Pęcherzyca: przyczyny, rodzaje i dieta. Jak się objawia i czy jest zaraźliwa?

Co to jest pęcherzyca?

Pęcherzyca jest przewlekłą i ciężką chorobą skóry i błon śluzowych, występującą przede wszystkim u osób po czterdziestym roku życia.

Zaliczana jest do grupy schorzeń autoimmunologicznych, czyli powodowanych patologiczną autoagresją układu odpornościowego względem zdrowych komórek własnego organizmu.

W tym konkretnym przypadku mechanizm polega na produkcji specyficznych przeciwciał, które są wymierzone w komórki naskórka oraz śluzówki, w efekcie czego dochodzi do rozerwania połączeń między nimi.

Następstwem tego jest tworzenie się wolnych przestrzeni, które wypełniają się płynem. W ten właśnie sposób dochodzi do formowania się pęcherzy. Proces ten, stanowiący istotę pęcherzycy skóry, znany jest w medycznej terminologii jako akantoliza.

Choć jest pęcherzyca chorobą skórną, przez co w potocznym odbiorze może uchodzić za relatywnie niegroźną, w rzeczywistości często ma bardzo poważny przebieg.

Jak podkreślają specjaliści, jest to schorzenie o potencjalnie śmiertelnych następstwach, dlatego nigdy nie może być lekceważone oraz pozostawiane bez leczenia.

Ważne jest przy tym, by dokładnie je diagnozować i różnicować z problemami zdrowotnymi manifestującymi się w podobny sposób, ale występującymi na zupełnie innym podłożu, jak choćby choroba Haileya-Haileya (niegdyś, ze względu na dziedziczny charakter, zwana łagodną pęcherzycą rodzinną).

W międzynarodowym zestawieniu chorób i zaburzeń ICD-10, różne postaci pęcherzy są oznaczone kodami od L10.0 do L10.9. W nowszej wersji tej klasyfikacji, czyli ICD-11, należy zaś szukać ich w zbiorczej kategorii EB.40.

Reklama

Rodzaje pęcherzycy

Istnieją rozliczne odmiany kliniczne schorzenia, różniące się od siebie charakterem objawów i przebiegiem. Duża część z nich uwzględniona jest w klasyfikacjach medycznych jako odrębne jednostki chorobowe. Są to:

• Pęcherzyca zwykła (pemphigus vulgaris, ICD-10: L10.0), zwana też pospolitą, najbardziej upowszechniona ze wszystkich. Rozpoczyna się niepozornie i niezbyt gwałtownie. W pierwszej kolejności przeciwciała atakują błony śluzowe policzków, podniebienia miękkiego i twardego oraz dziąseł, prowadząc do powstania nadżerek. Później jednak choroba obejmuje skórę w innych partiach ciała. Typowe dla choroby w tej właśnie odmianie jest uszkadzanie wiązań między komórkami leżącymi w najgłębszej warstwie naskórka, zwanej podstawną. Dlatego też pokrywy powstających pęcherzy są twardsze i mocniejsze. PV uchodzi za najcięższą postać schorzenia.
• Pęcherzyca bujająca (pemphigus vegetans, ICD-10: L10.1), czyli bardzo rzadka postać pęcherzycy zwykłej. W odmianie Neumana charakteryzuje się występowaniem zmian brodawkujących wokół ust, zaś typowe dla odmiany Hallopeau są zmiany krostkowe i bujające w pachach i pachwinach.
• Pęcherzyca liściasta (pemphigus foliaceus, ICD-10: L10.2) w odróżnieniu od pemphigus vulgaris, występuje bardziej powierzchownie, tuż pod zewnętrzną warstwą rogową naskórka. Nie atakuje błon śluzowych, a jedynie skórę. Jej przyczyny zwykle określane są jako idiopatyczne (nieznane), ale wiadomo też, że w niektórych odmianach może być prowokowana działaniem określonych czynników, takich jak leki, składniki pokarmów, czy światło słoneczne. Stąd też różne podtypy, takie jak pęcherzyca rumieniowata, łojotokowa czy endemiczna.
• Pęcherzyca rumieniowata (Pemphigus erythematosus, ICD-10: L10.4) to jedna z odmian liściastej, zwana też chorobą Seneara-Ushera. W obrazie klinicznym przypomina toczeń rumieniowaty. Obejmuje skórę, zwłaszcza twarzy. Występuje pod wpływem promieniowania słonecznego, powodując zmiany rumieniowo-złuszczające.
• Pęcherzyca łojotokowa, także zaliczana do liściastych. Obejmuje owłosioną skórę głowy, twarz oraz górną część klatki piersiowej i pleców, szczególnie w miejscach dużego nagromadzenia gruczołów łojowych. Występujące na ciele pęcherze początkowo są wiotkie, z czasem jednak mogą przeistaczać się w strupy o miodowej barwie.
• Pęcherzyca brazylijska (Fogo selvagem, ICD-10: L10.3) to kolejna z odmian liściastej. Nazywana jest też endemiczną, jako że występuje wyłącznie w wąskim, określonym rejonie świata, głównie w Brazylii. Tym, co również pozwala wyodrębnić ją jako osobną jednostkę, jest czynnik prowokujący wystąpienie zmian na skórze - są nim ukąszenia południowo-amerykańskich owadów.
• Pęcherzyca paraneoplastyczna (paranowotworowa - paraneoplastic pemphigus/paraneoplastic multiorgan syndrome - PNP/PAMS) - trzecia, oprócz zwykłej i liściastej główna odmiana choroby. Występuje u pacjentów cierpiących na choroby nowotworowe, w tym przede wszystkim rozrosty limforetikularne (nieziarnicze chłoniaki, przewlekłą białaczkę limfocytarną, grasiczaka, guza Castlemana). Jej objawy często pojawiają się przed wystąpieniem symptomów samego nowotworu. Główną manifestacją kliniczną są zmiany obejmujące błony śluzowe, a należą do nich m.in. krwotoczne zapalenie warg, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, czy bolesne nadżerki utrudniające połykanie.
• Pęcherzyca opryszczkowata - termin stosowany w odniesieniu do schorzenia, która w obrazie klinicznym przypomina opryszczkowate zapalenie skóry (dermatitis herpetiformis, choroba Duhringa, wbrew nazwie nie związana z wirusem opryszczki, lecz nietolerancją glutenu), jednak wyniki badań immunopatologicznych są w jej przebiegu charakterystyczne dla pęcherzycy. W odróżnieniu od opisanych wyżej klasycznych postaci choroby, przebiega w łagodniejszy sposób.
• Pęcherzyca IgA - wyróżnia sią ją ze względu na rodzaj przeciwciał (IgA) biorących udział w procesach niszczenia wiązań komórkowych. Istnieją dwa jej podtypy: subcorneal pustular dermatosis (SPD), gdzie typowym objawem są krosty na rumieniowej podstawie, a także intra-epidermal neutrophilic type (IEN), gdzie krosty pojawiają się na tułowiu w charakterystycznym układzie obrączkowym.
• Pęcherzyca polekowa (ICD-10: L10.5) - zmiany skórne ujawniają się po zażyciu niektórych środków farmakologicznych, do których zalicza się penicylaminę, leki na nadciśnienie z grupy ACE-inhibitorów (np. kaptopryl) oraz niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. fenylbutazon).

Reklama

Przyczyny pęcherzycy. Czy jest zaraźliwa?

Przyczyną pęcherzycy są zaburzenia autoimmunologiczne. Pojęcie to odnosi się do nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, który zdrowe komórki własnego organizmu uznaje omyłkowo za obce i szkodliwe, w związku z czym uruchamia kaskadę procesów mających na celu ich eliminację.

Podłoże tego problemu nie jest do końca znane, aczkolwiek podejrzewa się, iż dużą rolę odgrywają czynniki genetyczne. Osoby, u których w rodzinie występowały podobne schorzenia, są predestynowane do zachorowania w większym stopniu, niż ogół populacji.

Co bardzo ważne, choroby autoimmunologiczne, mimo bardzo różnego przebiegu, są ze sobą ściśle powiązane, a tym co je łączy, są nie objawy, lecz mechanizm autoagresji.

Często też występują w szerszych zestawach. W praktyce oznacza, to że zwiększone ryzyko zachorowania na pęcherzycę dotyczy osób, które cierpią na inne tego typu problemy zdrowotne (lub też występują one albo występowały u członków rodziny).

Wymienić można w tym kontekście takie schorzenia, jak między innymi:

• cukrzyca typu 1,
• choroba Gravesa-Basedova i nadczynność tarczycy,
• Hashimoto i niedoczynność tarczycy,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• toczeń rumieniowaty układowy,
• łuszczyca.

Drugim ważnym elementem, o którym należy wspomnieć, są czynniki zewnętrzne, które mogą niejako prowokować rozwój choroby. W tym przypadku są to między innymi wspomniane wyżej leki, czy też promieniowanie słoneczne oraz oparzenia chemiczne. 

Jeśli chodzi o bezpośredni patomechanizm, kluczowe znaczenie mają immunoglobuliny klasy IgG skierowane przeciw desmogleinie, czyli glikoproteinie biorącej udział w tworzeniu się połączeń międzykomórkowych (wyjątek stanowi pęcherzyca IgA). Są one wytwarzane przez system odpornościowy na skutek błędnej interpretacji zagrożenia.

Wiele osób pyta, czy pęcherzyca jest zaraźliwa? Nie. Tak jak wszystkie choroby autoimmunologiczne, powstaje wyłącznie na skutek indywidualnych predyspozycji do zachorowania, tudzież wspomnianych czynników zewnętrznych.

W jej etiopatogenezie nie występują żadne bakterie, wirusy czy grzyby, nie jest to więc choroba zakaźna. Mimo, że jej objawy mogą budzić lęk także u postronnych obserwatorów, kontakt z pacjentem nie jest w żaden sposób niebezpieczny.

Reklama

Objawy pęcherzycy

Objawy pęcherzycy są bardzo zróżnicowane. Do najbardziej charakterystycznych należą:

• Rumienie, czyli żywoczerwone oraz wyraźnie wyodrębnione z niezmienionego chorobowo tła. W przypadku pęcherzycy zwykłej mogą się pojawiać w zarówno na błonach śluzowych (zwłaszcza jamy ustnej), jak też skórze. W przypadku pęcherzyc liściastych zmiany ograniczają się do samej skóry.
• Pęcherze, powstające z reguły na rumieniowym tle, z czasem zwiększające rozmiary i rozszerzające także na niezaczerwienioną skórę. W zależności od postaci są twardsze i mniej podatne na uszkodzenia (zwykła) bądź miękkie i wątłe (liściasta). Pęcherzyki są wypełnione płynem surowiczym o jasnej barwie. Podobnie jak rumienie, mogą występować zarówno na skórze, jak też śluzówkach.
• Nadżerki, czyli ubytki naskórka i śluzówki, gojące się bez blizn. Powstają w wyniku pękania pokryw pęcherzy. Wymagają szczególnej troski - niezabezpieczone stanowią wrota dla zakażeń bakteryjnych.
• Objaw Nikolskiego polegający na spełzaniu naskórka przy intensywnym pocieraniu palcem na skórze pozornie zdrowej, otaczającej widoczne gołym rumienie, pęcherze i nadżerki.
• Objaw Asboe-Hansena, czyli powiększenie obwodu pęcherza pod wpływem nacisku na jego pokrywę.
• Zliszajcowacenie, a więc nadkażenie bakteryjne skóry i błon śluzowych w obrębie nadżerek. Miejsce surowiczego płynu zajmuje ropna wydzielina, a na powierzchni pojawiają się żółte strupy.
• Ból i pieczenie, rzadziej świąd, który  może utrudniać przyjmowanie pokarmów, szczególnie w przypadku, gdy dotyczy błon śluzowych jamy ustnej.
• Spełzanie płytek paznokciowych w najcięższych stadiach pęcherzycy zwykłej.

Należy podkreślić, że objawy pęcherzycy na skórze nie są jednoznaczne. Można je pomylić z symptomami innych problemów zdrowotnych, takich jak:

• nawracająca opryszczka z wtórną infekcją bakteryjną,
• toksyczna nekroliza naskórka w odpowiedzi na zastosowanie barbituranów lub sulfonamidów,
• afty błony śluzowej jamy ustnej,
• choroba Haileya-Haileya,
• dermatoza pęcherzowa.

Stąd oprócz dokładnego badania fizykalnego konieczna jest ocena mikroskopowa wycinka pobranego ze zmiany.

Należy pamiętać, że jednocześnie mogą występować objawy innych chorób autoimmunologicznych, które także są bardzo uciążliwe, a ich mnogość i zróżnicowanie dodatkowo utrudniają diagnostykę.

Miejsca występowania objawów pęcherzycy

Zmiany chorobowe mogą się lokalizować niemal wszędzie. Tak jak zostało wspomniane wyżej - w postaci zwykłej, pęcherzyca rozwija się z początku w jamie ustnej, na podniebieniu, w gardle oraz na wargach. Stąd migruje w inne miejsca.

Rumienie i pęcherze mogą wystąpić na twarzy, plecach, klatce piersiowej i brzuchu, rękach i dłoniach, nogach i stopach oraz w okolicy genitaliów, w tym zwłaszcza z fałdach pachwinowych.

W przebiegu pęcherzycy liściastej, możliwe jest objęcie zmianami bardzo dużych partii skóry, czego efektem jest niebezpieczny uogólniony stan zapalny (tak zwana erytrodermia).

Tak jak było już powiedziane wyżej, pemphigus foliaceus nie atakuje natomiast błon śluzowych, co ma miejsce w przypadku pemphigus vulgaris.

Choroba, pod względem objawów, zaliczana jest do problemów dermatologicznych, dlatego co do zasady obejmuje jedynie zewnętrzne powłoki ciała, nie atakuje zaś narządów wewnętrznych.

Nie ma pęcherzycy mózgu, wątroby czy płuc i innych organów, aczkolwiek jest możliwe, że niektóre z nich zostaną dotknięte w przebiegu innych, współistniejących chorób autoimmunologicznych lub ich powikłań.

Reklama

Pęcherzyca u dzieci

Opisywane schorzenie jest problemem, który dotyka niemal wyłącznie osoby dorosłe. Różne źródła podają, że dolnym wiekiem granicznym jest 25-30 lat, zaś większość przypadków występuje po czterdziestce i później.

Pęcherzyca u dziecka jest zjawiskiem teoretycznie możliwym, jednak w praktyce bardzo rzadko spotykanym. Większość notowanych zachorowań dotyczy pęcherzycy w postaci zwykłej, natomiast liściasta u najmłodszych pacjentów stanowi prawdziwy ewenement - jak podają A. Gręda i wsp., w literaturze naukowej opisano zaledwie 40 takich przypadków w skali całego świata (dane z 2013 r.).

Dodatkowo należy podkreślić, że wiele przypadków pierwotnie branych za pęcherzycę, w istocie jest stanem zapalnym o innej etiologii. H Konefał i wsp. opisują przypadek maleńkiego dziecka z pęcherzowym zapaleniem skóry. Badania wykluczyły jednak klasyczną pęcherzycę u noworodka, nie potwierdzając autoimmunologicznego podłoża.

Nie wykazano też zespołu gronkowcowego złuszczającego zapalenia skóry, finalnie stawiając na przebyte zakażenie w czasie życia płodowego lub ukrytą kolagenozę u matki.

Zatem obserwując pęcherzyki z wodą na ciele dziecka, z dużą dozą prawdopodobieństwa należy podejrzewać zupełnie inne tło problemu. Z reguły są to zwykle, niegroźne potówki, będące efektem przegrzania.

Reklama

Diagnostyka pęcherzycy

Wstępne rozpoznanie pęcherzycy jest stawiane przez lekarza na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego, polegającego na ocenie wykwitów skórnych, ich wyglądu, charakteru oraz lokalizacji. Ważnymi wskaźnikami są przewlekły przebieg choroby oraz dobry stan ogólny.

Następnie pacjent kierowany jest na bardziej zaawansowaną diagnostykę, w tym badanie immunopatologiczne skóry lub błon śluzowych oraz histopatologię.

W zależności od potrzeb wykonane mogą być między innymi:

• Bezpośrednie badanie immunofluorescencyjne (direct immunofluorescence - DIF), do którego pobierany jest wycinek skóry zdrowej (ale w odległości do 1 cm od zmiany chorobowej). Wykazuje ono linijne lub ziarniste złogi przeciwciał IgG w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka albo śluzówki, co jest podstawą stwierdzenia pęcherzycy.
• Badanie surowicy metodą ELISA pozwalające wykazać reaktywność surowicy ze wspomnianymi wyżej glikoproteinami - desmogleiną 1 (w przypadku pęcherzycy liściastej dotykającej wyłącznie skórę), desmogleiną 3 (pęcherzyca zwykła ograniczona do błon śluzowych) lub obiema substancjami jednocześnie (zwykła, obejmująca zarówno naskórek, jak też śluzówkę).
• Badanie histopatologiczne, w odróżnieniu od powyższych, nie jest obligatoryjne, ale może być pomocne do potwierdzenia, która z postaci choroby dotknęła pacjenta. Właśnie w ten sposób możliwe jest stwierdzenie akantolizy w warstwie podstawnej naskórka (pęcherzyca zwykła) lub podrogowej (liściasta). Można też zaobserwować brak tego zjawiska w przypadku choroby powodowanej przez przeciwciała IgA.

Oczywiście ostateczne rozpoznanie musi zawierać różnicowanie, czyli wykluczenie innych chorób o podobnym charakterze. Wspomnieć należy w tym kontekście szczególnie o schorzeniu znanym jako dermatoza pęcherzowa lub Pemfigoid (pemphigoid).

Ona także ma charakter autoimmunologiczny i również objawia się pod postacią wykwitów na skórze i śluzówce (pęcherze, rumienie oraz obrzęki).

Problem ten dotyka przede wszystkim osoby po 65 roku życia i często towarzyszy chorobom nowotworowym (rak płuc, trzustki, układów moczowego lub pokarmowego).

Niekiedy też jest prowokowany przez leki doustne i miejscowe lub promieniowanie UV. Często współwystępuje z pęcherzycą oraz innymi chorobami autoimmunizacyjnymi.

Reklama

Leczenie pęcherzycy

Czy pęcherzyca jest uleczalna? Tak, choć nie we wszystkich przypadkach. Obserwowane zmiany mogą ustąpić, pod warunkiem wdrożenia leczenia. Brak terapii może mieć dramatyczne konsekwencje.

Jeszcze raz należy podkreślić, że choroba ta jest uznawana za potencjalnie śmiertelną.

Ciężkie postaci pęcherzycy wymagają hospitalizacji, w lżejszych możliwe jest leczenie w domu, czego absolutnie nie należy mylić ze stosowaniem „sprawdzonych domowych sposobów”.

Wszystkie procedury opierają się na środkach farmakologicznych, zarówno ogólnoustrojowych, jak też działających miejscowo, przy czym warto zaznaczyć, iż są one dobierane indywidualnie, pod kątem poszczególnych pacjentów, postaci choroby, nasilenia zmian etc. Jakie leki stosuje się najczęściej?

• Glikokortykosterydy dożylne, w tym głównie deksametazon - lek ten podawany jest w warunkach szpitalnych przez 3 dni, po czym procedurę powtarza się w odstępach co 3 tygodnie.
• Glikokortykosterydy doustne (przede wszystkim prednizon lub prednizolon), które mogą być przyjmowane przez pacjenta w domu. Na początku stosuje się duże dawki uderzeniowe, które następnie maleją - po kilku tygodniach lub miesiącach zwykle wystarcza jedna niewielka raz na tydzień. Preparaty sterydowe mają na celu przede wszystkim hamowanie procesów zapalnych.
• Leki immunosupresyjne, których istota działania polega na obniżaniu aktywności układu immunologicznego. Powinny być używane w skojarzeniu z glikokortykosteroidami. Lekiem pierwszego rzutu jest przede wszystkim azatiopryna, podawane są też cyklofosfamid lub metotreksat. Natomiast w drugim rzucie mogą być stosowane między innymi mykofenolan mofetylu (przy nietolerancji azatiopryny) czy monoklonalne przeciwciała anty-CD20 (na przykład rytuksymab).
• Leki cytostatyczne ( np. cyklofosfamid), przeznaczone przede wszystkim do terapii nowotworów, ale też niekiedy wykorzystywane przy dermatozach o bardzo ciężkim przebiegu.
• Dożylne immunoglobuliny G, czyli preparaty składające się z przeciwciał - są to specyficzne białka syntetyzowane w ten sposób, aby wyłapywały krążące we krwi autoprzeciwciała.
• Antybiotyki, takie jak dapson z grupy sulfonów, używany w leczeniu malarii i trądu, ale też sprawdzający się w terapii pęcherzycy oraz niektórych innych chorób autoimmunologicznych. 

Należy podkreślić, że duża część wymienionych wyżej leków wiąże się ze znacznym ryzykiem skutków ubocznych. Mają one również istotne przeciwwskazania do ich stosowania.

Przykładowo, przed podaniem glikokortykosteroidów, szczegółowo powinny tę kwestię omówić z lekarzem osoby chorujące na cukrzycę, nadciśnienie, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, jaskrę, zaćmę czy AIDS.

Z kolei leków immunosupresyjnych nie powinni przyjmować pacjenci cierpiący na znaczne niedobory odporności wrodzonej i nabytej. Zahamowanie funkcji układu immunologicznego po zastosowaniu leku nasila ograniczone już zdolności obronne organizmu i grozi ciężkimi infekcjami.

Drugim przeciwwskazaniem jest niewydolność wątroby - ponieważ organ ten metabolizuje i usuwa leki z organizmu, jego niesprawne działanie może doprowadzić do nadmiernej kumulacji substancji czynnej.

Z wielu powodów (m.in. ryzyko wystąpienia wad płodu i poronienia) nie powinny też być stosowane tego typu preparaty u kobiet w ciąży - właśnie dlatego takim wyzwaniem terapeutycznym jest pęcherzyca ciężarnych.

Oprócz leków o działaniu ogólnoustrojowym, zalecanych zwłaszcza w pęcherzycy zwykłej, stosuje się też środki miejscowe (częściej w liściastych odmianach choroby), w tym:

• Żel z glikokortykosteroidem o nazwie fluocynolon, który jest przepisywany na nadżerki w błonie śluzowej jamy ustnej.
• Propionian klobetazolu (maść o działaniu przeciwzapalnym, przeciwświądowym i immunosupresyjnym) na nadżerki występujące na skórze. W tym samym celu można użyć inhibitory kalcyneuryny.
• Acetonid triamcinolonu - syntetyczny kortykosteroid, który służy do nastrzykiwania nadżerek na śluzówkach.
• Roztwór oktenidyny i inne środki antyseptyczne do odkażania nadżerek, tak by nie doprowadzić do ich zainfekowania przez bakterie.
• Natamycyna lub neomycyna - antybiotyki miejscowe o działaniu przeciwbakteryjnym lub grzybiczym, do stosowania jedynie w uzasadnionych przypadkach, w związku z ryzykiem nadkażenia zmian chorobowych.
• Analegtyki, czyli środki przeciwbólowe różnego typu. Z preparatów o działaniu miejscowym najchętniej wybierane są środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Dieta przy pęcherzycy

Wiele osób pyta, co jeść przy pęcherzycy? Zalecenia dietetyczne ograniczają się jedynie do eliminacji produktów zawierających tak zwane grupy tiolowe.

Pod pojęciem tym kryją się związki chemiczne zbliżone do alkoholi, z tą różnicą, że w ich budowie atom tlenu z tzw. grupy hydroksylowej zostaje zastąpiony atomem siarki.

Nie wnikając w zawiłości świata chemii, związki te należą do stosunkowo wąskiej grupy czynników środowiskowych, które mogą zaostrzać chorobę lub prowokować jej nawrót.

W związku z tym, dieta przy pęcherzycy powinna być wolna od takich pokarmów, jak między innymi:

• cebula, czosnek, por, rzepa, rzodkiew, szczypiorek, chrzan, brokuły, brukselka, szpinak;
• groch, fasola, soczewica, soja, gryka, kasza gryczana;
• jaja, produkty mleczne, sery różnego rodzaju, kwaśna śmietana.

Oprócz tego należy oczywiście pamiętać o ogólnych zasadach zdrowego żywienia, przy czym dla wielu pacjentów specyficznym wyzwaniem może być możliwość spożywania czegokolwiek w związku z bolesnymi nadżerkami w jamie ustnej i gardle.

Dobrze jest w takiej sytuacji skonsultować się z doświadczonym dietetykiem, który doradzi produkty dające się łatwo i szybko przełknąć, a przy tym nie drażniące dodatkowo śluzówki i nie zaostrzające choroby.

Leczenie pęcherzycy ziołami

Pacjenci często pytają o domowe sposoby leczenia pęcherzycy, w tym możliwość stosowania różnego typu ziół, okładów etc. Wynika to z niezrozumienia istoty schorzenia oraz potencjalnych zagrożeń wynikających z braku właściwej terapii.

Choć problem objawia się na skórze i błonach śluzowych, jego przyczyną są bardzo skomplikowane i nie do końca poznane procesy wewnętrzne.

Stan współczesnej medycyny pozwala leczyć tę groźną chorobę, jednak żadne z wytycznych nie zakładają terapii za pomocą ziół, czy innych naturalnych metod.

Biorąc pod uwagę, że na pęcherzycę można umrzeć, w ogóle nie powinno się rozważać powierzania swojego losu tego typu sposobom.

Powikłania po pęcherzycy

Pęcherzyca jest chorobą, która wymaga stałego monitorowania, nawet po zakończeniu leczenia. W każdej chwili może bowiem nawrócić.

Powikłań jako takich nie ma zbyt wiele. Jednym z nielicznych jest możliwość zrostowego zapalenia oskrzelików u pacjentów cierpiących na odmianę paranowotworową.

Natomiast u wszystkich pozostałych należy mieć na uwadze, iż przechorowanie jednej choroby autoimmunologicznej zwiększa prawdopodobieństwo, że w przyszłości wystąpi inna z tej samej grupy, być może całkowicie odmienna pod względem obrazu klinicznego, jak choćby reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń.