Co to jest rozedma płuc?
Rozedma płuc to choroba, której istotą jest trwałe poszerzenie pęcherzyków płucnych, prowadzące do uszkodzenia ich ścian. Uszkodzenie ścian pęcherzyków płucnych sprawia, że drobne oskrzeliki oddechowe zaczynają się zapadać podczas wdechu, co skutkuje tym, że do płuc trafia więcej powietrza niż chory jest w stanie wypuścić podczas wydechu. Nadmiar powietrza trafia więc do pęcherzyków płucnych i tam się gromadzi, powodując ich poszerzenie. Choroba prowadzi do upośledzenia wymiany gazowej (dostarczania tlenu i usuwania dwutlenku węgla), a w skrajnej postaci do niewydolności oddechowej, zagrażającej życiu.
Rozedmę płuc dzieli się na pierwotną oraz wtórną. Pierwotna może być wynikiem genetycznej skłonności organizmu (m.in. niedoboru α1-antytrypsyny), palenia papierosów lub nadmiernej ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza. Wtórna natomiast jest konsekwencją innej choroby, głównie zapalenia odoskrzelowego płuc.
Ze względu na obraz morfologiczny rozedmę można podzielić na:
- pęcherzykową- charakteryzującą się nagromadzeniem powietrza w oskrzelikach i pęcherzykach płucnych,
- śródmiąższową - w tym typie rozedmy powietrze gromadzi się tkance śródmiąższowej przegród międzypęcherzykowych,
- pęcherzową, będąca następstwem rozedmy pęcherzykowej lub śródmiąższowej. Charakteryzuje się tym, że mniejsze pęcherzyki wypełnione powietrzem zaczynają się zlewać w większe pęcherze.
Rozedma płuc stanowi odrębną jednostkę chorobową, jednakże zwykle współwystępuje z przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Obie choroby określa się mianem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, czyli POChP.
Reklama
Objawy rozedmy płuc
Podstawowym objawem rozedmy płuc jest duszność, czyli uczucie braku powietrza. Duszności zazwyczaj towarzyszy wzmożony wysiłek mięśni oddechowych. Ponieważ rozedma zazwyczaj współwystępuje z przewlekłym zapaleniem płuc.
Poza dusznością, u pacjentów chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, występują także następujące objawy:
- kaszel,
- odkrztuszanie flegmy,
- bóle w klatce piersiowej w czasie oddychania,
- zawroty głowy,
- męczliwość,
- zmniejszona tolerancja wysiłku,
- ogólne osłabienie.
Reklama
Rozedma płuc - RTG
Jak rozpoznać rozedmę płuc? W diagnostyce choroby wykonuje się badanie RTG płuc, jednakże warto zaznaczyć, że na podstawie zdjęcia rentgenowskiego można jedynie stwierdzić występowanie cech świadczących o rozdęciu płuc, takich jak spłaszczenie przepony czy poziomie ustawienie żeber.
W przypadku rozedmy pęcherzowej na zdjęciu RTG widoczne są także duże pęcherze rozedmowe. By jednak potwierdzić rozedmę ze 100-procentową pewnością, należy wykonać tomografię komputerową klatki piersiowej o dużej rozdzielczości (TKWR). W diagnostyce rozedmy wykonuje się także spirometrię oraz gazometrię.
Reklama
Leczenie rozedmy płuc
Płuca rozedmowe leczy się przede wszystkim objawowo. Nie istnieje bowiem lek, który byłby w stanie zatrzymać postęp choroby. W leczeniu stosuje się głównie cholinolityki lub β-mimetyki. W cięższych postaciach choroby do leczenia włącza się także wziewne glikokortykosteroidy.
Poza leczeniem farmakologicznym stosuje się tlenoterapię. Ważnym elementem terapii jest unikanie zanieczyszczeń powietrza. Jeśli chory jest palaczem, powinien bezwzględnie rzucić palenie. Dużą rolę odgrywa także aktywność fizyczna. Ze względu na duszność wielu pacjentów rezygnuje z uprawiania sportu, a to jeden z najgorszych błędów, jakie można popełnić. Brak aktywności fizycznej wpłynie bowiem na brak kondycji, co będzie skutkować odczuwaniem duszności nie tylko w czasie wysiłku, ale także przy wykonywaniu najprostszych czynności dnia codziennego.
Reklama
Rokowania przy rozedmie płuc
Jakie są rokowania przy rozedmie płuc? W 2004 roku opracowano tzw. test BODE, dzięki któremu można ocenić konsekwencje kliniczne rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli.
W teście bierze się pod uwagę takie parametry jak:
- wskaźnik masy ciała,
- wynik pomiaru FEV1 (natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej) sprawdzanego w czasie spirometrii,
- stopień nasilenia duszności w skali MRC,
- wynik testu wysiłkowego – tzw. testu 6-minutowego chodu.
Czas przeżycia chorego koreluje z liczbą punktów uzyskanych w teście BODE – im mniej punktów w teście, tym lepsze rokowania. Najgorsze rokowanie mają pacjenci, którzy uzyskali od 7 do 10 punktów. Szacuje się, że jedynie 20 proc. badanych a taką liczbą punktów w teście BODE przeżywa 5 lat.
