Tradycyjne potrawy wielkanocne
Domowe potrawy wielkanocne uznawane za tradycyjne różnią się bardzo w zależności od regionu Polski. Każdy ich składnik ma jednak pewne znaczenie. Co zatem symbolizują potrawy wielkanocne?
Podstawy ich składnik, czyli jajo odzwierciedla triumf życia nad śmiercią. Przedstawia miłość, płodność i powodzenie. Mięso jest symbolem dobrobytu i podobnie jak ciasta rodzajem nagrody za wytrwałość po okresie postu. Pieprz i sól wiążą się z prawdą i sednem życia.
Można, więc przyjąć, że polskie potrawy wielkanocne mają bardzo bogatą symbolikę. Do najczęściej spotykanych na stołach w tym czasie potraw i produktów należą: żurek lub zupa chrzanowa, jajka podawane na różne sposoby, wędliny i kiełbasy (a szczególnie biała), pasztety, sałatki wielkanocne (w tym jarzynowa, jajeczna, z rybą) oraz pyszne ciasta i desery świąteczne, takie jak: mazurki, pascha, babki czy serniki.
Wielkanocne przepisy obfitują w tłuszcze nasycone oraz cukier. Większość z nich odznacza się w związku z tym wysoką kalorycznością. Do szczególnie niezdrowych, a jedzonych zwykle w dużych ilościach możemy zaliczyć tłuste wędliny, kiełbasy, majonez oraz różnego rodzaju słodycze.
Typowe potrawy wielkanocne warto, zatem nieco zmodyfikować by stały się lżej strawne i dostarczały mniejszej ilości energii.
Reklama
Nietypowe potrawy wielkanocne
Obok tradycyjnych potraw na świątecznym stole na pewno znajdzie się miejsce także na oryginalne dania na Wielkanoc. Szukając ciekawych przepisów warto inspirować się kuchniami świata i korzystać z receptur pochodzących z różnych kontynentów.
Nietypowe święta można wzbogacić o potrawy np. azjatyckie. Warto wiedzieć, że do najzdrowszych diet świata zaliczamy dietę śródziemnomorską. To jej zasadami szczególnie warto inspirować się przy świątecznym stole.
Potrawy z duża ilością świeżych warzyw, rybami i oliwą z oliwek będą ciekawą alternatywą dla tradycyjnych ciężkostrawnych przepisów. Polski stół szczególnie podczas śniadania wielkanocnego trudno uznać za przykład zdrowego posiłku.
Dlatego warto umieścić na nim dużo świeżych warzyw, zastąpić majonez sosem majonezowym (łącząc majonez z jogurtem) i podawać różnego typu pieczywo w tym także graham, orkiszowe czy żytnie pełnoziarniste.
Co ciekawe, odwiedzając poszczególne regiony Polski można spotkać różne regionalne potrawy wielkanocne. Przykładem może być pascha, którą znacznie częściej spotyka się na wschodzie niż na zachodzie kraju.
Szybka sałatka z jajkiem i łososiem
Składniki (na 2 porcje):
- rukola - 2 garście,
- pomidory koktajlowe - 10 sztuk,
- cebula czerwona - 1/2 sztuki,
- łosoś wędzony - ½ opakowania 50g,
- jajko - 2 sztuki,
- oliwa - 2 łyżki,
- kapary - 2 łyżki,
- oregano, bazylia, sól, pieprz- do smaku.
Przygotowanie:
Rukolę umyj i osusz. Pomidorki przekrój na połówki. Cebulę pokrój na piórka. Jajka ugotuj na twardo i pokrój na ósemki. Łososia porwij na kawałki. Na sałacie ułóż pomidorki, cebulę, rybę i jajka. Całość posyp kaparami. Z oliwy z przyprawami przygotuj sos. Polej nim sałatkę.
Reklama
Nowoczesne potrawy wielkanocne
Ciekawe potrawy wielkanocne mogą powstawać także na bazie tradycyjnych przepisów, w których zostały wprowadzone inspirujące modyfikacje. Warto dać się ponieść wodzy fantazji i czerpać z nowoczesnych trendów kulinarnych. Dzięki temu potrawy na śniadanie wielkanocne możemy podać w zupełnie niebanalnej odsłonie, która zaskoczy naszych bliskich.
Odświeżanie tradycyjnych przepisów może polegać na dodaniu dosłownie kilku składników np. przepiórczych jaj czy nowych ciekawych przypraw, ale też zaserwowaniu dania w zupełnie innej formie np. w koszyczku z ciasta francuskiego czy w kokilkach.
Warto pamiętać, że wielkanocny stół może stanowić połączenie tradycji z nowoczesnością.
Potrawy wielkanocne - przepis na jajka po turecku
Składniki:
- jogurt grecki - 150 ml,
- sok z cytryny -2 łyżki
- czosnek - ząbek,
- masło - 40 g,
- jajko - 2 sztuki,
- ocet jabłkowy - łyżka,
- wędzona papryka - łyżeczka,
- pieprz cayenne - szczypta,
- sól-szczypta,
- pietruszka zielona - do dekoracji,
- grzanki z pieczywa razowego - 2 sztuki.
Przygotowanie:
Jogurt grecki wymieszaj z sokiem z cytryny, przeciśniętym czosnkiem oraz szczyptą soli. Miseczkę z sosem umieść na garnku z gotująca się woda i delikatnie podgrzej. Masło rozgrzej w rondelku i dodaj do niego pieprz oraz paprykę.
Chwilkę podgrzej. W garnku zagrzej wodę z dodatkiem octu. Gdy zacznie wrzeć, za pomocą łyżki utwórz wir. Wybite wcześniej do szklanki jajko wlej do wody. Poczekaj około 2-3 minut.
Jajko wyjmij łyżką cedzakową. Pamiętaj by każde jajo ugotować osobno. Do miseczki przełóż jogurt i ułóż na nim jajka. Całość polej masłem z przyprawami i posyp natką. Podawaj z pieczywem.
Reklama
Potrawy z jajkiem na Wielkanoc
Jajka stanowią jeden z najważniejszych symboli Wielkiej Nocy. Odzwierciedlają zwycięstwo życia nad śmiercią. Są kojarzone z dobrem, płodnością, zdrowiem i miłością. Jajka na Wielkanoc podaje się na wiele ciekawych sposobów. Można przygotować je na twardo, miękko, w koszulce. Stanowią składnik wielu sałatek oraz także słodkości takich jak ciasta czy pascha. Tradycyjny stół często zdobią także piękne i smaczne jajka faszerowane.
Co ciekawe ten nieodłączny kulinarny składnik świąt ma także wiele zalet żywieniowych. Jest bogatym źródłem dobrej jakości białka. Zawiera także łatwostrawny tłuszcz, wiele witamin (za wyjątkiem witaminy C) oraz składników mineralnych.
Może, więc zatem stanowić zdrowy składnik codziennej diety. Budzącą wiele kontrowersji kwestią pozostaje ilość jaj, jaką powinniśmy spożywać. W przypadku osób zdrowych wydaje się, że nie ma konieczności nadmiernego limitowania tego produktu w codziennym menu.
Jednak osoby zagrożone chorobami sercowo-naczyniowymi oraz cukrzycą nie powinny przekraczać ilości około 4-7 jaj na tydzień. Bardzo ważną kwestią są dodatki, z jakimi je na co dzień spożywamy.
Choć same wielkanocne potrawy z jajek często zawierają majonez zaleca się by, na co dzień unikać tego wysokokalorycznego składnika.
Reklama
Potrawy wielkanocne dla dzieci
Sporządzane przez nas potrawy na święta wielkanocne stanowią ważną część tradycji obchodzenia tego wyjątkowego czasu. Aby były one zdrowe także dla dzieci warto zadbać o kilka ważnych aspektów.
Zaleca się unikać dużej ilości majonezu. Alternatywnie na stole można podać sos z jogurtu i ziół, łagodna musztardę czy dobrej jakości ketchup. Równie dużą uwagę powinno się zwrócić na jakość serwowanych wędlin i mięs. Ważną kwestia jest także podawanie odpowiedniej ilości warzyw. Można serwować je pod postacią sałatek czy też pokrojone i ułożone osobno. Kolorowe pełne warzyw talerze będą zachęcały do ich konsumpcji
Już na etapie planowania posiłków warto dać dziecku wybór i umieścić na stole kilka bezpiecznych i akceptowanych przez niego dań. W przypadku słodyczy zaleca się unikać produktów wysokoprzetworzonych bogatych w cukier i kwasy tłuszczowe typu trans np. kupnych ciasteczek, cukierków, wyrobów czekoladopodobnych.
Zamiast nich na stole warto ustawić rozsądną ilość domowego ciasta, ale też np. gorzką czekoladę, orzechy, suszone i świeże owoce.
Potrawy dla dzieci na święta wielkanocne nie muszą się znacząco różnić od tych proponowanych dla dorosłych. Sekret tkwi w umiarze konsumpcji wielkanocnych pyszności.
Reklama
Tanie, szybkie i proste potrawy wielkanocne - dla zapracowanych
Przygotowania do świąt potrafią być niezwykle pracochłonne. Tradycyjne przepisy wymagają często długich godzin spędzonych w kuchni. Istnieją jednak alternatywne proste potrawy wielkanocne, z których można korzystać, jeśli należymy do osób mocno zapracowanych.
Doskonale mogą tutaj sprawdzić się proste sałatki, np. jarzynowa, z jajka i pora czy tuńczyka. Ciekawym pomysłem na szybką przystawkę będą jajka z sosem jogurtowym, z dodatkiem szczypiorku i rzodkiewki czy roladki z szynki z ogórkami.
Na stole wielkanocnym można też podać dobrej jakości wędliny, twarożek oraz kolorowe warzywa. W wielu przepisach istnieje możliwość wykorzystania warzyw konserwowych, co również pozwoli zaoszczędzić sporo czasu.
Szybkie potrawy wielkanocne to także ciasta. Szczególnie przydatne mogą być tutaj przepisy na wypieki, w których korzysta się z podstawowych składników takich jak jajka, olej, mąka, cukier łącząc je ze sobą w jednej misce.
Aby ograniczyć koszty świąt warto dobrze zaplanować posiłki na ten okres. Szybkie i tanie potrawy wielkanocne to takie, które pozwalają wykorzystać wszystkie produkty, z których przygotowujemy dania. Doskonałym przykładem jest sałatka jarzynowa, która powstaje min. z włoszczyzny używanej do gotowania zupy.
Szybka sałatka z jajka z porem
Składniki:
- jajko - 2 sztuki,
- por - biała część ok. 10 cm,
- ogórek kiszony - duża sztuka,
- jogurt naturalny - duża łyżka,
- musztarda - łyżeczka,
- pieprz - do smaku,
Przygotowanie:
Pora dokładnie umyj i pokrój w paseczki. Ogórka kiszonego obierz i pokrój w kostkę. Jajko ugotuj na twardo. Gdy przestygnie obierz i pokrój w kostkę. Składniki wymieszaj i przypraw do smaku.
Reklama
Wielkanocne potrawy wegańskie i wegetariańskie
Wielkanocny stół bez udziału mięsa i produktów odzwierzęcych może być bardzo smaczny, a przy okazji zdrowy. Eliminacja wędlin, kiełbas, tradycyjnych pasztetów wpłynie, bowiem na ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych.
Potrawy wielkanocne dla wegetarian wymagają jedynie eliminacji ryb oraz mięsa. Pozwala to spożywać dużą część tradycyjnych, popularnych dań, takich jak: sałatka jarzynowa, jajka w sosach, faszerowane czy różnorakie ciasta.
Zamiast wędlin można podać pyszne pasztety na bazie soczewicy, ciecierzycy czy fasoli. Istnieje także wiele ciekawych przepisów na wegetariańską wersję żurku. W przypadku diety wegańskiej eliminacje dotyczą wszystkich produktów odzwierzęcych, a zatem także jajek, majonezu, miodu i nabiału.
Wymaga to nieco więcej kreatywności w przygotowaniu świątecznych dań. Krowie mleko można śmiało zastępować napojami roślinnymi. Istnieją również roślinne odpowiedniki śmietany czy jogurtu.
Co ciekawe wegańskie potrawy wielkanocne nie muszą być pozbawione „jajecznego” smaku. Wystarczy zastosować w nich czarną sól kala namak, która zawiera związki siarki odpowiedzialne za ten specyficzny aromat
W wegańskich wypiekach jajko zastępuje puree z bananów (1 jajko=1/4 szklanki) czy mielone siemię lniane rozpuszczone w wodzie (1 łyżka siemienia na 3 łyżki wody).
Jak wiemy, potrawy wielkanocne dla wegan mogą być bardzo pyszne.
Przepis na majonez bezjajeczny
Składniki:
- aquafaba - ½ szklanki,
- płatki drożdżowe - 1 łyżka,
- ocet - 2 łyżeczki,
- musztarda - 3/4 łyżeczki,
- czarna sól - 1/2 łyżeczki,
- syrop z agawy - 1/4 łyżeczki,
- olej roślinny- 1 i ¼ do 2 szklanek.
Przygotowanie:
Aguafabę, płatki, ocet, syrop, musztardę i przyprawy umieść w wysokim naczyniu blendera. Zacznij miksować aż wytworzy się piana (około 1-2 minuty). Następnie stopniowo wlej olej nadal miksując. Początkowo nie należy poruszać blenderem. Mniej więcej w połowie wlewania oleju można zacząć nim energicznie ruszać góra- dół aż masa zgęstnieje.
Wielkanocne potrawy w wersji fit
Dietetyczne potrawy wielkanocne nie muszą istotnie różnić się od tradycyjnych dań podawanych na święta. Zastanawiasz się, jak nie przytyć w święta? Czasami wystarczy zmodyfikować zaledwie jeden, dwa składniki, by ograniczyć ilość cukru lub tłuszczu, a tym samym obniżyć ich kaloryczność.
Doskonałym przykładem są wypieki, w których można użyć ksylitolu, erytrolu lub stewii. Są to bezpieczne alternatywy dla cukru, które dostarczają mniej kalorii (ksylitol) lub nie mają ich wcale.
Aby obniżyć wartość energetyczną ciast, w przypadku serników można zrezygnować z dodatków, takich jak: rodzynki czy polewa oraz wybrać zamiast twarogu tłustego, półtłusty.
Warto również unikać owoców kandyzowanych, które są bardzo słodkie. Olej w cieście doskonale zastąpi natomiast jogurt naturalny. Aby podnieść zawartość włókna pokarmowego można do wypieków wykorzystywać mąkę pszenną pełnoziarnistą zamiast tortowej.
Fit przepisy na Wielkanoc to nie tylko słodkości, ale również klasyczne jajka. Warto okraszać je zamiast majonezem sosem na bazie musztardy i jogurtu lub np. jogurtu z ulubionymi ziołami.
Zdrowe potrawy wielkanocne powinny także obfitować w warzywa. Dlatego na stole zaleca się umieścić sałatki, których bazą są np. świeże pomidory, sałaty, rzodkiewki czy papryka. Można skropić je oliwą lub dodać do nich orzechy lub pestki.
Należy przy tym wszystkim pamiętać, że fit Wielkanoc to zachowanie umiaru w ilości konsumowanego jedzenia.
Bezglutenowe potrawy na Wielkanoc
Osoby zmuszone do stosowania diety bezglutenowej powinny zwracać szczególną uwagę na skład świątecznych potraw. W kuchni polskiej powszechnie, bowiem korzysta się z źródeł tego białka np. mąki pszennej, żytniej, kaszy mannej, jęczmiennej czy makaronów. Potrawy na wielkanocnym stole bardzo często więc zawierają gluten, czego doskonałym przykładem będzie żurek (zakwas na mące), pieczywo, ciasta czy nawet przetwory mięsne takie jak pasztety.
W przypadku diety eliminującej to białko dozwolone jest zastosowanie mąk gryczanej, jaglanej, ryżowej, migdałowej, kukurydzianej, ziemniaczanej czy kokosowej. Można także korzystać ze specjalnych mieszanek mąk przygotowywanych do określonych wypieków.
Warto podkreślić, że bezglutenowa Wielkanoc może być równie smaczna jak ta tradycyjna. Przykładowo na bazie pełnoziarnistej mąki gryczanej może powstać doskonały zakwas na żurek. W wypiekach także świetnie sprawdzą się mąki bez dodatku glutenu.
To, co bardzo ważne z punktu widzenia zdrowia to zwracanie szczególnej uwagi na składy produktów i korzystanie z tych, które oznakowane są symbolem przekreślonego kłosa.
Wielkanoc bez glutenu - przepis na zakwas na żurek
Składniki:
- mąka gryczana pełnoziarnista - 120 g,
- czosnek- 5-6 ząbków,
- ziele angielskie - 10 kulek,
- liście laurowe - 4 sztuki,
- majeranek - łyżeczka suszonego,
- woda z kiszonych ogórków - 3 łyżki,
- Woda przegotowana letnia - 800 ml.
Przygotowanie:
Czosnek obierz i pokrój w większe kawałki. Wszystkie składniki przełóż do szklanego słoju i zalej letnią wodą. Przykryj go gazą lub lnianą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na 3-5 dni. Po tym czasie zużyj zakwas lub przelej go do czystego słoika, szczelnie zamknij i przechowuj w lodówce do 2 tygodni.
Wielkanocne potrawy dla cukrzyka
Wielkanoc diabetyka nie musi oznaczać całkowitej rezygnacji z ulubionych, tradycyjnych dań kuchni polskiej. Bez wątpienia jednak warto wprowadzić do menu pewne modyfikacje. Szczególnie istotną kwestią jest ograniczenie ilości cukru oraz źródeł nasyconych kwasów tłuszczowych.
Dlatego też wielkanocne potrawy dla cukrzyków powinny uwzględniać znacznie mniejsze niż tradycyjne ilości czerwonych tłustych mięs, wędlin i kiełbas, ale też masła i majonezu. Cukier w wypiekach należy zastąpić ksylitolem, erytrolem lub stewią.
Tradycyjną mąkę tortowa natomiast wymienić na pełnoziarnistą o typie powyżej 1850. Doskonale w ciastach sprawdza się mąka pszenna pełnoziarnista. Pewną inspiracją w tym zakresie mogą być dania wielkanocne w wersji fit.
Jak zawsze kluczową kwestią pozostaje umiar. Nadmierna ilość, nawet tych zdrowszych wersji dań, może się okazać przyczyną poświątecznego przyrostu masy ciała.
Bez wątpienia osoby chore na cukrzycę powinny starać się unikać alkoholu, przetworzonych słodyczy oraz słodkich napojów.
