Półpasiec to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa Varicella – Zoster Virus (VZV). Bardzo łatwo zakazić się tym wirusem, przenosi się on drogą kropelkową, przechodzi przez łożysko, mogąc powodować zakażenia płodu. Pierwszy kontakt z wirusem powoduje najczęściej ospę wietrzną, drugi natomiast półpasiec.
Może on też wystąpić w przypadku obniżenia odporności organizmu, po wcześniejszym zachorowaniu na ospę, np. w dzieciństwie. Natomiast osoba chora na półpasiec może zakazić osobę, która nigdy nie chorowała na żadną z tych chorób i wtedy będzie ona przechodziła ospę wietrzną. Dla półpaśca charakterystyczna jest swędząca pęcherzykowa wysypka.
Półpasiec - co to jest?
Półpasiec wywołuje wirus półpaśca i ospy wietrznej Po zachorowaniu wirus „chowa się” w układzie nerwowym i „czeka” na dogodny dla siebie moment osłabienia odporności. W tym czasie nie powoduje żadnych objawów, nie można się nim wtedy zakazić. Przy zaistnieniu odpowiednich warunków, wirus ponownie uaktywnia się. Chorzy najbardziej są zakaźni na 2 dni przed wystąpieniem objawów, zakaźność kończy się wraz z odpadnięciem ostatniego strupka.
Półpasiec - choroba zakaźna
Pierwszy kontakt z wirusem powoduje najczęściej ospę wietrzną, drugi natomiast półpasiec. Może on też wystąpić w przypadku obniżenia odporności organizmu, po wcześniejszym zachorowaniu na ospę, np. w dzieciństwie. Natomiast osoba chora na półpasiec może zakazić osobę, która nigdy nie chorowała na żadną z tych chorób i wtedy będzie ona przechodziła ospę wietrzną. Dla półpaśca charakterystyczna jest swędząca pęcherzykowa wysypka.
Reklama
Półpasiec - objawy
Cechą półpaśca jest swędząca wysypka pęcherzykowa. Ma przebieg podobny do ospy, ale wysypka pojawia się najczęściej nie na całym ciele, ale w jednym miejscu, najczęściej na tułowiu, zajmując wąski pas skóry i rzadko przekracza linię środkową ciała. Chory jest jakby opasany w pół – stąd też nazwa. Przed pojawieniem się wysypki, chory odczuwa miejscowe pieczenie lub mrowienie tej okolicy.
Po ustąpieniu półpaśca utrzymują się uciążliwe i nawracające nerwobóle. Niebezpieczny jest półpasiec twarzy ze względu na możliwość uszkodzenia oczu.
Rzadko występują nawroty półpaśca, ale jeżeli wystąpią, sugerują znaczne obniżenie odporności, które może być związane z chorobami nowotworowymi lub innymi ciężkimi schorzeniami. Zalecana jest wtedy pilna wizyta u lekarza.
Reklama
Półpasiec - powikłania
Najczęstszym powikłaniem jest zakażenie bakteryjne pęcherzyków, co powoduje powstanie blizny.
Rzadsze powikłania to:
- śródmiąższowe zapalenie płuc,
- zapalenie nerek,
- zapalenie wątroby,
- zapalenie stawów,
- zapalenie mózgu,
- objawy móżdżkowe u dzieci.
U osób z zaburzeniami odporności, wysypka może przybierać charakter krwotoczny.
Reklama
Półpasiec - badanie
Rozpoznaniem i leczeniem półpaśca najczęściej zajmuje się lekarz rodzinny i pediatra.
Przed wizytą ważne jest dokładne określenie:
- gdzie wysypka zaczęła się pojawiać,
- czy występuje w skórze owłosionej głowy,
- czy w otoczeniu pacjenta jest już jakaś osoba chora na półpasiec lub ospę wietrzną,
- czy pacjent był szczepiony przeciw ospie lub ją przechodził wcześniej.
Reklama
Ospa wietrzna - ryzyko zachorowania
Osoby podatne na zakażenie ospą wietrzną to:
- osoby nieszczepione,
- osoby, które nie chorowały, a w których otoczeniu jest osoba chora,
- osoby z obniżoną odpornością (np. w trakcie terapii immunosupresyjnej, chorujące na nowotwory, z wrodzonymi zaburzeniami odporności).
Reklama
Ospa wietrzna - ciąża i płód
W ciąży wirus ospy wietrznej wykazuje działanie uszkadzające płód. Możliwe jest pojawienie się wad wrodzonych u dzieci, spowodowanych infekcją tym wirusem:
- niedorozwój kończyn,
- blizny na kończynach,
- wady układu moczowego,
- wady oczu.
Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i charakterystycznych objawów, tylko szczególnych wypadkach przeprowadza się badanie serologiczne z krwi, z oznaczeniem poziomu przeciwciał przeciwwirusowych. Kobietom w ciąży, które wcześniej nie chorowały na ospę wietrzną oraz osobom z niedoborami odporności po kontakcie z chorym podaje się immunoglobuliny.
Reklama
Półpasiec - leczenie
Jak wygląda leczenie półpaśca?
Najczęściej półpasiec leczy się w domu i objawowo, to znaczy stosuje się leczenie przynoszące ulgę w objawach, a nie zwalczające przyczynę – wirusa.
Leczenie to obejmuje:
- leki przeciwświądowe doustne
- leki przeciwgorączkowe,
- picie dużej ilości płynów.
W niektórych przypadkach stosuje się lek przeciwwirusowy: acyklowir. Hamuje on namnażanie się wirusa. Podaje się do w formie tabletek lub w ciężkich przypadkach dożylnie, jednak taka forma wymaga przyjęcia do szpitala.
Półpasiec - zapobieganie
Zapobiegać półpaścowi można przez szczepienie. Jest ono jednak zalecane tylko w niektórych przypadkach (wtedy jest ono refundowane przez NFZ) i obejmuje:
- dzieci przed ukończeniem 12 roku życia z upośledzeniem odporności,
- gdy istnieje ryzyko ciężkiego przebiegu choroby (immunosupresja, zakażenie HIV, chemioterapia, białaczki i inne),
- dzieci uczęszczające do żłobka
W pozostałych przypadkach szczepienia nie są refundowane.
