Co to jest zemsta faraona?
Zemsta faraona to potoczna nazwa schorzenia określanego w medycznej nomenklaturze mianem biegunki podróżnych. Jest to problem powszechnie dotykający osoby wyjeżdżające z krajów wysoko uprzemysłowionych do państw trzeciego świata, cechujących się niskim standardem sanitarnym, zwłaszcza leżących w strefie międzyzwrotnikowej.
Szacuje się, że z objawami zemsty faraona zmaga się od 30 do nawet 70 procent podróżnych udających się w rejon zwrotnika (dane: Ewelina Kimszal, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Biegunka podróżnych).
Występujące dolegliwości są efektem zakażeń bakteryjnych, wirusowych i pasożytniczych charakterystycznych dla danego regionu, przy braku wrodzonej odporności na występujące lokalnie szczepy patogenów.
Reklama
Skąd się bierze klątwa faraona?
Klątwa faraona zdecydowanie najczęściej jest efektem zakażenia jednym z tzw. enterotoksycznych szczepów Escherichia coli (ETEC), czyli pałeczek okrężnicy. Wytwarzane przez nie toksyny działaniem przypominają jad przecinkowca cholery.
Powodują uszkodzenie nabłonka jelit oraz zaburzenie ich czynności, a w następstwie silną biegunkę. ETEC należy do patologicznych, chorobotwórczych odmian E coli, innych aniżeli drobnoustroje stanowiące naturalną florę bakteryjną jelita grubego przeciętnego Europejczyka.
O ile w szerokościach geograficznych, w których zlokalizowana jest Polska z patogenem tym trudno jest się spotkać, o tyle w tropikach występuje on powszechnie – bardzo łatwo jest się zarazić poprzez skażony pokarm lub wodę. ETEC odpowiadają za mniej więcej połowę wszystkich przypadków biegunki podróżnych.
Inne potencjalne powody, to:
-
Inne patogenne szczepy pałeczki Escherichia coli
-
przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae);
-
bakterie Campylobacter,Shigella lub Salmonella;
-
Adenowirusy, rotawirusy i norowirusy;
-
pasożyty typu Giardia lamblia, Giardia intestinalis, Cryptosporidium parvum, Entamoeba hystolytica, ;
Reklama
Objawy choroby faraona
Choroba faraona manifestuje się głównie poprzez dolegliwości żołądkowo- jelitowe. Uznane kryteria diagnostyczne mówią, że podstawą do rozpoznania ciężkiej biegunki podróżnych są przynajmniej 3 luźne stolce oddawane w czasie całego wyjazdu, przy współwystępowaniu innych symptomów, takich jak:
-
ból brzucha;
-
nudności;
-
wymioty;
-
skurcze;
-
bolesne parcie na stolec;
-
krew w stolcu;
-
gorączka;
Oprócz postaci ciężkiej, wyróżnia się też umiarkowaną i lekką, gdzie podstawą stwierdzenia jest oddanie 1-2 płynnych lub półpłynnych stolców w ciągu 24 godzin bez dodatkowych objawów.
Reklama
Ile trwa zemsta faraona?
U większość podróżnych objawy zemsty faraona występują w pierwszym tygodniu pobytu zagranicą i zazwyczaj powodują znaczną dezorganizację wyjazdu.
Ile trwa zemsta faraona? W klasycznej postaci objawy utrzymują się przez 2 do 4 dni. Około 20 procent pacjentów musi w związku z nasileniem objawów spędzić 1 lub 2 dni w łóżku. W przypadku 2 procent chorych symptomy utrzymują się dłużej, nawet do 30 dni – tego typu sytuacje najczęściej mają związek z zakażeniem typu pierwotniakowego. 1 procent pacjentów, w związku z zapadnięciem na zemstę faraona, musi być hospitalizowanych.
Poza przypadkami ekstremalnymi, śmiertelność schorzenia pozostaje jednak na znikomym poziomie i dotyczy głównie osób starszych oraz osłabionych, a także bardzo młodych. Zemsta faraona u dzieci poniżej 3 roku życia stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia ze względu na skalę odwodnienia, które powoduje biegunka.
Reklama
Leki na zemstę faraona
Biegunki podróżnych zazwyczaj przemijają samoistnie, toteż leczenie zemsty faraona w większości przypadków nie wymaga stosowania szczególnych środków. Najskuteczniejszy i jednocześnie najbardziej potrzebny lek na zemstę faraona to zwykła, czysta, najlepiej przegotowana woda w dużych ilościach. Właściwie nawadnianie jest niezbędne w związku ze znaczną utratą płynów, szczególnie u najmłodszych pacjentów.
Utracone elektrolity uzupełnić można przyjmując dodatkowo specjalny preparat, a gdy taki nie jest dostępny w aptece, można go przyrządzić samodzielnie, rozpuszczając w litrze wody 5 łyżek cukru i 1/2 łyżeczki soli.
W przypadku, gdy objawy utrzymują się dłużej lub są wyjątkowo uciążliwe, stosuje się leki hamujące aktywność jelit, takie jak loperamid, czy racekadotryl.
Reklama
Probiotyki na zemstę faraona
W celach leczniczych, a także profilaktycznych stosuje się na zemstę faraona probiotyki. Są to preparaty zawierające żywe kultury pożytecznych drobnoustrojów, które namnażając się w przewodzie pokarmowym neutralizują działanie ETEC i innych patogenów.
W przypadku biegunki podróżnych zalecane są:
-
bakterie Lactobacillus rhamnosus GG;
-
drożdże Saccharomyces boulardii.
Probiotyki wydatnie skracają czas występowania dolegliwości, w wielu przypadkach wzmacniają też ochronę organizmu, zapobiegając zachorowaniu za klątwę faraona.
Reklama
Jak uniknąć zemsty faraona?
Przede wszystkim zachowując ścisły reżim sanitarny, dotyczący zwłaszcza produktów żywnościowych oraz wody.
Podstawowe zasady, o których należy bezwzględnie pamiętać przebywając w krajach tropikalnych, to:
-
unikanie żywności nieprzetworzonej, surowej, niezapakowanej, niewiadomego pochodzenia. Produktami wysokiego ryzyka są między innymi surowe owoce i warzywa, sałatki, niepasteryzowane mleko, ciastka, przekąski, a także niedogotowane lub niedosmażone mięso, ryby, owoce morza;
-
unikanie kontaktu z nieprzegotowaną, niebutelkowaną wodą. Nie należy jej pić, ale też używać do płukania żywności czy mycia zębów.
Zapobieganie zemście faraona w praktyce jest trudne. Aby zminimalizować ryzyko, należałoby spożywać wyłącznie pokarmy przygotowywane samodzielnie, a w dodatku poddane obróbce termicznej.
W rzeczywistości większość podróżnych prędzej czy później korzysta z oferty restauracji, barów czy ulicznych sprzedawców lub nabywa żywność na straganach i bazarach, w istotny sposób zwiększając ryzyko zakażenia.
