Jak wygląda USG dopochwowe?
USG dopochwowo lub określane inaczej - USG transwaginalne - to podstawowa metoda diagnostyczna w ginekologii i położnictwie, dużo dokładniejsza w ocenie wszelkich zmian fizjologicznych macicy, jajowodów i jajników, w porównaniu z USG przez powłoki brzuszne.
To metoda badania bezpieczna i nieinwazyjna, bo wykorzystująca ultradźwięki o różnych częstotliwościach do obrazowania tkanek wewnątrz organizmu. W przeciwieństwie do np. tomografii komputerowej, USG można wykonywać regularnie i bez obaw o szkodliwe skutki zdrowotne, ponieważ nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego.
Przed badaniem pacjentka powinna rozluźnić się i mieć świadomość, co ją czeka. Wykorzystywany podczas badania USG dopochwowo sprzęt to przede wszystkim głowica, zamiennie nazywana sondą, o średnicy około 2 cm i długości 15-20 cm.
Głowica zabezpieczona jest jednorazową osłonką przypominającą prezerwatywę oraz specjalnym żelem do badania USG, który ma zminimalizować tarcie i zmniejszyć dyskomfort podczas badania. Żel ma jednak przede wszystkim poprawić obrazowanie poprzez wyeliminowanie powietrza na drodze ultradźwięków.
Pacjentki nie powinny obawiać się długości sondy, ponieważ w czasie badania tylko niewielki fragment tej głowicy wprowadzany jest do pochwy. Jak głęboko jest przeprowadzane USG dopochwowo? Urządzenie powoli umieszczane jest na głębokość do 2 cm.
Czasami konieczne jest też jednoczesne uciskanie brzucha pacjentki, aby zbliżyć niektóre narządy do urządzenia. Dzięki falom ultrasonograficznym na ekranie widoczne są narządy płciowe pacjentki.
Fale odbijają się od tkanek lub narządów i powracają do emitującej je głowicy. Następnie przesyłane są do komputera. Obraz powstały podczas badania można na bieżąco śledzić na monitorze. Co ważne, fale ultradźwiękowe są całkowicie bezpieczne.
Podczas obserwacji sonda jest nieznacznie przesuwana w obrębie jamy macicy, co może powodować pewien dyskomfort. Badanie trwa od kilku do maksymalnie kilkunastu minut.
W trakcie całego badania pacjentka leży wygodnie na plecach z szeroko rozłożonymi nogami. USG dopochwowe przeprowadza się na fotelu ginekologicznym lub na leżance. Badanie nie boli, jednak niektóre pacjentki mogą odczuwać pewne dolegliwości, jeśli występuje u nich, np. endometrioza lub stany zapalne pochwy.
Reklama
Co wykrywa USG dopochwowe?
Na USG ginekologiczne należy zgłosić się, jeśli wystąpią takie objawy jak:
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych,
- częste bóle podbrzusza,
- zaburzenia miesiączkowania,
- nieswoiste dolegliwości związane z miesiączką,
- problemy z zajściem w ciążę,
- podejrzenie niepłodności,
- trudności z donoszeniem ciąży,
- podejrzenie wad budowy narządu rodnego lub zmian w obrębie jajników.
USG dopochwowe powinno być wykonywane regularnie, przynajmniej raz w roku w przypadku kobiety, która rozpoczęła współżycie. Jeśli pojawiają się niepokojące objawy, pacjentka nie powinna ich lekceważyć i wykonywać badanie częściej.
W razie potrzeby można przeprowadzić je w każdej fazie cyklu, nawet podczas krwawienia miesiączkowego. USG przezpochwowe jest także podczas starania się o dziecko, ale i w czasie ciąży.
Co wykryje USG dopochwowe? Badanie może odkryć wiele rodzajów schorzeń narządów płciowych, np. nieprawidłowości w budowie kości, mięśni miednicy i jej naczyń krwionośnych czy patologie szyjki macicy, guzy jajnika i inne zmiany.
Badanie to jest szczególnie ważne, gdy występują bóle o nieznanej przyczynie, krwawienia, zaburzenia miesiączki, problemy z poczęciem dziecka lub donoszeniem ciąży. Przy problemach z zajściem w ciążę badanie służy monitorowaniu wzrastania pęcherzyków jajnikowych i wykonywane jest nawet co dwa dni.
USG dopochwowe wykryje ciążę, pod warunkiem, że nie jest to ciąża bardzo wczesna. Pewniejsze jest takie badanie w 6-7 tygodniu licząc od daty ostatniej miesiączki.
Badania USG w kolejnych tygodniach ciąży będą przeprowadzane już przez brzuch. W ciąży zaawansowanej badanie dopochwowe jest wykorzystywane wyłącznie do oceny szyjki macicy.
USG dopochwowe nie wykryje natomiast stanów zapalnych toczących się w obrębie szyjki macicy. W tym przypadku dobrym badaniem diagnostycznym może być cytologia.
Reklama
Przygotowanie do USG dopochwowego
Zanim kobieta zgłosi się do lekarza, warto wiedzieć, czy i jak należy przygotować się do USG dopochwowego. Najważniejsze to przyjść na badanie z pustym pęcherzem moczowym, by nie czuć ucisku. Pod warunkiem, że lekarz nie zdecyduje inaczej, należy wcześniej o to zapytać.
Wyjątkiem od tej reguły są badania uroginekologiczne, np. w przypadku kobiet z wysiłkowym nietrzymaniem moczu. W takiej sytuacji przygotowując się do USG transwaginalnego należy przyjść z pełnym pęcherzem i w takim stanie badanie jest wykonywane. Następnie lekarz prosi o oddanie moczu i badanie wykonuje ponownie.
Przed zgłoszeniem się na USG dopochwowe warto także:
- znać datę ostatniej miesiączki,
- mieć ze sobą wyniki poprzedniego badania USG, jeśli było ono przeprowadzane.
Przygotowanie do USG ginekologicznego transwaginalnego nie wymaga stosowania specjalnej diety czy przyjścia na czczo.
Umawiając się na badanie należy również pamiętać, że badanie powinno być wykonywane w określonym momencie cyklu miesięcznego. Tylko w sytuacji, gdy USG należy wykonać w trybie pilnym, badanie może zostać przeprowadzone w trakcie okresu.
Reklama
USG dopochwowe w ciąży
Ta metoda badania może być stosowana także w trakcie ciąży. USG dopochwowe to pierwsze badanie, na które kobieta w ciąży sama się decyduje.
Do którego tygodnia USG dopochwowe można wykonać? Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego badanie wykonywane jest przed upływem 10. tygodnia ciąży. W praktyce jednak USG dopochwowe lekarz wykonuje po tym, gdy pacjentka zgłosi się do niego z wynikiem testu potwierdzającym ciążę.
USG dopochwowe pozwala na określenie dokładniejszego wieku ciąży, ustalenie, czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga oraz w jaki sposób rozwija się płód. To wszystko jednak można ustalić w późniejszym etapie rozwoju płodu.
USG dopochwowe w 2. tygodniu ciąży nie wykryje pęcherzyka ciążowego, ale już w 8. tygodniu lekarz poprzez USG transwaginalne będzie mógł potwierdzić ciążę.
Badanie USG dopochwowe w ciąży powinno dać odpowiedź na pytania:
- czy nastąpiło zagnieżdżenie?
- czy miejscem zagnieżdżenia jest jama macicy?
- po której stronie macicy doszło do zagnieżdżenia?
- czy płód jest żywy?
- czy rozwój jaja płodowego jest prawidłowy?
- jaki jest wiek ciążowy na podstawie parametrów stosowanych we wczesnej ciąży?
- czy płód jest prawidłowo zbudowany?
Jeśli w okresie, w którym badanie powinno potwierdzić ciążę, lekarz wykonujący USG dopochwowo nie wykryje pęcherzyka, może to oznaczać ciążę pozamaciczną. Należy wtedy wykonać dodatkowe badania, np. oznaczanie poziomu hormonów we krwi pacjentki.
Jak często wykonywać USG dopochwowe w ciąży? Lekarze przyjęli, że badanie tego rodzaju wykonuje się w pierwszym trymestrze, rzadziej w drugim (zalecane jest w celu pomiaru długości szyjki macicy), a prawie nigdy nie przeprowadza się tego badania w trzecim trymestrze ciąży.
W przypadku kobiet ciężarnych w późniejszym okresie rozwoju płodu korzysta się z tego badania tylko wówczas, gdy istnieją alarmujące objawy. Co ważne, nie ma obaw o uszkodzenie płodu w czasie badania dopochwowego. W późniejszym okresie ciąży metodą badania jest jednak USG przez powłoki brzuszne.
Reklama
USG dopochwowe u dziewicy
W trakcie badania istnieje ryzyko przerwania błony dziewiczej, dlatego nie wykonuje się USG dopochwowego u dziewic. Badanie możliwe jest wyłącznie w przypadku kobiet, które rozpoczęły współżycie.
Jeśli jednak istnieje konieczność wykonania transwaginalnego USG u dziewicy - kobiety, która nie rozpoczęła współżycia, lekarz w określonych przypadkach może spróbować użyć sondy z cienką końcówką, po uprzednim upewnieniu się, że błona dziewicza nie zostanie naruszona. Do wykonania tego badania wymagana to zgoda pacjentki.
Alternatywą badania jest inna metoda lecz nie tak precyzyjna jak badanie dopochwowe. Głowicę USG, w zależności od potrzeby, wprowadza się przez odbyt albo przykłada do krocza. Badanie można przeprowadzić także tradycyjnym sposobem - przez powłoki brzuszne. Może ono jednak nie być aż tak dokładną metodą diagnostyczną.
Reklama
Wyniki USG dopochwowego
Na wyniki USG dopochwowego pacjentka nie powinna długo czekać, ponieważ dostępne są od razu po wykonaniu badania. Wielu lekarzy komentuje to, co widzi na ekranie, już w trakcie badania.
Pacjentka powinna dostać opis wyników badania po zakończonej wizycie lub mieć do nich dostęp elektronicznie. Niektóre placówki udostępniają także zdjęcia z badania lub nagranie wideo.
Ważne jednak, żeby interpretacji wyników USG dopochwowego pacjentka nie dokonywała samodzielnie, a o wyjaśnienia poprosiła specjalistę.
Reklama
Cena USG dopochwowego
USG dopochwowe to badanie, o które warto zapytać swojego lekarza w trakcie rutynowej wizyty kontrolnej. Jeśli lekarz ma zawartą umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, a kobieta kwalifikuje się do grup ryzyka - badanie jest bezpłatne.
Ile kosztuje USG dopochwowe w innej sytuacji? Cena badania to około 120-150 złotych.
Cena USG dopochwowego wykonywanego prywatnie uzależniona jest od placówki i miasta, w którym chcemy, żeby badanie zostało przeprowadzone.
