Dieta na stawy
Właściwa dieta na stawy pozwala ograniczać postęp choroby zwyrodnieniowej oraz zapalania reumatoidalnego, działając przeciwzapalnie, zapobiegając degradacji tkanek, a także pozwalając kontrolować masę ciała, co ma znaczenie w szczególności w przypadku stawów kolanowych, które podatne są na największe przeciążenia. Pamiętać należy, że stawy są ruchomymi połączeniami sąsiadujących ze sobą kości, złożonymi z wielu elementów, z których każdy jest podatny na swoiste uszkodzenia, schorzenia, zwyrodnienia i dysfunkcje. Wyróżniamy wśród składowych stawu między innymi:
- chrząstkę stawową, czyli szkliste, odporne na ścieranie, poślizgowe zakończenia kości;
- torebkę stawową, która otacza chrząstkę i jest wypełniona tak zwanym płynem maziowym, który zmniejsza tarcie;
- ścięgna, będące przedłużeniem mięśni, stabilizujące pracę stawów.
W przebiegu chorób stawów, a także w wyniku ich urazów, dochodzi do degradacji chrząstki, powstawania narośli kostnych oraz wysychania płynu maziowego. Powoduje to dolegliwości bólowe, sztywność stawów, niestabilność, zanik i deformację sąsiadujących mięśni i kości, a w konsekwencji kalectwo. Czy można temu przeciwdziałać? Czy istnieją inne środki, niż farmakologia i leczenie chirurgiczne? Zobacz, jak wzmocnić kolana, sprawdź, jak powinna być skomponowana dieta na stawy.
Reklama
Jak wzmocnić kolana?
Jak wzmocnić kolana, by zachować ich sprawność na lata? Wiele zależy od czynników obiektywnych i zewnętrznych, takich jak wiek, płeć, tryb życia. Generalnie jednak na wzmocnienie kolan najlepszy jest mix kilku czynników:
- Wyważona aktywność fizyczna. Pamiętajmy, że intensywny wysiłek prowadzi do szybszego zużywania się elementów stawów (w tym m.in. chrząstek) zwiększa też ryzyko urazu. Jednak równie destrukcyjne działanie ma bezruch i siedzący tryb życia, tym bardziej, że jest to prosta droga do nadwagi, a więc dodatkowego obciążenia stawów.
- Właściwie skomponowana dieta. Zaleca się stosowanie menu śródziemnomorskiego, wegetariańskiego jednak z lekkimi modyfikacjami – na przykład dopuszczeniem galaretek mięsnych, stanowiących bogate źródło kolagenu. Dodatkowo stosować można suplementy diety.
- Ogólna dbałość o zdrowie, w tym niepalenie papierosów (może się przyczyniać do powstawania reumatoidalnego zapalenia stawów), czy noszenie wygodnego obuwia (wielkim obciążeniem dla stawów kolanowych są buty typu szpilki).
Reklama
Co jeść na stawy kolanowe?
Co jeść na stawy kolanowe? Lista produktów spożywczych jest długa, jednak można je łatwo uszeregować w kilka zasadniczych kategorii.
- Tłuste ryby morskie: halibut, śledź, makrela stanowią źródło kawasów omega 3, które biorą istotny udział w budowaniu tkanek, wykazują też silne właściwości przeciwzapalne. Do tego należy dołączyć także owoce morza.
- Olej rzepakowy, siemię lniane zmielone i olej lniany, orzechy włoskie – również zawierają duże ilości kwasów omega 3.
- Chude i półtłuste mleko, kefir, ser biały– źródło białka wysokiej jakości (podobnie, jak chude mięso).
- Pieczywo pełnoziarniste (w tym chleb razowy) i inne tego typu produkty zbożowe, na przykład kasza gryczana – zawierają między innymi duże ilości witaminy B oraz błonnika.
- Warzywa i owoce, między innymi: sałata, kapusta, ogórek, por, seler, truskawki, maliny, borówki, czarne porzeczki. Dostarczają do organizmu całą paletę witamin i składników mineralnych, w tym m.in. witaminę C, która jest niezbędna do wytwarzania kolagenu – białka będącego budulcem tkanek.
- Woda – prawidłowe funkcjonowanie stawów nie jest możliwe w sytuacji, gdy dojdzie do ich odwodnienia.
Reklama
Co jeść na chrząstkę stawową?
Tak jak wspomnieliśmy, staw jest skomplikowanym mechanizmem złożonym z wielu elementów. Jednym z nich jest chrząstka stawowa. Jest to elastyczna tkanka, która pokrywa kości w tych miejscach, w których stykają się one ze sobą, umożliwiając ich ruchomość. Charakteryzuje się bardzo niskim współczynnikiem tarcia, łatwo się odkształca i wraca do wyjściowej pozycji. Z biegiem lat albo w wyniku urazów może jednak dochodzić do jej ubytków. Nie można ich regenerować (poza zaawansowanymi technikami operacyjnymi, z wykorzystaniem biomateriałów), można jednak niekorzystnym procesom zapobiegać, między innymi za pomocą diety.
Co jeść na chrząstkę stawową? Przede wszystkim kolagen, czyli niezwykle ważne białko, które jest składnikiem większości tkanek organizmów żywych, w tym także chrząstki stawowej. Kolagen najczęściej spożywamy w formie żelatyny, która jest maziowatą mieszaniną białek i peptydów, pozyskiwaną w procesie hydrolizy tkanek zwierzęcych. Źródłem kolagenu są więc wszelkiego rodzaju galarety mięsne i rybne, ale też bulion z rosołu na kurze, podroby, przetwory mięsne. Tzw. kolagen naturalny pozyskuje się ze skóry tołpyg, ryb hodowanych w stawach słodkowodnych. Można też substancję tę przyjmować w postaci hydrolizatu kolagenu, który jest produktem hydrolizy żelatyny farmaceutycznej.
Reklama
Co jeść na maź stawową?
Wspomniany suplement jest też źródłem kwasu hialuronowego, który jest kluczowym składnikiem mazi stawowej. Działa on wiążąc wodę, zapewniając właściwą lepkość mazi oraz poślizg dla stykających się ze sobą powierzchni. Odżywia też chrząstkę stawową i stanowi mechaniczną ochronę dla komórek narażonych na zgniatanie w czasie ruchu. Inną substancją, która jest niezbędna do zachowania właściwej ilości płynu maziowego, jest glukozamina.
A co jeść na maź stawową, jeśli chcielibyśmy pozostać wyłącznie przy naturalnym pożywieniu? Podstawą jest woda (stanowi około 80 procent mazi stawowej) – należy pić 2-2,5 litra dziennie, unikając przy tym nadmiaru innych płynów: mocnej kawy i czarnej herbaty, napojów gazowanych. Warto również zwrócić uwagę na pokarmowe źródła kwasu hialuronowego, takie jak mięso, soja, część warzyw np. słodkie ziemniaki. Należy jednak pamiętać, że substancja ta ma niski stopień przyswajalności z pożywienia.
Czytaj też:
