Co to jest nadkwasota żołądka?
Nadkwasota żołądka to stan zwiększonej obecności kwasu solnego w sokach trawiennych wydzielanych przez żołądek. Efektem tego jest zmiana odczynu pH w układzie trawiennym na bardziej kwaśny. Oparta na aktywności jonów hydroniowych skala pH mieści się w przedziale od 0 do 14 (pH czystej wody wynosi 7, a skrajnie zasadowy wodorotlenek sodu osiąga na skali poziom 14).
U osoby zdrowej odczyn kwasowo-zasadowy żołądka wynosi 1,5 do 2,5, jest więc wystarczająco kwaśny, by zapewniać właściwe trawienie pokarmów, jednocześnie jednak nie powodując obciążenia dla błon śluzowych żołądka.
Natomiast w przypadku nadkwasoty, wahadło pH wychyla się jeszcze bardziej w stronę wartości zero, stając się skrajnie kwaśnym oraz implikując wystąpienie dojmujących objawów, zwłaszcza u osób cierpiących na chorobę wrzodową.
Reklama
Objawy nadkwasoty żołądka
Typowe objawy nadkwasoty żołądka to przede wszystkim:
-
zgaga, a więc uczucie palącego bólu w przełyku, będące bezpośrednim następstwem cofania zakwaszonej treści pokarmowej w górę układu pokarmowego,
-
silny ból brzucha, związany z podrażnieniem błony śluzowej żołądka,
-
ból w okolicy zamostkowej, w skrajnych przypadkach błędnie utożsamiany z dolegliwościami sercowymi,
-
nudności, biegunki, zaparcia, uczucie pełności,
-
uczucie rozdrażnienia i permanentnego zmęczenia.
Reklama
Skąd się bierze nadkwaśność żołądka?
Przyczyny nadkwasoty żołądka mają charakter głównie środowiskowy. Najważniejszym z nich jest niewłaściwa dieta, a więc spożywanie produktów, których skład oraz sposób przygotowania stymulują zwiększone wydzielanie soków żołądkowych.
Są to przede wszystkim potrawy ciężkostrawne, ale też między innymi bardzo kwaśne lub bardzo ostre (więcej o diecie na nadkwasotę żołądka przeczytasz poniżej). Niezwykle istotnym czynnikiem jest nieregularność spożywania posiłków – jedzenie o różnych porach dnia, w różnych odstępach czasu, w pośpiechu, a także przejadanie się lub głodzenie. Nadkwaśność żołądka wywoływana jest także przez różnego rodzaju używki – papierosy, alkohol, a nawet kawę. Istotnym czynnikiem jest również stres.
Reklama
Jak leczyć nadkwasotę żołądka?
Schemat terapeutyczny uwzględnia dwie równoległe ścieżki – zastosowanie środków farmakologicznych oraz działania profilaktyczne związane przede wszystkim ze stosowaniem właściwej diety.
Jeśli chodzi o leczenie profesjonalne, używane są przede wszystkim tak zwane inhibitory pompy protonowej (IPP), w tym między innymi omeprazol, pantoprazol, i lanzoprazol. Są to leki hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku.
Mechanizm ich działania polega na blokowaniu receptorów histaminowych, gastrynowych i acetylocholinowych, których pobudzenie aktywuje pompę protonową odpowiedzialną za transport jonów H do światła żołądka. Środki te uważane są za skuteczne i względnie bezpieczne, pod warunkiem, że nie są nadużywane i stosowane przez krótki czas.
Inną grupę leków na nadkwasotę żołądka stanowią tzw. antagoniści receptora H2. Hamują one proces produkcji soku żołądkowego zależny od histaminy. Ponadto w leczeniu nadkwasoty żołądka używa się leków prokinetycznych, zwiększających napięcie mięśni gładkich w przewodzie pokarmowym i przyspieszających opróżnianie żołądka z zalegającej w nim treści pokarmowej.
Reklama
Dieta przy nadkwasocie
Co jeść przy nadkwasocie żołądka? Dieta na nadkwasotę żołądka powinna być wolna od produktów zwiększających produkcję soków trawiennych, takich jak między innymi:
-
owoce cytrusowe,
-
pomidory,
-
czekolada,
-
orzeszki ziemne,
-
ostre przyprawy,
-
tłuste mięsa.
Niezwykle istotny jest też sposób przygotowania, a w szczególności obróbki termicznej. Produkty, w miarę możliwości, należy gotować na parze, dusić pod przykryciem, a jeśli smażyć, to tylko z użyciem bardzo małej ilości tłuszczu roślinnego, na przykład oleju rzepakowego.
Nie powinno się spożywać dań zawierających w swoim składzie duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych oraz tłuszczów trans, takich jak fast foody, przekąski, ciężkie i tłuste mięsa.
Należy też pamiętać, by żywność dobrze rozdrobnić – na etapie przygotowania zmielić lub pociąć na drobne kawałki, a w czasie konsumpcji dokładnie przeżuwać. Im mniejsze i bardziej miękkie fragmenty, tym krócej będą zalegać w żołądku powodując wydzielanie soków. Ważne jest, by się nie przejadać, ale też by jeść regularnie, nie dopuszczając do odczuwania głodu.
Reklama
Co pić przy nadkwasocie żołądka?
Praktycznie jedynym obojętnym napitkiem jest woda – niegazowana mineralna lub przegotowana z czajnika. Warto, by w składzie danej wody znajdowała się większa ilość silnie zasadowych wodorotlenków. Korzystne działanie mają też niektóre zioła, jak prawoślaz lekarski czy napar z lipy.
Znacznie dłuższa jednak jest lista produktów, które u pacjentów cierpiących na nadkwasotę żołądka są niedozwolone lub niewskazane.
Należą do nich między innymi:
-
soki cytrusowe,
-
sok pomidorowy,
-
kawa,
-
herbata,
-
mięta,
-
alkohol,
-
cola oraz inne napoje gazowane.
Reklama
Domowe sposoby na nadkwasotę żołądka
Inne domowe sposoby na nadkwasotę żołądka to między innymi picie mikstur przyrządzanych z sody oczyszczonej. W niektórych przypadkach pożyteczne okazuje się mleko, ale tylko chude i w niewielkich ilościach. Zaleca się też spożywanie innych produktów absorbujących kwasy żołądkowe, takich jak choćby migdały.
Dodatkowo należy pamiętać o zachowywaniu wysokiej higieny psychicznej. Kluczowe jest unikanie zarówno krótkotrwałych ale silnych, jak też rozłożonych w czasie, chronicznych sytuacji stresowych. Badania dowodzą, że czynniki stresogenne bezpośrednio i pośrednio wpływają na dolegliwości żołądkowe, w tym nadmierne wydzielanie kwasu solnego.
