Co to jest zgorzel Fourniera?
Zgorzel Fourniera to odmiana martwiczego zakażenia (po angielsku Fournier gangrene), które dotyka głównie skórę i tkankę podskórną moszny. Jest to rodzaj martwiczego zapalenia powięzi.
Martwica Fourniera, jak się wymiennie określa to zakażenie, po raz pierwszy została opisana przez Baurienne’a w 1764 roku, jako gwałtowne zapalenie krocza. Jednak swoją nazwę zawdzięcza wenerologowi i dermatologowi pochodzącemu z Francji, Jeanowi-Alfredowi Fournier,który podczas swoich wykładów pokazał światu pięć przypadków tego schorzenia. Choroba ta występuje stosunkowo rzadko, jednak jej śmiertelność nadal jest wysoka. Wywołują ją różne drobnoustroje chorobotwórcze, jednak bezpośrednia przyczyna może wynikać z bardzo wielu, różnych schorzeń, a także stanów zdrowia i postępowań medycznych.
Na zgorzel Fourniera zapadają głównie mężczyźni w wieku między 60-tym a 70-tym rokiem życia i to borykający się z innymi chorobami ogólnoustrojowymi i przypadłościami. Schorzenie to rzadko dotyka kobiety.
Reklama
Objawy zgorzeli Fourniera
Objawy, które świadczą o możliwości zachorowania na zgorzel Fourniera to dolegliwości bólowe oraz opuchlizna występująca na skórze moszny. Ten proces postępuje i rozprzestrzenia się na prącie, okolice odbytu, a dalej na powłoki brzuszne. Ów przebieg w porę niezahamowany może doprowadzić do martwicy. Miejsca chorobowo zmienione wydzielają nieprzyjemną woń. Może także dojść do toksemii oraz sepsy.
Jednak bardzo często początkowe symptomy choroby są bardzo niecharakterystyczne, a mianowicie obserwuje się m.in.:
- wysoką temperaturę,
- osłabienie,
- dreszcze,
- wymioty,
- nudności.
W dalszej kolejności pojawia się ból, pieczenie, zaczerwienienie oraz swędzenie okolicy krocza. Poza tym może wystąpić tachykardia, trudności z opanowaniem poziomu cukru w organizmie oraz zapaść naczyniowa. Przy czym u każdego objawy mogą być nieco inne.
W zaawansowanej postaci choroby pojawiają się rany na ciele, które określają zgorzel Fourniera. Zdjęcia, które dokumentują to schorzenie mogą wywołać przerażenie. Wyglądają nieprzyjemnie i obejmują dużą część powłok brzusznych, krocza oraz odbytu.
Reklama
Jakie są przyczyny zgorzeli Fourniera?
Co stoi za zgorzelą Fourniera? Za schorzenie to odpowiadają różne patogeny, takie jak bakterie tlenowe, beztlenowe, w tym paciorkowce i gronkowiec, a także grzyby, itp. drobnoustroje chorobotwórcze. Najpierw atakują one powłoki skórne narządów płciowych, gdy je uszkodzą, łatwiej jest im wniknąć do wnętrza organizmu i siać w nim stan zapalny. Działania drobnoustrojów chorobotwórczych prowadzą do martwicy tkanek.
Istnieje szereg czynników, które mogą przyczynić się do szybszej zapadalności na zgorzel Fourniera. Oto niektóre z nich:
- cukrzyca (to bardzo częsta przyczyna schorzenia, ponieważ cukrzyca może powodować zastój moczu, który sprzyja infekcjom dróg moczowych, a poza tym przez cukrzycę obniża się odporność organizmu);
- otyłość;
- zaburzenia krążenia obejmujące miednicę małą;
- niedożywienie;
- alkoholizm;
- narkomania;
- nowotwory;
- przyjmowanie kortykosteroidów;
- chemioterapia;
- inna immunosupresja.
Kolejnym elementem, który warunkuje większe zagrożenie pojawienia się tej choroby jest płeć. Na schorzenie zapadają przede wszystkim mężczyźni, kobiety jedynie w 10 proc. Według niektórych historyków Herod Wielki zmarł właśnie z powodu zgorzeli Fourniera.
Reklama
Jak rozpoznać zgorzel Fourniera?
Jak już wcześniej napisano początkowo zgorzel Fourniera daje bardzo niespecyficzne objawy, dlatego łatwo można przeoczyć pierwsze oznaki oraz pomylić je z inną chorobą. Jak zatem rozpoznaje się to schorzenie?
Przede wszystkim dzięki badaniom, takim jak np.:
- analiza bakteriologiczna,
- morfologia krwi,
- badanie mocznika i kreatyniny,
- badanie elektrolitów.
Ważne dla postawienia dobrej diagnozy są także badania obrazowe, a wśród nich badanie RTG jamy brzusznej i miednicy, badanie USG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny (choć dwa ostatnie badania rzadziej stanowią podstawę diagnostyczną).
W ramach badania bakteriologicznego pobiera się płyn oraz kawałki tkanki, które pochodzą z rany. Chodzi o ustalenie z jakim rodzajem drobnoustroju chorobotwórczego ma się do czynienia, po to by dobrać jak najlepszy antybiotyk.
Natomiast przed wykonaniem operacji powinno się zbadać takie parametry jak INR, PT i PTT.
Reklama
Leczenie zgorzeli Fourniera
Zgorzel Fourniera zaliczana jest do schorzeń urologicznych. Leczy się ją, w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz przyczyny, która spowodowała jej wystąpienie, chirurgicznie lub/oraz antybiotykoterapią.
Podczas operacji dokonuje się usunięcia martwych tkanek, a antybiotyki – dopasowane do konkretnej bakterii lub grzyba, który wywołał zakażenie – najczęściej podaje się dożylnie.
Dostępne są też takie metody terapeutyczne jak terapia tlenem hiperbarycznym, która zatrzymuje inwazję bakterii. Kuracja zwiększa zakres działania antybiotyku oraz ogranicza rozwój martwicy, powodując, że zgonów z powodu zachorowania na zgorzel Fourniera jest mniej.
Nieco inaczej działa terapia podciśnieniowa. Jest to specjalny rodzaj opatrunku, który zwiększa przestrzeń do powstania podciśnienia oraz likwidowania wysięku. Po zabiegu chirurgicznym podaje się ponadto właściwe leki miejscowe.
Niestety, pomimo leczenia, śmiertelność jest dość wysoka, bo wynosi około 40 proc, natomiast niemal 80 proc, jeśli chory ma także objawy sepsy.
