Czym jest zapalenie okostnej zęba?
Zapalenie okostnej zęba potrafi boleśnie uprzykrzyć życie. Okostna jest błoną otaczają każdą kość w ciele człowieka, także kości szczęki i żuchwy.
Jest zbudowana z tkanki łącznej właściwej, którą dzieli się na:
- zewnętrzną - zawierającą włókna kolagenowe, które umacniają położenie okostnej względem kości,
- wewnętrzną - zawierającą dużą ilość komórek macierzystych
W okostnej występuje także dużo naczyń krwionośnych. Ponadto jest ona silnie unerwiona i zawiera znaczną ilość zakończeń bólowych.
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 zapalenie okostnej zęba widnieje pod numeracją K10.2, a w ICD-11 można je znaleźć z kolei pod numer DA08 razem z innymi chorobami tkanki twardej zębów.
Reklama
Przyczyny zapalenia okostnej zęba
Zapalenie okostnej zęba najczęściej bywa powikłaniem zapalenia miazgi zęba, wywołanego próchnicą. Niewyleczone zapalenie miazgi skutkuje rozszerzeniem się procesu zapalnego na położone głębiej tkanki - m.in. okostną. Dzieje się tak poprzez namnażanie się bakterii chorobotwórczych obecnych w kanale korzeniowym chorego zęba.
Wśród przyczyn zapalenia okostnej wymienia się też zapalenie tkanek okołowierzchołkowych i choroby przyzębia. Schorzenie bywa też skutkiem leczenia kanałowego przeprowadzonego w niewłaściwy sposób, a także po wyrwaniu zęba.
Reklama
Objawy zapalenia okostnej zęba
Podstawowym objawem zapalania okostnej zęba jest bardzo silny ból, promieniujący do zatok, szyi lub całej głowy. Dolegliwości bólowe zwykle pojawiają się przy jedzeniu. Powodem tak dokuczliwego bólu jest silne unerwienie okostnej. Wokół procesu zapalnego powstaje opuchlizna.
Pacjenci często przychodzą do gabinetu stomatologicznego z silnie obrzękniętym policzkiem. Oprócz bólu i opuchlizny, przy zapaleniu okostnej zęba może występować gorączka oraz inne objawy grypopochodne.
Obserwuje się też powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Ponadto ząb, który doprowadził do rozwoju choroby może być rozchwiany lub wysadzony z zębodołu. U pacjentów występuje także szczękościsk.
Reklama
Leczenie zapalenia okostnej zęba
Jak leczyć zapalenie okostnej zęba? Pierwszym krokiem na drodze do wyleczenia powinna być kompleksowa diagnostyka. Schorzenie wykrywa się zazwyczaj na podstawie zdjęcia rentgenowskiego zębów.
Jeśli zdjęcie RTG wskazuje na stan zapalny, niezbędna jest farmakoterapia. Jaki antybiotyk jej wówczas stosowany? Najczęściej na zapalenie okostnej zęba przepisywana jest klindamycyna, czyli półsyntetyczna chlorowa pochodna linkomycyny.
Klindamycyna działa bakteriostatyczne, a w dużych ilościach także bakteriobójczo. Jest aktywna wobec większości bakterii beztlenowych, zarówno Gram-dodatnich, jak i Gram-ujemnych.
Antybiotyk stosuje się głównie w następujących zakażeniach:
- kości i stawów,
- ucha, nosa oraz gardła,
- w obrębie zębów i zebopochodne zapalenia kości szczęki i żuchwy,
- dolnych dróg oddechowych,
- w obrębie jamy brzusznej,
- w układzie rozrodczym.
Dodatkowo podaje się go przy zapaleniu wsierdzia oraz sepsie.
W przypadku zębopochodnych zapaleń kości szczęki i żuchwy, do których zaliczane jest zapalenie okostnej, antybiotyk zażywa się przez 7-14 dni. Dodatkowo stosuje się także leki przeciwbólowe. Jeśli ból uprzykrza życie i sprawia trudności w pracy na zapalenie okostnej zęba można otrzymać L4.
U większości pacjentów po zakończonej terapii przeprowadza się leczenie endodontyczne (kanałowe). Nie zawsze jednak zęba udaje się uratować. Niekiedy konieczna jest ekstrakcja, jednakże stomatolodzy zawsze traktują zabieg jako ostateczność.
Jedynym sposobem na uniknięcie ekstrakcji zęba jest regularnie odwiedzanie gabinetu stomatologicznego. Najlepiej dwa razy do roku. W trakcie wizyt dentysta wypełni wszystkie ubytki próchnicowe, co pozwoli uniknąć zapalenia miazgi zęba, a co za tym idzie zapalenia okostnej.
Należy podkreślić, że zapalenie okostnej to schorzenie, które nie minie samo, nawet jeśli ból na jakiś czas złagodnieje. Taka sytuacja powinna wręcz niepokoić, gdyż świadczy to o martwicy zęba, która następnie może prowadzić do powstania ropnia.
Reklama
Domowe leczenie zapalenia okostnej zęba
W przypadku wystąpienia objawów zapalenia okostnej, należy jak najszybciej udać się do stomatologa. Leczenie domowe nie tylko nie zniweluje dokuczliwych objawów, ale przede wszystkim nie wyeliminuje przyczyny stanu zapalnego.
Jedynymi domowymi sposobami na zapalenie okostnej zęba, zalecanymi przez stomatologów, jest przykładanie zimnych okładów do opuchniętego policzka w trakcie oczekiwania na wizytę.
Można także spróbować płukać jamę ustną naparami z ziół o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Do takich ziół należy szałwia, która dodatkowo wykazuje działanie odkażające. Podobnie właściwości będzie miał napar z rumianku.
Jak jeszcze uśmierzyć ból? W oczekiwaniu na wizytę u stomatologa można także spróbować złagodzić ból dostępnymi bez recepty lekami nieopioidowymi, do których należą:
- paracetamol,
- kwas acetylosalicylowy,
- ibuprofen,
- naproksen,
- ketoprofen,
- diklofenak.
Jednakże warto podkreślić, że ból związany z zapaleniem okostnej jest zwykle na tyle silny, że nie poradzą sobie z nim leki dostępne bez recepty.
Reklama
Powikłania po zapaleniu okostnej zęba
Jeśli stan zapalny nie zostanie wyleczony, jego konsekwencją może być ropień podokostnowy. Nieleczone zapalenie okostnej zęba może także doprowadzić do ropnia podśluzówkowego. Wymaga on szybkiej interwencji stomatologa, gdyż może wiązać się z koniecznością wyrwania zęba.
Ropień rozprzestrzenia się dość szybko i może objąć nie tylko zęby, ale także mózg i oczodoły. Pozostawiony bez leczenia prowadzi także do sepsy, a tym samym do zagrożenia życia.
Zapalenie okostnej zęba u kobiety w ciąży może być bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu. Może bowiem prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.
Nie stanowi jednak zagrożenia dla dziecka karmionego piersią. Według lekarzy zapalenie okostnej zęba nie wpływa na pokarm matki, jednak należy rozpocząć leczenie jak najszybciej, by uniknąć poważnych konsekwencji.
