Skolioza idiopatyczna
Skolioza idiopatyczna to rozwojowe zniekształcenie kręgosłupa i tułowia w trzech płaszczyznach: strzałkowej, czołowej i poprzecznej. Płaszczyzna strzałkowa, nazywana także pośrodkową, dzieli ciało na dwie symetryczne połowy: prawą i lewą. Płaszczyzna czołowa, przebiega równolegle do czoła i dzieli ciało na część przednią i tylną. Płaszczyzna poprzeczna natomiast przebiega poziomo i pod kątem prostym do płaszczyzny czołowej i strzałkowej. Dzieli ciało na dwie części: górną i dolną.
Skolioza jest zatem skrzywieniem kręgosłupa w bok w płaszczyźnie czołowej, zaburzeniem fizjologicznych wygięć kręgosłupa (kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej) w płaszczyźnie strzałkowej oraz zaburzeniem rotacji osiowej kręgów kręgosłupa w płaszczyźnie poprzecznej. W uproszczeniu bywa nazywana bocznym skrzywieniem kręgosłupa.
Ze względu na etiologię skoliozę dzieli się na:
- idiopatyczną, czyli niewiadomego pochodzenia, w obrębie której wyróżnia się trzy typy: wczesnodziecięcą, dziecięcą,młodzieńczą,
- nerwowo-mięśniową, do której należą m.in.:przepuklina oponowo-rdzeniowa, rdzeniowy zanik mięśni,mózgowe porażenie dziecięce,
- mięśniową, do której należą:artrogrypozy,dystrofie mięśniowe,
- wrodzoną,do której zaliczają się m.in.:zaburzenia formowania kręgów, zrosty żeber.
Najczęściej występuje skolioza idiopatyczna, która stanowi 80 proc. wszystkich przypadków. Szacuje się, że na skoliozę idiopatyczną cierpi 2-3 proc. populacji dzieci i młodzieży.
Reklama
Idiopatyczna skolioza dziecięca
Idiopatyczna skolioza dziecięca to zniekształcenie kręgosłupa obserwowane wśród dzieci między 4. a 10. rokiem życia. Zazwyczaj jest wykrywana w okresie szybkiego wzrostu, a zatem między 5. a 8. rokiem życia. W młodszych dzieci, do 3 roku życia, występuje skolioza idiopatyczna wczesnodziecięca, która najczęściej ujawnia się między 6. a 24. miesiącem życia.
Powstawaniu skoliozy wczesnodziecięcej może sprzyjać zbyt wczesna pionizacja dziecka, układanie dziecka przodem z oparciem głowy częściej na jednym policzku oraz nauka chodzenia z trzymaniem za jedną rękę.
Natomiast skolioza dziecięca może być efektem zbyt częstego siadania dziecka z jedną piętą pod pośladkiem.
Reklama
Idiopatyczna skolioza młodzieńcza
Idiopatyczna skolioza młodzieńcza dotyczy dzieci, które ukończyły 10. rok życia. Najczęściej jest obserwowana w okresie tzw. skoku pokwitaniowego, czyli między 11. a 14. rokiem życia.
Wśród czynników, które mogą zwiększać ryzyko powstania skoliozy młodzieńczej wymienia się:
- częste leżenie na boku z głową podpartą na łokciu,
- siedzenie w pozycji asymetrycznej podczas czytania, oglądania TV lub przy komputerze,
- brak aktywności fizycznej.
Co warto podkreślić, skolioza występuje o wiele częściej u dziewczynek niż chłopców. Pojawienie się skoliozy niesie ze sobą duże ryzyko pogłębienia się skrzywienia kręgosłupa, które może w późniejszym okresie doprowadzić do rozwoju przewlekłych zespołów bólowych, a nawet dysfunkcji układu oddechowego. Im wcześniej skolioza zostanie wykryta, tym większe szanse na powstrzymanie deformacji kręgosłupa i uniknięcie groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań.
Reklama
Skolioza idiopatyczna – operacja
Leczenie skoliozy idiopatycznej jest uzależnione od stopnia deformacji kręgosłupa. Generalnie w przypadku skoliozy idiopatycznej wczesnodziecięcej oraz dziecięcej zalecane jest leczenie zachowawcze.
Natomiast w przypadku skoliozy idiopatycznej młodzieńczej zastosowanie znajduje następujący schemat leczenia:
- skolioza I stopnia (od 10° do 24°) powinna być leczona za pomocą ćwiczeń,
- skolioza II stopnia (od 25° do 40°) wymaga dodatkowego zastosowania gorsetu ortopedycznego,
- skolioza III stopnia (powyżej 40°) jest leczona operacyjnie.
Wcześniej specjaliści korzystali z podziału Grucy’ego, który zakładał, że:
- skoliozy do 30 stopni należy leczyć za pomocą ćwiczeń,
- skolioza o kącie skrzywienia wynoszącym od 30 do 60 stopni wymaga leczenia z użyciem gorsetów,
- skolioza powyżej 60 stopni powinna być leczona operacyjnie.
Reklama
Ćwiczenia na skoliozę idiopatyczną
Leczenie zachowawcze skoliozy idiopatycznej obejmuje rehabilitację oraz noszenie gorsetów ortopedycznych. Leczenie rehabilitacyjne może być prowadzone w specjalistycznych ośrodkach lub w warunkach ambulatoryjnych, przy założeniu, że pacjent odpowiednio wykonuje ćwiczenia.
W czasie leczenia kładzie się nacisk na ćwiczenia zgięciowo-rotacyjne. Warto zapamiętać, że głównym celem leczenia zachowawczego jest zatrzymanie progresji skoliozy, dlatego najlepiej zgłosić się do lekarza możliwie jak najwcześniej.
