Zarośnięcie odbytu - przyczyny
Przyczyna zarośnięcia odbytu jest nieznana.
Nie ma czynników ryzyka zarośnięcia odbytu. Wiadomo natomiast, że występuje ono także u dzieci z innymi wadami:
- układu moczowo-płciowego,
- nerwowego,
- rdzenia kręgowego.
W badaniu prenatalnym czasem występuje wielowodzie, które jednak jest objawem niecharakterystycznym dla zarośnięcia odbytu.
Nie istnieją żadne sposoby zapobiegania wystąpienia zarośnięcia odbytu.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - powikłania
W zależności od płci dziecka, zarośnięciu odbytu mogą towarzyszyć również inne wady:
- u chłopców możliwe są przetoki do pęcherza moczowego, przetoki łączące z cewką moczową, przetoki na zewnątrz ciała,
- u dziewczynek zdarzają się przetoki łączące jelito grube i pochwę, a także przetoki na zewnątrz ciała.
Niezależnie od płci dziecka, zarośnięcie odbytu występuje wraz z wadami wrodzonymi:
- kręgosłupa,
- rdzenia kręgowego,
- układu moczowo-płciowego,
- innych.
Zarośnięty odbyt jest patologią, która nieleczona, powoduje niską niedrożność przewodu pokarmowego, a na skutek tego śmierć.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - objawy
Zarośnięcie przełyku zwykle jest widoczne w pierwszym badaniu fizykalnym noworodka. Noworodek nie oddaje smółki. W razie nierozpoznania, objawy pojawiają się później i są charakterystyczne dla niedrożności przewodu pokarmowego. Zarośnięty odbyt stanowi przeszkodę dla zawartości jelit, która z czasem gromadząc się, poddawana zostaje działaniu bakterii jelitowych, powoduje bardzo groźne dolegliwości, takie jak:
- ból brzucha,
- niepokój,
- duszność – powiększające się jelita w jamie brzusznej powodują ucisk na przeponę,
- nieprawidłowa perystaltyka lub jej brak, nieodchodzenie gazów,
- napięcie powłok brzusznych,
- wymioty treścią kałową – jest to strawiona treść, długo zalegająca w przewodzie pokarmowym, o zielonkawym kolorze, charakteryzująca się specyficznym zapachem,
- gorączka.
Łatwiej jest rozpoznać zarośnięcie odbytu, którym towarzyszą inne wady rozwojowe, np. wady narządów płciowych.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - badania
W badaniu prenatalnym może występować wielowodzie. Jednak stwierdzenie wielowodzia nie jest jednoznaczne z obecnością zarośnięcia odbytu, gdyż towarzyszy ono wielu schorzeniom, głównie wadom rozwojowym jelit.
Zarośnięcie odbytu jest rozpoznawane najczęściej przy pierwszym badaniu fizykalnym noworodka i od razu też poddawane leczeniu, które prowadzi lekarz chirurg.
Rozpoznanie zarośnięcia odbytu opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym oraz badaniach obrazowych, takich jak:
- RTG brzucha – przeprowadzone w specyficzny sposób, ukazuje połknięte przez dziecko powietrze tuż pod zarośniętym fragmentem końcowego odcinka jelita,
- CT, MRI, USG – również mogą być pomocne.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - brak smółki
Zarośnięcie odbytu jest wadą poważną, ponieważ nie jest zachowana drożność przewodu pokarmowego. Najczęściej jest rozpoznawane przy pierwszym badaniu dziecka, ale czasem z różnych przyczyn tak się nie dzieje. Wtedy pierwszym objawem jest nie oddanie przez dziecka smółki. Nie jest to jednak objaw charakterystyczny, wiele chorób przebiegających z niedrożnością przewodu pokarmowego powstała na skutek wad wrodzonych jelita objawia się w ten sposób.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - stan dziecka
Z biegiem czasu stan dziecka się pogarsza.
- Jest ono stale karmione,
- treść pokarmowa przechodzi przez przewód pokarmowy,
- wydzielają się do światła jelita soki trawienne,
- treść ta jest trawiona i przesuwa się dalej, zgodnie z ruchami perystaltycznymi jelit.
Jednak tuż przed końcem napotyka na przeszkodę. Gromadzące się wewnątrz jelit masy kałowe, pokarmowe, gazy oraz różnego rodzaju płyny są doskonałą pożywką dla bakterii, a rozciągnięte światło jelita nie stanowi już tak szczelnej bariery przed bakteriami, które z łatwością mogą przechodzić do krwi. Rozciągnięte jelito również jest gorzej ukrwione, co powoduje jego martwicę i bardzo poważne komplikacje.
Reklama
Zarośnięcie odbytu - operacja
W zależności od tego, czy zarośnięcie odbytu jest jedyną wadą, czy może towarzyszą mu jakieś inne wady czy schorzenia, jakiego rodzaju jest to zarośnięcie oraz od innych czynników, techniki leczenia różnią się, jednak zawsze idea pozostaje ta sama: koniecznością jest leczenie operacyjne.
Ma ono kilka celów, między innymi:
- przywrócić drożność przewodu pokarmowego,
- wykształcić odbyt w anatomicznym umiejscowieniu (w miarę możliwości),
- uzyskać kontrolę nad trzymaniem stolca.
Osiągnięcie tych celów powoduje niezależność dziecka i poprawia jakość życia.
Zarośnięcie odbytu - przebieg zabiegu
Najczęściej jednak zabieg nie jest prosty i nie polega tylko na usunięciu błoniastej przegrody – wtedy leczenie jest jednoetapowe i odbyt najczęściej jest w anatomicznym miejscu. Dużo częściej konieczne jest wyłonienie kolostomii, a odtworzenie odbytu w anatomicznym umiejscowieniu wykonuje się później, gdy dziecko osiągnie odpowiednią wagę.
Jednak mimo starań chirurgów, efekt leczenia nie jest często zadowalający, z uwagi na skomplikowaną technikę zabieg, a czasem fakt, że leczenie nie jest jednoetapowe, możliwe są powikłania.
Zarośnięcie odbytu - rehabilitacja po zabiegu
Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja, polegająca na rozszerzaniu szpary odbytu specjalnymi rozszerzadłami, które zapobiegają niepożądanym zwężaniu się i zaciąganiu blizn pooperacyjnych.
Regulacja oddawania stolca to zjawisko bardzo skomplikowane neurologicznie i tego mechanizmu nie da się czasem przywrócić albo przywraca się w ograniczonej formie. Dlatego często efekt leczenia, mimo najlepszej pracy chirurgów nie jest zadowalający dla pacjenta i jego rodziny.
Po operacji pacjent powinien poddawać się rehabilitacji, polegającej między innymi na rozszerzaniu szpary odbytu, aby nie dopuścić do zaciągania blizn i zwężania odbytu.
Nie istnieją żadne domowe sposoby leczenia zarośnięcia odbytu, konieczny jest pilny zabieg operacyjny.
