Przyczyny żylaków na nogach
Uwypuklone, poskręcane odcinki żył kończyn dolnych, widoczne przez skórę to najprawdopodobniej żylaki. Powstają najczęściej pod kolanem lub w obrębie łydek, rzadziej – powyżej kolan. Skąd się biorą żylaki na nogach? Istnieje kilka teorii tłumaczących ich powstawanie oraz rozwój. Pomimo ciągle prowadzonych badań, żadna z nich nie tłumaczy jednak wyczerpująco patogenezy choroby.
Niektóre hipotezy mówią o powstawaniu żylaków wskutek upośledzenia działania pompy mięśniowej, niewydolności zastawek, zastoju krwi w łożysku żył i związanym z tym większym ciśnieniem hydrostatycznym (te czynniki wpływające na powstawanie żylaków są nabyte) oraz osłabieniu ściany naczynia. Defekty w budowie naczyń predysponujące do powstawania żylaków bywają dziedziczne.
Inna teoria na temat żylaków kończyn dolnych zakłada, iż uszkodzenie naczyń żylnych powstaje wskutek działania czynników biochemicznych, enzymów i substancji biorących udział w reakcjach zapalnych. Czynniki te powodują niszczenie i osłabienie ściany żyły.
Wiadomo jednak, że istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko powstania żylaków na nogach, a wśród nich są:
- siedzący tryb życia,
- brak regularnej aktywności fizycznej,
- zakrzepica,
- palenie papierosów,
- otyłość,
- długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
Mimo, że dolegliwość częściej dotyka kobiety, żylaki na nogach zdarzają się także u mężczyzn.
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-11 ustanowionej przez WHO żylaki kończyn dolnych posiadają oznaczenie BD74.1.
Reklama
Objawy żylaków na nogach
Objawami, które występują w pierwszej kolejności po pojawieniu się żylaków na nodze, jest uczucie dyskomfortu, ciągłe zmęczenie kończyn dolnych, uczucie „ciężkich nóg”. Dolegliwości te występują zwłaszcza po długotrwałym staniu (np. w pracy). Z postępem choroby, pacjent zauważa pojawianie się obrzęków (początkowo wokół kostek) i zaczyna odczuwać ból umiejscowiony w okolicy powstałych zmian.
Bolące żylaki na nogach stają się szczególnie dokuczliwe po długim przebywaniu w pozycji stojącej, a ból opisać można jako tępy lub piekący. Kobiety mogą odczuwać nasilanie się dolegliwości przed lub w trakcie trwania miesiączki.
Oprócz bólu, żylakom na nogach towarzyszy niekiedy swędzenie. Pękanie naczyń krwionośnych powoduje wyciek krwi pod skórę, co może wywoływać jej podrażniania, a tym samym – świąd. Wśród objawów żylaków kończyn dolnych czasem pojawiają się też parestezje, czyli zaburzenia czucia i skurcze łydek. Mogą one nasilać się podczas chodzenia, jest to tzw. chromanie żylne i świadczy o niedrożności żył układu głębokiego.
Reklama
Co na żylaki nóg?
Objawy żylaków można próbować łagodzić domowymi sposobami działającymi miejscowo. Przynoszą one ulgę w dolegliwościach bólowych, swędzeniu czy uczuciu ciężkości. Które ze znanych metod są skuteczne i na czym polega ich działanie?
- maści na żylaki nóg - zmiany tego rodzaju można leczyć miejscowo, smarując je preparatami zawierającymi substancje takie jak rytozyd, diosmina czy wyciąg z kasztanowca. Dobra maść na żylaki powinna usprawniać przepływ krwi oraz chronić naczynia, wzmacniając ich odporność;
- kremy i żele na żylaki nóg - działają podobnie jak maść, dostępne są w aptekach bez recepty. Niektóre z nich dodatkowo zawierają substancje chłodzące niwelujące swędzenie oraz uczucie ciężkości nóg. Samo wcieranie preparatów w miejsca objęte zmianami może przynieść ulgę, ponieważ delikatny masaż wspomaga krążenie i koi podrażnioną skórę;
- opaski na żylaki nóg - mają różną formą i różne zastosowanie. Niektóre przeznaczone są do zakładania na kolana, inne – poniżej kolan. Wiele zależy od umiejscowienia zmienionych chorobowo naczyń. Oprócz tradycyjnych opasek w niektórych aptekach i sklepach medycznych dostać można:
- przeciwżylakowe rajstopy (również dla kobiet ciężarnych),
- skarpety,
- pończochy,
- podkolanówki.
Czy metody takie są skuteczne? Nie usuwają one przyczyny powstawania żylaków, jednak pomagają zwalczać objawy utrudniające codzienne funkcjonowanie i niektóre fizyczne aktywności.
Reklama
Leki na żylaki nóg
Leczenie żylaków może mieć różny charakter. Na początku, kiedy zmiany są niewielkie, często stosuje się leczenie zachowawcze polegające na obserwacji i ewentualnie – stosowaniu farmakologii. Tabletki na żylaki nóg zawierają zwykle takie substancje jak:
- diosmina – flawonoid otrzymywany z wyciągów roślinnych lub syntetycznie, chroni naczynia krwionośne, a do tego działa przeciwzapalnie i zwalcza wolne rodniki;
- hesperydyna – żółty barwnik pochodzenia roślinnego (głównie z owoców cytrusowych), działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo, przeciwutleniająco, zmniejsza obrzęki;
- escyna – pozyskiwana z nasion kasztanowca, działa antyoksydacyjnie i ochronnie na naczynia krwionośne;
- rutozyd – wzmacnia, uszczelnia i uodparnia ściany naczyń, zmniejsza ich przepuszczalność i zapobiega pękaniu, najlepiej sprawdza się przyjmowany razem z witaminą C.
Leki na żylaki nóg można dostać bez recepty niemal w każdej aptece, zawsze jednak należy stosować je zgodnie z zaleceniami producenta lub skonsultować się z lekarzem w kwestii ich przyjmowania. Kiedy choroba postępuje, a widoczne na skórze zmiany stają się coraz większe, może okazać się, że tabletki na żylaki i ból nóg są rozwiązaniem niewystarczającym i należy poddać się leczeniu zabiegowemu.
Czy istnieją skuteczne naturalne sposoby na żylaki na nogach, pozwalające uniknąć przyjmowania farmaceutyków? Kiedy problem dopiero zaczyna się pojawiać, można zastosować niektóre zioła poprawiające krążenie i wpływające pozytywnie na odporność naczyń krwionośnych, np. wyciągu z owoców kasztanowca czy kwiatów głogu.
Zioła na żylaki nóg należy przyjmować systematycznie, w przeciwnym razie nie można spodziewać się zadowalających efektów. Jeśli terapia ziołowa – mimo systematyczności – nie hamuje rozwoju zmian, należy zgłosić się do lekarza.
Reklama
Lekarz od żylaków na nogach
Co robić, kiedy na skórze kończyn dolnych pojawiają się fioletowe „pajączki” i zasinienia, a naczynia krwionośne stają się obrzmiałe i wypukłe? Jaki lekarz diagnozuje i leczy żylaki na nogach? Przy zaobserwowaniu objawów niewydolności żylnej najlepiej w pierwszej kolejności zgłosić się do lekarza rodzinnego.
Na podstawie rutynowego badania powinien on zdecydować, czy od razu rozpocząć właściwe leczenie, czy też skierować pacjenta na odpowiednie badania lub kolejną wizytę – do specjalisty. Lekarz zajmujący się żylakami to flebolog. Nazwa ta w Polsce nie jest jeszcze powszechnie znana, ponieważ specjalność ta wyodrębniła się stosunkowo niedawno.
Obok flebologii, „młodą” specjalnością jest też angiologia. Angiolog zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób żył, tętnic i naczyń limfatycznych, zatem i z żylakami jak najbardziej można się do niego zgłosić.
Lekarz rodzinny może także skierować pacjenta z niewydolnością żylną do chirurga naczyniowego. Postępowanie takie nie musi wcale oznaczać, że konieczna jest operacja. Chirurg naczyniowy ocenia, jakie leczenie należy rozpocząć i czy zabieg jest jedyną możliwą opcją. Niekiedy zaleca on tylko farmakologię lub terapię uciskową.
O tym, który lekarz od żył w nogach w danym przypadku będzie najbardziej odpowiedni, powinien zdecydować lekarz rodzinny. Wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby czy też jej umiejscowienia. Bez względu na to, do kogo trafi pacjent, prawdopodobnie zlecone zostaną mu rozmaite badania, które powinien niezwłocznie wykonać celem jak najszybszego rozpoczęcia właściwego leczenia.
Reklama
Leczenie żylaków nóg
Jak leczyć żylaki na nogach po wykonaniu odpowiedniej diagnostyki? O sposobie leczenia decydować powinien zawsze lekarz prowadzący, ponieważ tylko on, dysponując fachową wiedzą, doświadczeniem oraz pełnym obrazem klinicznym pacjenta, jest w stanie ocenić, jaka terapia przyniesie najlepsze rezultaty.
W przypadku młodych pacjentów w zaawansowanymi zmianami często zaleca się operację żylaków kończyn dolnych. Czy ta inwazyjna metoda rzeczywiście jest konieczna? Jeśli lekarz zdecyduje o potrzebie przeprowadzenia zabiegu, warto mu się poddać, by uniknąć rozwoju choroby i związanych z nim poważnych powikłań. Zabiegowe leczenie żylaków na nogach polega na ich definitywnym usunięciu, dzięki czemu efekt jest natychmiastowy i długotrwały.
Cena chirurgicznego usuwania żylaków to kilka tysięcy złotych, jednak w Polsce można skorzystać z refundacji NFZ-u i wykonać zabieg bezpłatnie. Trzeba wówczas mieć skierowanie na operację od lekarza.
Pacjent po zabiegu tego rodzaju szybko powraca do pełnej sprawności i aktywności fizycznej. Przez jakiś czas mogą u niego występować różne dolegliwości, jak tkliwość, wrażenie „kurczenia się” żył czy niewielkie zgrubienia na nodze po operacji żylaków. Wszelkie niepokojące objawy trzeba niezwłocznie zgłosić lekarzowi prowadzącemu.
Reklama
Co zrobić, gdy pęknie żylak na nodze?
Pękające żylaki na nogach z reguły są efektem urazów mechanicznych. Pęknięcia samoistne natomiast zdarzają się rzadko. Efektem takiego stanu jest niekiedy obfity krwotok (szczególnie, gdy żylaki są duże), który trzeba natychmiast zatamować, by uniknąć znaczącego upływu krwi. Krwotok najskuteczniej tamuje się silnym uciskiem. Samo zahamowanie krwawienia jednak nie wystarczy. Z pękniętym żylakiem trzeba jak najszybciej udać się do lekarza.
Do przerwania naczynia najczęściej dochodzi przez uderzenie w żylaka na nodze, np. o ostry rant krzesła, czy innego twardego przedmiotu. W przypadku takiego uderzenia zawsze warto sprawdzić, czy nie doszło do pęknięcia i przez jakiś czas obserwować urażone miejsce, by w razie czego odpowiednio zareagować, czyli zatamować krwotok, a następnie skonsultować się z lekarzem w najszybszym możliwym terminie.
Ćwiczenia na żylaki nóg
Dobrym sposobem na żylaki nóg jest odpowiednia aktywność fizyczna. Pozycja siedząca, w której współcześnie wielu ludzi spędza większą część dnia, jest bardzo niekorzystna dla naczyń krwionośnych kończyn dolnych, powodując ich ciągłe uciskanie i utrudniając swobodny przepływ krwi. Dlatego ćwiczenia na żylaki mogą przynieść ulgę. Wspierają prawidłowe krążenie w nogach, jednocześnie uodparniając ściany naczyń.
Ćwiczenia ruchowe są odpowiedzią zarówno na pytanie, jak zlikwidować żylaki na nogach oraz jak zapobiec powstawaniu zmian w obrębie naczyń. Regularne bieganie, pływanie czy jazda na rowerze to skuteczne metody na zmniejszanie ryzyka wystąpienia niewydolności żylnej.
Jeśli natomiast żylaki są już obecne, aktywności tego rodzaju skutecznie wspierają leczenie uciskowe lub farmakologiczne. Pacjent po terapii zabiegowej również powinien powrócić do systematycznych ćwiczeń, jeśli tylko lekarz na to zezwoli.
Żylaki na nogach w młodym wieku
Dawniej żylaki kojarzyły się głównie ze starszymi kobietami. Dziś coraz częściej widoczne żyły na nogach pojawiają się u osób w młodym wieku. Dlaczego? Ma to związek przede wszystkim z niezdrowym trybem życia – pozostawaniem przez wiele godzin dziennie w pozycji siedzącej i brakiem dostatecznej aktywności fizycznej.
Przez uciskane stale naczynia krew nie może przepływać swobodnie, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju niewydolności żylnej. Osoby pracujące przy komputerze czy w biurze bardziej narażone są na powstawanie pajączków i pękających naczynek na nogach w młodym wieku.
Aby zapobiec takiemu stanowi rzeczy, warto dbać o regularny ruch (najlepiej sporty ogólnorozwojowe, jak bieganie czy pływanie) oraz zdrowo się odżywiać. Zbilansowana dieta wspiera pracę układu krążenia, dostarczając mu wielu dobroczynnych składników.
Powstałe już żylaki na nogach w młodym wieku warto zawsze pokazać lekarzowi. Zmiany nieleczone mogą znacząco się rozwinąć i doprowadzić do poważniejszych powikłań.
