Probiotyki a biegunka, czyli wsparcie dla mikrobioty jelit
Biegunka, zwana również potocznie rozwolnieniem, należy do jednej z najbardziej powszechnych i uciążliwych dolegliwości, która w równym stopniu dotyka osoby dorosłe, starsze, jak i dzieci. Do najbardziej charakterystycznych objawów biegunki należy zwiększona częstotliwość wypróżnień lub/i bardziej obfite stolce o zmienionej konsystencji, najczęściej płynnej, półpłynnej lub papkowatej.
W zależności od przyczyn pojawienia się rozwolnienia, do zbyt częstych wizyt w toalecie mogą dołączyć silne bóle brzucha i charakterystyczne skurcze w podbrzuszu, dreszcze, mdłości i wymioty, podwyższona temperatura ciała, ogólne osłabienie, brak apetytu, symptomy odwodnienia, czy brak kontroli nad wypróżnieniami. W stolcu można niekiedy zaobserwować krew, śluz, ropę, czy niestrawione resztki pokarmu.
Początek treści sponsorowanej
Probiotyki odgrywają ważną rolę w naszym organizmie. Te dobroczynne bakterie przyczyniają się do wspomagania odporności. Podczas antybiotykoterapii, dzieci są szczególnie narażone na liczne zakażenia ze strony przewodu pokarmowego, należy wówczas sięgnąć po preparat przywracający równowagę flory bakteryjnej. Na rynku dostępne są probiotyki bez recepty, w wielu owocowych smakach. Mają ciekawą formę żelków w kształcie misia, co na pewno spodoba się maluchom. Suplementy można podawać już od 3. roku życia. Owocowy probiotyk dla dzieci znajdziesz TUTAJ.
Koniec treści sponsorowanejW zależności od etiologii, biegunka może mieć łagodny i krótkotrwały przebieg, ale również ostry lub przewlekły. Wśród szeregu rodzajów tej dokuczliwej przypadłości można również wyróżnić:
- biegunkę pokarmową, która często wskazuje na zatrucie po spożyciu konkretnego pożywienia,
- biegunkę infekcyjną w wyniku zakażenia wirusem, bakterią lub pasożytem,
- biegunkę polekową, w tym biegunkę po antybiotyku,
- biegunkę wywołaną stresem,
- biegunkę alergiczną,
- biegunkę podróżnych.
Bez względu na podłoże biegunki nigdy nie należy jej lekceważyć, bo chociaż stan ten zazwyczaj nie wymaga specjalistycznej interwencji lekarskiej, to może prowadzić do poważnego odwodnienia organizmu, a co się z tym wiąże, do zagrożenia życia. Wyjątkową czujność należy zachować w przypadku biegunek u dzieci, a w szczególności u niemowląt, gdyż maluchy zdecydowanie szybciej tracą wodę i pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Leczenie biegunki uzależnione jest rzecz jasna od jej przyczyny. Ostra ustępuję przeważnie samoistnie, przewlekła wymaga szczegółowej diagnostyki i konkretnej terapii. Każdy przypadek rozwolnienia wymaga jednak odpowiedniego nawadniania oraz uzupełniania elektrolitów.
Należy wówczas również pomyśleć o odpowiednim wsparciu mikrobioty jelit. Zarówno przyczyną biegunki, jak i jej konsekwencją, może być bowiem zaburzenie naturalnej równowagi ogółu mikroorganizmów zasiedlających jelita. Taki stan nosi nazwę dysbiozy jelit i ma miejsce wówczas, gdy dobroczynne drobnoustroje zaczynają tracić przewagę nad patogennymi. Co zrobić, aby wspomóc pożyteczne mikroorganizmy w odzyskaniu dominacji?
Dość prostym, szybkim, a przede wszystkim skutecznym i zalecanym sposobem na powrót do eubiozy w jelitach jest dostarczenie do organizmu odpowiednich probiotyków, czyli żywych szczepów mikroorganizmów, które podawane w określonych dawkach wpływają pozytywnie na mikrobiotę, wywierając tym samym korzystny wpływ na zdrowie gospodarza.
Właściwości probiotyczne wykazują ściśle wyselekcjonowane, pożyteczne kultury bakterii lub drożdży, w tym przede wszystkim szczepy bakterii Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococcus faecium, Lactococcus lactis, Streptococcus thermophilus oraz drożdżaki Saccharomyces boulardii.
Reklama
Jak działa probiotyk na biegunkę?
Probiotyki znajdują zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu biegunek o różnym pochodzeniu. Poszczególne szczepy probiotyczne charakteryzują się swoistymi właściwościami i mogą wykazywać zróżnicowane działanie. Część dobroczynnych mikroorganizmów sprawdzi się więc na froncie bezpośredniej walki z patogenami i pomoże zwalczyć infekcje, inne z kolei lepiej poradzą sobie w odbudowywaniu równowagi mikrobioty.
Po wniknięciu do organizmu człowieka mechanizm działania probiotyków na biegunkę polega przede wszystkim na:
- przyleganiu do ścianek nabłonka jelitowego, aby stworzyć barierę ochronną przed szkodliwymi drobnoustrojami oraz alergenami, które mogą prowadzić do rozwoju infekcji i uczuleń,
- wytwarzaniu substancji, takich jak kwas mlekowy, czy nadtlenek wodoru, które biorą udział w eliminowaniu patogenów,
- wspieraniu utrzymania właściwego pH jelit, co pozwala na stymulowanie odpowiedzi obronnej organizmu i zapobiega rozwojowi chorobotwórczych mikroorganizmów,
- aktywowaniu receptorów układu odpornościowego,
- niszczeniu wolnych rodników,
- wspomaganiu odpowiedniego wchłaniania witamin i mikroelementów,,
- konkurowaniu z innymi drobnoustrojami o składniki odżywcze,
- pozytywnym wpływie na poziom glukozy oraz profil lipidowy,
- pozbywaniu się z organizmu ewentualnych toksyn.
To wszystko sprawia, że bakterie i drożdże probiotyczne są w stanie:
- walczyć, zarówno z wirusami, bakteriami, czy pasożytami, które mogą przyczyniać się do biegunek infekcyjnych,
- łagodzić objawy rozwolnienia spowodowanego alergiami pokarmowymi, w tym nietolerancją glutenu,
- leczyć biegunki spowodowane przyjmowaniem antybiotyków,
- wspierać walkę z objawami różnych odmian zapalenia jelit,
- wyciszać symptomy zespołu jelita drażliwego,
- usprawniać perystaltykę jelit,
- odbudowywać i utrzymywać odpowiedni skład mikrobioty jelit po biegunkach.
Jak wybrać najlepszy probiotyk na biegunkę?
Reklama
Jaki probiotyk przy biegunce dla dorosłych i dzieci?
Dobry probiotyk na biegunkę to taki, który sprawdzi się w zapobieganiu oraz podczas i po kuracji konkretnego rodzaju rozwolnienia. Wybór odpowiednich probiotyków w leczeniu biegunki będzie więc bezpośrednio związany z podłożem i objawami dolegliwości.
Część szczepów probiotycznych może pełnić w leczeniu poszczególnych rodzajów biegunek jedynie rolę pomocniczą, a inne mogą mieć kluczowe znaczenie terapeutyczne. Wśród popularnych, a co najważniejsze, przebadanych klinicznie mikroorganizmów znajdujących zastosowanie w leczeniu i profilaktyce biegunek, znajdują się m.in. należące do pałeczek kwasu mlekowego Bifidobacterium longum, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus plantarum oraz drożdże probiotyczne Saccharomyces boulardii.
W celu ograniczenia ryzyka wystąpienia biegunki poantybiotykowej zaleca się przyjmowanie szczepów, do których należą Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii, Lactobacillus sporogenes oraz Bifidobacterium lactis Bb12.
Probiotyki zawierające w swoim składzie Saccharomyces boulardii CNCM I-745 sprawdzają się również w leczeniu ostrych biegunek zakaźnych, w profilaktyce biegunek podróżnych, nawracających biegunek spowodowanych zakażeniem Clostridium difficile, czy w zapobieganiu rozwolnieniom związanym z żywieniem dojelitowym.
Najskuteczniejsze probiotyki dla dzieci przy biegunce zawierają z kolei szczepy Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces cerevisiae boulardii lyo i Enterococcus faecium LAB SF68.
W przypadku występowania biegunki wywołanej rotawirusami, zarówno i dzieci, jak i dorosłych, w zwalczaniu infekcji oraz przywróceniu odpowiedniej równowagi mikrobioty jelitowej sprawdzają się głównie szczepy Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii oraz Bifidobacterium lactis Bb 12.
To jedynie część przykładów dobroczynnych szczepów probiotycznych, które zaleca się w przypadku występowania biegunek o zróżnicowanym podłożu. To co najważniejsze przy wyborze odpowiedniego probiotyku na rozwolnienie to potwierdzona w badaniach klinicznych skuteczność oraz dokładnie zdefiniowany profil działania, czyli szczepozależność.
Jak można to sprawdzić? Dobierając odpowiedni probiotyk na biegunkę dla dzieci, niemowląt, czy dorosłych powinno się przede wszystkim zwrócić uwagę na:
- pełną i szczegółowo opisaną charakterystykę szczepu,
- klasyfikację rodzaju i gatunku szczepu lub różnych szczepów obecnych w preparacie,
- precyzyjne wskazania do stosowania,
- określenie liczby żywych kolonii drobnoustrojów (w jednostkach CFU), która powinna być odpowiednio wysoka, najlepiej około 15-20 miliardów,
- dokładne wytyczne w kwestii stosowania produktu,
- zalecane dawkowanie,
- datę ważności,
- sposób przechowywania.
Niezwykle istotne jest również specyficzne nazewnictwo poszczególnych szczepów probiotycznych. Każdy mikroorganizm uznany za probiotyk ma ustaloną konkretną przynależność taksonomiczną, według stałego wzorca. Określa on rodzaj drobnoustroju, gatunek oraz nadaje oznaczenie składające się przeważnie z liter i cyfr.
Ważne są więc 3 człony nazwy. Przykładowo: Saccharomyces (rodzaj) boulardii (gatunek) CNCM I-745 (oznaczenie literowo-cyfrowe). Warto więc pamiętać, że samo Saccharomyces boulardii, Lactobacillus rhamnosus, czy Bifidobacterium lactis nie wystarczy. Pewność co do efektywności probiotyku możemy mieć jedynie w przypadku wskazania 3 członów nazwy.
Wszystkie powyższe informacje powinny się znajdować na etykiecie lub w ulotce dołączonej do probiotycznego produktu. Dzięki temu możemy mieć pewność, że wybrany probiotyk zadziała na konkretną dolegliwość, w tym na zdiagnozowany rodzaj biegunki, a jego działanie jest udowodnione i udokumentowane.
Reklama
Probiotyki na biegunkę dla dzieci i dorosłych – formy preparatów
Bez względu na to czy potrzebujemy probiotyku na biegunkę u dorosłych czy u dzieci, na rynku dostępne są różne rodzaje probiotycznych preparatów, w tym
- probiotyczne suplementy diety,
- probiotyczne leki,
- żywność funkcjonalna z dodatkiem szczepów probiotycznych,
- dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego.
Najbardziej przebadane są produkty lecznicze, co nie oznacza, że suplementy diety będą mniej skuteczne. Najważniejsze jest to, aby konkretny preparat zawierał wszelkie niezbędne, opisane powyżej informacje i charakteryzował się działaniem w kierunku konkretnego rodzaju biegunki. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skorzystać z porady lekarza, szczególnie podczas wyboru probiotyku na biegunkę u niemowląt i starszych dzieci.
Inną kwestią jest dobór odpowiedniej postaci probiotyku na biegunkę. Formę podania, podobnie jak konkretną dawkę, należy dostosować przede wszystkim do wieku, aktualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta oraz stopnia nasilenia dolegliwości.
Podczas leczenia i profilaktyki biegunki dorośli najchętniej sięgają po probiotyki w kapsułkach, tabletkach, płynie, czy proszku w saszetkach do sporządzenia zawiesiny. Najmłodszym najłatwiej aplikować probiotyk w kroplach lub rozpuszczać proszek w mleku lub wodzie. Nieco starszym dzieciom można również podać specjalne tabletki do ssania.
Ważne jest to, aby sprawdzić liczbę dobroczynnych bakterii lub drożdży w konkretnym preparacie i dostarczać ich do organizmu odpowiednio dużo, a tym samym uzyskać pożądany efekt terapeutyczny.
Leczenie i profilaktyka biegunek opierają się również na stosowaniu odpowiednio zbilansowanej diety. Warto więc do codziennego jadłospisu włączyć naturalne probiotyki, czyli konkretne produkty spożywcze, wśród których znajdują się przede wszystkim przetwory fermentacji mlekowej, kiszone owoce i warzywa oraz napoje probiotyczne.
Można więc wybierać spośród ogólnie dostępnych, odzwierzęcych lub roślinnych jogurtów naturalnych i kefirów, jaki również maślanek, zsiadłego mleka, serów niepoddanych pasteryzacji, kiszonych ogórków, czy kiszonej kapusty. Urozmaiceniem codziennych posiłków mogą być również przetwory sojowe, natto, miso, tofu, koreańska kiszonka kimchi oraz napoje, takie jak kombucha czy Rejuvelac.
Ponadto, wsparciem dla probiotyków mogą być prebiotyki, czyli substancje, które stymulują wzrost dobroczynnych mikroorganizmów. Można je przyjmować równolegle ze szczepami probiotycznymi, jako odrębne produkty spożywcze lub suplementy diety lub skorzystać z dostępnych na rynku synbiotyków, łączących w sobie właściwości probiotyków i prebiotyków.
Kiedy najlepiej brać probiotyki na biegunkę?
Reklama
Jak stosować probiotyk przy biegunce?
Ile razy dziennie brać probiotyk przy biegunce? Czas przyjmowania probiotyków na biegunkę uzależniony jest od podłoża i nasilenia dolegliwości, czyli tak naprawdę od indywidualnego przypadku.
Preparaty probiotyczne można przyjmować:
- w celach profilaktycznych, przykładowo, przed zaplanowaną podróżą zagraniczną, czy dla wzmocnienia odporności,
- w trakcie biegunki, kiedy to probiotyki mają pełnić samodzielną rolę leczniczą lub wspierać inne farmaceutyki w walce z rozwolnieniem,
- po biegunce w celu odbudowania i utrzymania właściwej mikrobioty jelit.
O tym, przez ile dni, czy tygodni należy przyjmować probiotyk na biegunkę również decyduje rodzaj i czas trwania rozwolnienia. Ważne jest to, aby probiotyk przyjmować odpowiednio długo, nawet w przypadku ustąpienia objawów.
Inną kwestią jest stosowanie probiotyków w konkretnym momencie, czyli przed, w trakcie lub po posiłku. Wszystko to uzależnione jest od wskazań do stosowania poszczególnych probiotycznych preparatów oraz ustalonego dawkowania i powinno być ściśle określone przez producenta lub lekarza.
