Kiedy pierwsza kąpiel noworodka?
Kiedy pierwszy raz wykąpać noworodka? To pytanie zadaje sobie wielu świeżo upieczonych rodziców. Tym bardziej, że tuż po przyjściu na świat ciało noworodka nosi liczne ślady pobytu w brzuchu mamy.
Skóra malucha często jest zasiniona i pomarszczona. W dodatku jest pokryta mazią płodową - substancją powstałą m.in. z wydzieliny owodni (wypełnionego płynem pęcherza otaczającego płód) oraz gruczołów łojowych dziecka. Maź ta może wyglądać nieestetycznie, wywołując u wielu osób naturalną chęć obmycia dziecka.
Paradoksalnie jednak, to właśnie z jej powodu warto odwlec pierwszą kąpiel. Już w czasie życia płodowego pełni ona ważne funkcje, zabezpieczając przed infekcjami, przesuszeniem, czy urazami mechanicznymi.
Nie inaczej jest w pierwszych godzinach po porodzie. Maź zawiera duże ilości przeciwciał, które chronią niedojrzały organizm dziecka w nowym dla niego środowisku zewnętrznym. Dlatego nie powinna być zmywana zbyt szybko.
Co to znaczy w praktyce? Ile godzin, a może dni powinno upłynąć, zanim noworodek zanurzy się po raz pierwszy w wodzie? Czy pierwsza kąpiel noworodka po tygodniu byłaby błędem? Poznaj odpowiedzi na najważniejsze pytania.
Reklama
Pierwsza kąpiel noworodka w domu czy w szpitalu?
Pierwsza kąpiel może, ale nie musi się odbyć w szpitalu. Dawniej dzieci stosunkowo często były myte przez położne na oddziale, natomiast dziś dzieje się to coraz rzadziej.
W przypadku maluchów, które przychodzą na świat drogami natury, hospitalizacja trwa zazwyczaj około 2-3 dni. Nic złego się nie stanie, jeśli dziecko nie zostanie w tym czasie wykąpane. Wręcz przeciwnie. Im dłużej maluch dłużej będzie chroniony przez maź płodową, tym lepiej.
Nie ma też większej potrzeby, by czynność tę wykonać na oddziale położniczym także w sytuacji, gdy hospitalizacja jest nieco dłuższa (3-5 dni), na przykład po cesarskim cięciu.
Zatem - kiedy pierwsza kąpiel po porodzie? Nie ma w tej kwestii sztywnych wytycznych, warto jednak odwołać się do rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia. W dokumencie „Zalecenia w sprawie najlepszej praktyki pielęgnacji skóry u zdrowych noworodków i niemowląt” eksperci WHO podają, iż kąpiel powinna mieć miejsce po ustabilizowaniu się funkcji życiowych noworodka, nie wcześniej niż przed upływem 6 godzin po porodzie, a nawet po kilku dniach.
Pierwsza kąpiel noworodka w domu może być wyjątkowym wydarzeniem dla rodziców. Aby jednak wszystko odbyło się bez zakłóceń, należy się do niej dobrze przygotować.
Reklama
Temperatura wody w pierwszej kąpieli noworodka
Pierwsza kąpiel maluszka powinna się odbyć w pomieszczeniu, w którym panuje temperatura pokojowa, około 22-25 stopni Celsjusza. Dziecko nie powinno być przy tym narażone na przeciąg.
Jeśli chodzi o temperaturę wody, nie może ona przekraczać ciepłoty ciała dziecka. Zazwyczaj zaleca się, aby było to 37 stopni Celsjusza lub minimalnie mniej.
Taką wartość można spotkać w większości zaleceń pielęgniarskich, aczkolwiek w literaturze naukowej można też spotkać się rekomendacjami nieco innymi, na poziomie 33-34 stopni. (I. Czerwińska-Pawluk, M. Gregier). Dobrze, jeśli woda przeznaczona do pierwszej kąpieli jest przegotowana, a następnie wystudzona - w ten sposób odparowany zostanie chlor, który może podrażniać skórę.
Reklama
Pierwsza kąpiel noworodka - przed czy po jedzeniu?
Rodzice często pytają, czy można kąpać dziecko po karmieniu? Nie ma w tej materii sztywnych wytycznych, należy jednak pamiętać o dwóch aspektach.
Kąpiel tuż przed jedzeniem, po upływie długiego czasu od ostatniego posiłku, może być męcząca dla dziecka i uciążliwa dla rodziców. Głodny maluch będzie bowiem rozdrażniony, a nowe doświadczenie, jakim jest zanurzenie w wodzie dodatkowo spotęguje jego niepokój.
Z drugiej jednak strony, pierwsza kąpiel dziecka nie powinna się odbyć tuż po posiłku ze względu na duże ryzyko ulewania do wanny. Nie jest precyzyjnie określone, ile po karmieniu można kąpać noworodka, rodzice powinni jednak poszukać złotego środka, wybierając moment, w którym maluchowi już się nie ulewa, a jeszcze nie zdradza on symptomów nadchodzącego głodu.
Reklama
Kąpiel noworodka krok po kroku
Jak się przygotować do pierwszej kąpieli i jak powinna ona przebiegać?
- Wybierz pomieszczenie, w którym panuje właściwa temperatura, a także jest odpowiednia ilość miejsca na ustawienie wanienki oraz przewijaka. Nie musi to być łazienka, równie dobrze zestaw można ułożyć w pokoju.
- Przygotuj niezbędne akcesoria, w tym między innymi: ręcznik, pieluchy tetrowe, waciki i specjalne pałeczki do mycia uszu, gaziki do pielęgnacji pępka, żel lub emulsję do mycia, balsam po kąpieli.
- Nalej wodę do wanienki, pamiętając o zalecanej temperaturze. Możesz ją zmierzyć specjalnym termometrem, ewentualnie łokciem, ale nie dłonią, której skóra nie jest wystarczająco czuła. Pamiętaj, że wody nie może być zbyt dużo, powinna sięgać jedynie do bioder leżącego dziecka.
- Połóż maleństwo na przewijaku, rozbierz, wytrzyj ewentualne zabrudzenia pod pieluchą. Przemyj oczy, usta i uszy, delikatnie umyj włoski.
- Umieść dziecko w wanience, pamiętając że wcześniej dobrze jest na jej dnie umieścić matę antypoślizgową lub terową pieluchę. Pamiętaj o stabilnym podparciu pleców i główki dziecka, zarówno w czasie wkładania do wody, jak też później w czasie kąpieli. Użyj środków przeznaczonych stosowania od pierwszego dnia życia, takich jak:
- Żel do ciała i włosów – myje skórę przywracając ją do stanu fizjologicznej równowagi, łagodzi dolegliwości takie jak przesuszenie, szorstkość, łuszczenie się, zaczerwienienie. Redukuje objawy ciemieniuchy, ułatwia rozczesywanie włosków.
- Emulsja do kąpieli – myje i pielęgnuje skórę, zmiękcza ją i nawilża, zostawia na jej powierzchni ochronny film. Łagodzi swędzenie i pieczenie, zapobiega przesuszaniu się, atopii i egzemie.
Reklama
Czym nawilżać skórę noworodka po kąpieli?
Po wyjęciu z wanny, należy położyć dziecko na przewijaku, otulić ręcznikiem i delikatnie osuszyć (bez intensywnego pocierania), szczególną uwagę poświęcając zagłębieniom fałdów skórnych.
Następnie przychodzi czas na pielęgnację skóry noworodka po kąpieli. W szczególności jeśli jest ona wysuszona, zaczerwieniona, odparzona, warto użyć specjalnego balsamu w celu jej nawilżenia i dodatkowej ochrony.
Preparat tego typu będzie zapobiegać przesuszaniu się, otarciom i odparzeniom, chronić przed utratą wody oraz zabezpieczać przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak detergenty, zawarty w wodzie chlor czy czynniki atmosferyczne. Będzie też redukować napięcie skóry, swędzenie, łuszczenie się, szorstkość.
Uwaga: należy użyć produktu, który jest przeznaczony do stosowania od pierwszego dnia życia - zawierającego w swoim składzie naturalne składniki, w tym oleje roślinne, a także przebadanego pod kątem dermatologicznym.
