Leki stosowane w bólach mięśni i stawów

Leki na ból mięśni i stawów - jak działają i jakie są ich rodzaje?

Bóle mięśni i stawów, to powszechna dolegliwość dotykająca pacjentów w różnym wieku. Ma ona rozmaite przyczyny, spośród których najczęstszymi są:

• przeciążenie,
• nadmierne rozciągnięcie,
• urazy mechaniczne.

Bóle o takich podłożach nie są groźne, jednak mogą znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie i poruszanie się.

Zwykle ustępują one w ciągu kilku dni - samoistnie lub po zastosowaniu środków przeciwbólowych. Jeśli dolegliwości utrzymują się dłużej lub nasilają, mogą świadczyć o różnych rozwijających się w organizmie chorobach.

Co ciekawe, objawy takie nie świadczą wyłącznie o chorobach mięśni i stawów, ale m. in. też:

• chorobach ogólnoustrojowych (np. niedoczynności tarczycy),
• infekcjach wirusowych (np. grypie),
• chorobach układu nerwowego,
• schorzeniach autoimmunologicznych (np. reumatoidalnym zapaleniu stawów).

Objawów takich nie wolno więc lekceważyć i jeśli utrzymują się one dłużej niż kilka dni - należy skonsultować się z lekarzem.

W przypadku jednak, gdy u podłoża dolegliwości leży przeciążenie czy uraz, często wystarczy zastosować leki na ból mięśni i stawów.

Jaką mają one formę? Najczęściej spotyka są:

• tabletki - działają na w sposób ogólny, jednak te na ból mięśni i stawów zawierają substancje o właściwościach nie tylko przeciwbólowych, ale też przeciwzapalnych,
• maść - do stosowania miejscowego, czyli na skórę w miejscach objętych dolegliwościami; zawiera zwykle substancję, która dobrze się wchłania, by trafić do źródła bólu,
• żel - działa podobnie jak maść, ale często ma lżejszą konsystencję i lepiej się wchłania,
• plastry - do naklejania na skórę, mają różne mechanizmy działania - niektóre rozgrzewają, inne nasączone są substancjami przeciwbólowymi.

Środki do stosowania miejscowego ujęte są w Klasyfikacji ATC, w grupie M - Układ mięśniowo-szkieletowy, jako podgrupa M02 - Leki stosowane miejscowo w bólach mięśni i stawów, podzielona na:

• M02AA - Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo (benzydamina, diklofenak, etofenamat, ibuprofen, indometacyna, ketoprofen, naproksen)
• M02AB - Leki zawierające wyciągi z pieprzowca i związki o podobnej strukturze
• M02AC - Leki zawierające pochodne kwasu salicylowego (salicylan dietyloaminy, salicylan metylu)
• M02AX - Inne leki stosowane miejscowo w bólach stawów i mięśni

Nowoczesne leki na stawy i mięśnie pozwalają niwelować ból nawet, jeśli jego podłoże ma charakter chorobowy, należy jednak pamiętać, że nie mogą one zastąpić specjalistycznego leczenia, a jedynie je uzupełniać.

Leki na ból mięśni - jak je stosować?

Ból mięśni najczęściej związany jest z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, który powoduje ich przeciążenie lub rozciągnięcie.

Niekiedy na ich skutek w obrębie danego mięśnia rozwija się stan zapalny, dlatego na ból mięśni często stosuje się leki przeciwzapalne niesteroidowe (NLPZ), na bazie takich substancji jak ibuprofen, diklofenak, ketoprofen czy naproksen.

Substancje te zawarte są nie tylko w doustnych lekach na ból mięśni, ale też maściach, żelach czy plastrach.

Te ostatnie popularne są jako środki rozkurczowe na mięśnie kręgosłupa. To, co powszechnie określa się mianem bólu pleców czy bólu kręgosłupa, w istocie przeważnie jest bólem mięśni z nim sąsiadujących, które na skutek nadmiernego wysiłku czy obciążenia kurczą się, spinają i powodują dolegliwości bólowe.

Plastry często zawierają substancje o właściwościach rozgrzewających, a tym samym - rozkurczowych, przynosząc ulgę w bólu i niwelując jego przyczynę.

Jeśli przeciwzapalne leki na mięśnie nie przynoszą spodziewanych rezultatów, a dolegliwości utrzymują się lub nasilają, należy skonsultować się z lekarzem celem dokładnego ustalenia ich przyczyny.

Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe na stawy

Na stawy - podobnie jak na mięśnie - często zaleca się stosowanie leków przeciwzapalnych.

Ruchome stawy, jako połączenia między nieruchomymi elementami szkieletu, narażone są na ciągłe urazy, uszkodzenia, kontuzje, ale też przeciążenia, stany zapalne i zwyrodnienia.

Z wiekiem stawy ulegają zużyciu i zwyczajnie się wycierają, a ilość obecnego w nich kolagenu zmniejsza się, dlatego niektóre leki na zwyrodniałe stawy zawierają to naturalne „smarowidło” zapewniające im ruchomość, niczym olej silnikowi samochodowemu.

Aby stawy pracowały właściwie, potrzebny jest im nie tylko kolagen, ale też odpowiedni stopień nawilżenia, który przywracają np. leki z kwasem hialuronowym. Kwas ten nawilża i przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek.

Na szybsze zużywanie stawów narażeni są sportowcy oraz osoby zmagające się z otyłością. U tych ostatnich na przeciążenia najbardziej narażone są stawy kolanowe i biodrowe.

Leki przeciwbólowe na nie mają za zadanie nie tylko niwelować ból, ale też hamować rozwój stanu zapalnego, będący przyczyną dolegliwości.

Leki stosowane w bólach mięśni i stawów dostępne na receptę i bez recepty

Wszystkie leki na stawy i mięśnie - od preparatów naturalnych po silne leki sterydowe - mają za zadanie niwelować ból, poprawiać samopoczucie i ułatwiać ruchomość, a przy tym - codzienne funkcjonowanie i wszelkie ruchowe aktywności.

Wiele spośród tego rodzaju środków dostępnych jest w aptekach bez przepisu lekarza, jednak nawet łagodne i względnie bezpieczne preparaty należy stosować odpowiednio, konsultując się ze specjalistą lub przynajmniej zapoznając dokładnie z zaleceniami producenta.

Bibliografia:

• B. Okopień, Zwalczanie bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów - aceklofenak jako jedna z opcji terapeutycznych, w: Lekarz POZ 6/2019
• J. Woroń, Leczenie farmakologiczne choroby zwyrodnieniowej stawów - aktualne zalecenia, w: Lekarz POZ 1/2020
• A. Jasik, E. Marcinowska-Suchowierska, Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, w: Postępy Nauk Medycznych, 2011, t. XXIV, nr 5
• K.W. Nicpoń, Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa, w: Polski Przegląd Neurologiczny 2007, t. 3, nr 4
• W. Romanowski, A. Zdanowska, M. Romanowski, Choroba zwyrodnieniowa stawów - aktualne standardy leczenia, w: Forum Reumatologiczne, 2016, tom 2, nr 2, 52-57