Co to jest potworniak?
Potworniak to częsty (zwłaszcza u dzieci) guz, który występuje w jądrze, jajniku i innych lokalizacjach. Najczęściej rozwija się w 1 i 2 dekadzie życia. Jak już wspomniano powstaje na skutek mutacji, której ulega pierwotna komórka płciowa.
Powstała w ten sposób multipotencjalna komórka nowotworowa różnicuje się w kierunku tkanek embrionalnych (tworzących ciało zarodka, a potem dorosłego człowieka) i nadmiernie mnoży się tworząc liczne nowotworowe komórki potomne. Wspomniane komórki budują guz nowotworowy.
Reklama
Potworniak - dojrzały i niedojrzały
W zależności od stopnia zróżnicowania wyróżniamy potworniak dojrzały (przeważnie łagodny) i potworniak niedojrzały (złośliwy). Potworniak dojrzały najczęściej występuje jako duża torbiel, wewnątrz której znajdują się m.in. owłosiona skóra, zęby, chrząstka i fragmenty innych narządów. Potworniak niedojrzały to guz zawierający niedojrzałe komórki, które nie budują rozpoznawalnych na pierwszy rzut oka tkanek czy fragmentów narządów.
Reklama
Potworniak u chłopców - objawy
Najczęstszą lokalizacją potworniaka u obu płci jest okolica krzyżowo-ogonowa. Zazwyczaj guz jest dobrze widoczną, wystającą ponad poziom skóry pleców masą. W związku ze znacznym rozmiarem guza, potworniak w tej lokalizacji jest wykrywany wkrótce po lub nieraz przed urodzeniem (podczas badania USG kobiety ciężarnej).
U chłopców, u których potworniak rozwija się w jądrze, do najczęstszych objawów należą:
- niebolesne powiększenie jednego lub (rzadko) obu jąder,
- stwardnienie i nierówność powierzchni jądra,
- uczucie ciężaru w mosznie.
W rzadkich przypadkach choroba może przebiegać z bólem i uczuciem rozpierania moszny. W jądrach powstają najczęściej potworniaki niedojrzałe, z dużym ryzykiem złośliwości.
W przypadku zaawansowanego potworniaka niedojrzałego mogą pojawić się objawy przerzutów odległych, takie jak:
- bóle w okolicy lędźwiowej,
- bóle brzucha,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- kaszel,
- krwioplucie,
- duszność.
Reklama
Potworniak u kobiet - objawy
U dziewcząt, u których potworniak rozwija się w jajniku, objawy wynikają głównie z dużych rozmiarów guza nowotworowego.
Należą do nich:
- uczucie pełności w brzuchu,
- bóle podbrzusza,
- ból podczas oddawania moczu i/lub stolca.
W przypadku zaawansowanego potworniaka niedojrzałego mogą pojawić się:
- wzdęcia,
- niestrawność,
- zaparcia,
- uczucie pełności po spożyciu nawet niewielkiego posiłku,
- utrata apetytu,
- nudności i wymioty,
- nienormalnie częste oddawanie moczu,
- nieregularne miesiączki,
- upławy z pochwy.
Może pojawić się utrata lub przyrost wagi i powiększenie węzłów chłonnych.
Niejednokrotnie pierwszy objawem jest silny ból brzucha spowodowany przez skręt jajnika.
Reklama
Leczenie i diagnostyka potworniaków
Potworniaka rozpoznaje się po badaniu histo-patologicznym usuniętego chirurgicznie guza. Leczenie operacyjne wdraża się po stwierdzeniu w badaniu fizykalnym i USG obecności guza jądra lub jajnika. Potworniak zazwyczaj nie produkuje żadnego z markerów nowotworowych (ich poziomy we krwi znajdują się więc w granicach normy).
Postępowanie w przypadku potworniaka dojrzałego polega na chirurgicznym usunięciu całego guza. Ponieważ jest to nowotwór łagodny nie jest konieczne żadne leczenie uzupełniające, a pacjent/ka jest wyleczony/a.
W przypadku potworniaka niedojrzałego poza chirurgicznym usunięciem guza stosuje się uzupełniającą chemioterapię.
