Co to jest polineuropatia?
Polineuropatia to określenie na zespół objawów klinicznych związany z uszkodzeniem kilku nerwów obwodowych, czyli przekazujących impulsy pomiędzy mózgiem a innymi częściami ciała. Polineuropatia jest nazywana także neuropatią obwodową. W przebiegu typowej polineuropatii dochodzi do symetrycznego uszkodzenia nerwów obwodowych, zazwyczaj w kończynach dolnych. W przypadku niesymetrycznego uszkodzenia nerwów, mówi się natomiast o mononeuropatii, która zazwyczaj ma związek z urazem lub jest wynikiem ucisku.
W zależności od typu uszkodzenia włókna nerwowego, polineuropatie dzieli się na:
- aksonalne,
- demielinizacyjne,
- mieszane (aksonalno-demielinizacyjne).
Reklama
Przyczyny polineuropatii
Polineuropatia ma bardzo zróżnicowaną etiologię. Jedną z najczęstszych przyczyn rozwoju choroby jest zaawansowana cukrzyca. Schorzenie jest także częstym efektem nadużywania alkoholu.
Wśród przyczyn polineuropatii wymienia się także:
- choroby genetyczne,
- procesy autoimmunologiczne,
- schorzenia endokrynologiczne,
- działanie toksyn,
- niedożywienie,
- leki,
- choroby nowotworowe.
Reklama
Objawy polineuropatii
Objawy polineuropatii można podzielić na podmiotowe i przedmiotowe oraz pozytywne i negatywne.
Do pozytywnych objawów podmiotowych zaliczają się:
- parestezje (uczucie mrowienia, pieczenia lub ucisku bez udziału jawnego bodźca),
- allodynia (odczuwanie bodźców, które nie powodują dolegliwości bólowych u ogółu społeczeństwa jako bolesne),
- hiperalgezja (nadwrażliwość na bodźce),
- ból neuropatyczny – odczuwanie w czasie spoczynku palącego, rozrywającego lub kłującego bólu,
- kurcze mięśniowe,
- drżenia,
- miokimie.
Podstawowym objawem podmiotowym, negatywnym jest deficyt ruchowy i czuciowy. Innymi słowy pacjenci z polineuropatią cierpią na liczne niedowłady oraz niedoczulicę.
Wśród objawów przedmiotowych wymienić można:
- zaburzenia czucia powierzchniowego (tzw. „skarpetki i rękawiczki”),
- niedowład mięśni dystalnych kończyn,
- osłabienie lub zniesienie odruchów ścięgnistych,
- zaburzenia czucia głębokiego (wibracji, ułożenia, ruchu),
- ataksja czuciowa,
- ruchy pseudoatetotyczne,
- dodatnia próba Romberga.
Polineuropatia może także dotyczyć włókien autonomicznych, które są odpowiedzialne za pracę narządów wewnętrznych – m.in. serca, przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego, gruczołów potowych.
Wówczas mogą wystąpić takie objawy jak:
- zaburzenia rytmu serca,
- skoki ciśnienia tętniczego,
- biegunki,
- zaparcia,
- potliwość.
Reklama
Polineuropatia alkoholowa
Polineuropatia alkoholowa jest uszkodzeniem układu nerwowego na skutek długotrwałego nadużywania alkoholu. Stanowi jedno z najczęstszych powikłań choroby alkoholowej. Szacuje się, że dotyka do 30 proc. osób przewlekle nadużywających alkoholu. Przebieg polineuropatii alkoholowej i stopień nasilenia objawów są uzależnione przede wszystkim od czasu trwania alkoholizmu.
Zwykle pierwszym objawem tej odmiany neuropatii są parestezje odczuwane w kończynach dolnych i górnych oraz osłabienie siły mięśniowej. U chorych zazwyczaj występują owrzodzenia. Z polineuropatią alkoholowej często współwystępuje neuropatia nerwu krtaniowego wstecznego, powoduje charakterystyczną chrypkę i ściszenie głosu.
Reklama
Leczenie polineuropatii
Leczenie polineuropatii zależy przede wszystkim od przyczyny. Znalezienie przyczyny dolegliwości powinno stanowić punkt wyjścia w długotrwałym procesie leczenia, a terapia powinna skupić się na wyeliminowaniu czynnika wywołującego objawy, na tyle, na ile jest to możliwe.
Jeśli do polineuropatii doprowadziła choroba alkoholowa, niezbędne jest przede wszystkim zaprzestanie picia alkoholu. Leczenie polineuropatii alkoholowej polega także suplementacji witamin z grupy B. Pacjent powinien także dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych wraz z dietą. Ważnym elementem leczenia jest także fizjoterapia. W przypadku dolegliwości bólowych zastosowanie znajdują niesteroidowe leki przeciwzapalne, lecz nie zawsze mogą być one stosowane z uwagi na uszkodzenie wątroby, dlatego często zastępuje się je lekami przeciwdepresyjnymi.
O skuteczności leczenia decyduje przede wszystkim zaprzestanie picia. Przy całkowitej i bezwzględnej abstynencji rokowania są pomyślne.
Reklama
Czy polineuropatia jest uleczalna?
Polineuropatia jest nieuleczalna- nie istnieją bowiem leki, które byłyby w stanie zatrzymać jej rozwój. Leczenie opiera się w dużej mierze na łagodzeniu objawów (zwłaszcza bólowych), poprawie sprawności chorego, a także możliwie jak największym spowolnieniu postępu choroby. Warto pamiętać, że eliminacja czynnika wywołującego chorobę nie zawsze jest możliwa, co znacząco utrudnia jej leczenie.
Jeśli pacjent odczuwa dotkliwy ból, skuteczne mogą być blokady nerwów, hamujące przewodzenie bólu. Bardzo ważną rolę terapeutyczną odgrywa rehabilitacja, która jest w stanie powstrzymać postępujący zanik mięśni.
