Czym jest trądzik pospolity?
Czym dokładnie jest trądzik pospolity znany również jako trądzik zwykły? To przewlekła choroba skóry charakteryzująca się występowaniem zmian zapalnych w obrębie gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Zmiany te mogą przybierać formę zaskórników, grudek, krostek, a w cięższych przypadkach - torbieli i guzków.
Najczęściej trądzik pojawia się w okresie dojrzewania, ale u dorosłych też nie jest rzadkością. Jak wygląda? Choroba ta może mieć znaczący wpływ na samopoczucie i pewność siebie osób nią dotkniętych, dlatego ważne jest jej odpowiednie leczenie i pielęgnacja skóry.
Trądzik pospolity dotyczy głownie nastolatków i młodych dorosłych, ale może wystąpić w każdym wieku. Jak podaje Bhate, K., & Williams, H. C. z tym problem zmaga się około 80% osób w wieku 11-30 lat, a u 15-20% młodych ludzi ma umiarkowane lub ciężkie nasilenie.
Różnice między trądzikiem pospolitym a różowatym
Często spotykamy się z pytaniem o różnice między trądzikiem pospolitym a różowatym. Choć obie choroby dotyczą skóry twarzy, mają odmienne przyczyny i objawy. Trądzik pospolity występuje głównie u młodzieży, podczas gdy różowaty dotyka zwykle osoby po 30. roku życia.
Kluczową różnicą jest obecność zaskórników w trądziku pospolitym, których nie obserwujemy w różowatym. Z kolei w trądziku różowatym typowe jest występowanie rumienia i rozszerzonych naczynek krwionośnych, co nie jest charakterystyczne dla pospolitego.
Ponadto, trądzik pospolity może występować na różnych częściach ciała, podczas gdy różowaty ogranicza się głównie do twarzy, tworząc charakterystyczny wzór motyla na nosie, policzkach, czole i brodzie.
Oba rodzaje trądziku wymagają różnych podejść terapeutycznych ze względu na odmienne mechanizmy powstawania.
Reklama
Przyczyny trądziku pospolitego
Przyczyny trądziku pospolitego są złożone i obejmują wiele czynników. Co go wywołuje? Główną rolę odgrywa nadmierna produkcja sebum, stymulowana przez hormony, szczególnie androgeny. To właśnie dlatego trądzik nasila się w okresie dojrzewania, kiedy poziom tych hormonów znacząco wzrasta.
Nadmiar sebum, w połączeniu z martwymi komórkami skóry, prowadzi do zablokowania ujść gruczołów łojowych. W zatkanych porach doskonałe warunki do rozwoju znajdują bakterie Cutibacterium acnes, które normalnie żyją na naszej skórze. Ich namnażanie prowadzi do stanu zapalnego, co objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem i powstawaniem ropnych wykwitów.
Czynniki wywołujące tę dolegliwość obejmują także predyspozycje genetyczne - jeśli rodzice mieli problemy z trądzikiem, istnieje większe prawdopodobieństwo, że ich dzieci również będą na niego cierpieć. Stres i niewłaściwa dieta, szczególnie bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym i nabiał, mogą u niektórych osób nasilać objawy.
Niektóre leki, takie jak sterydy, leki przeciwpadaczkowe czy preparaty zawierające jod lub lit, mogą również przyczyniać się do rozwoju lub zaostrzenia trądziku.
Powstawanie trądziku pospolitego jest więc procesem złożonym i może się różnić u poszczególnych osób.
Reklama
Objawy trądziku pospolitego
Typowe dla trądziku pospolitego są charakterystyczne zmiany skórne występujące przy, takie jak:
- zaskórniki (otwarte i zamknięte) - często nazywane "wągrami", to pierwsze widoczne objawy trądziku. Mogą być otwarte (czarne) lub zamknięte (białe);
- grudki - małe, twarde wypukłości na skórze, często zaczerwienione, podczas gdy krostki to wypełnione ropą wykwity z charakterystycznym białym lub żółtym czubkiem;
- krostki,
- guzki i torbiele - większe, bolesne zmiany powstające głęboko pod powierzchnią skóry;
- blizny (w zaawansowanych przypadkach) – często prowadzą do powstania blizn, szczególnie gdy pacjent ma tendencję do drapania lub wyciskania wykwitów.
Silny trądzik pospolity może prowadzić do powstania bolesnych guzków i blizn, które trudniej jest leczyć.
Nasilenie objawów może się zmieniać w zależności od cyklu hormonalnego, pory roku czy stosowanej diety. U kobiet objawy często nasilają się przed menstruacją.
Choć trądzik najczęściej kojarzy się z twarzą, może również występować na plecach, klatce piersiowej czy ramionach. Te obszary ciała mają więcej gruczołów łojowych, co sprawia, że są bardziej podatne na rozwój zmian.
Reklama
Leczenie trądziku pospolitego
Leczenie trądziku pospolitego powinno być dobrane indywidualnie do pacjenta i nasilenia zmian. Podstawą są leki miejscowe, takie jak:
- retinoidy (tretinoin, adapalen);
- antybiotyki (klindamycyna, erytromycyna);
- nadtlenek benzoilu.
Te preparaty pomagają w odblokowaniu porów, regulacji procesu rogowacenia naskórka i zwalczaniu bakterii odpowiedzialnych za stan zapalny.
W przypadku cięższych postaci trądziku lub gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych rezultatów, stosuje się leki na trądzik pospolity w formie doustnej. Mogą to być:
- antybiotyki (np. tetracykliny);
- retinoidy (izotretynoina);
- leki hormonalne u kobiet.
Izotretynoina jest szczególnie skuteczna w ciężkich przypadkach trądziku opornego na inne metody leczenia.
Najlepsze leki na trądzik pospolity to te, które są dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta i stopnia zaawansowania choroby.
Terapia trądziku to proces długotrwały, a przedwczesne zaprzestanie stosowania leków może prowadzić do nawrotu choroby.
Jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego, stosuje się również zabiegi dermatologiczne. Peelingi chemiczne, mikrodermabrazja czy leczenie laserem mogą pomóc w redukcji stanów zapalnych, odblokowaniu porów i poprawie struktury skóry.
Reklama
Domowe leczenie trądziku pospolitego
Choć w przypadku nasilonych zmian konieczna jest konsultacja z dermatologiem, istnieją domowe sposoby na trądzik pospolity, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów. Maseczki z glinki mogą pomóc w oczyszczeniu porów i redukcji nadmiaru sebum, podczas gdy okłady z rumianku lub zielonej herbaty łagodzą podrażnienia i stany zapalne.
Krem na trądzik pospolity z miodem manuka, znanym ze swoich właściwości antybakteryjnych i gojących, może być stosowany jako maseczka lub punktowo na zmiany trądzikowe. Miód manuka ma udokumentowane właściwości antybakteryjne, ale jego skuteczność w leczeniu trądziku wymaga więcej badań klinicznych.
W leczeniu trądziku pospolitego ważna jest również odpowiednia dieta bogata w witaminy A, C, E oraz cynk, które wspierają zdrowie skóry i mogą pomagać w walce z trądzikiem. Jadłospis powinien być zbilansowany i dostosowany do indywidualnych potrzeb organizmu.
Reklama
Pielęgnacja skóry z trądzikiem pospolitym
Jak dbać o cerę z trądzikiem pospolitym to pytanie, na które odpowiedź powinien udzielić dermatolog, uwzględniając indywidualne potrzeby pacjenta. Wiadomo jednak, że pielęgnacja skóry przy trądziku pospolitym jest kluczowa w leczeniu tej choroby. Podstawą jest jej regularne oczyszczanie łagodnymi, bezalkoholowymi środkami myjącymi. Należy to robić dwa razy dziennie - rano i wieczorem, unikając nadmiernego tarcia skóry.
Mimo że skóra trądzikowa często jest tłusta, ważne jest jej nawilżanie. Należy wybierać lekkie, bezolejowe nawilżacze oznaczone jako niekomedogenne, które nie zatykają porów. Ochrona przed słońcem jest również istotna, szczególnie podczas stosowania leków zwiększających wrażliwość skóry na promieniowanie UV.
Kluczowe jest unikanie drażnienia i dotykania zmian trądzikowych. Wyciskanie czy drapanie wykwitów może pogorszyć stan zapalny i wprowadzić dodatkowe bakterie. Wszystkie kosmetyki stosowane na skórę, w tym podkłady i pudry, powinny być niekomedogenne. Szczególnie pomocne w leczeniu trądziku mogą być kosmetyki na bazie kwasu salicylowego i alfa-hydroksykwasów (AHA).
Co jednak istotne to aby nie stosować zbyt wielu różnych produktów jednocześnie, gdyż może to podrażnić skórę. Lepiej wprowadzać nowe produkty stopniowo, dając skórze czas na przyzwyczajenie się.
W dbaniu o skórę trądzikową istotne jest również to, aby regularnie zmieniać poszewki na poduszki i ręczniki, które mają kontakt z twarzą, gdyż mogą one gromadzić bakterie i sebum, przyczyniając się do powstawania nowych wykwitów.
Jeśli chcesz wiedzieć, jak pozbyć się trądziku pospolitego to musisz wiedzieć, że to proces, który wymaga czasu i konsekwencji w stosowaniu zaleconych metod leczenia i pielęgnacji.
