Nadciśnienie tętnicze u dzieci
Wartości ciśnienia u dzieci zmieniają się wraz z wiekiem. Im młodsze dziecko tym niższe ma ciśnienie. U dzieci wartości ciśnienia zależne są nie tylko od wieku, ale i od płci czy nawet wzrostu. Jak ważna i trudna jest interpretacja wyników takich pomiarów ilustruje poniższy przykład:
Jeśli wartość ciśnienia dla dwóch, 7 letnich chłopców o różnym wzroście jest taka sama, znaczy to, że niższy chłopiec może mieć nadciśnienie, a wyższy ciśnienie prawidłowe. W związku z tym, że wartości ciśnienia tętniczego u dzieci zależą od wielu czynników, nie można przyjąć tak jak u dorosłych stałych, ustalonych wartości, jako normę.
U dzieci ciśnienie tętnicze ocenia się przy pomocy siatek centylowych.
Reklama
Diagnoza nadciśnienia u dzieci
Wartości ciśnienia skurczowego i/lub rozkurczowego mieszczące się poniżej 90 percentyla (naniesione na siatki centylowe wartości ciśnienia tętniczego zależnie od wieku, wzrostu i płci) przyjmuje się za prawidłowe.
Wartości pomiędzy 90 a 95 percentylem, jako ciśnienie tętnicze wysokie prawidłowe, zaś wartości przekraczające 95 percentyl uznaje się za nadciśnienie tętnicze.
Reklama
Przyczyny nadciśnienia u dzieci
U dzieci poniżej 10 roku życia nadciśnienie tętnicze ma najczęściej charakter objawowy. Spowodowane może być miąższowymi chorobami nerek, zwężeniem tętnicy nerkowej, koarktacją aorty lub uwarunkowaniem hormonalnym. U młodzieży (12-18 lat) często mamy do czynienia z tzw. nadciśnieniem samoistnym (bez uchwytnej przyczyny organicznej).
U dzieci i młodzieży z podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego należy zwrócić uwagę na obecność czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak otyłość i zaburzenia gospodarki lipidowej. Duże znaczenie ma stwierdzenie rodzinnego występowania nadciśnienia.
Reklama
Nadciśnienie wtórne u dzieci
Nadciśnienie tętnicze wtórne występujące u dzieci do 12 roku życia może być związane z czynnikami genetycznymi, niską urodzeniową masą ciała, zbyt dużym spożyciem soli w diecie oraz małą aktywnością fizyczną. Palenie tytoniu przez młodzież ma również istotny wpływ na tworzenie się wczesnych zmian miażdżycowych w naczyniach tętniczych.
Reklama
Pomiar ciśnienia u dzieci
Wynik jednorazowego pomiaru nie rozstrzyga jednoznacznie o rozpoznaniu lub wykluczeniu nadciśnienia tętniczego u pacjenta i ma na ogół małą wartość diagnostyczną (wyjątek stanowi bardzo wysokie ciśnienie). Związane jest to z dużą zmiennością ciśnienia tętniczego w czasie, spowodowaną wpływem czynników wewnętrznych i zewnętrznych.
Pomiaru należy dokonać, gdy dziecko jest spokojne, powinno przyjąć pozycję siedzącą z odwiedzionym ramieniem ułożonym na poziomie serca. Należy starannie dobrać szerokość i długość mankietu.
Zobacz: Naturalne sposoby na nadciśnienie
Reklama
„Zespół białego fartucha” też dotyka dzieci
Nie powinno się zapominać o tzw. zespole "białego fartucha", czyli występującego u dzieci wyraźnie podwyższonego ciśnienia tętniczego stwierdzanego w pomiarze dokonywanym w obecności lekarza lub pielęgniarki w placówce opieki zdrowotnej. Zjawisko to jest odruchem warunkowym, a nie reakcją nerwicową (lękową) a częstość jego występowania według różnych źródeł piśmiennictwa wynosi od 12% do nawet 63%.
Reklama
Leczenie nadciśnienia tętniczego u dzieci
Podobnie jak u dorosłych, tak i u dzieci stosuje się zarówno leczenie niefarmakologiczne jak i farmakologiczne. To pierwsze stosuje się poprzez modyfikację stylu życia (ograniczeniu spożycia soli oraz zwiększeniu aktywności fizycznej), dopiero przy braku pozytywnego efektu wdrażane jest leczenie farmakologiczne. Każde dziecko z podejrzeniem nadciśnienia tętniczego powinno być skonsultowane przez kardiologa, okulistę i nefrologa.
Wskazania do stosowania leczenia farmakologicznego nadciśnienia tętniczego u dzieci obejmują wtórne nadciśnienia i brak pozytywnej odpowiedzi na modyfikacje stylu życia.
Leczenie farmakologiczne może być rozpoczęte jednym lekiem z grup zaakceptowanych do stosowania u dzieci. Leki te należą do następujących grup: ACE inhibitory, blokery receptora angiotensyny, ß-blokery, blokery kanału wapniowego i leki moczopędne.
Nadciśnienie u dzieci jest zjawiskiem dość nowym, nie występuje tak powszechnie jak w przypadku dorosłych. Odległe konsekwencje nieleczonego nadciśnienia nie są do końca poznane. Tak samo, jak nie wiemy o skutkach długotrwałego leczenia przeciw nadciśnieniowego. To wszystko powoduje, że włączenie terapii farmakologicznej u dzieci musi być ustalone na podstawie pewnych wskazań.
Wskazania te obejmują:
- nadciśnienie objawowe;
- nadciśnienie wtórne;
- nadciśnienie ze zmianami narządowymi;
- brak efektów leczenia niefarmakologicznego.
