Ołów - co to jest?
Ołów jest metalem ciężkim, szeroko rozpowszechnionym naturalnie w przyrodzie i często używanym przez człowieka w przemyśle. Na szczęście obecnie coraz rzadziej się go stosuje np. w produkcji paliw, ale dalej pozostaje w ciągłym użyciu m.in. w produkcji:
- farb,
- kabli,
- akumulatorów,
- baterii,
- puszek,
- amunicji,
- rur.
Ołów w formie tlenków emitowany jest do atmosfery przy okazji spalania śmieci i jako również inne związki, razem ze spalinami samochodowymi. Znaczna część ołowiu używanego na świecie pochodzi z recyklingu.
Reklama
Ołów - działanie
Ołów nie jest metalem reaktywnym, ale z łatwością wiąże się z erytrocytami (czerwonymi krwinkami), upośledzając wbudowywania żelaza do hemoglobiny. Bez żelaza hemoglobina traci swoje właściwości i nie jest wstanie przenosić prawidłowo tlenu z płuc i oddawać go potrzebującym tkankom. Krwinka taka staje się wrażliwa na uszkodzenia i łatwo się rozpada, dochodzi wtedy do zmniejszenia ilości czerwonych krwinek i anemii.
Ponadto ołów działa na szereg:
- enzymów,
- białek,
- kwasów wewnątrzkomórkowych,
powodując ich dezaktywację i upośledzając ich czynności.
!!! Nie wyrzucaj starych, zużytych baterii i akumulatorów, oddaj je w sklepie do utylizacji !!!
Reklama
Zatrucie ołowiem - kto jest narażony?
Kto więc może być narażony na kontakt z ołowiem i jego toksycznymi związkami? Po przeczytaniu powyższej notatki można by odpowiedzieć, że wszyscy.
Są jednak grupy osób narażonych w sposób specjalny przez stały kontakt w pracy i są to m.in.
- mechanicy samochodowi,
- ludzie pracujący na stacjach benzynowych przed wprowadzeniem i rozpowszechnieniem paliw bezołowiowych,
- malarze, malujący farbami zawierającymi ten pierwiastek.
Dzisiaj mimo iż na skutek licznych rozporządzeń, ustaw, akcji oraz protestów konsumentów, ekologów i in. związki ołowiu stosowane w przeszłości w paliwach czy produkcji zabawek dla dzieci są coraz rzadziej spotykane i zastąpione bezpieczniejszymi, zatrucia ołowiem dalej mają miejsce.
Reklama
Zatrucie ołowiem - objawy
Ołów w związkach wchłania się przez płuca i przewód pokarmowy. Oznacza to, że do zatrucia może dojść w wyniku wdychania związków ołowiu z zanieczyszczonym powietrzem oraz w wyniku spożycia zanieczyszczonych ołowiem produktów żywnościowych i wody.
Jego wchłanianiu i przedostawaniu się do krwioobiegu sprzyjają niedoboru mikroelementów takich jak:
- cynk,
- żelazo,
- wapń.
Ołów łatwiej wchłania się przez płuca niż z przewodu pokarmowego.
Niestety, najczęstsze objawy zatrucia ołowiem są niecharakterystyczne i łatwo pomylić je z innymi, częstszymi, bardziej rozpowszechnionymi i bardziej prawdopodobnymi chorobami.
Do tych objawów należą:
- bóle głowy,
- zaburzenia pamięci,
- anemia,
- bóle brzucha,
- nudności i wymioty,
- zaburzenia apetytu,
- niepłodność,
- nadciśnienie,
- zmiany kostne, widoczne m.in. na zdjęciach rtg,
- osłabienie mięśni i ich drążenia,
- uporczywe zaparcia,
- spadek libido.
Reklama
Zatrucie ołowiem u dzieci - objawy
Uwaga! Ołów jest szczególnie szkodliwy dla dzieci!
Niestety objawy zatrucia ołowiem u dzieci, tj:
- rozdrażnienie
- trudności w nauce
są bardzo mało charakterystyczne, często bez wnikliwego wywiadu z pacjentem i jego rodziną, popartego dokładną diagnostyką nie dochodzi do rozpoznania.
W badaniach dodatkowych można zaobserwować:
- zmiany między innymi na zdjęciach rtg – ołów odkłada się w kościach i zębach.
- anemię
Reklama
Zatrucie ołowiem - powikłania
U wszystkich: dorosłych i dzieci, ołów odkłada się z łatwością w:
- mózgu,
- płucach,
- nerkach,
- wątrobie,
poważnie uszkadzając te narządy. Ponadto odkłada się w:
- kościach,
- zębach,
- dziąsłach (tworzą charakterystyczne, ciemne linie),
- skórze (powodując niezdrowo wyglądające, żółtawosine zabarwienie),
- włosach.
Reklama
Czy ołów jest rakotwórczy?
Istnieją badania pokazujące taki związek, na przykładzie osób chorujących na nowotwory mózgu, a mających długoletnie i intensywne narażenia na ołów w przeszłości.
Zatrucie ołowiem - leczenie i rokowanie
Rokowanie w zatruciu ołowiem jest pomyślne, o ile wcześniej wdroży się odpowiednie diagnostykę i leczenie. Niestety, nie istnieje specyficzna odtrutka i leczenie jest objawowe. Fakt, że koncentruje się na objawach nie oznacza, że jest nieskuteczne.
Pierwszą czynnością, jaką trzeba zrobić (podobnie jak przy innych zatruciach) jest przerwanie narażenia pacjenta na kontakt ze związkami ołowiu i dalsze zatruwanie. Wchłanianie ołowiu z przewodu pokarmowego nie jest duże, ale żeby je przerwać można zastosować odpowiednie leki. Jeżeli wiadomo natomiast, że do spożycia dużej ilości związków ołowiu doszło niedawno (do godziny), można przeprowadzić płukanie żołądka. W leczeniu w dalszych etapach stosuje się leki wiążące ołów oraz leki działające na bieżące dolegliwości pacjenta – np. przeciwbólowe.
Czytaj też:
