza sferę estetyki.
Okrągłe plecy skutkować mogą takimi problemami, jak:
- przeciążenie kręgosłupa,
- zbytnie napięcie części mięśni przykręgosłupowych przy jednoczesnym nadmiernym osłabieniu innych tego typu struktur,
- ograniczenie ruchomości ciała na wysokości klatki piersiowej,
- dolegliwości bólowe generowane przez kręgosłup, mięśnie, ścięgna, powięzi, uciskane struktury nerwowe a nawet narządy wewnętrzne,
- zaburzenie funkcji oddychania.
Reklama
Kifoza piersiowa spłycona (hypokifoza) i zniesiona
Dla odmiany, hypokifoza, czyli kifoza piersiowa spłycona to stan, w którym krzywizna pleców jest mniejsza niż 20 stopni. Jej charakterystycznym objawem jest sylwetka znana jako „płaskie plecy”.
Hypokifoza nie powoduje dolegliwości bólowych i nie jest tak groźna, jak hyperkifoza, chyba że nie uda się powstrzymać jej postępów i dojdzie do całkowitego zniesienia kifozy w odcinku piersiowym.
W takiej sytuacji kręgosłup staje się idealnie prosty (kąt bliski 0), czego efektem może być:
- brak właściwego przenoszenia obciążeń pionowych i związane z tym dolegliwości bólowe oraz przeciążenia,
- ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
- zmniejszenie objętości klatki piersiowej,
- przyspieszenie procesów zmian zwyrodnieniowych.
Reklama
Kifoza szyjna
Kifoza szyjna jest zjawiskiem patologicznym i polega na wygięciu szyjnego odcinka kręgosłupa do tyłu. Zazwyczaj jest ona efektem długotrwałego utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała, z głową silnie wysuniętą do przodu (tzw. protrakcja). Problem ten bardzo często dotyczy osób wykonujących prace biurowe, spędzających wiele godzin dziennie przed komputerem, a przy tym całkowicie biernych fizycznie.
Do głównych objawów kifozy szyjnej należą:
- ból karku,
- ból głowy,
- sztywnienie mięśni okalających kręgosłup na odcinku szyjnych,
- zawroty głowy, zaburzenia równowagi,
- pogorszenie parametrów widzenia,
- uczucie mrowienia odczuwane w okolicach potylicy, na plecach oraz w kończynach.
Reklama
Przyczyny kifozy
Przyczyny kifozy w jej patologicznych postaciach są zróżnicowane – chorobowe, środowiskowe, a nawet psychogenne. Do najczęściej spotykanych należą:
- choroba Scheuermanna (kifoza młodzieńcza)
- osteoporoza
- skolioza
- krzywica
- wady postawy
- gruźlica (garb gruźliczy)
- uszkodzenia kręgosłupa, w tym złamania kręgów
- osłabienie mięśni grzbietu i tułowia
- choroby neurologiczne
- choroby nowotworowe
- siedzący tryb życia
- wady wzroku (powodujące nadmierne pochylanie się w czasie czytania)
- nadużywanie telefonu komórkowego i związana z tym postawa ciała
- stany depresyjne (spowodowanesmutkiem zgięcie postawy w tzw. wdowi garb)
- stany lękowe i wstyd (typowe dla dziewcząt w okresie dojrzewania ukrywanie piersi poprzez przyjmowanie zgarbionej sylwetki)
Reklama
Leczenie kifozy
Leczenie kifozy, w zależności od postaci zaburzenia, a także jego nasilenia, przybiera zróżnicowane formy, wśród których wymienić można takie działania, jak:
- Profilaktyka
- utrwalanie właściwej postawy ciała w czasie chodzenia, siedzenia i leżenia, w szczególności w czasie pracy przy biurku, a także przeglądania treści na telefonie komórkowym
- zwiększenie częstotliwości i zakresu aktywności fizycznej: chodzenie, bieganie, pływanie, gimnastyka korekcyjna
- unikanie większych przeciążeń kręgosłupa
- stosowanie tzw. gorsetów korekcyjnych
- spanie na materacu zapewniającym dobre podparcie dla wszystkich odcinków kręgosłupa – zazwyczaj średnio miękkim
- Fizjoterapia– wykonywanie szeregu ćwiczeń pod nadzorem wykwalifikowanego rehabilitanta oraz samodzielnie, mających na celu wzmocnienie osłabionych mięśni służących stabilizacji korpusu, a także rozluźnienie tych, które wskutek patologicznej kifozy zostały nadmiernie napięte. Ćwiczenia często mają charakter oddechowy.
- Leczenie operacyjne,stosowane w przypadku skrzywień przekraczających 65 stopni, z zastosowaniem takich zabiegów, jak:
- izolowane tylne usztywnienie kręgosłupa,
- przednie uwolnienie i usztywnienie kręgosłupa połączone z tylną stabilizacją,
- przednia korekcja i stabilizacja kręgosłupa.
