Co to jest metaplazja jelitowa?
Metaplazja jelitowa jest stanem patologicznym, oznaczającym niepożądane zmiany w nabłonku układu pokarmowego, a konkretnie przeistoczenie się nabłonka żołądkowego w nabłonek charakterystyczny dla zlokalizowanych poniżej jelit.
Tego typu transformacja najczęściej jest powikłaniem jednego z dwóch schorzeń:
-
przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka;
-
choroby wrzodowej żołądka i/lub dwunastnicy;
Choroby te w większości przypadków spowodowane są zakażeniem pałeczką Helicobacter pylori, powszechnie bytującą w układzie pokarmowym człowieka (jej nosicielem jest kilkadziesiąt procent populacji) i niekiedy powodującą poważne problemy zdrowotne.
Inne przyczyny zachorowań, to między innymi zaburzenia o podłożu autoimmunologicznym, tłusta i ostra dieta, palenie papierosów oraz przewlekły stres.
Reklama
Metaplazja jelitowa – czy to groźne?
Pacjenci dowiadujący się od lekarza, że rozpoznano u nich metaplazję jelitową, pytają: czy to groźne? Odpowiedź jest twierdząca. Tego typu diagnoza powinna stanowić swego rodzaju dzwonek alarmowy wzywający do poddania się pogłębionej diagnostyce (nie tylko gastroskopii z pobraniem wycinka błony śluzowej do badania histopatologicznego) oraz natychmiastowemu leczeniu.
Metaplazja jelitowa uważana jest za jedną z typowych zmian przednowotworowych, zwiastujących zwiększone ryzyko wystąpienia raka żołądka w przyszłości. Ocena ryzyka w dużym stopniu zależy od stopnia zaawansowania transformacji, której uległy komórki nabłonka.
Należy pamiętać, że wyróżnia się kilka stadiów schorzenia – występuje metaplazja jelitowa pierwszego stopnia, a także drugiego i trzeciego, różniące się od siebie między innymi nasileniem objawów chorobowych.
Reklama
Objawy metaplazji jelitowej
Objawy metaplazji jelitowej są dojmujące, ale mało charakterystyczne, łatwo jest je pomylić z symptomami innych schorzeń w obrębie układu pokarmowego – dlatego postawienie trafnej diagnozy często nie jest możliwe bez wykonania gastroskopii.
Schorzenie to manifestuje się między innymi poprzez:
-
silne bóle w nadbrzuszu;
-
nudności, wymioty;
-
możliwe krwawienia z przewodu pokarmowego widoczne w postaci czarnych tzw. smolistych stolców;
-
zgaga, czyli palenie w przełyku;
Ostatni z wymienionych objawów związany jest z możliwym występowaniem ognisk dysplazji jelitowej także w górnej części przewodu pokarmowego, głównie na skutek refluksu żołądkowo-przełykowego, którego istotą jest zarzucanie kwaśnych treści pokarmowych w górę. Tego typu problem w nomenklaturze medycznej nazywany jest przełykiem Barretta.
Reklama
Wytyczne dla pacjentów z metaplazją jelitową
Wytyczne dla pacjentów z metaplazją jelitową obejmują kilka różnego typu działań.
Osoby, u których stwierdzono tego typu zaburzenie, powinny:
-
wykonać histopatologię wycinka pobranego z żołądka w celu; wykluczenia/potwierdzenia zmian nowotworowych
-
wykonać prosty i nieinwazyjny test ureazowy na obecność Helicobacter pylori;
-
poddać się leczeniu farmakologicznemu o charakterze przyczynowo-objawowym, w celu eliminacji źródeł zakażeń bakteryjnych oraz naprawy zniszczonej błony śluzowej przewodu pokarmowego;
-
zmienić nawyki żywieniowe oraz styl życia;
-
uważnie obserwować nasilenie objawów oraz ze zwiększoną częstotliwością poddawać się badaniom kontrolnym, m.in. gastroskopowym.
Reklama
Dieta przy metaplazji jelitowej
Dieta przy metaplazji jelitowej bazuje na zaleceniach formułowanych w przypadku choroby wrzodowej. Właściwe żywienie ma na celu przede wszystkim ograniczenie ilości wydzielanych soków trawiennych.
Co można jeść przy metaplazji jelitowej? Wymienić w tym kontekście warto przede wszystkim:
-
chude mięso i wędliny, jeśli poddane obróbce termicznej, to wyłącznie poprzez gotowanie lub zapiekane w pergaminie;
-
chude mleko i jego przetwory: sery, jogurty kefiry;
-
produkty zbożowe, takie jak pieczywo jasne i czerstwe, płatki owsiane, ryż;
-
warzywa i owoce gotowane na parze;
-
ciasta biszkoptowe i drożdżowe.
Preferowane dopuszczalne tłuszcze to te delikatne i roślinne, takie jak oliwa z oliwek. Mogą one być dodawane do potraw, ale nie mogą być wykorzystywane do smażenia.
Pamiętać należy o tym, aby pić duże ilości wody, ale już nie kawy, mocnej herbaty czy napojów gazowanych. Posiłki muszą być dobrze zbilansowane, niezbyt obfite, ale regularne: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja, w odstępach co 2-3 godziny.
Jeśli natomiast chodzi o produkty żywnościowe, które są absolutnie zakazane, wymienić w tym kontekście należy przede wszystkim:
-
tłuste mięso, wędliny i ryby;
-
tłuste mleko i jego przetwory;
-
produkty konserwowe;
Co ważne, zakazane jest palenie papierosów, nie powinno się też przyjmować większych ilości alkoholu.
Reklama
Leczenie metaplazji jelitowej
Leczenie metaplazji jelitowej polega na zwalczaniu przyczyn do niej prowadzących.
Najczęściej stosowane leki, to:
-
antybiotyki zwalczające zakażenie Helicobacter Pylori i innymi bakteriami, w tym amoksycylina i klarytromycyna;
-
inhibitory pompy protonowej, czyli środki hamujące wydzielanie soków trawiennych w żołądku - omeprazol, pantoprazol i lansoprazol;
W leczeniu szczególnej postaci metaplazji jelitowej, jaką jest przełyk Barretta, stosuje się też zabiegi ablacji, czyli celowego uszkodzenia komórek za pomocą elektrody emitującej prąd o częstotliwości radiowej.
