Czym jest szewska klatka piersiowa?
Szewska klatka piersiowa jest wrodzoną deformacją tej części ciała. Inna nazwa tej wady to lejkowata klatka piersiowa. Wyróżnia się tym, że jest zapadnięta, czasem tylko z jednej strony. Typowe dla tej wady jest zatem lejkowate zapadnięcie dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber.
Wyróżnia się postać symetryczną i asymetryczną, gdy mostek jest przesunięty na lewo lub prawo od linii środkowej.
Zdaniem dra med. Joachima Buchwalda taka wklęsła klatka piersiowa to zdecydowanie najczęściej spotykana deformacja przedniej ściany klatki piersiowej. Zniekształcenie klatki może być tak duże, że mostek może się stykać z kręgosłupem. Żebra w tylnych odcinkach przebiegają poziomo, natomiast w bocznych i przednich są skierowane nadmiernie ku tyłowi.
W klasyfikacji ICD-10 szewska klatka piersiowa występuje również pod nazwą lejkowata klatka piersiowa i jest oznaczona kodem Q67.6. Natomiast w ICD-11 zapadnięta klatka piersiowa ma oznaczenie FC00.2.
Choć pierwsze wzmianki dotyczące klatki piersiowej szewskiej sięgają 1543 roku, to jednak leczenie operacyjne zainicjowano dopiero w 1911 roku. Dokonał tego L. Meyer.
Reklama
Przyczyny zapadniętej klatki piersiowej
Lejkowata klatka to zmiana wrodzona. Zdaniem dra Pawlaka pojawia się u 1 na 1000 osób, w trzykrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Jak wskazuje specjalista, szewska klatka może mieć podłoże genetyczne, z racji tego, że w około 45 proc. przypadków obserwuje się występowanie tej wady u osób, które są ze sobą spokrewnione.
Według badaczy Skrzelewskiego i Goretsky’ego, przyczyną wklęsłej klatki piersiowej jest działanie genu zlokalizowanego w ramieniu długim chromosomu 18. Choć nie obserwuje się predyspozycji rasowych związanych z szewską klatką piersiową, jest to wada stwierdzana w 98 proc. u osób rasy kaukaskiej, a znacznie rzadziej wśród np. ludzi pochodzenia latynoskiego.
Mimo że do dziś nie ustalono etiologii tej choroby, to często odnotowuje się ją u osób z zespołem Marfana, zespołem Noonan oraz w zespole Ehlersa-Danlosa.
Nierzadko szewska klatka piersiowa jest konsekwencją krzywicy albo niedoboru witaminy D.
Reklama
Objawy szewskiej klatki piersiowej
Po narodzeniu dostrzegalnych jest tylko około 40 proc. deformacji. Największe nasilenie rozpoznaje się w okresie dojrzewania i wzmożonego wzrostu. Zmiany mogą się pogłębiać aż do zakończenia pokwitania.
Stopień deformacji może mieć różne nasilenie - od nieznacznego po w istotny sposób rozbudowane zmiany, gdzie mostek przylega do kręgosłupa. W konsekwencji narządy wewnętrzne ulegają przemieszczeniu.
Inne charakterystyczne objawy klatki piersiowej lejkowatej to:
- wystające łopatki,
- wypukły brzuch,
- zapadnięty mostek,
- głowa wysunięta do przodu,
- problemy z oddychaniem z uwagi na ucisk na płuca,
- osłabione mięśnie posturalne - problem może się pogłębiać wraz z wiekiem,
- asymetria łuków żebrowych.
Reklama
Diagnostyka szewskiej klatki piersiowej
Aby rozpoznać wadę klatki piersiowej, niezbędne jest skorzystanie ze wsparcia lekarza ortopedy. Podczas wizyty lekarz oceni różne objawy pacjenta, dokona pomiarów klatki piersiowej.
Wykona także RTG klatki piersiowej. Inne badania przeprowadzane w przypadku lejkowatej klatki piersiowej to spirometria i elektrokardiografia.
W diagnostyce stosuje się wskaźnik autorstwa Kopera i Króla, który dzieli chorych na trzy grupy. Im wyższy jest wskazany wskaźnik, tym wada jest cięższa.
Specjalista - z uwagi na potencjał rozwojowy młodego organizmu - może zalecić gimnastykę korekcyjną i unikanie nadmiernego wysiłku, by zabezpieczyć klatkę piersiową przed dalszą deformacją.
Klatka piersiowa szewska i kurza - różnice
Warto wspomnieć, że klatka kurza i lejkowata stanowią swoją odwrotność. Mostek oraz inne, części w przypadku klatki kurzej wystają do przodu.
Klatka piersiowa zaczyna nadmiernie wystawać, przybierając kształt klatki kurzej. Właśnie od tego skojarzenia pochodzi nazwa tego typu deformacji klatki piersiowej.
Tego typu wada z reguły ma charakter niezagrażający życiu i zdrowiu, z uwagi na to, że kurza klatka piersiowa nie naciska na serce i płuca.
To odróżnia ją od szewskiej klatki piersiowej, która w istotny sposób może zmniejszać pojemność płuc oraz wywoływać nacisk na komory serca.
Czy wiesz, że znane są także deformacje złożone, tzw. kurzo-lejkowata, która łączy cechy obu tych typów? Tego rodzaju wadę można leczyć operacyjnie, podobnie jak lejkowatą klatkę piersiową.
Reklama
Lejkowata klatka piersiowa u dziecka
Wada, jaką jest wklęsła klatka piersiowa, towarzyszy dziecku od urodzenia. Jednak z wiekiem może się pogłębiać.
Szewska klatka piersiowa u dziecka może łatwo ulec dalszym deformacjom. Maluch dotknięty tą wadą z reguły jest niższy i lżejszy, ponadto:
- wyróżnia się małą ruchliwością i apatycznością,
- wykazuje tendencje do różnego rodzaju zapaleń dróg oddechowych, w tym oskrzeli,
- męczy się dość szybko, a przy tym ma skłonności do niedotlenienia.
U dziecka z lejkowatą klatką piersiową obserwuje się też kołatanie czy uczucie ucisku w piersiach.
Tego typu objawy zapadniętej klatki wymagają dalszej konsultacji z pediatrą czy ortopedą. Warto podjąć się rehabilitacji dziecka, nawet niemowlaka, gdyż najlepsze efekty uzyskuje się przed 12 rokiem życia, gdy kości nie są jeszcze twarde.
Reklama
Lejkowata klatka piersiowa u dorosłych
Dziecko z zapadniętą klatką piersiową niestety wyrasta na dorosłego z tym problemem. Kości nie są już tak elastyczne, by łatwiej poddawać się korekcie. Co więcej, wada się pogłębia. Jeżeli leczenie nie będzie szybko włączone, deformacja może zacząć utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Szewska klatka piersiowa u dorosłych nierzadko wywołuje problem z oddychaniem, z powodu nadmiernego nacisku klatki na płuca. Często też prowadzi do kłopotów krążeniowych.
Dolegliwość może wykluczać z wielu aktywności czy też podjęcia służby wojskowej. Osoba z tą wadą musi dbać o siebie na tyle, by nie podejmować się zawodów wymagających nadmiernego wysiłku fizycznego.
Reklama
Lejkowata klatka piersiowa u dziewczyn
Deformacja częściej występuje u chłopców niż u dziewczyn, jednak w obu przypadkach może wiązać się z problemami zdrowotnymi. Wszystko zależy od stopnia rozwoju wady.
Szewska klatka piersiowa u kobiet może wiązać się z deformacją albo asymetrią piersi. Trzeba brać ten czynnik pod uwagę, dobierając biustonosz - jedna pierś może być większa od drugiej.
Zazwyczaj - podobnie jak u mężczyzn - jeżeli wada nie jest bardzo rozbudowana, ma charakter estetyczny.
Wówczas, aby zmniejszyć widoczność tego rodzaju problemu, można zdecydować się na wypełnienie wgniecenia metodą implantu 3D.
Leczenie zachowawcze lejkowatej klatki piersiowej
Do jakiego lekarza się udać z szewską klatką piersiową? Lekarzem, który zajmuje się leczeniem lejkowatej klatki piersiowej jest ortopeda. To on zaproponuje dalsze leczenie. Terapia zachowawcza, związana z:
- kinesiotapingiem,
- fizjoterapią
czy
- masażem
nie przynosi takich rezultatów jak operacja. Obecnie jedynym znanym sposobem skutecznego wyleczenia klatki lejkowatej jest zabieg.
Masaż rozluźnia przykurczone mięśnie, a także wzmacnia te zbyt rozciągnięte. Z kolei po terapię manualną sięga się zwykle, gdy doszło do zablokowania pełnego ruchu w stawach.
Eksperymentalną, a jednocześnie nieoperacyjną metodą jest tzw. metoda Eckarta Klobego. Polega ona stosowanie przez osobę z wadą klatki piersiowej specjalnej miseczki próżniowej, która pozwala na uniesienie zapadniętej części klatki piersiowej.
Taki zabieg powtarza się minimum rok przez 15 minut dziennie. Przełom następuje, gdy klatka przez dłuższy czas nie wraca do dawnej pozycji.
Operacja szewskiej klatki piersiowej
Tak naprawdę jedynym skutecznym sposobem na to, by skorygować wadę jest operacja lejkowatej klatki piersiowej. Dwiema najczęściej stosowanymi metodami jest:
- zabieg Nussa - została ona dokładniej opisana przez Donalda Nussa w 1998 roku. Zabieg opiera się na wprowadzeniu ukształtowanego implantu w postaci płyty. Następnie należy odwrócić go, aby unieść mostek i utrzymać go w poprawnej pozycji przez określony czas.
- metoda Ravitcha - warto przyjrzeć się, na czym polega. Operacja opiera się na przecięciu tylnej blaszki mostka, skróceniu chrząstek żebrowych i wyłamaniu mostka do przodu. Mięśnie piersiowe większe są przyszywane do krawędzi mostka. Trzeba jednak liczyć się z tym, że taka operacja klatki szewskiej nie zawsze przynosi zadowalający efekt, a przy tym pozostawia widoczną bliznę. Co więcej, trzeba liczyć się z ryzykiem nawrotu wady.
Cena operacji szewskiej klatki piersiowej to około 2000 zł. Wszystko jednak zależy od konkretnej placówki, która wykona taki zabieg.
Warto również rozważyć operację lejkowatej klatki piersiowej na NFZ. Jednak - zgodnie z tym, co można wyczytać na forach osób z tym problemem - trzeba liczyć się z niezwykle długim, nawet kilkuletnim okresem oczekiwania.
Leczenie operacyjne szewskiej klatki piersiowej jest wskazane gdy:
- występują nasilone objawy kliniczne choroby,
- obecny jest silnie zniekształcony mostek,
- pojawią się niebezpieczne objawy ze strony układu oddechowego lub krążeniowego.
Ćwiczenia przy lejkowatej klatce
Należy podkreślić, że żadne ćwiczenia nie pomogą zlikwidować szewskiej klatki. Mogą jednak delikatnie opóźnić proces pogłębiania się wady.
Ćwiczenia na lejkowatą klatkę piersiową można podzielić na trzy grupy:
- ogólnorozwojowe - ten rodzaj ćwiczeń szewskiej klatki piersiowej oddziałuje na cały narząd ruchu,
- oddechowe - ich celem jest nauka prawidłowego oddychania, zwiększenie pojemności płuc, wzmocnienie mięśni oddechowych i zwiększenie ruchomości klatki piersiowej,
- specjalne: o charakterze kształtującym, odnoszącym się do danego typu wady klatki piersiowej lub o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych,
- pływanie - wzmacnia mięśnie i zwiększa wydolność płuc.
Przykładowe ćwiczenia na zapadniętą klatkę piersiową to ćwiczenia oddechowe, gdzie należy zaakcentować fazę wdechu, wspomóc wdech poruszając ramionami ku górze (robiąc wdech), poruszając nimi bokiem w dół (wydech).
Zestaw ćwiczeń wzmacniający organizm to biegi, podskoki, jazda na rowerze, rzuty. Usprawniają one układ krążenia i cały metabolizm tkankowy.
Czym grozi szewska klatka piersiowa? Skutki
Nieleczona lejkowata klatka piersiowa ma istotny wpływ na zdrowie. Zwraca się uwagę na zagrożenia wynikające z tego typu deformacji związane z trzema elementami:
- zaburzenia oddychania związane z osłabieniem mięśni oddechowych,
- zaburzenia wentylacji wynikające z ograniczenia ruchomości klatki piersiowej,
- zmniejszenie tolerancji wysiłku, łatwe męczenie się, duszność, z uwagi na zmniejszoną pojemność płuc.
Co więcej, nierzadko deformacja może prowadzić do ucisku na serce, a to wiąże się nie tylko z większą męczliwością, ale narastającymi problemami krążeniowymi.
Przeciwwskazania przy szewskiej klatce piersiowej
Osoby z lejkowatą klatką piersiową mogą żyć zupełnie normalnie, o ile wada nie zagraża ich płucom czy sercu.
Ważne jednak, by nie podejmowały nadmiernego wysiłku fizycznego.
Przeciwwskazaniem przy klatce piersiowej lejkowatej jest:
- nurkowanie,
- wykonywanie przewrotów do przodu i do tyłu,
- skoki przez różnego rodzaju przyrządy.
Borykając się z tego rodzaju wadą, należy także unikać jednorazowych nadmiernych ćwiczeń pogłębionego oddychania, jak również długotrwałego siedzenia w niedbałej pozycji związanej z barkami wysuniętymi do przodu.
Szewska klatka piersiowa nie jest przeciwwskazaniem do wykonywania treningów czy korzystania z siłowni, o ile ćwiczenia są dopasowane do tego problemu.
Mocno rozwinięta wada może być podstawą, by wojskowa komisja kwalifikacyjna uznała niezdolność do pełnienia czynnej służby wojskowej.
W przypadku, gdy wada jest bardzo rozwinięta, jedynym sposobem, by ułatwić sobie codzienne funkcjonowanie jest operacja. Jednak, tak jak już wskazaliśmy, jest to raczej ostateczność przy dużym stopniu zaawansowania wady.
