Co to jest subkliniczna niedoczynność tarczycy?
Subkliniczna niedoczynność tarczycy nosi też miano łagodnej lub utajonej. Nie jest ją łatwo rozpoznać, ponieważ objawy nie są charakterystyczne, w dodatku u każdego pacjenta mogą prezentować się odmiennie. Zarówno subliklanicza i jawna niedoczynność tarczycy jest zaburzeniem, w którym gruczoł ten produkuje za mało hormonów w stosunku do potrzeb organizmu.
Cechą wyróżniającą jest to, że stężenie TSH nieznacznie przewyższa normę, przy jednocześnie prawidłowym poziomie współczynnika FT4. Nierozpoznana lub niewłaściwie leczona niedoczynność subkliniczna może doprowadzić do jawnej niedoczynności tarczycy.
W celu stwierdzenia, że u danej osoby rozwija się łagodna niedoczynność tarczycy, wykonuje się badania określające poziom hormonu TSH (wynik będzie wówczas oscylował w okolicy 10 mlU/l lub nieco powyżej), a także FT4 (tyroksyny) i FT3 (trijodotyroniny), ponadto przeciwciał przeciw tyreoglobulinie i peroksydazie.
W utajonej niedoczynności tarczycy obserwuje się również podwyższone stężenie cholesterolu, dlatego zleca się przeprowadzenie analizy także tego parametru.
Reklama
Przyczyny subklinicznej niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy związana jest z niewystarczającą produkcją hormonów tarczycy. Takie nieprawidłowości wynikać mogą z takich przyczyn, jak:
- autoimmunologiczna choroba tarczycy, czyli Hashimoto,
- przebyte leczenie jodem radioaktywnym,
- operacje tarczycy,
- radioterapia szyi,
- stosowanie leków przeciwtarczycowych (tyreostatyków) lub niektórych leków przeciwpadaczkowych;
Z powyżej wymienionych przyczyn, choroba Hashimoto, która polega na zapaleniu autoimmunologicznym z przeciwciałami przeciwko tyreoperkosydazie (anty-TPO) i tyreoglobulinie (anty-Tg) oznacza to, że organizm wytwarza przeciwciała przeciwko własnej tarczycy. Nieleczona choroba prowadzi nieuchronnie do niedoczynności tarczycy.
W trakcie dalszego przebiegu tarczyca staje się coraz mniejsza i mogą się pojawić jej guzki. Przewlekłe zapalenie limfocytowe zwykle nie powoduje bólu szyi w okolicy tarczycy.
Reklama
Objawy subklinicznej niedoczynności tarczycy
W jaki sposób daje o sobie znać subkliniczna niedoczynność tarczycy? Objawy często są niejednoznaczne. U dorosłych pacjentów mogą się pojawiać takie symptomy jak:
- bóle głowy,
- nawracające uczucie zimna,
- zaparcia, b
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- zmęczenie,
- obniżenie nastroju,
- depresja,
- tycie,
- problemy z regularnością oraz owulacyjnością cykli miesiączkowych (a nawet brakiem owulacji).
U starszych dzieci oraz u młodzieży zauważa się takie oznaki jak m.in.
- zahamowanie wzrostu,
- opóźnienie w dojrzewaniu płciowym,
- problemy z nauką,
- brak tolerancji na zimno,
- senność,
- suchość skóry i włosów.
Subkliniczna niedoczynność tarczycy u mniejszych dzieci mniejszych objawia się natomiast spowolnieniem rozwoju psychicznego i fizycznego, przedłużającą się żółtaczką noworodków, mniejszą ruchliwością, problemami z jedzeniem, chrypką czy łuszczącą się skórą.
Nieleczona subkliniczna niedoczynność tarczycy, tak jak i jawna, prowadzić mogą do problemów z zajściem w ciążę, a nawet do niepłodności.
Subkliniczna niedoczynność tarczycy w ciąży natomiast może mieć związek z takimi stanami jak nadciśnienie ciążowe, przedwczesny poród, poronienie oraz zaburzenia rozwojowe u noworodka. Stąd konieczność wykonywania systematycznych badań oznaczających stężenie hormonów w ciąży.
Skutki ciężkiej niedoczynności tarczycy mogą obejmować także choroby serca, a w bardzo ciężkich przypadkach nawet śpiączkę. Ważna jest zatem odpowiednio szybka diagnoza subklinicznej niedoczynność tarczycy.
Reklama
Czy subkliniczną niedoczynności tarczycy się leczy?
Wciąż rozważa się czy subkliniczna niedoczynność tarczycy powinna być leczona farmakologicznie, czy takiego chorego należy regularnie poddawać kontroli pod kątem oceny poziomu hormonów tarczycowych, nie podając leków na niedoczynność tarczycy.
Wielu medyków stoi na stanowisku, że jeśli TSH nie przekracza 10 mlU/l albo jeżeli stężenie przeciwciał anty-TPO istotnie się nie zwiększyło, farmakologia nie stanowi konieczności i może być zastosowana tylko w indywidualnych przypadkach, po rekomendacji takiej kuracji przez lekarza prowadzącego danego pacjenta.
Zatem to lekarz w każdym przypadku powinien ocenić czy występują wskazania do leczenia chorego lewotyroksyną.
Jakie jest jeszcze postępowanie, gdy stwierdzi się, że u chorego występuje subkliniczna niedoczynność tarczycy? Leczenie nierzadko może też obejmować obserwację pacjenta, kierowanie go na regularne badania, zalecenie odpowiedniej diety oraz dopasowanie adekwatnej formy aktywności fizycznej.
Warto nadmienić, że u osób powyżej 80. roku życia podwyższone TSH może przyczynić się do wydłużenia życia.
Reklama
Dieta przy subklinicznej niedoczynności tarczycy
Co robić gdy zostanie stwierdzona subkliniczna niedoczynność tarczycy? Leczenie naturalne stawia m.in. na odpowiednie komponowanie zdrowych, lekkich posiłków. Powinny one być jedzone w regularnych odstępach czasu (co 3-4 godziny), o ustalonych porach, przy czym trzy z nich powinny być posiłkami głównymi, pozostałe dwa – przekąskami (składającymi się wyłącznie z dietetycznych produktów).
Co jeszcze warto zrobić ze swoim jadłospisem, kiedy pojawi się subkliniczna niedoczynność tarczycy? Dieta osoby chorej powinna być bogata w:
- żelazo,
- jod,
- selen,
- cynk,
- witaminy (głównie A, D, E i z grupy B),
- węglowodany o niskim indeksie glikemicznym,
- białko,
- nienasycone kwasy tłuszczowe.
Warto również podkreślić znaczenie picia wody (co najmniej 2 litrów w ciągu doby). Zatem w codziennym menu nie powinno zabraknąć m.in. następujących produktów:
- białka mięsnego,
- jaj,
- ryb (najlepiej tłustych, morskich),
- owoców morza,
- skorupiaków,
- artykułów błonnikowych (np. jabłek, grubych kasz czy razowego pieczywa),
- orzechów,
- płatków owsianych,
- awokado,
- bananów,
- roślin strączkowych,
- migdałów,
- oleju lnianego,
- grzybów.
Niezwykle ważne jest również przyjmowanie jodu przez kobiety ciężarne oraz karmiące, co pomaga zapobiec schorzeniom tarczycy u dzieci.
Reklama
Powikłania przy subklinicznej niedoczynności tarczycy
Bardzo ważna jest właściwa diagnostyka, ponieważ rozpoznanie subklinicznej niedoczynności tarczycy będzie się wiązało z podjęciem odpowiedniego leczenia, wszczęciem stosownego postępowania (przez wprowadzenie dobrej diety oraz ruchu do codziennego funkcjonowania) oraz systematycznej obserwacji chorego, czy ten stan nie przeradza się w jawną postać niedoczynności tarczycy.
Nieleczona subkliniczna niedoczynność tarczycy może doprowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak np. zaburzenia lipidowe. Oznacza to, że cholesterol wskazuje wówczas zbyt wysokie stężenie. Wyniki badań klinicznych potwierdzają, iż zwiększa to ryzyko zachorowania na schorzenia sercowo-naczyniowe, a w związku z tym powoduje większą umieralność w grupie chorych przed 65. rokiem życia.
Co więcej bagatelizowanie dolegliwości może przyczynić się do wystąpienia zaburzeń neurologicznych oraz psychicznych, a u pań do problemów z miesiączkowaniem i płodnością. U kobiet w ciąży natomiast może doprowadzić do poronienia czy przedterminowego porodu.
