Czym jest rak oskrzeli?
Rak oskrzeli jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn w Polsce i drugim (po raku piersi) pod względem częstości występowania u kobiet. Nowotwory oskrzeliwywodzą się z komórek nabłonka oskrzelowego. Jak większość zmian nowotworowych, powstają na skutek uszkodzenia materiału genetycznego (DNA) komórek pod wpływem działania czynników rakotwórczych. Ryzyko zachorowania jest w dużej mierze uzależnione od ekspozycji na dym tytoniowy. Do rozwoju guza przyczynia się nie tylko czynne palenie papierosów, ale także bierne, o czym od wielu lat alarmują naukowcy.
Poza wdychaniem dymu papierosowego, do istotnych czynników zwiększających ryzyko choroby należą:
- azbest,
- chrom,
- arsen,
- radon,
- węglowodory aromatyczne,
- zanieczyszczenia powietrza,
- czynniki dziedziczne.
Co warto zaznaczyć, określenia „rak oskrzeli” i „rak płuca” są używane zamiennie. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 ten złośliwy nowotwór widnieje pod numerem C34 i jest określany jako „nowotwór złośliwy oskrzela i płuca”.
Reklama
Rodzaje złośliwych nowotworów oskrzeli
Wyróżnia się cztery podstawowe typy histologiczne raka oskrzeli:
- gruczolakorak oskrzela (rak gruczołowy),
- rak płaskonabłonkowy oskrzela,
- rak wielkokomórkowy oskrzela,
- rak drobnokomórkowy oskrzela.
Należy podkreślić, że trzy pierwsze typy zaliczane są do grupy raków niedrobnokomórkowych (NDRP) i różnicuje się je z rakiem drobnokomórkowym (DRP), który uchodzi za bardzo źle rokujący. W porównaniu z pozostałymi typami histologicznymi, rak DRP w bardzo krótkim czasie potrafi podwoić swoją masę, a ponadto bardzo szybko daje przerzuty do innych narządów – głównie wątroby, mózgu i kości.
Warto zaznaczyć, że w ostatnich latach Światowa Organizacja Zdrowia, do powyższej klasyfikacji dodała także inne typy histologiczne – nowotwory neuroendokrynne, mięsakowate, z gruczołów ślinowych oraz raki gruczołowo-płaskonabłonkowe i niesklasyfikowane.
Reklama
Objawy raka oskrzeli
Objawy raka oskrzeli występują zwykle późno. Do najczęściej obserwowanych symptomów chorobowych należą:
- kaszel,
- trudności w oddychaniu,
- bóle w klatce piersiowej,
- trudności w przełykaniu,
- krwioplucie,
- ból kości,
- powiększenie węzłów chłonnych na szyi,
- ból głowy,
- utrata masy ciała
- brak apetytu,
- gorączka,
- ogólne osłabienie
- chrypa.
Należy jednak zaznaczyć, że w zależności od typu nowotworu oskrzeli, objawy będą się nieznacznie różnić. Duże znaczenie w przebiegu choroby ma także wielkość guza, jego lokalizacja oraz stadium (stadium I oznacza, że choroba jest ograniczona do płuc, a IV, że jest rozsiana po organizmie). Im choroba bardziej zaawansowana, tym jej oznaki będą bardziej nasilone.
Reklama
Rokowania w przypadku raka oskrzeli
Rak oskrzeli znajduje się na pierwszym miejscu, jeżeli chodzi o przyczynę zgonów z powodu choroby nowotworowej. Odpowiada za 30 proc. wszystkich zgonów związanych z nowotworem wśród panów i za prawie 20 proc. zgonów wśród pań. Każdego roku z powodu raka oskrzeli umiera 16 tysięcy mężczyzn i 7,5 tysiąca kobiet.
Rokowania dla pacjentów z rakiem oskrzeli nie są optymistyczne. Z badań epidemiologicznych wynika, że jedynie 13 proc. chorych udaje się przeżyć 5 lat od usłyszenia diagnozy. Jednakże ze względu na znaczny postęp technologiczny w diagnostyce obrazowej nowotworów, odsetek ten nieznacznie wzrósł w ciągu ostatnich lat.
Reklama
Rakowiak w oskrzelach
Raka oskrzeli różnicuje się z rakowiakiem, który jest łagodnym nowotworem neuroendokrynnym. Rakowiak w oskrzelach, mimo nazewnictwa zbliżonego do raka, jest guzem dobrze rokującym z uwagi na powolny wzrost i sporadycznie występowanie przerzutów. Pięcioletnie przeżycie pacjentów z tym guzem wynosi nawet 90 proc.
Rakowiaki zazwyczaj przebiegają bezobjawowo. Zaś jeśli osiągną duże rozmiary, u pacjentów może pojawić się tzw. zespół rakowiaka, który ma związek z czynnością hormonalną guza i charakteryzuje się występowaniem takich objawów jak:
- napadowe przekrwienie skóry,
- skurcze oskrzeli,
- kołatanie serca,
- zwiększona potliwość,
- bóle brzucha.
Reklama
Leczenie raka oskrzeli
Leczenie raka oskrzeli jest uzależnione głównie od typu histopatologicznego guza, ale także jego wielkości, umiejscowienia i stadium choroby. Opisany wyżej rak drobnokomórkowy oskrzeli, który charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem, zazwyczaj jest leczony za pomocą chemioterapii lub radioterapii, rzadziej zaś chirurgicznie. Natomiast raka niedrobnokomórkowego leczy się głównie chirurgicznie.
Niekiedy dodatkowo, w zależności od stopnia zaawansowania, wprowadza się napromienianie zmiany nowotworowej. Nie zawsze jednak operacja jest możliwa. U pacjentów z rozsianym nowotworem nie wykonuje się operacji chirurgicznych. Warto podkreślić, że nowotwory NDRP bywają oporne na chemioterapię.
Czytaj też:
