Czym jest stan zapalny zęba?
Zapalenie zęba to potoczna nazwa stanu zapalnego, zlokalizowanego w obrębie jego miazgi. Stąd zasadne jest określać ten proces chorobowy jako zapalenie miazgi.
Miazga to wewnętrzna struktura zęba, która jest silnie unerwiona i unaczyniona. Miazga zębowa wytwarza stan zapalny, by obronić ząb przed drażniącymi, niszczącymi go czynnikami zewnętrznymi, np. próchnicą.
Stan zapalny zęba najczęściej jest boleśnie odczuwany przez pacjentów, jednak wiele zależy m.in. od fazy, w której znajduje się zapalenie.
Początek treści sponsorowanej
Dbając o właściwą higienę jamy ustnej, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na najmłodszych. Aby ochronić dzieci przed demineralizacją, warto już od 3. roku życia podawać im codziennie suplement diety wspierający zdrowie zębów. Preparat jest dostępny w postaci tabletek do ssania o smaku truskawkowym. Tabletka dzięki unikalnemu połączeniu opatentowanego, inaktywowanego termicznie liofilizatu bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus salivarius HM6 Paradens z ksylitolem i witaminą D, obniża ryzyko wystąpienia próchnicy zębów. Kliknij tutaj aby dowiedzieć się jak chronić zęby u dzieci.
Koniec treści sponsorowanejW pierwszym (odwracalnym) etapie zapalenia miazgi, pacjent może odczuwać niewielką dolegliwość bólową, np. podczas spożywania zimnych i słodkich posiłków bądź wcale nie wcale bólu.
Ta faza, która trwa około trzech dni, jest jeszcze odwracalna, w przeciwieństwie do drugiej - podczas której ból trwa niemal nieprzerwanie, jest silny i pulsujący (zwłaszcza w porze nocnej). W tym przypadku dentyście nie pozostaje nic innego jak tylko wyeliminowanie całej uszkodzonej miazgi.
Trzeci etap - także nieodwracalny - to martwica, która może być bezobjawowa. Najczęściej zapalenie zęba przechodzi bez bólu u dziecka w zębach mlecznych. Objaw ten pojawia się dopiero w późnej fazie, kiedy konieczne jest wycięcie zmiany.
Stan zapalny może się pojawić również pod koroną zęba oraz w jego korzeniu. Zdarza się, że obejmuje wszystkie zęby. Zazwyczaj jednak dochodzi do niego w ósemkach. Stan zapalny zębów mądrości jest częsty, gdyż zalegają tam resztki pokarmowe, a także ślina i bakterie, co doprowadza bezpośrednio do infekcji.
Stan zapalny zęba w klasyfikacji ICD-10 widnieje pod kodem K04. W klasyfikacji ICD-11 natomiast jako DA09.0.
Reklama
Objawy zapalenia miazgi zęba
Jak rozpoznać stan zapalny zęba? Objawy w pierwszej fazie tego procesu nie muszą być ewidentne, niektóre osoby nie odczuwają nawet bólu. Inne narzekają na przemijający, słaby lub umiarkowany ból zęba, który pojawia się po jedzeniu czy wypiciu czegoś zimnego, gorącego albo słodkiego.
Z czasem ból może się nasilać, a ataki bólowe zwiększą swoją częstotliwość i nie będą miały już wyłącznie związku ze spożywanym posiłkiem, ale także z dotknięciem zęba. Dolegliwości bólowe mogą stać się bardzo nieprzyjemne, samoistne, obserwowane są one głównie w nocy.
Ból może promieniować do oka, skroni czy ucha. W drugim i trzecim etapie zapalenia zęba leki przeciwbólowe mogą nie być już skuteczne.
Zapalenie zębów wiąże się niekiedy, w tych cięższych przypadkach, z innymi towarzyszącymi bólowi zęba symptomami, takimi jak gorączka, bolesność gardła, ból głowy, obrzęk w obrębie chorego zęba, ale też opuchlizna obejmująca część twarzy, poza tym zaczerwienienie skóry w obrębie stanu zapalnego oraz ogólne złe samopoczucie.
W wyniku ciągłego bólu, może dojść również do zawrotów głowy, nudności oraz zaburzeń widzenia. Ile natomiast może trwać ból przy zapaleniu miazgi zęba? Pierwszy etap zazwyczaj trwa do 3 dni. Później ból może towarzyszyć do obumarcia zęba, czyli nawet przez kilka miesięcy.
Reklama
Jakie są przyczyny zapalenia zęba?
Przyczyny stanu zapalnego zęba można podzielić na dwie grupy: zakaźne i niezakaźne.
Zakaźne zapalenie zęba może być wywołane przez bakterie, które wnikają w jego miazgę na skutek postępującej próchnicy (choć zdarza się też zapalenie bez próchnicy). Zapalenie miazgi może mieć związek z nieszczelnym wypełnieniem zastosowanym w gabinecie dentystycznym lub powstały w wyniku erozji czy starcia zębów.
Do innych powodów zakaźnego zapalenia zęba należą choroby przyzębia oraz np. złamanie zęba, w wyniku którego dochodzi do odsłonięcia miazgi zębowej. Ta ostatnia sytuacja sprawia, że bakterie mają swobodny dostęp do wnętrza zęba.
Z kolei wśród niezakaźnych czynników powodujących zapalenie zęba wylicza się:
- podłoże mechaniczne (taką okolicznością jest ucisk wywołany przez zbyt wysokie wypełnienie założone przez stomatologa),
- źródła termiczne (np. zbytnie przegrzanie miazgi zębowej w czasie wykonywania zabiegu stomatologicznego),
- motywy chemiczne (np. kiedy lekarz dentysta zastosuje środki chemiczne drażniąco wpływające na miazgę).
Zapalenie miazgi zęba może powstać również po wszczepieniu implantu, wyrwaniu zęba, przeprowadzonym leczeniu kanałowym i plombowaniu. Najczęściej jest to wynik źle przeprowadzonego zabiegu lub utraty skrzepu krwi z rany.
Reklama
Jak leczyć zapalenie zęba? Antybiotyki i inne leki
W pierwszym odruchu większość osób udaje się do apteki po leki na stany zapalne zębów bez recepty. Jednak te farmaceutyki działają wyłącznie na objawy, nie na przyczynę bólu.
Tej trzeba szukać zapisując się na wizytę do stomatologa. Należy liczyć się z tym, że niezależnie od tego jak dobre, silne leki, np. tabletki na zapalenie miazgi zęba bez recepty zostaną zaaplikowane, zapalenie samo nie minie, a będzie się pogłębiało i stwarzało coraz większe zagrożenie zdrowotne. Co zatem można zrobić na zapalenie zęba?
Dentysta podejmie właściwe leczenie uwarunkowane m.in. etapem, w którym stan znajduje się stan zapalny. W pierwszej fazie zapalenia zęba zazwyczaj wystarcza eliminacja próchnicy oraz wypełnienie ubytków, bądź zastosowanie preparatów bazujących na wodorotlenku wapnia lub tlenku cynku z eugenolem.
A jaki antybiotyk będzie najlepszy na stan zapalny zęba? Dentyści najczęściej sięgają po klindamycyne oraz amoksycyline (z klawulanianem).
Po usunięciu leczniczego opatrunku lekarz dokonuje wypełnienia ubytku. Podczas wizyty należy pamiętać, czy przy stanie zapalnym zęba znieczulenie miejscowe może okazać się mniej skuteczne lub wcale nie będzie działać.
W nieodwracalnych etapach stanu zapalnego miazgi zęba wprowadza się leczenie kanałowe. Dentysta pozbywa się martwych tkanek, a na koniec szczelnie wypełniając kanał korzeniowy. Niekiedy nie pozostaje nic innego jak tylko ekstrakcja zęba (usunięcie), ale zawsze jest to działanie ostateczne.
Często przed podjęciem leczenia, dentysta zaleca wykonanie zdjęcia RTG, ponieważ są na nim widoczne zaawansowane stany zapalne.
Stan zapalny zęba może ujawnić się również w morfologii. Wywoła on bowiem podwyższenie poziomu białych krwinek.
Co ciekawe, nie trzeba czekać na wyleczenie zapalenia zęba, by przyjąć szczepionkę przeciw COVID-19. Miejscowy stan zapalny nie jest przeciwwskazaniem, o ile nie towarzyszy mu wysoka gorączka.
Reklama
Domowe sposoby na stan zapalny zęba
Co na stan zapalny zęba można zastosować poza gabinetem dentystycznym? Z pewnością leczenia dentystycznego w tym przypadku nie wolno zastępować tzw. domowymi sposobami.
Po uprzednim uzgodnieniu ze stomatologiem mogą one wspomóc terapię, jednak nie powinny nigdy stanowić jej substytutu. Przede wszystkim należy zrezygnować całkowicie z picia alkoholu, gdyż może on wpływać niekorzystnie na stan zapalny zęba oraz przyjmowane leki.
Jak natomiast wyglądają możliwości domowego leczenia zapalenia miazgi zęba i jak uśmierzyć ból?
Można doraźnie zażyć lek o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych, który go uśmierzy.
Niewątpliwie zamiast zastanawiać się nad tym, jak zwalczyć ropne zapalenie zęba, lepiej wdrożyć odpowiednią profilaktykę. Polega ona na:
- regularnych wizytach stomatologicznych (co najmniej dwa razy do roku),
- dbałości o codzienną,
- dokładnej higienie zębów (obejmującą szczotkowanie i nitkowanie),
- wyeliminowaniu z diety słodyczy i spożywanie jak najmniej cukru.
Reklama
Stan zapalny zęba w ciąży i podczas karmienia piersią
W przypadku zapalenia zębów szczególnie powinny uważać kobiety w ciąży. Każdy stan zapalny, również zębów, może stanowić bowiem zagrożenie dla płodu.
W leczeniu zapalenia miazgi w ciąży pomocne mogą okazać się pewne bezpieczne grupy antybiotyków, jak np. penicyliny czy cefalosporyny. W celu dobrania leków należy skonsultować się oczywiście z lekarzem.
Część antybiotyków może również być stosowana podczas karmienia piersią. Warto również wspomnieć, że obecnie stosowane znieczulenia miejscowe nie wpływają na pokarm. Sam stan zapalny również nie powinien być przeszkodą w karmieniu.
Reklama
Powikłania stanu zapalnego zęba
Nieleczony stan zapalny zęba nie minie samoistnie i może prowadzić do obumarcia tkanki.. Objawy z czasem jednak ustępują. Ból łagodnieje, a często nawet mija całkowicie. Martwica wtedy najpewniej przekształci się w zgorzelec.
Brak jakichkolwiek dolegliwości uspokaja, choć jest to najgorsza oznaka, jaka może wystąpić. Bakterie docierają wówczas aż do kości, tworząc tzw. zmiany okołowierzchołkowe, przy korzeniu zęba.
Takie zmiany w każdej chwili mogą wywołać nagły ból i obrzęk. Dochodzi wtedy do zapalenia okostnej zęba, a to z kolei może prowadzić do zapalenia okołowierzchołkowych inastępnie rozwinąć może się ropień. Ropne zapalenie przenieść się może również na dziąsła i inne zęby.
Im dłużej zwleka się z wizytą u dentysty, tym więcej tworzy się powikłań, które wydłużą i skomplikują proces leczenia. Wtedy konieczne może być leczenie kanałowe lub w najgorszym przypadku ekstrakcja zęba.
Skutkiem niewyleczonego na czas zapalenia może być również stan zapalny zatok. Dzieje się tak dlatego, że wierzchołki korzeni znajdują się w bliskim sąsiedztwie zatok szczękowych.
Należy to podkreślić jeszcze raz, że wizyta lekarska jest jednak konieczna. Nieleczone zapalenie zęba może bowiem doprowadzić do tak poważnych konsekwencji jak sepsa czy zapalenie mięśnia sercowego.
