Czy warto zaszczepić się przeciwko COVID-19 w ciąży?

Jakie szczepionki przeciwko Covid-19 są aktualnie dostępne?

Pierwszym preparatem dopuszczonym do użytku był produkt koncernów Pfizer i BioNTech – szczepionka Comirnaty. Została ona stworzona około rok po wybuchu globalnej pandemii, co niektórzy uznawali za jej wadę. Ale trzeba uczciwie przyznać, że technologia mRNA, na której bazuje ta szczepionka jest z powodzeniem używana i rozwijana już od ponad 20 lat. 

Jedyne co naukowcom było potrzebne to kompletny genom koronawirusa SARS-CoV-2 i zaimplementowanie jego wybranych fragmentów do szczepionki. Krótko później wprowadzono do użytku podobny produkt firmy Moderna. Następnie do użytku trafiły szczepionki wektorowe firm AstraZeneca we współpracy z Uniwersytetem Oxfordzkim oraz Johnson&Johnson. 

Te preparaty mają podobny mechanizm działania, ale różnią się nieco sposobem ich dostarczenia do komórek docelowych organizmu. Z tego powodu są użyte inne substancje pomocnicze i dlatego warunki przechowywania nie są już tak drastyczne jak szczepionek typu mRNA.

Wielu przeciwników szczepień zarzuca tym produktom, że są nieprzebadane i nie mają wiarygodnych danych dotyczących powikłań długoterminowych. Jednakże wszystkie dopuszczone do użytku szczepionki zostały gruntownie sprawdzone. Ilość zespołów badawczych, która brała udział w badaniach klinicznych była maksymalnie zwiększona, środki finansowe przeznaczane na badania były ekstremalnie duże (badania były współfinansowane bezpośrednio przez wiele państw zainteresowanych jak najszybszym otrzymaniem szczepionki), a ponadto była ogromna liczba chętnych ochotników. 

To wszystko sprawiło, że wiele faz badań klinicznych było maksymalnie przyspieszonych. Obiecujące wyniki wielu badań sprawiły, że w ostatecznym rozrachunku uznano wyższą korzyść z zastosowania szczepionek niż ewentualne ryzyko. W tym momencie naukowców zastanawia konkretna grupa pacjentów. Szczepienie a ciąża – jakie są aktualne wytyczne w tym zakresie?

Reklama

Czy szczepienie w ciąży przeciwko Covid-19 jest bezpieczne? 

Według aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników szczepienia kobiet w ciąży przeciwko Covid-19 jest nie tylko dozwolone, ale i zalecane. Specjalnie utworzony zespół badawczy nie tylko przeanalizował wyniki wielu badań ogólnoświatowych, ale także opierając się na własnych doświadczeniach i obserwacji zezwolił na dopuszczenie tych preparatów. 

Szczepionki zostały dopuszczone nie tylko dla kobiet ciężarnych, ale także karmiących piersią. 

Już w trakcie wstępnych badań klinicznych, z których kobiety w ciąży były oficjalnie wyłączone, zdarzyło się kilka takich przypadków, że zaszczepione zostały kobiety, które w tamtym momencie były jeszcze nieświadome swojej ciąży. 

Jak podają dane naukowe, wszystkie dzieci urodziły się zdrowe. Wszystkie najważniejsze ośrodki badawcze, agencje naukowe czy towarzystwa medyczne jednogłośnie zalecają szczepienia kobiet ciężarnych, jednocześnie przestrzegając, że zachorowanie na Covid-19 w tym okresie może przynieść więcej szkody niż przyjęcie szczepionki.

Reklama

Kiedy przeprowadzić szczepienie przeciwko Covid-19 w ciąży?

Który trymestr ciąży wybrać do szczepienia? Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP), które oficjalnie zaleca szczepienia przypomina, że mimo wszystko dane naukowe dostępne na temat koronawirusa SARS-Cov-2, choroby Covid-19, czy szczepionek przeciwko nim wciąż są niewystarczające oraz cały czas napływają nowe informacje czy analizy. 

Z tego powodu oficjalnie nie jest podany konkretny termin zaszczepienia się i sugeruje się, by każdy taki przypadek był rozważany indywidualnie przez prowadzącego lekarza położnika. 

PTGiP niemniej jednak zaleca - jeżeli nie ma wskazań do pilnego zaszczepienia kobiety w ciąży, aby powyższą procedurę przeprowadzić po okresie organogenezy. Jest to proces tworzenia się i rozwoju narządów w trakcie rozwoju zarodkowego. Oznacza to, że najbardziej odpowiednim momentem jest czas po pierwszym trymestrze ciąży. 

Trzeba jednak zaznaczyć, że do tej pory nie stwierdzono szkodliwego wpływu szczepionki na płód, a podane zalecenia są wydawane biorąc pod uwagę możliwie największe środki ostrożności.

Reklama

Zalety szczepienia przeciw Covid-19 w ciąży

Największą zaletą szczepienia przeciwko Covid-19 jest uniknięcie nie tylko samego zakażenia, gdyż żadna ze szczepionek nie zapewnia 100% ochrony, ale także zmniejsza się ryzyko ciężkiego i bardzo ciężkiego przechorowania Covid-19. Jest to zaletą wszystkich szczepionek, gdyż chronią przed ciężkim przebiegiem oraz późniejszymi, groźnymi powikłaniami.

Trzeba pamiętać, że Covid-19 u osób niezaszczepionych może wywoływać bardzo poważne objawy z silnym osłabieniem i wysoką gorączką – co może być bardzo niebezpieczne dla płodu. Badania pokazują, że kobiety ciężarne, które chorowały na Covid-19 częściej niż normalnie rodziły przedwcześnie. 

Nierzadko też masa urodzeniowa noworodka była niższa niż średnia. Jak było wcześniej podane, dotychczasowe analizy nie wykazały istotnego wpływu szczepionki na płód, podczas gdy istnieją dane takiego wpływu koronawirusa SARS-CoV-2. 

PTGiP zaleca też, by jeśli jest taka możliwość, wybierać szczepionki mRNA, czyli firm Pfizer i BioNTech lub Moderna. Zalecenie to wzięło się po prostu z ich dłuższej obecności na rynku farmaceutycznym. Co za tym idzie, jest większa populacja ludzi, którzy skorzystali ze szczepionek tych firm i dane dotyczące ich bezpieczeństwa są bardziej obszerne i tym samym bardziej pewne.