Co to jest mielopatia?
Mielopatia to zespół różnorodnych objawów, powstałych w następstwie uszkodzenia tkanki nerwowej rdzenia kręgowego.
Bezpośredni jej patomechanizm związany jest zazwyczaj z takimi dysfunkcjami, jak:
- mechaniczny ucisk kości lub zwapniałych tkanek na rdzeń kręgowy;
- mikrourazy powstałe na skutek naturalnych ruchów ciała;
- niedokrwienie związane z uciskiem na naczynia zaopatrujące rdzeń;
W większości przypadków mielopatia jest powikłaniem choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa w różnych jej odmianach – w szczególności wymienia się w tym kontekście tzw. spondylozę szyjną.
Inne potencjalne czynniki etiologiczne, to między innymi:
- choroby nowotworowe (zwłaszcza rdzenia lub opon mózgowo-rdzeniowych),
- zaburzenia neurodegeneracyjne (np. choroba Parkinsona),
- nieinfekcyjne stany zapalne (stwardnienie rozsiane).
Poważnym czynnikiem ryzyka jest wiek – zagrożenie wyraźnie wzrasta u osób po 50-60 roku życia.
Reklama
Mielopatia szyjna i piersiowa
W zależności od lokalizacji uszkodzeń, w odniesieniu do konkretnego odcinka kręgosłupa, wyróżnia się dwie podstawowe postaci choroby. Są to mielopatia szyjna i mielopatia piersiowa.
W zastosowaniu jest też typologia odnosząca się do etiopatogenezy występujących zaburzeń, wyraźnie różnicująca trzy odmiany choroby:
- kompresyjna, będąca wynikiem zwyrodnień, urazów i innego typu ucisków, spowodowanych na przykład przez zmiany nowotworowe;
- naczyniowa, związana z zaburzeniami krążenia lub znaczną utratą krwi;
- radiacyjna, wywołana promieniowaniem, spotykana u osób poddawanych radioterapii lub często wykonujących prześwietlenie rentgenowskie.
Reklama
Objawy mielopatii szyjnej i piersiowej
Objawy mielopatii szyjnej i piersiowej są niezwykle złożone, zaś ich wystąpienie rozłożone jest w czasie. Większość z nich ma charakter typowo neurologiczny.
Wymienić w tym kontekście można takie problemy zdrowotne, jak:
- postępująca utrata pewności w chodzie oraz wykonywaniu czynności manualnych (pisanie i rysowanie, wiązanie sznurowadeł, gra na instrumentach etc.), osłabienie mięśniowe, sztywność kończyn, zaburzenia równowagi;
- narastająca sztywność karku, zwiększający swoje nasilenie ból w odcinku szyjnym lub piersiowym kręgosłupa;
- stopniowa utrata kontroli nad czynnościami pęcherza moczowego oraz dolnego odcinka układu trawiennego. Możliwa inkontynencja (nietrzymanie moczu lub stolca);
- zaburzenia czynności seksualnych;
- pogorszenie sprawności układu oddechowego.
Przez lata objawy te mogą mieć minimalne natężenie, często pozostają z tego powodu niezauważone lub są całkowicie lekceważone. W zaawansowanym stadium stają się jednak bardzo dotkliwe, a niekiedy wręcz uniemożliwiające normalne funkcjonowanie.
Reklama
Leczenie mielopatii
Ze względu na charakter objawów, diagnostyka schorzenia jest utrudniona. Właściwe różnicowanie mielopatii szyjnej lub piersiowej z innymi problemami zdrowotnymi wymaga znacznego doświadczenia i wiedzy ze strony specjalisty przeprowadzającego wywiad lekarski. Niezbędne jest też wykonanie badań obrazowych z użyciem rezonansu magnetycznego.
W razie potwierdzenia wstępnej diagnozy, w zależności od etiopatogenezy i przebiegu, leczenie mielopatii może mieć charakter zachowawczy bądź operacyjny.
W pierwszym przypadku w grę wchodzą takie działania, jak:
- zastosowanie kołnierza ortopedycznego usztywniającego newralgiczny odcinek kręgosłupa;
- rehabilitacja i fizykoterapia, mające na celu zwiększenie siły mięśni okalających kręgosłup;
- farmakologia, polegająca głównie na aplikacji niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a niekiedy także trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych lub środków neuromodulujących;
- profilaktyka, polegająca na modyfikacji nawyków życiowych, w tym przede wszystkim: zwiększenie aktywności fizycznej, poprawa pozycji w czasie pracy lub relaksu w pozycji siedzącej, wymiana materaca do spania etc.
Reklama
Rehabilitacja mielopatii szyjnej
Rehabilitacja mielopatii szyjnej obejmuje zestaw niezwykle subtelnych i precyzyjnych ćwiczeń, zarówno biernych jak też czynnych. Ze względu na specyfikę działań, a także delikatność struktur rdzenia kręgowego, tego typu trening może się odbywać wyłącznie w gabinecie fizjoterapeutycznym, pod okiem doświadczonego rehabilitanta.
Aktywności w tym zakresie nie należy podejmować we własnym zakresie, mając na uwadze fakt, iż jeden niewprawny ruch może zniweczyć efekty terapii, a nawet doprowadzić do dalszych, głębszych, nieodwracalnych uszkodzeń rdzenia.
Reklama
Operacja mielopatii szyjnej
Za najskuteczniejszą, choć wciąż dyskusyjną, formę leczenia uchodzi interwencja chirurgiczna. Wielu lekarzy uważa, że każdy przypadek mielopatii jest wskazaniem do zabiegu.
W praktyce jednak operacja mielopatii szyjnej najczęściej wykonywana jest u pacjentów doświadczających zaawansowanych objawów ucisku lub uszkodzenia rdzenia kręgowego. Zabieg ma na celu zahamowanie postępów choroby oraz poprawę jakości życia, aczkolwiek należy mieć świadomość, że nie przywróci on pacjenta do stanu sprzed choroby i nie spowoduje całkowitego ustąpienia objawów.
