Wzrost zachorowań na odrę
Wiosną 2024 roku zaobserwowano wzrost zakażeń spowodowany wirusem odry. W Polsce jest to prawie 100 przypadków, a więc niemal trzykrotnie więcej niż w całym poprzednim roku.
Ogniska choroby wykryto takich miastach, jak: Poznań, Lublin, Warszawa i Wrocław. A kto choruje? Są to głównie dzieci w wieku 7-9 lat i ich rodzice.
Prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz - konsultantka w dziedzinie epidemiologii, podkreśliła w rozmowie w radiu RMF FM, że większość przypadków dotyczy osób, które w ogóle nie były zaszczepione przeciwko odrze lub przyjęły jedynie pojedynczą dawkę szczepionki.
WHO ostrzega, że liczba zachorowań na odrę w Europie jest naprawdę alarmująca. W 2023 r. wykryto ponad 30000 zakażeń, podczas gdy w 2022 r. było ich tylko 941. Największe ogniska zakażeń znajdują się w:
- Kazachstanie - 13 667,
- Rosji - 10 710,
- Kirgistanie - 5452,
- Turcji - 4584.
Sporą liczbę przypadków, bo aż 183 potwierdzono w Wielkiej Brytanii.
Odra stanowi jedną z najbardziej zaraźliwych chorób. Jedna osoba może zarazić 9 z 10 nieuodpornionych osób w swoim otoczeniu. Przy czym zaraża już 1-2 dni przed wystąpieniem objawów (za: szczepienia.pzh.gov.pl).
Eksperci podkreślają wysoką skuteczność szczepień przeciwko odrze. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki odporność może nabyć 95-98 proc. zaszczepionych. Podanie drugiej dawki zwiększa szansę na uzyskanie niemal stuprocentowej odporności.
Z tego właśnie powodu specjaliści zalecają weryfikację kalendarzy szczepień i rekomendują przyjęcie dwóch dawek szczepionki przeciwko odrze.
Reklama
Przyczyny odry
Odrę wywołuje wirus, który atakuje tylko ludzi. Bardzo łatko się nim zakazić, ale jednocześnie jest wrażliwy na promieniowanie UV i ginie w temperaturze 56°C w ciągu 30 minut.
Zakażenie następuje drogą kropelkową. Najbardziej narażone na zakażenie są niemowlęta tuż przed planowanymi szczepieniami przeciwko odrze, w momencie gdy poziom chroniących je matczynych przeciwciał obniża się fizjologicznie.
Reklama
Odra - przebieg choroby
Okres wylęgania (inkubacji) choroby wynosi 8-12 dni, a największa zakaźność występuje na kilka dni przed wysypką, co utrudnia zapobieganie rozprzestrzenianiu się choroby. Zakaźność utrzymuje się jeszcze przez ok. 4 dni po ustąpieniu wysypki.
Odra przebiega zwykle dość ciężko i ma charakter fazowy, to znaczy istnieją dwie fazy choroby różniące się między sobą. Pierwsza z nich to okres, w którym obserwuje się:
- zapalenie spojówek,
- katar,
- wysoką gorączkę,nawet powyżej 40°C,
- nieżyt gardła,
- suchy kaszel.
W tym okresie można zauważyć na wewnętrznej stronie policzków na wysokości zębów trzonowych małe, białe kropeczki - są to charakterystyczne tylko dla odry plamki Koplika. Często jednak bywają przeoczone.
Potem pojawia się drugi rzut gorączki i wysypka. Jest to wysypka zlewna, tzn. poszczególne plamki zlewają się ze sobą. Ma ona kolor żywoczerwony i nieregularny kształt. Pojawia się zawsze najpierw za uszami, potem przechodzi na twarz, a następnie obejmuje całe ciało, pełznąć w dół. Ustępuje w takiej samej kolejności. Występuje także na błonach śluzowych w jamie ustnej. Po kilku dniach wysypka blednie, przybiera kolor bardziej brunatny, a naskórek złuszcza się otrębiasto, ma charakterystyczny wygląd brudnej skóry.
Reklama
Odra - diagnostyka
Odrę diagnozuje najczęściej lekarz rodzinny, pediatra lub rzadko lekarz chorób zakaźnych. Przed wizytą ważne jest dokładne określenie, gdzie wysypka zaczęła się pojawiać, czy w otoczeniu pacjenta jest już jakaś osoba chora na odrę i czy pacjent był szczepiony przeciw odrze lub ją przechodził wcześniej.
Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest brak szczepienia i obniżenie odporności.
Dzisiaj odra jest dość rzadką chorobą w Polsce dzięki obowiązkowym szczepieniom szczepionkami żywymi atenuowanymi. Pierwsza dawka jest podawana dziecku w 13-14 miesiącu życia, druga dawka w 10 roku życia. Najczęściej jest to szczepionka skojarzona ze szczepionką przeciw śwince oraz ze szczepionką przeciw różyczce.
Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i charakterystycznych objawów. Rzadko wymagane jest potwierdzenie badaniami serologicznymi krwi.
Reklama
Leczenie odry
Leczenie odry, jak większości chorób wirusowych, jest objawowe, tzn. leczy się tylko objawy choroby, a nie zwalcza przyczynę – wirusa. Dobrze jest umieścić pacjenta w zaciemnionym i spokojnym miejscu, konieczne będą środki przeciwgorączkowe.
Odra nie trwa długo. Chore dziecko izoluje się w domu do 5 dni od pojawienia się wysypki, natomiast dzieci mające kontakt z pacjentem nie izoluje się.
Reklama
Powikłania odry
Najczęstszymi powikłaniami odry jest:
Bardzo rzadkim powikłaniami odry są zapalenia mózgu ostre i podostre. Są bardzo rzadkie i niebezpieczne, często prowadzą do zgonu.
