Reklama
Z czego powstaje olej rydzowy?
Olej rydzowy powstaje z nasion lnianki siewnej. Jest to roślina uznawana za jedną z najstarszych roślin oleistych uprawianych w Europie. Podejrzewa się, że była znana człowiekowi już w epoce brązu.
Olej z lnianki był także bardzo popularny na terenach Polski. Lnianka to roślina jednoroczna o charakterystycznych żółtych kwiatach.
Jej zaletą w kontekście uprawy są bardzo małe wymagania dotyczące gleby. Jest odporna na niskie temperatury i nie wymaga stosowania środków ochrony roślin przed szkodnikami.
Olej rydzykowy powstaje z nasion lnianki lnianki jarej i ozimej. Charakteryzuje się on wysoką zawartością związków chemicznych mogących mieć korzystny wpływ na zdrowie człowieka.
Lnianka a len - czym różnią się te rośliny?
Co ważne nie należy mylić lnianki siewnej z lnem. Mimo podobnie brzmiących nazw są to dwie różne rośliny. Ich cechą wspólną jest fakt, że z nasion lnianki i lnu wytwarza się oleje.
Będą one źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych w tym tych niezbędnych z grupy omega 3 i omega 6. Powinno stosować się je na zimno, aby zachować ich cenne właściwości.
Będą się one różnić smakiem i kolorem. Olej z lnianki jest bardziej wyrazisty i zawiera nuty korzenne czy nawet cebulowe. Olej lniany z kolei ma lekko goryczkowy, orzechowy posmak.
Z punktu widzenia wartości odżywczych stanowią one cenne źródło NNKT, witaminy E i związków o działaniu przeciwzapalnym.
Dlatego też nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jaki olej wybrać olej lniankowy czy lniany.
Reklama
Jaki skład i właściwości ma olej rydzowy?
Olej rydzowy właściwości swe zawdzięcza licznym związkom prozdrowotnym zawartym w nasionach lnianki siewnej- ozimej i jarej.
Do najważniejszych jego składników zalicza się:
- kwasy omega 3 (stanowią 35-40% wszystkich kwasów tłuszczowych w tym oleju) - kwas alfa linolenowy- należący do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych;
- kwasy omega 6 (stanowią 15-20% wszystkich kwasów tłuszczowych w tym oleju) - np. kwas linolowy- podobnie jak omega 3 stanowi niezbędny składnik diety;
- sterole - roślinne odpowiedniki cholesterolu ważne w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych;
- tokoferole- związki o silnym działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym;
- związki fenolowe - min. o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwutleniających
- witaminy z grupy B i witamina A.
Dzięki wysokiej zawartości oleju alfa linolenowego, dobrej proporcji pomiędzy kwasami omega 3 a 6 oraz obecności tokoferoli, związków fenolowych i steroli roślinnych, olej rydzowy może wykazywać działanie kardioprotekcyjne i wpływać korzystnie na profil lipidowy.
Warto, więc stosować go w celu redukcji ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Jego użycie może przyczyniać się do obniżania stężenia cholesterolu we frakcji LDL. Dodatkowo olej rydzowy tłoczony na zimno będzie działać przeciwzapalnie i przeciwutleniająco.
Wysoka zawartość omega 3, witaminy E i fenoli uczyni z niego pożądany składnik diety w chorobach autoimmunologicznych, nadciśnieniu tętniczym czy cukrzycy i insulinooporności.
Właściwości oleju rydzowego można także wykorzystać u pacjentów cierpiących na atopowe zapalenie skóry.
Warto pamiętać, że charakteryzuje go specyficzny posmak. Najczęściej opisywany jest on, jako korzenny lub cebulowy.
Dlatego wprowadzając go do diety należy przetestować, w jakich połączeniach kulinarnych może być akceptowany.
Co ważne należy go spożywać na zimno. Olej z lnianki rydzowej nie nadaje się do obróbki termicznej.
Reklama
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Na co pomaga olej rydzowy?
Olej rydzowy znajduje zastosowanie, jako składnik diety, który uzupełnia codzienny jadłospis o cenne kwasy omega 3, witaminę E i inne związki działające przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.
Szczególnie korzystne działanie będzie miał w przypadku osób borykających się z nadmiernym stężeniem cholesterolu we krwi. Działa, bowiem hipocholesterolemiczne i kardioprotekcyjnie, a tym samym jest doskonałym składnikiem menu wspomagającym obniżanie ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Warto również stosować go w problemach zdrowotnych, w których zalecana jest dieta przeciwzapalna.
Przykładem mogą być choroby autoimmunologiczne np. Hashimoto czy reumatoidalne zapalenie stawów.
Korzyści z jego stosowania można zaobserwować także u osób chorujących na cukrzycę czy nadciśnienie tętnicze. Warto równocześnie pamiętać, że olej rydzowy zastosowanie znajduje, jako składnik zdrowej diety.
Jego suplementacja przy równoczesnym braku zmian nieprawidłowych nawyków żywieniowych może nie przynosić widocznych korzyści dla zdrowia.
Olej rydzowy można stosować także u dzieci. W ich przypadku odpowiednia podaż kwasów omega 3 jest szczególnie ważna dla prawidłowej pracy mózgu oraz odporności.
Olej rydzowy w kosmetyce
Lnianka to roślina, której dobroczynne właściwości wykorzystuje się także w kosmetyce. Olej może być stosowany na twarz lub włosy także zewnętrznie zarówno profilaktycznie celem dbania o zdrowy wygląd skóry, jak i w przypadkach dużej części problemów dermatologicznych.
Zawarte w nim składniki przyspieszają gojenie się owrzodzeń, oparzeń i drobnych ran. Wpływają także na jędrność, elastyczność i nawilżenie skóry. Odbudowują jej barierę lipidową i wpływają na hamowanie procesów starzenia się.
Z tego też powodu olej rydzowy jest szeroko wykorzystywany w kosmetyce do produkcji różnego rodzaju preparatów do pielęgnacji skóry i włosów.
Olej rydzowy na kleszcze i inne szkodniki
Olej rydzowy stosowany na kleszcze, mszyce i inne szkodniki jest bardzo popularnym środkiem w ogrodnictwie. Znajduje on zastosowanie od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Może być używany w przypadku prawie każdej rośliny.
Uznaje się go za jeden z najbardziej ekologicznych środków ochrony roślin. Zasada działania preparatów z oleju lniankowego polega na mechanicznym zwalczaniu niektórych szkodników.
Reklama
Jak stosować olej rydzowy?
Olej rydzowy można potraktować zarówno, jako suplement jak i jako smaczny olej używany do przygotowywania różnorodnych dań.
Jeśli chodzi o zastosowanie oleju lniankowego w kuchni, należy pamiętać by nie poddawać go obróbce termicznej. Nadaje się, więc on wyłącznie do spożywania na surowo np., jako dodatek do surówek, sałatek czy past.
Olej rydzowy nie nadaje się tym samym do smażenia, pieczenia, duszenia czy gotowania.
Ze względu na swój wyrazisty smak poleca się jego używanie do potraw z dodatkiem cebuli, sałaty, pomidorów, ogórków, twarogu, ryb, pieczywa czy ziemniaków.
Jako suplement zaleca się zazwyczaj przyjmowanie łyżeczki olej rydzowego samodzielnie na czczo lub wymieszanej z niewielką ilością twarogu w postaci pasty. Olej rydzowy można także stosować zewnętrznie.
Reklama
Przykładowy przepis z olejem rydzowym
Olej rydzowy dzięki swojemu wyrazistemu smakowi doskonale komponuje się z tłustymi rybami. Przykładem mogą być śledzie, które także uznaje się za doskonałe źródło kwasów omega 3.
Śledź w oleju rydzowym- przepis:
Składniki:
- Śledź matjas - 5 kawałków
- Ziela angielskie - 4 sztuki
- Liść laurowy - 3 sztuki
- Szalotka - 2 sztuki
- Świeżo zmielony pieprz - do smaku
- Olej z lnianki
Przygotowanie:
Śledzie zamocz w zimnej wodzie na 2 godziny. W tym czasie trzykrotnie wymień wodę. Filety pokrój na 3-5 kawałków każdy.
W słoiku przekładaj śledzia, liście laurowe i ziele angielskie. Całość zalej olejem lnianym tak, aby przykryć wszystkie składniki i dodaj pieprz.
Zakręć słoik i odstaw go na 2-3 dni. Przed podaniem pokrój w kostkę szalotkę, posól i daj jej chwilę zmięknąć. Dodaj na świeżo do śledzia.
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania oleju rydzowego
Olej rydzowy nie ma istotnych przeciwwskazań do użytku. Jego stosowania powinny jednak unikać osoby, które wykazują reakcję alergiczną na lniankę lub rośliny jej podobne.
Bardzo ważne jest także by produkt ten odpowiednio przechowywać tj. w lodówce, w szczelnie zamkniętej butelce. Wysoka zawartość kwasów omega 3 sprzyja utlenianiu się i jełczeniu oleju.
Cena oleju rydzowego. Gdzie go kupić?
Cena oleju rydzowego będzie zmienna w zależności od dostawcy. Warto jednak sięgać po produkty dobrej, jakości, które nie tylko zostały odpowiednio wytłoczone, ale też zachowano należytą ostrożność, co do ich przechowywania.
Olej z lnianki siewnej jest dostępny w aptekach, sklepach ze zdrową żywnością czy zielarskich. Można kupić go także bezpośrednio od producenta. Jego cena wynosi około 12-18 złotych za 100 ml.
