Rakowiak (karcinoid) jest nowotworem, który wywodzi się z komórek produkujących hormony czyli z komórek neuroendokrynnych. Guzy te produkują takie substancje jak m.in. histamina, serotonina, bradykinina i hormony jak ACTH.
Nowotwór - jak powstaje?
Powstawanie nowotworu polega na pojawieniu się mutacji, w wyniku której komórka zaczyna się dzielić w sposób niekontrolowany, chaotyczny, szybki. Przyspieszenie podziałów komórkowych powoduje dalsze nagromadzenie mutacji (systemy korygujące błędy (mutacje) w komórkach nie nadążają z tempem podziałów).
Komórki potomne (powstałe z podziału zmutowanej komórki), ich budowa staje się coraz bardziej uproszczona (przestają przypominać komórki prawidłowej tkanki), tracą kontakt z otaczającymi je, prawidłowymi tkankami. Narastające masy nowotworowe mogą powodować zamknięcie światła jelita, naciek na otaczające tkanki. Luźny kontakt pomiędzy komórkami sprzyja ich odrywaniu się i tworzeniu się przerzutów (np. w wątrobie, kościach, płucach).
Reklama
Rakowiak żołądka - co to jest?
Rakowiak może być zlokalizowany w przewodzie pokarmowym (najczęstsza lokalizacja to wyrostek robaczkowy), praktycznie na całej jego długości, lub w grasicy, oskrzelach czy jajniku. Rakowiaki są rzadkimi nowotworami, częściej występują u osób nieco starszych.
Zobacz wideo: Balon żołądkowy - jak się wprowadza i usuwa?
Reklama
Rakowiak żołądka - przyczyny
Napady mogą być prowokowane:
- alkoholem,
- stresem,
- niektórymi lekami,
- pikantnymi potrawami.
Zespół rakowiaka, występujący rzadko, obejmuje (klasycznie czyli wg podręczników):
- wadę zastawkową prawej części serca,
- przerzuty do wątroby,
- objawy naczyniowo- ruchowe (np. zaczerwienienie, nadmierne ocieplenie).
U osób z zespołem MEN1 istnieje większe ryzyko rozwoju rakowiaka, gdyż osoby te są nosicielami pewnej mutacji lub osób z autoimmunologicznym zanikowym zapaleniem żołądka.
Zobacz wideo: Znaczenie odpowiedniego żywienia
Żywienie jest ważne dla osób zdrowych, ale jeszcze ważniejsze dla chorych - mówi dietetyk Ewalina Bancerz-Poźniak.
Reklama
Rakowiak żołądka - objawy
Rakowiak bardzo długo może być bezobjawowy, możliwe jest wykrycie podczas badań robionych z innych przyczyn. Objawy jakie są możliwe są nieswoiste tj. mogą występować też w innych chorobach. Są to przede wszystkim:
- bóle brzucha,
- biegunka,
- utrata masy ciała,
- zmiany skórne.
Rakowiak daje też typowe napady cechujące się:
- krótkotrwałym zaczerwienieniem twarzy i szyi,
- przyspieszoną akcją serca,
- wzmożoną potliwością,
- skurczem oskrzeli.
Reklama
Rakowiak żołądka - diagnostyka
Zgłaszając się do lekarza, niezależnie od dolegliwości, konieczne jest określenie co dolega, od kiedy trwają problemy. Jeżeli istnieje kilka skarg na zdrowie, często ważna jest kolejność pojawiania się problemów (co było pierwsze, w jakiej kolejności się pojawiały), co najbardziej dolega, jak na przestrzeni czasu zmienia się charakter dolegliwości (czy cały czas są takie same, czy zmieniają się).
Przy dolegliwościach bólowych ważne jest:
- podanie miejsca bólu (można pokazać ręką),
- określenie charakteru bólu (stały, ostry, piekący, gniotący, nieznośny, ćmiący),
- określenie czynników wpływających na nasilenie bólu (np. zmiana pozycji, określony ruch, posiłek).
Przy wymiotach lub nudnościach dla lekarza ważne jest określenie:
- jak często się pojawiają wymioty,
- w jakich okolicznościach (np. czy po posiłkach, lekach),
- jakiej treści są wymioty (pokarmowej, żółciowej, sama ślina, domieszka krwi, fusy jak z kawy).
Jeżeli pacjent stracił na wadze, ważne jest w jakim okresie czasu i mniej więcej ile kilogramów, a przede wszystkim czy utrata kilogramów była spowodowana odchudzaniem. Zastanów się, czy wcześniej występowały podobne lub takie same dolegliwości. Ważna jest informacja czy w rodzinie występowały poważne choroby, w tym nowotwory, w tym nowotwory przewodu pokarmowego.
W przypadku nadciśnienia ważne są wartości ciśnienia tętniczego – najczęstsze (podaj ich zakres, najwyższe jakie występowały/występują), ważna jest informacja od kiedy występuje nadciśnienie, jakie leki są/były stosowane wcześniej, jak pacjent na nie reaguje.
Diagnostyka opiera się na wykazaniu obecności nadmiaru substancji produkowanych przez guz lub też ich metabolitów. Poszukuje się m.in.
- serotoniny,
- chromograniny A,
- kwasu 5-hydroksyindolooctowego (w dobowej zbiórce moczu).
Reklama
Rakowiak żołądka - badania
W badaniu fizykalnym lekarz określa ogólny stan chorego oraz obecne odchylenia jak np. bolesność podczas badania w jamie brzusznej, obecność patologicznych objawów. Przy badaniu klatki piersiowej lekarz ocenia ją wizualnie (np. pod kątem asymetrii), osłuchuje przy użyciu stetoskopu, opukuje i sprawdza drżenie podczas mówienia.
W badaniu fizykalnym brzucha:
- lekarz określa wygląd brzucha,
- osłuchuje ruchy jelit (perystaltykę),
- bolesność brzucha podczas palpacji, opukiwania,
- obecność oporów w jamie brzusznej,
- objawów otrzewnowych świadczących o podrażnieniu otrzewnej.
W lokalizacji guza użyteczne są metody diagnostyki obrazowej jak USG, tomografia czy rezonans magnetyczny. W lokalizacji guza można użyć także znakowanych przeciwciał, które „przylegają” do komórek guza i w ten sposób go uwidaczniają. Jeśli istnieje możliwość pobrania guza lub jego fragmentu - poddaje się go ocenie pod mikroskopem.
Reklama
Rakowiak żołądka - leczenie
Leczenie rakowiaka polega przede wszystkim na usunięciu guza – czyli na jego wycięciu wraz z marginesem zdrowych tkanek. Czasami nie udaje się zlokalizować guza (mogą być bardzo małe) lub guz nie może być usunięty z pewnych względów np. jest zbyt duży, nacieka niektóre narządy np. ważne naczynia krwionośne). Wtedy stosuje się leki, które mają za zadanie zablokować wydzielanie substancji odpowiedzialnych za objawy. Takimi lekami są analogi somatostatyny.
Rakowiak żołądka - rokowania
Rakowiak jest chorobą nowotworową, czyli jest to dość poważne rozpoznanie. Konieczne są systematyczne kontrole, postępowanie zgodnie ze wskazówkami lekarza.
Niestety istnieje ryzyko, iż guz da przerzuty tzn. komórki nowotworowe osiedlą się winnych narządach (najczęściej w wątrobie) lub guz się rozrasta. Przeżywalność 5-letnia wynosi nawet do 90%.
Powikłania rakowiaka obejmują między innymi: wadę serca (zwężenie zastawki), niedrożność jelit, niedrożność naczyń krwionośnych czy następstwa wydzielania przez guz innych hormonów (jak zespół Cushinga czy akromegalia).
Nie ma sposób leczenia domowego, leczenia „na własną rękę”. Leczenie w domu powinno być zgodne z zaleceniami lekarza.
Jeśli:
- niepokoi Cię Twój stan zdrowia,
- masz dziwne objawy,
- podejrzewasz u siebie chorobę
skontaktuj się z lekarzem, który dobierze zestaw badań na podstawie wywiadu (dolegliwości, czas trwania), zmian w badaniu fizykalnym czy wcześniej wykonanych badań.
