Co to jest przepuklina udowa?
Przepuklina udowa (łac. hernia femoralis s. cruralis) jest rzadkim typem przepukliny brzusznej (kilka procent wszystkich przypadków). Powstaje w wyniku przedostania się narządów wewnętrznych ulokowanych w jamie otrzewnej (przede wszystkim jelit), przez kanał udowy, do pachwiny.
Schorzenie to jest typowe dla kobiet, natomiast przepuklina udowa u mężczyznto rzadkość. Istnieją dwie główne grupy ryzyka:
- pacjentki po przebytym porodzie;
- kobiety po 65. roku życia;
Przepuklina jest niezwykle niebezpieczna. Początkowo przebiega niemal bezobjawowo, z czasem jednak dostarcza doznań bólowych o różnym natężeniu. Nieleczona może doprowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci pacjentki w wyniku tak zwanego uwięźnięcia. W przypadkach nagłych wymaga poddania się operacji w ciągu maksymalnie 12 godzin.
Reklama
Przyczyny przepukliny udowej
Przyczyny przepukliny udowej zostały dobrze poznane i szeroko opisane w literaturze medycznej. Podstawowy jej patomechanizm związany jest ze zmniejszeniem wytrzymałości powłok brzusznych, co ułatwia przemieszczenie się podlegających prawu grawitacji narządów wewnętrznych w stronę uda.
Zdecydowanie większa częstotliwość wystąpienia schorzenia w wymienionych wyżej grupach ryzyka wynika z kilku czynników, jakimi są:
- budowa anatomiczna – szersza miednica u kobiet niż u mężczyzn
- zwiotczenietkanek po urodzeniu dziecka oraz na skutek naturalnych procesów starzenia,
- zacieśnianie się tzw. worka przepuklinowego w ostatnich latach życia.
Reklama
Objawy przepukliny udowej
Objawy przepukliny udowej są charakterystyczne, choć nie zawsze zauważalne. Zewnętrznie manifestuje się ona poprzez obecność niewielkiego, najwyżej 3-centymetrowego guzka umiejscowionego na przyśrodkowej części uda, poniżej więzadła pachwinowego.
Tylko w sporadycznych przypadkach przepuklina udowa u kobiet osiąga rozmiar 7-8 centymetrów. Innym symptomem jest ból, którego intensywność początkowo jest znikoma, co utrudnia wczesne rozpoznanie. Bolesność wzrasta jednak z czasem i obejmuje nie tylko pachwinę, ale też podbrzusze oraz udo. W przypadku uwięźnięcia objawy wyraźnie zaostrzają się.
Występują wówczas:
- bardzo silny ból brzucha;
- nudności, wymioty;
- przyspieszenie akcji serca;
Reklama
Jak rozpoznać przepuklinę udową?
Mimo charakterystycznych, widocznych i niekiedy silnie odczuwanych objawów rozpoznanie przepukliny udowej nie zawsze jest proste. Często jest ona mylona z przepukliną pachwinową, której symptomy są zbliżone i lokują się w tym samym obszarze ciała.
Dodatkowo prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny pachwinowej jest kilkadziesiąt razy większe, niż udowej, co siłą rzeczy może stanowić istotną, acz błędną sugestię dla lekarza stawiającego diagnozę.
Kluczowe zatem jest doświadczenie medyka i sprawność, z jaką wykona badania palpacyjne pachwiny i uda. Istotnych informacji dostarczyć powinien też wywiad lekarski.
Pamiętać należy, że dolegliwość ta wyraźnie nasila się:
- w czasie aktywności fizycznej;
- podczas dźwigania ciężarów;
- przy wypróżnianiu się;
- na skutek kaszlu;
O wszystkich tego typu okolicznościach pacjent powinien poinformować lekarza. Finalnie wstępne rozpoznanie należy potwierdzić wykonując tomografię komputerową newralgicznego miejsca.
Reklama
Operacja przepukliny udowej
Podstawową metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny. Operacja przepukliny udowej nie należy do wyjątkowo skomplikowanych, zazwyczaj przeprowadza się ją w cyklu jednodniowym – po kilku godzinach od jej zakończenia pacjent może zostać wypisany ze szpitala.
Kluczowe jest wykonanie dwóch czynności, jakimi są:
- odprowadzenie narządów wewnętrznych na swoje miejsce, do jamy brzusznej;
- wzmocnienie powłok brzusznych, na przykład z wykorzystaniem specjalnej siatki;
Zabieg może być wykonany metodą laparoskopową lub klasyczną, z dostępu udowego, pachwinowego albo brzusznego.
Współcześnie stosuje się kilkatechnik operacyjnych, takich jak między innymi:
- Operacja metodą Bassiniego – stosowane od końca XIX wieku przyszycie więzadła pachwinowego wraz z pasmem biodrowo−łonowym do więzadła grzebieniowego;
- metoda McVay - przyszycie powięzi poprzecznej i mięśnia poprzecznego do więzadła Coopera, powięzi udowej oraz kanału pachwinowego;
- Zabieg sposobem Lockwooda z tak zwanego niskiego dostępu, oparty na technice Bassiniego;
- Metoda Coopera – zszycie więzadła pachwinowego z więzadłem łonowym górnym;
- Metoda Payera – polega na zszyciu więzadła pachwinowego z okostną górnej gałęzi kości łonowej oraz powięzią mięśnia grzebieniowego.
Powrót do pełnej sprawności po zabiegu trwa od 6 tygodni do 6 miesięcy. Szczególnie w początkowej fazie rekonwalescencji pacjent ma absolutny zakaz podnoszenia jakichkolwiek ciężarów.
Reklama
Dlaczego leczenie przepukliny udowej ratuje życie?
Operacyjne leczenie przepukliny udowej można, decyzją lekarza specjalisty, odsunąć w czasie, jeśli choroba jest rozpoznana, poddana stałej kontroli, nie nasilająca się i nie powoduje uciążliwych objawów. Rozwiązanie to jednak stosowane jest rzadko ze względu na możliwość gwałtownego pogorszenia się stanu zdrowia, przy braku wcześniejszych symptomów ostrzegawczych.
Podstawowym zagrożeniem jest tzw. uwięźnięcie przepukliny, którego istotą jest zaciśnięcie się powłok brzusznych za jelitem zamkniętym w worku przepuklinowym. Sytuacja ta uznawana jest za bezpośrednie zagrożenie dla życia.
Efektem są bowiem:
- zablokowanie resztek pokarmowych w jelicie i związana z tym całkowita niedrożność układu pokarmowego;
- szybko postępująca martwica jelita, której dalszą konsekwencją może być perforacja przewodu pokarmowego, rozlanie się treści jelitowych w jamie otrzewnowej, a na koniec - potencjalnie śmiertelny stan zapalny otrzewnej.
Towarzyszą temu opisane wyżej silne objawy bólowe i inne. Pacjent z podejrzeniem uwięźnięcia przepukliny bezwzględnie powinien trafić na stół operacyjny w czasie nie dłuższym niż 8-12 godzin od rozpoznania. Zabieg ten traktowany jest w kategoriach ratującego życie.
