Hipokaliemia – co to jest?
Hipokaliemia oznacza niedobór potasu w organizmie. Potas to elektrolit odpowiadający za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, mięśniowego, krwionośnego i pokarmowego. Pierwiastek ten trafia do ustroju poprzez pokarmy i płyny przyjmowane przez człowieka.
Co to jest hipokaliemia? To brak właściwego stężenia elektrolitu jakim jest potas we krwi, spowodowany niewystarczającą jego podażą do organizmu, chorobami (np. zaburzenia endokrynologiczne, schorzenia związane z nerkami, niektóre nowotwory), niektórymi lekami (najczęściej lekami moczopędnymi ale też m.in. przeczyszczającymi, niektórymi antybiotykami).
Uznaje się, że prawidłowe stężenie potasu w surowicy powinno oscylować między 3,6 – 5,2 mmol/l. Jeśli stężenie potasu sięga niższego poziomu niż 3,6 mmol/l, można mówić o hipokaliemii.
Reklama
Hipokaliemia - objawy
Objawy hipokaliemii mogą być zróżnicowane i są uzależnione od stopnia niedoboru potasu w ustroju człowieka. Osoby, które mają łagodną formę hipokaliemii, mogą nawet nie zauważyć niczego niepokojącego w funkcjonowaniu swojego organizmu.
Jednak już pacjenci z umiarkowaną postacią hipokaliemii będą skarżyć się na takie symptomy jak osłabienie, zaparcia, skurcze mięśni oraz uczucie kołatania serca.
Natomiast ciężka odmiana hipokaliemii manifestuje się nawet porażeniem mięśni, niedrożnością jelit, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, poważną arytmią serca, mrowieniem oraz drętwieniem dłoni i stóp, częstomoczem, a także nasilonym pragnieniem.
Reklama
Hipokaliemia – badanie
Badanie elektrolitów, w tym badanie stężenia potasu w surowicy krwi wchodzi w zakres podstawowych badań morfologicznych, przeprowadzanych w laboratoriach analiz lekarskich.
Lekarz zwykle zleca dokonanie oznaczenia stężenia jonów potasu w surowicy krwi. Jeśli owo stężenie pikuje poniżej wskazanych 3,6 mmol/l, można mówić o hipokaliemii.
Lekka (łagodna) hipokaliemia, która może być niezauważona przez pacjenta, gdyż często nie daje żadnych objawów, odpowiada stężeniu potasu między 3,1 – 3,5 mmol/l.Stężenie potasu występujące w umiarkowanej postaci hipokaliemii waha się między 2,5 – 3,0 mmol/l.W przypadku ciężkiego niedoboru potasu wyniki stężenia tego elektrolitu będą niższe niż 2,5 mmol/l.
Oprócz oznaczenia stężenia potasu warto też oznaczyć stężenie magnezu we krwi, ponieważ oba te pierwiastki często grupowo ulegają redukcji.
Samo ustalenie wysokości niedoboru potasu nie wystarczy, należy przeprowadzić szereg szczegółowych badań, które dotrą do źródła problemu, czyli przyczyny hipokaliemii, by wiedzieć jak leczyć chorobę podstawową lub jakie leki odstawić, czy też wymienić.
Reklama
Hipokaliemia – skutki
Nieleczona hipokaliemia może być niebezpieczna, gdyż w skrajnych przypadkach może nawet prowadzić do zgonu. Nawet jeśli pacjent nie wie, że ma niedobór potasu, ani nie stwierdzono u niego w gabinecie lekarskim zaburzenia o nazwie hipokaliemia, objawy takie jak:
- ogólna niemoc,
- drętwienie kończyn,
- zaparcia,
- skurcze mięśni,
- zaburzenia rytmu serca
powinny zmusić go do wizyty u lekarza lub na SOR-ze.
Reklama
Hipokaliemia – leczenie
Leczenie hipokaliemii wytyczają zarówno stopień niedoboru potasu we krwi, jak i przyczyna, która spowodowała owo zaburzenie elektrolitowe.
Jeśli to łagodna hipokaliemia, leczenie polega głównie na zwiększeniu przyjmowania produktów bogatych w potas. Wśród takich artykułów przede wszystkim trzeba wymienić banany, pomidory, awokado, ziemniaki, szpinak, mleko, marchewki, pomarańcze, suszone owoce oraz zielone warzywa liściaste.
Kuracja umiarkowanej hipokaliemii polega na wprowadzeniu do diety pacjenta odpowiednich suplementów potasu w postaci płynów lub tabletek, których dawki wyznacza lekarz i stale je kontroluje. Nie powinno się stosować takich środków samodzielnie, gdyż szybko można doprowadzić do odwrotnej sytuacji – kiedy stężenie potasu będzie za wysokie.
Chorzy na ciężką odmianę hipokaliemii są leczeni w szpitalu poprzez dożylne podawanie właściwych dawek potasu. Bardzo istotna jest tutaj częsta kontrola tego pierwiastka we krwi.
Jak już wcześniej wskazano, należy ustalić przyczynę hipokaliemii i kiedy będzie znana, leczyć chorobę, która wywołała zaburzenie lub zmienić, bądź zrezygnować z podawania pacjentowi dyskusyjnych leków.
