Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) w praktyce wyróżnia pięć różnych typów: A, B, C, D i E. Charakteryzują się podobnymi objawami, ale mają różną etiologię, przebieg i sposób leczenia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest popularnie nazywane żółtaczką pokarmową lub żółtaczką typu A. Jest to ostra choroba zakaźna spowodowana przez wirus namnażający się w komórce wątroby, zaś do jego przeniesienia dochodzi drogą pokarmową. Jedynym rezerwuarem wirusa jest człowiek.
WZB B popularnie nazywane jest żółtaczką zakaźną lub żółtaczką wszczepienną. Jest to choroba zakaźna spowodowana przez wirusa mnożącego się w komórkach wątroby - wirus zakażenia wątroby typu B (HBV). Wirus przenoszony przez krew oraz różne wydzieliny ludzkiego organizmu. Dla wielu osób WZW B jest synonimem szpitalnego zakażenia, ale jak się okazuje nie tylko w ośrodkach medycznych można się zakazić.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C to choroba, za rozwój której odpowiedzialny jest wirus zapalenia wątroby typu C atakujący komórki wątroby (hepatocyty). Wirus przenoszony jest drogą krwi lub innych wydzielin, nie przenosi się drogą pokarmową (w przeciwieństwie do wirusów WZW A czy rzadziej występującego WZW E).
Wirusowe zapalenie wątroby typu D (WZW D) nie występuje samodzielnie, a jedynie w towarzystwie WZW B. Czyli można zakazić się równocześnie obydwoma wirusami lub u osoby z zakażeniem WZW B dochodzi do nadważenia (superinfekcji) WZW D.
Wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E) jest infekcją wirusową występującą endemicznie na obszarach basenu Morza śródziemnego, Azji oraz Afryki. W Polsce istnieje ryzyko zawleczenia jej z innych terenów.
Wirusowe zapalenie wątroby - jak dochodzi do zakażenia?
Istnieją 3 podstawowe drogi zakażenia wirusem wywołującym WZW B, WZW C oraz WZW D:
- naruszenie ciągłości tkanek i narażenie na krew i inne wydzieliny,
- kontakty seksualne,
- zakażenie okołoporodowe (zakażenie noworodka przez matkę).
Wirus może znajdować się:
- we krwi,
- w płynie mózgowo-rdzeniowym,
- w płynie stawowym,
- w wydzielinie pochwowej,
- we łzach.
Potencjalne sytuacje sprzyjające zakażeniu to:
- działania związane z przerwaniem ciągłości skóry i błon śluzowych jak:badania endoskopowe (np. gastroskopia, kolonoskopia), operacje, opatrywanie ran, zabiegi stomatologiczne, zabiegi kosmetyczne czy fryzjerskie, kolczykowanie, tatuaż;
- przetaczanie krwi (krew od biorców jest badana pod kątem obecności czynników zakaźnych, ale w krótkim czasie od momentu zakażenia czynniki zakaźne mogą być niewykrywalne);
- kontakt z osobami zakażonymi (pamiętaj, że wspólne używanie sztućców lub naczyń nie jest ryzykiem zakażenia!);
- kontakty seksualne z wieloma partnerami, z nieznanymi partnerami (głównie kontakty bez zabezpieczenia, ale pamiętajmy że prezerwatywa nie stanowi stuprocentowej ochrony przed chorobami!);
- dożylne przyjmowanie narkotyków;
- przetaczanie krwi przed 1992 rokiem;
- praca w ochronie zdrowia ( pielęgniarki, ratownicy, lekarze);
- zakażenie dziecka podczas porodu.
Reklama
WZW - objawy
Wirusowe zapalenie wątroby typu A może występować całkowicie bez objawów lub objawy mogą być bardzo słabo wyrażone. Wirusowe zapalenie wątroby może ogólnie występować w postaci:
- bezżółtaczkowej (czyli bez żółtego zapalenia skóry i oczu)
- żółtaczkowej
- cholestatycznej
Najczęstsze objawy to:
- uczucie zmęczenia,
- rozbicia,
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- bóle kostno-mięśniowe.
W przypadkach z żółtaczką pojawia się jaśniejszy stolec i ciemniejszy mocz.
Objawy chorobowe występujące w przebiegu WZW B są podobne we wszystkich typach WZW, niezależnie od wywołującego je wirusa.
Najczęściej występujące to:
- żółtaczka (żółte zabarwienie skóry i białkówek oka), może jej towarzyszyć ściemnienie moczu, czasem odbarwienie stolca, świąd skóry,
- objawy przypominające grypę (stany podgorączkowe, bóle mięśni, stawów i kości),
- objawy dyspeptyczne (brak apetytu, nudności, wymioty),
- osłabienie,
- pobolewanie, rozpieranie, uczucie dyskomfortu w prawym podżebrzu wywołane powiększeniem wątroby.
Przewlekłe zapalenie wątroby typu B bardzo często jest bezobjawowe, możliwe jest zmęczenie, osłabienie. Ponieważ przewlekłe zapalenie wątroby jest ryzykiem rozwoju marskości, po różnie długim czasie mogą pojawić się objawy marskości (dowiedz się więcej).
Może przebiegać bezobjawowo lub z dyskretnymi objawami, często pomijanymi lub nie rzucającymi się w oczy. Okres wylęgania (czyli od momentu zakażenia) obejmuje:
- zmęczenie,
- stany podgorączkowe,
- powiększenie i bolesność wątroby,
- bóle mięśniowe,
- bóle kostno-stawowe,
- wysypki,
- podwyższone stężenie transaminaz i bilirubiny w surowicy krwi
Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu D nie różnią się znacznie od objawów pozostałych „żółtaczek zakaźnych”, czyli są to przede wszystkim:
- uczucie zmęczenia, rozbicia,
- nudności, wymioty,
- bóle brzucha,
- bóle kostno-mięśniowe,
- może pojawić się żółtaczka.
W przypadkach z żółtaczką pojawia się jaśniejszy stolec i ciemniejszy mocz.
Może występować całkowicie bez objawów lub objawy mogą być bardzo słabo wyrażone. Choroba może objawiać się:
- uczuciem zmęczenia, rozbicia,
- nudnościami,
- wymiotami,
- bólami brzucha czy kostno-mięśniowymi.
W przypadkach z żółtaczką pojawia się jaśniejszy stolec i ciemniejszy mocz.
Reklama
WZW - diagnostyka
Leczeniem wirusowego zapalenia wątroby zajmuje się lekarz zakaźnik (specjalista chorób zakaźnych), lekarz hepatolog. Zgłaszając się do lekarza, niezależnie od dolegliwości, konieczne jest określenie co dolega, od kiedy trwają problemy.
Jeżeli istnieje kilka skarg na zdrowie, często ważna jest:
- kolejność pojawiania się problemów (co było pierwsze, w jakiej kolejności się pojawiały),
- co najbardziej dolega,
- jak na przestrzeni czasu zmienia się charakter dolegliwości (czy cały czas są takie same, czy zmieniają się).
Przy dolegliwościach bólowych ważne jest:
- podanie miejsca bólu (można pokazać ręką),
- określenie charakteru bólu (stały, ostry, piekący, gniotący, nieznośny, ćmiący),
- określenie czynników wpływających na nasilenie bólu (np. zmiana pozycji, określony ruch, posiłek).
Przy wymiotach lub nudnościach dla lekarza ważne jest określenia w jak często się pojawiają, w jakich okolicznościach (np. czy po posiłkach, lekach), jakiej treści są wymioty (pokarmowej, żółciowej, sama ślina, domieszka krwi, fusy jak od kawy).
Jeżeli pacjent stracił na wadze, ważne jest w jakim okresie czasu i mniej więcej ile kilogramów i przede wszystkim czy utrata kilogramów była spowodowana odchudzaniem. Zastanów się, czy wcześniej występowały podobne lub takie same dolegliwości.
Jeżeli podejrzewasz możliwość „złapania” jakiejś choroby infekcyjnej lub zatrucia pokarmowego zastanów się kiedy i w jakich okolicznościach mogło to nastąpić. Bądź szczery nie tylko przed lekarzem, ale przede wszystkim przed samym sobą!
Reklama
Wirusowe zapalenie wątroby - sterylność niezwykle ważna
Jest wiele potencjalnych momentów podczas, których można się zakazić wirusem zapalenia wątroby typu B oraz C, nie tylko kontakt z medycyną. Obecnie istnieje mnóstwo procedur mających na celu wyeliminowanie możliwości zakażenia (m.in. strzykawki, igły, zestawy do kroplówek jednorazowego użytku, odpowiednie procedury i środki dezynfekujące). Pamiętaj też, że niektóre narzędzia używane np. w gabinetach kosmetycznych, tatuażu lub akupunktury mogą być zanieczyszczone niewielką ilością krwi, w której może znajdować się wirus zapalenia wątroby typu B. Także wspólne używanie artykułów higieny osobistej jak maszynki do golenia, szczoteczki do zębów to potencjalna droga zakażenia. Także liczne kontakty seksualne, kontakty z nieznanymi osobami, wielu partnerów jest ryzykiem przeniesienia WZW, ale i innych chorób przenoszonych droga płciową! Pamiętaj, że prezerwatywa nie chroni w stu procentach!
Jeżeli:
- jesteś przewlekle chory,
- masz częsty kontakt z medycyną,
- jesteś potencjalnie narażony na zakażenie
i nie byłeś szczepiony przeciwko WZW B – umów się na wizytę u lekarza i zapytaj o możliwość zaszczepienia. Dowiedz się więcej o szczepieniu.
Zastanawiasz się czy przypadkiem nie zakaziłeś się? Porozmawiaj o tym lekarzem, pokieruje on na badania. Możesz także samodzielnie wykonać badanie (płatne) w kierunku HbsAg (WZW B) oraz badanie w kierunku antyHCV (WZW C).
.png)
