Co to jest łuszczyca głowy?
Łuszczyca jest ciężką chorobą zapalną, manifestująca się za pomocą objawów skórnych, ale mającą charakter ogólnoustrojowy. Medycyna wyróżnia kilkanaście podstawowych postaci łuszczy.
Najbardziej fundamentalny podział uwzględnia takie kategorie, jak łuszczyca:
- pospolita,
- krostkowa,
- stawowa.
Łuszczyca głowy (łac.: Scalp psoriasis) jest jedną z najczęściej spotykanych odmian łuszczycy pospolitej (oprócz między innymi plackowatej, paznokci, dłoni i stóp, brodawkującej czy kropelkowatej). Schorzenie przynosi dojmujące, niekiedy wręcz traumatyzujące objawy i jest niezwykle trudne w leczeniu.
Łuszczyca owłosionej skóry głowy, bo tak brzmi pełna i zgodna z naukową nomenklaturą nazwa choroby, dotyka około 2 procent populacji osób dorosłych, a także między 0,5 a 1,0 proc. populacji dzieci i młodzieży, stanowiąc jedną z najpowszechniej spotykanych dermatoz na świecie.
Najczęściej pojawia się w okolicach trzydziestego - czterdziestego roku życia, ale może też wystąpić u znacznie młodszych pacjentów. Bardzo często łuszczyca głowy stanowi jedynie pierwszy epizod choroby, która w następnych stadiach atakuje inne części ciała, a nawet struktury wewnętrzne.
Reklama
Przyczyny łuszczycy skóry głowy
Patomechanizm łuszczycy skóry głowy, tak jak większości pozostałych odmian choroby, składa się z trzech kluczowych elementów.
Są to:
- stan zapalny skóry,
- nadmierny wzrost komórek naskórka, zwanych keratynocytami,
- nieprawidłowe różnicowanie się keratynocytów.
Przyczyny występowania wszystkich trzech mechanizmów jednocześnie nie są do końca znane, dalece uprawdopodobnione hipotezy zakładają jednak w przypadku łuszczycy skóry głowy nadrzędną rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych:
- u osób chorych na łuszczycę głowy występuje gen HLA-Cw6, zwany genem łuszczycy. Dowiedziono też, że występowanie łuszczycy u jednego tylko rodzica zwiększa ryzyko zachorowania na nią u dziecka z 2 do 20 procent, a w przypadku choroby obojga rodziców – aż do 50 procent,
- u osób chorych na łuszczycę głowy stwierdza się nadreaktywność układu immunologicznego, skutkującą zwiększoną produkcją cytokin zapalnych TNF-alfa, Il-12, Il-17 oraz Il-23,
- ryzyko zachorowania na łuszczycę skóry głowy zwiększają też czynniki środowiskowe, a wśród nich: niewłaściwa dieta, alkohol, papierosy, stres, leki oraz zakażenia bakteryjne i wirusowe.
Reklama
Objawy łuszczycy głowy
Typowe objawy łuszczycy głowy to przede wszystkim nacieczone wykwity zapalne, pojawiające się na owłosionej części czaszki. Pokryte są one srebrzystymi, silnie wysuszonymi łuskami, które następnie utwardzają się, tworząc na powierzchni głowy ściśle przylegającą skorupę.
Z czasem choroba rozszerza zasięg, rozlewając się poza linię włosów i obejmując także górną część czoła oraz potylicę. W ten sposób powstaje niezwykle charakterystyczny objaw zwany koroną łuszczycową.
Pojawienie się zmian skórnych na twarzy dla większości pacjentów jest doświadczeniem silnie traumatyzującym, powodującym głęboki wstyd, zaburzającym poczucie własnej wartości, a także implikującym wycofywanie się z normalnych aktywności oraz rozpad więzi społecznych.
Osoby chore na łuszczycę głowy mogą też zmagać się z przejściowym wypadaniem włosów, aczkolwiek w praktyce nie jest ono tak częste, jak zwykło się uważać. Zazwyczaj miejscowa utrata owłosienia nie jest bezpośrednio związana z procesem chorobowym, lecz rozdrapywaniem swędzącej skóry.
Reklama
Leczenie łuszczycy głowy
Leczenie łuszczycy głowy wymaga zastosowania przede wszystkim profesjonalnych środków farmaceutycznych, głównie o działaniu miejscowym, rzadziej ogólnoustrojowym.
Należą do nich preparaty zawierające takie substancje czynne, jak:
- kwas salicylowy,
- kwas mlekowy,
- mocznik ,
- hydrokortyzon, mometazon, betametazon (glikokortykosteroidy),
- kalcypotriol (pochodna witaminy D),
- tazaroten (pochodna witaminy A),
- takrolimus, pimekrolimus (inhibitory kalcyneuryny),
- ketokonazol (lek przeciwgrzybiczy).
Wiele z wyżej wymienionych (substancji np. pochodne witaminy D lub A) ma bardzo silne działanie i może być używana miejscowo tylko wtedy, gdy zmiany chorobowe obejmują niewielki procent skóry.
W przypadku znacznego rozszerzenia zakresu objawów lub ich uogólnienia, do leczenia włącza się środki przyjmowane doustnie, takie jak przede wszystkim:
- metotreksat,
- cyklosporyna,
- acytretyna.
Niekiedy też łuszczycę głowy leczy się za pomocą zabiegów laseroterapii lub fotochemioterapii.
Reklama
Domowe sposoby na łuszczycę głowy
Co na łuszczycę głowy? Jest ona chorobą, której co do zasady nie powinno się leczyć domowymi sposobami. Skomplikowany patomechanizm schorzenia jest mało podatny na wszelkiego rodzaju naturalne rozwiązania, co więcej – nieumiejętne leczenie i brak szybki postępów w ograniczaniu ognisk zapalnych, mogą się przyczynić do rozprzestrzenia choroby, a nawet przybrania przez nią ciężkich wewnętrznych lub uogólnionych postaci.
W takim kontekście domowe sposoby na łuszczycę głowymożna stosować, ale jedynie wspomagająco w procesie leczenia farmakologicznego. Kluczowa jest przede wszystkim profilaktyka.
Do tego typu działań zaliczyć można:
- Używanie właściwych kosmetyków przeznaczonych dla osób chorych na łuszczycę, w tym zwłaszcza szamponów zawierających takie substancje, jak alantoina, kwas salicylowy i mlekowy, mocznik, ichtiol, dziegiećoraz glicerol. Wiele z nich znajduje się w składzie profesjonalnych leków, w kosmetykach jednak ich stężenie jest względnie niewielkie, nie mogą zatem stanowić alternatywy dla środków farmakologicznych.
- Powstrzymywanie się od rozdrapywania zmian łuszczycowych, nawet jeśli towarzyszący im świąd jest nie do wytrzymania. Drapanie powoduje postęp choroby oraz może skutkować utratą włosów.
- Eliminacja tłuszczów nasyconych, tłuszczów trans oraz cukrów prostych z codziennej diety. W praktyce oznacza to rezygnację przede wszystkim z takich produktów, jak fast foody, przekąski, dania gotowe, smażone mięsa oraz słodycze.
