Zapalenie płuc wywoływane jest przez drobnoustroje (bakterie lub wirusy) dostające się do płuc wraz z wdychanym powietrzem. Może być poprzedzone infekcją górnych dróg oddechowych, Ludzie chorujący na choroby przewlekłe, takie jak astma oskrzelowa, cukrzyca, choroby serca, nowotwory, są również bardziej podatni na wystąpienie zapaleń płuc.
U większości osób zapalenie płuc może być leczone w warunkach domowych, z reguły ustępuje po około 2-3 tygodniach. Jednak ludzie starsi i dzieci mogą mieć bardzo ciężkie objawy choroby, włącznie z ciężką niewydolnością oddechową, i wymagać hospitalizacji.
Zapalenie płuc - przyczyny
Zapalenie płuc to choroba, którą można nabyć:
- podczas codziennej aktywności (w domu, w pracy, w szkole) – tzw. pozaszpitalne zapalenie płuc,
- podczas pobytu w szpitalu – tak zwane szpitalne zapalenie płuc.
Infekcja wywołana przez:
- Bakterie: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae.
- Wirusy: Ebstein-Barr wirus, Cytomegalowirus wirusy grypy, paragrypy, rynowirusy, RSV, koronawirusy, adenowirusy.
- Grzyby: Pneumocystis jiroveci (powszechnie Pneumocystis carinii), Aspergillus fumigatus, Candida albicans.
Znanych jest bardzo wiele szczepów bakterii, wirusów i innych mikroorganizmów odpowiedzialnych za wywołanie zapalenie płuc. Bardzo często nie udaje się ustalić, który drobnoustrój jest winny, jednak większość zapaleń płuc powodowana jest przez Streptococcus pneumoniae. Zapalenie wywołane przez tę bakterię powoduje typowe objawy w postaci ciężkiego przebiegu z:
- wysoką gorączką,
- dreszczami,
- produktywnym kaszlem,
- niekiedy dusznością.
Zapalenie wywołane przez bakterie Mycoplasma pneumoniae może przebiegać skąpoobjawowo.
Grzybicze zapalenia płuc występują zazwyczaj u osób z obniżoną odpornością (leczeni lekami immunosupresyjnymi, chorzy po przeszczepach, z chorobami autoimmunologicznymi, chorzy na AIDS).
Drobnoustroje chorobotwórcze dostają się do dróg oddechowych wraz z wdychanym powietrzem. Mogą również przedostać się do płuc podczas infekcji górnych dróg oddechowych. Ponadto zapalenie płuc może być powikłaniem na przykład grypy czy innego zakażenia wirusowego. Tak zwane zachłystowe zapalenie płuc powstaje w wyniku aspiracji treści z przewodu pokarmowego do oskrzeli i płuc – może to nastąpić na przykład u osób cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy, u osób karmionych na leżąco.
Reklama
Zapalenie płuc - czynniki ryzyka
Niemodyfikowalne (takie, których nie można uniknąć):
- wiek – niemowlęta i osoby starsze – powyżej 65. roku życia,
- przewlekła choroba, szczególnie płuc (POChP, astma),
- stan obniżonej odporności (cukrzyca, zakażenie HIV),
- poprzedzająca infekcja górnych dróg oddechowych (przeziębienie, grypa, zapalenie zatok),
- alergie.
Modyfikowalne:
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- bycie biernym palaczem w pracy; domu,
- kontakt z osobami chorymi,
- pracownicy szkół, przedszkoli, żłobków, szpitali,
- przebywanie w dużych skupiskach osób podczas mnogich zachorowań, epidemii,
- mieszkanie lub praca w środowisku silnie zanieczyszczonego powietrza,
- mieszkańcy domów studenckich, internatów,
- niedożywienie.
Reklama
Szpitalne zapalenie płuc
Szpitalne i pozaszpitalne zapalenia płuc różnią się przede wszystkim czynnikami wywołującymi. Inne jest również leczenie tych typów zapaleń. W szpitalu występują bakterie, które są oporne na większość powszechnie stosowanych antybiotyków, dlatego zapalenia płuc przez nie wywołane muszą być leczone antybiotykami o silniejszym działaniu.
Reklama
Pozaszpitalne zapalenie płuc
Pozaszpitalne zapalenia płuc mogą przebiegać różnie, w zależności od wywołującego je drobnoustroju. Typowymi objawami zapalenia płuc jest:
- wysoka gorączka > 38 C,
- dreszcze i poty,
- kaszel z towarzyszącym odkrztuszaniem ropnej plwociny,
- ból w klatce piersiowej mający związek z ruchami oddechowymi klatki piersiowej – nasilający się przy głębokim wdechu.
Dodatkowo może wystąpić duszność i przyspieszony oddech.
Reklama
Zapalenie płuc - objawy u dorosłych
Ludzie w podeszłym wieku mogą przechodzić zapalenie płuc bezgorączkowo, mając inne, łagodniejsze objawy choroby.
Na przykład jedynym objawem choroby u starszych osób może być:
- pogorszenie stanu psychicznego,
- splątanie,
- senność,
- drażliwość,
- odmawianie przyjmowania płynów czy posiłków.
Podstawowymi badaniami w diagnostyce zapaleń płuc jest RTG klatki piersiowej i morfologia krwi z rozmazem oraz oznaczeniem OB oraz stężenia białka C reaktywnego w surowicy oraz badanie ;lekarskie- osłuchiwanie i opukiwanie płuc
Reklama
Zapalenie płuc - objawy
Objawy charakterystyczne, najczęściej występujące przy zapaleniu płuc u osób dorosłych:
- gorączka > 38 C,
- dreszcze i poty,
- kaszel – z odkrztuszaniem plwociny, która może być bezbarwna przy zakażeniu wirusowym lub być zabarwiona na kolor żółty, zielony lub być podbarwiona krwią,
- ból w klatce piersiowej mający związek z ruchami oddechowymi klatki piersiowej – nasilający się przy głębokim wdechu,
- duszność,
- przyspieszony oddech,
- tachykardia szybka akcja serca > 100/minutę,
- męczliwość, znaczne osłabienie.
Dodatkowo mogą wystąpić:
- nudności lub wymioty,
- biegunka.
U osób w wieku podeszłym:
- brak gorączki,
- pogorszenie stanu psychicznego – splątanie, senność drażliwość,
- odmawianie jedzenia i picia,
- kaszel,
- męczliwość,
- duszność,
- tachykardia.
Reklama
Bezobjawowe zapalenie płuc
Czasem zapalenie płuc może przebiegać nietypowo: bezgorączkowo z zachowaniem sprawności. Jedynym objawem zapalenia może być długo utrzymujący się kaszel, stan podgoraczkowy oraz zmiany osłuchowe.
Zapalenie płuc - kiedy wezwać pogotowie?
Dzwoń na pogotowie (999 lub 112) zawsze, jeśli wystąpią:
- objawy zawału mięśnia sercowego – ucisk, pieczenie lub gniotący ból w klatce piersiowej, który nasila się w czasie wysiłku i nie zależy od oddychania,
- nagła silna duszność, problemy z oddychaniem,
- krwioplucie – z dużą ilością krwi w plwocinie,
- osłabienie, zawroty głowy, po których następuje utrata przytomności.
Zapalenie płuc - wizyta u lekarza
Skontaktuj się ze swoim lekarzem od razu, gdy zauważysz u siebie:
- wysoką gorączkę i dreszcze,
- uczucie duszności (utrudnionego oddychania) również podczas spoczynku,
- szybki oddech w spoczynku,
- kaszel z wykrztuszaniem plwociny, która zawiera małą ilość krwi.
Skontaktuj się ze swoim lekarzem w ciągu 1-2 dni, jeśli pojawią się objawy:
- ból w klatce piersiowej, który ma związek z oddechem, nasila się w czasie głębokiego oddychania,
- kaszel z wykrztuszaniem żółtej lub zielonej wydzieliny przez ponad 2 dni + gorączka > 38ºC,
- duszności podczas wysiłku fizycznego,
- częste wymioty po kaszlu,
- kaszel trwający ponad 4 tygodnie,
- gorączka nie ustępuje lub narasta.
Zapalenie płuc - jaki lekarz?
Zapalenie płuc może być leczone przez:
- lekarza rodzinnego,
- internistę,
- pediatrę,
- pulmonologa.
Gdy wystąpią objawy zapalenia płuc należy udać się do swojego lekarza rodzinnego.
Zapalenie płuc - powikłania
Jeśli wystąpią powikłania, takie jak:
- zapalenie płuc płatowe
- przewlekające sie zapalenie płuc
- nawracające zapalenia oskrzeli
powodowane przez bakterie, lekarz rodzinny może skierować nas do specjalisty chorób płuc: pulmonologa. Nie jest to jednak zawsze konieczne.
Zapalenie płuc - jak powstaje?
Czynniki chorobotwórcze wnikają do organizmu najczęściej wraz z wdychanym powietrzem. Atakując komórki budujące ścianę oskrzeli i pęcherzyków płucnych, wyzwalają odpowiedź zapalną organizmu, czyli mobilizację sił przeciwko tym czynnikom. W odpowiedzi zapalnej biorą udział różne komórki układu odpornościowego, które wędrują w kierunku zaatakowanych tkanek i wyzwalają różne czynniki mające na celu zlikwidowanie mikrobów. Odpowiadają one za wystąpienie gorączki. Oddziałują też na okoliczne tkanki, polega to między innymi na rozszerzeniu okolicznych naczyń krwionośnych, co powoduje przekrwienie i podrażnienie danego obszaru, zwiększenie produkcji śluzu, a co za tym idzie: kaszel z odkrztuszaniem plwociny. Czynniki stanu zapalnego powodują również zaczerwienienie i obrzęk, co może prowadzić do zwężenia oskrzela.
Zapalenie płuc - badania
Diagnostyka zapaleń płuc
A) Wywiad i badanie fizykalne
B) Badania obrazowe
Lekarz zacznie diagnozowanie zapalenia płuc od wywiadu i badania fizykalnego. Na podstawie zgłaszanych przez chorego objawów oraz zmian osłuchowych podczas osłuchiwania klatki piersiowej lekarz może wysunąć podejrzenie zapalenia płuc, aby je potwierdzić lub wykluczyć może zalecić wykonanie zdjęcia RTG klatki piersiowej. Na podstawie historii choroby i zmian w badaniu fizykalnym lekarz może od razu zastosować leczenie. Jeśli choroba ma przebieg ciężki, możliwe, że konieczny będzie pobyt w szpitalu i wykonanie dodatkowych badań.
Najważniejsze elementy cyklu diagnostycznego:
- wywiad,
- badanie fizykalne,
- RTG klatki piersiowej
Zapalenie płuc - rtg
RTG klatki piersiowej
Jest to badanie szybkie, niedrogie, niebolesne. Pozwala ocenić obraz pól płucnych, które w zapaleniu płuc ujawnia zmiany naciekowe i mniejszą przejrzystość płuc. Przy zapaleniu wywołanym bakteriami typowymi najczęściej jest to zmiana ograniczona do jednego płata, w przypadku zakażeń bakteriami nietypowymi zmiany naciekowe obejmują najczęściej całe pola płucne.
Badanie polegające na przechodzeniu przez klatkę piersiową pacjenta promieni rentgenowskich. Wysyłane przez lampę promieniowanie X jest pochłaniane przez tkanki badanego I rzutowane na prostopadłą płaszczyznę z detektorem tych promieni.
Opis badania: Badania nie należy się obawiać, jest bezbolesne i szybkie. Pacjent proszony jest o rozebranie się od pasa w górę. Badanie wykonuje się najczęściej w projekcji tylno-przedniej. To znaczy, że lampa rentgenowska znajduje się za pacjentem, a klisza rentgenowska przed. Podczas badania pacjent stoi przodem do płaszczyzny z kliszą rentgenowską, broda oparta jest o specjalną podpórkę, ręce oparte są na biodrach, ramiona opuszczone, łokcie skierowane do przodu, również oparte o płaszczyznę przed pacjentem. Gdy pacjent jest już ustawiony tak jak należy, technik wychodzi do sąsiedniego pomieszczenia, badanemu poleca wykonać głęboki wdech i wstrzymać oddech. Podczas gdy pacjent pozostaje nieruchomy, następuje naświetlanie klatki piersiowej promieniami rentgenowskimi.
Inne projekcje badania to projekcja boczna oraz skośna. Wówczas pacjent stroną chorą zwrócony jest w kierunku lampy rentgenowskiej, a ramiona i broda są uniesione. Czasem u chorych leżących wykonuje się badanie rentgenowskie tzw. przyłóżkowe – w projekcji przednio-tylnej.
Przed badaniem należy zgłosić: ostatnio wykonywane zdjęcia rentgenowskie oraz w przypadku kobiet – ciążę. U kobiet będących w drugiej połowie cyklu miesiączkowego (po owulacji), u których zaistniała możliwość zapłodnienia, badanie nie powinno być wykonywane.
Zapalenie płuc - tomografia
Tomografia komputerowa (Tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości). Czasem w diagnostyce zapaleń płuc wykorzystywana jest tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości. Ukazuje ona dokładny obraz miąższu płucnego, lokalizację zmian rozedmowych.
Badanie to pozwala na uzyskanie warstwowych zdjęć klatki piersiowej. Podobnie jak RTG wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie. Aby wykonać tego typu obrazy, lampa rentgenowska oraz kaseta z kliszą rentgenowską znajdują się w zsynchronizowanym ruchu, podczas gdy pacjent pozostaje nieruchomy.
Opis badania: Tomograf komputerowy składa się ze stołu, na którym układany jest pacjent, obręczy (w której znajduje się lampa rentgenowska oraz detektory promieniowania) oraz konsoli programującej badanie. Wspomniana obręcz jest dużej średnicy i stosunkowo małej szerokości, dlatego osoby obawiające się małych przestrzeni nie powinny się czuć zaniepokojone.
Pacjent proszony jest o rozebranie się od pasa w górę i ułożenie się na stole, który podczas badania będzie przesuwał się w kierunku wnętrza obręczy. Podczas badania pacjent jest instruowany o sposobie zachowania się.
Przed badaniem należy zgłosić: ostatnio wykonywane zdjęcia rentgenowskie oraz w przypadku kobiet – ciążę. U kobiet będących w drugiej połowie cyklu miesiączkowego (po owulacji), u których zaistniała możliwość zapłodnienia, badanie nie powinno być wykonywane. Jeśli wymaga tego badanie, pacjentowi podany zostaje kontrast – może być podawany dożylnie lub do jamy ciała.
Zapalenie płuc - morfologia
Morfologia krwi obwodowej
Ocena morfologii i rozmazu krwi pobranej z żyły obwodowej pacjenta. Ocena liczby leukocytów: szczególnie grupy neutrofilów może świadczyć o infekcji bakteryjnej, wzrost liczby limfocytów może wskazywać infekcję wirusową. Z krwi obwodowej oznaczany jest również OB, czyli odczyn Biernackiego: odczyn opadania krwinek czerwonych – który w przypadku toczącego się w organizmie procesu zapalnego jest podwyższony. Dodatkowo można oznaczać stężenie mocznika, elektrolitów, bilirubiny oraz enzymów wątrobowych. Bardziej wiarygodnym wskaźnikiem zapalenia jest CRP, gdy wynik powyżej zakresu referencyjnego świadczy toczącym się w organizmie procesie zapalnym. We krwi obwodowej można również badać poziom przeciwciał przeciwko konkretnym bakteriom lub wirusom, np. wirusowi EBV, CMV, bakteriom: Mycoplazma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae.
Niestety wynik tych badań otrzymujemy po około 2-3 tygodniach, czyli zdecydowanie za późno, by od tego uzależniać leczenie. Przy nawracających, długo się utrzymujących zapaleniach płuc wywoływanych przez drobnoustroje czy grzyby, które w warunkach zdrowia normalnie bytują w organizmie człowieka, może nasuwać podejrzenie zarażenia wirusem HIV.
Zapalenie płuc - pulsoksymetria i gazometria
Badania wykonuje się w niewydolności oddechowej oraz oceniając ciężkość zaostrzeń POChP.
Pulsoksymetr – urządzenie w postaci klipsa zakładanego na palec u ręki. Badanie ma na celu ocenę tętna oraz utlenowania krwi. Mówi nam, jaki procent hemoglobiny wysycony jest tlenem. Badanie nieinwazyjne, całkowicie bezpieczne.
Gazometria – badanie polega na pobraniu krwi tętniczej lub arterializowanej krwi włośniczkowej, rzadziej pobiera się krew żylną. Badanie pozwala na ocenię wymiany gazowej oraz równowagi kwasowo-zasadowej.
Krew tętnicza pobierana jest najczęściej z tętnicy promieniowej (okolica nadgarstka), czasami z tętnicy łokciowej, ramiennej bądź udowej. Podczas badania pacjent leży albo gdy nakłucie wykonywane jest na kończynie górnej, pacjent siedzi.
Skórę przemywa się środkiem dezynfekcyjnym, następnie wprowadza się igłę pod kątem 45°, dochodząc do tętnicy w strzykawce, pojawia się pulsujący wypływ krwi, pobiera się 1 ml. Po pobraniu krwi tętnicę uciska się do ustąpienia krwawienia. Tętnicę promieniową uciska się > 5 minut, udową i ramienną > 10-15 minut.
Pobranie arterializowanej krwi włośniczkowej – z opuszki palca lub płatka ucha. Miejsce nakłucia jest ogrzewane, następnie nakłuwa się skórę tak, by wypłynęła kropla krwi. Napełnia się krwią dwie cienkie szklane kapilary, pilnując, by nie wprowadzić do nich powietrza. Do kapilar wprowadza się metalowe pręciki, końce kapilary zamyka się szczelnie zatyczkami i miesza się krew za pomocą magnesu.
Wyniki badania: O niewydolności oddechowej może świadczyć obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu (PaO2 < 60 mm Hg), czemu może towarzyszyć wzrost ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla (PaCO2 > 50 mmHg), gdy pacjent oddycha powietrzem atmosferycznym.
Zapalenie płuc - badania mikrobiologiczne
Badanie plwociny
Próbka plwociny powinna być pobrana przed podaniem pierwszej dawki antybiotyku. Badanie wykonywane, gdy plwocina wykazuje cechy mogące wskazywać na infekcję bakteryjną, jest gęsta, żółta lub zielona. Plwocina – to odkrztuszana i odpluwana wydzielina dróg oddechowych.
Badanie całkowicie:
- bezpieczne,
- nieinwazyjne,
- bezbolesne.
Plwocina poddawana jest analizie:
- cytologicznej (ocena ilościowa i jakościowa komórek),
- mikrobiologicznej (bakteriologicznej),
- biochemicznej (skład chemiczny).
W przypadku badań w kierunku raka płuca znaczenie ma badanie cytologiczne plwociny, które pozwala wykryć komórki nowotworowe. Nie zawsze jednak to się udaje.
Badanie polega na pobraniu plwociny do specjalnego pojemnika. Przed badaniem należy umyć zęby, ewentualnie wyjąć protezę zębową oraz przepłukać usta. Należy zwrócić uwagę, by pobrana wydzielina nie była śliną: produktem gruczołów ślinowych w jamie ustnej, którą można odpluć bez odkrztuszania.
Zapalenie płuc - diagnostyka gruźlicy
Przy zapaleniu płuc o nietypowych objawach, które utrzymuje się mimo zastosowanego leczenia, a chorobie towarzyszy utrata masy ciała, należy podejrzewać gruźlicę.
Szczepienia nie chronią całkowicie przed gruźlicą, a kontakt z prątkami gruźlicy w stanie osłabienia odporności może prowadzić do zarażenia i rozwinięcia się choroby. Natomiast u osoby, która w przeszłości miała kontakt z gruźlicą i przechorowała gruźlicę tzw. pierwotną bezobjawowo, w stanie osłabienia odporności mogą wywołać chorobę tym razem w pełnoobjawowej postaci. Przy podejrzeniu gruźlicy należy ją wykluczyć.
Próba tuberkulinowa – polega na śródskórnym wstrzyknięciu antygenu gruźliczego, tzw. tuberkuliny, w celu wywołania miejscowej odpowiedzi zapalnej. Próbę odczytuje się po 72 godzinach – odczyt polega na pomiarze średnicy nacieku zapalnego. W Polsce za wynik dodatni uznaje się naciek >= 10mm. Na podstawie wyniku próby tuberkulinowej nie można zróżnicować: czy oznacza to czynny proces chorobowy, jedynie zakażenie prątkiem gruźlicy, odporność komórkową po szczepieniu czy też kontakt z innymi prątkami niegruźliczymi.
Przy podejrzeniu gruźlicy badaniem potwierdzającym diagnozę jest badanie plwociny, z której zostaną wyhodowane żywe prątki. Wiarygodnym badaniem, potwierdzającym diagnozę gruźlicy są testy oparte na oznaczeniu poziomu interferonu Y wydzielanego przez limfocyty T pacjenta.
Inna metoda to badanie PCR (polymerase chain reaction) – do badania potrzebna jest próbka krwi pacjenta – za pomocą tego badania można wykazać obecność DNA bakteryjnego.
Zapalenie płuc - bronchoskopia
Jest to badanie inwazyjne, podczas którego możliwe jest bezpośrednie oglądanie tchawicy i oskrzeli oraz pobranie materiału do badania mikrobiologicznego.
Podczas badania do dróg oddechowych pacjenta wprowadzany jest endoskop – rurka zaopatrzona w światłowód, na jej końcu znajduje się źródło światła i kamera. Umożliwia to dokładną obserwację dróg oddechowych i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Podczas badania możliwe jest również pobranie wycinków, to znaczy małych fragmentów zmienionej tkanki do badania histopatologicznego (w celu oceny komórek). Podczas bronchoskopii można też pobrać wydzielinę z dróg oddechowych tzw. popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe (BAL).
Nie jest to badanie przyjemne. Uciążliwe jest ciągłe drażnienie ścian gardła, które powoduje odruch wymiotny, a drażnienie dróg oddechowych wywołuje silny kaszel.
Bakteryjne zapalenie płuc
Zapalenie płuc w większości przypadków wywoływane jest przez bakterie, dlatego w leczeniu najczęściej stosuje się antybiotyki. Z zależności od objawów oraz tego, czy konieczna będzie hospitalizacja, dobierany jest właściwy lek. Czasem konieczne jest zastosowanie dwóch antybiotyków. Jeśli nie ma poprawy po zastosowanym leczeniu, lekarz może zmienić leczenie bądź dodać kolejny lek. W zależności od stopnia ciężkości choroby lekarz zdecyduje o możliwości leczenia choroby w warunkach domowych (tak zwane leczenie ambulatoryjne) bądź o konieczności leczenia szpitalnego (hospitalizacji).
Leczenie zapalenia płuc
W podejmowaniu decyzji o miejscu leczenia ma znaczenie wiek > 65 lat oraz obecność objawów, takich jak:
- splątanie,
- tachypnoe – szybkie oddychanie >= 30 na minutę,
- niskie ciśnienie krwi < 90/60.
W większości przypadków zapaleń płuc hospitalizacja nie jest konieczna.
Zapalenie płuc - leczenie szpitalne
Należy rozważyć leczenie szpitalne u osób:
- w podeszłym wieku,
- chorujących przewlekle na: astmę, POChP, niewydolność serca, cukrzycę, niewydolność nerek, niewydolność wątroby,
- starszych, mieszkających samotnie lub ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
- z zapaleniem opłucnej, które z powodu bólu opłucnowego nie są w stanie odkrztuszać plwociny,
- u których konieczne jest nawadnianie dożylne.
Jeśli konieczna będzie hospitalizacja, podawane są leki o większym zakresie działania (działają na więcej szczepów bakterii jednocześnie) i, co ważne, w razie potrzeby mogą być podawane dożylnie. Dodatkowo w warunkach szpitalnych możliwe jest stosowanie tlenoterapii, a w przypadku ciężkich zaburzeń oddychania wentylację mechaniczną. W leczeniu szpitalnym stosuje się leczenie doustne, a w razie potrzeby leczenie dożylne.
Podając antybiotyki doustnie, stosuje się zazwyczaj amoksycylinę lub + makrolid lub fluorochinolon. Lecząc dożylnie połączenie: penicyliny z kwasem klawulanowym lub Cefalosporyny + Makrolid.
W przypadku potwierdzonego zapalenia płuc wywołanego przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) stosuje się klindamycynę. Jeśli zapalenie płuc wywołał gronkowiec złocisty oporny na metycylinę (szczep MRSA) – jest to szczep szczególnie niebezpieczny – w leczeniu stosuje się m.in. wankomycynę.
W przypadku zakażenia bakteriami beztlenowymi stosuje się najczęściej penicylinę + metronidazol lub amoksycylinę z kwasem klawulanowym.
Zapalenie płuc - leczenie domowe
Należy dużo pić, odpoczywać, całkowicie zaprzestać palenia papierosów, w razie występowania bólu opłucnowego: leczenie przeciwbólowe.
Z reguły przed rozpoczęciem leczenia nie jest konieczna identyfikacja czynnika wywołującego chorobę – stosuje się tzw. leczenie empiryczne oparte na algorytmach postępowania. Algorytmy powstały po to, by nie zwlekać z zastosowaniem antybiotyku do czasu uzyskania wyników badań potwierdzających zakażenie.
W leczeniu domowym stosuje się antybiotyki z grupy penicylin: Amoksycylina. Jeśli natomiast lekarz podejrzewa infekcję wywołaną przez bakterie Mycoplasma pneumoniae, zastosuje leczenie antybiotykiem z grupy makrolidów: Azytromycyna, Klarytromycyna, Erytromycyna. Alternatywnie antybiotyki z grupy tetracyklin: Doksycyklinę lub fluorochinolonów: Ciprofloksacynę, Levofloksacynę czy Moksifloksacynę.
Ile trwa leczenie zapalenia płuc?
Długość leczenia zależy przede wszystkim od efektów oraz zastosowanego antybiotyku – amoksycylina stosowana jest co najmniej 7 dni, natomiast leki z grupy makrolidów 3 dni. Jeśli po 2 dniach nie ma poprawy lub w przypadku wystąpienia objawów w postaci splątania, duszności, szybkiego oddechu >= 30 na minutę, niskiego ciśnienia krwi konieczna jest kontrola i ewentualne skierowanie do szpitala.
Wirusowe zapalenie płuc
W przypadku zapalenia płuc wywołanego przez wirusy (na przykład wirusem grypy) stosuje się najczęściej leczenie objawowe w warunkach domowych, a w ciężkich przypadkach konieczne jest podanie leków przeciwwirusowych. Czasami w zakażeniach wirusowych również stosuje się antybiotyki po to, by uniknąć nadkażenia bakteryjnego.
Grzybicze zapalenie płuc
W przypadku zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jiroveci stosuje się kotrimoksazol. Alternatywnie pentamidynę lub klindamycynę. Czasami w ciężkiej niewydolności oddechowej konieczne jest stosowanie sterydów: prednizolonu. Gdy czynnikiem zakaźnym jest Aspergillus lub Candida, stosuje się leki przeciwgrzybicze (na przykład amfoterycynę B lub worykonazol).
Zapalenie płuc - zapobieganie
Sposoby zapobiegania zapaleniom płuc:
- unikanie kontaktu z osobami chorymi,
- unikanie przebywania w dużych skupiskach ludzi w okresach mnogich zachorowań, epidemii,
- szczepienia: przeciwko Streptococcus pneumoniae, Hemophilus influenzae, przeciwko odrze i ospie, grypie,częste mycie rąk,
- zaprzestanie palenia papierosów. Jeśli jesteś palaczem, rzuć palenie!
- dla osób niepalących: unikanie biernego palenia, przebywania w zadymionych pomieszczeniach.
Ile trwa zapalenie płuc?
Przebieg choroby może być bardzo różny i zależeć od czynnika wywołującego. Za zapalenie płuc odpowiedzialne są drobnoustroje, takie jak bakterie, wirusy, grzyby. Wirusowe zapalenie płuc z reguły przebiega łagodniej niż zapalenie bakteryjne. To, jak długo trwa infekcja, uzależnione jest od wieku i stanu ogólnego przed zachorowaniem na zapalenie płuc. Osoby z upośledzeniem odporności oraz ludzie w podeszłym wieku prezentują cięższy przebieg choroby i zwiększoną podatność na wystąpienie powikłań. U młodych ludzi choroba trwa zazwyczaj 2-3 tygodnie, natomiast u starszych chorych może trwać nawet 6-8 tygodni lub dłużej. W przypadku zapalenia płuc o ciężkim przebiegu konieczna jest hospitalizacja.
