Łokieć tenisisty jest to zespół bólowy zewnętrznej powierzchni stawu łokciowego spowodowany przeciążeniem przyczepionych do niego mięśni, a konkretnie ścięgien tych mięśni. Bolesność umiejscawia się na małej wyniosłości kostnej (nadkłykciu bocznym) na zewnętrznej stronie łokcia, gdzie przyczepiają się mięśnie prostujące palce i nadgarstek.
Powierzchnia tego miejsca jest bardzo mała w stosunku do naprężeń i napięć, do których dochodzi podczas zbyt intensywnej pracy mięśni. Tak, więc choroba powstaje, jako efekt powtarzających się licznych przeciążeń i mikrourazów i powstającego na ich tle stanu zapalnego.
Ze względu na skomplikowaną i złożoną budowę staw łokciowy jest jednym z najbardziej podatnych na urazy stawem. Łokieć tenisisty występuje najczęściej między trzydziestym a sześćdziesiątym rokiem życia. Występuje głównie u osób pracujących przy komputerze oraz przy wykonywaniu zawodów wymuszających powtarzające się często ruchy nadgarstka (wyprost oraz ruchy podobne jak podczas wkręcania śruby).
Choroba dotyczy jedynie 10% osób grających w tenisa, także osób grających w badmintona lub squasha. Dotyczy zwłaszcza osób rozpoczynających naukę gry, którzy nie mają jeszcze doskonale wyćwiczonej techniki uderzeń i generują ruch z nadgarstka, zamiast z tułowia i barku. U graczy wyczynowych, objawy może wywołać mocno rotowany serwis. Dolegliwość jest traktowana, jako choroba zawodowa i może dotyczyć:
- stomatologów,
- ortopedów,
- elektryków,
- masażystów,
- ślusarzy.
Łokieć tenisisty - objawy
Objawy łokcia tenisisty to:
- ból odczuwany po bocznej stronie stawu łokciowego,
- tkliwość podczas badania palpacyjnego i opukiwania,
- osłabienie siły mięśniowej,
- nasilanie się bólu podczas aktywności wyprostnej nadgarstka,
- nasilanie się bólu podczas skręcania przedramienia na zewnątrz,
- trudności podczas wykonywania prostych czynności (np. podanie ręki na przywitanie, podniesienie szklanki z napojem).
Reklama
Łokieć tenisisty - wizyta u lekarza i diagnostyka
Jeżeli zauważymy objawy tego schorzenia należy zasięgnąć opinii lekarza, najlepiej ortopedy. Diagnozę lekarz stawia po wykonaniu szeregu badań, są to między innymi:
- odpowiednie testy ruchowe,
- usg stawu łokciowego,
- zdjęcie radiologiczne (RTG),
- rezonans magnetyczny,
- elektromiografia.
W trudnych przypadkach bywa konieczna artroskopia stawu łokciowego (zabieg polegający na wprowadzeniu do wnętrza stawu przyrządu optycznego pozwalającego na bezpośrednią obserwację zmian chorobowych). Pozytywnym aspektem tej dolegliwości jest spontaniczne wyzdrowienie, obserwowane u 80-90% wszystkich przypadków w ciągu około dwóch lat.
Reklama
Łokieć tenisisty - leczenie
Leczenie „łokcia tenisisty” trwa od 6 do 12 tygodni i uzależnione jest od okresu trwania dolegliwości, charakteru zmian degeneracyjnych w ścięgnie, a także stasowanego wcześniej leczenia. Celem leczenia jest:
- zmniejszenie dolegliwości bólowych,
- usprawnienie funkcji kończyny,
- zwiększenie siły mięśni.
Nigdy nie należy unikać ruchu w stawie, gdyż prowadzi to do zaników mięśni i spowalnia proces leczenia i rehabilitacji.
Do podstawowych metod leczenia łokcia tenisisty należą:
- Doraźnie stosowane okłady z lodu, maści przeciwbólowe i przeciwzapalne.
- Zabiegi fizykoterapeutyczne takie jak: ultradźwięki, jonoforeza, ultrafonoforeza, krioterapia.
- Masaż poprzeczny prowadzony przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę. Ten rodzaj rehabilitacji składa się z dwóch faz - aktywnej i następującej po niej fazy rozluźnienia. Zabieg odbywa się według schematu: dociśnięcie, przesunięcie i rozluźnienie, trwa około 10-15 minut. Zabieg należy wykonywać z naciskiem powodującym umiarkowany ból.
- Indywidualna praca z pacjentem, czyli terapia manualna tkanek w rejonie ręki, nadgarstka i łokcia, dzięki której tkanki kończyny stają się elastyczne i poprawia się zakres ruchu ręki oraz łokcia pacjenta. Dzięki terapii manualnej można również wpłynąć na poprawę ukrwienia tkanek.
- Ortezy odciążające przyczepy uszkodzonych ścięgien.
- Coraz rzadziej wykonywane są iniekcje ze sterydów w okolice uszkodzonych ścięgien.
Do nowoczesnych metod leczenia łokcia tenisisty należą:
- ESWT – terapia falą uderzeniową generowaną bezpośrednio na uszkodzone ścięgno. W ścięgnie powstaje wówczas bardzo duże ciśnienie a wysoka częstotliwość uderzeń stymuluje proces odbudowy ścięgna. Efekt terapeutyczny jest natychmiastowy i często jeden zabieg jest wystarczający dla uzyskania zadowalających wyników. Efekt leczenia jest trwały.
- TOPAZ – terapia z użyciem generatora fal radiowych. Metoda polega na małym dwucentymetrowym nacięciu, poprzez które sondą TOPAZ lekarz wykonuje siatkę nakłuć.
- Iniekcje z tzw. płytkowych czynników wzrostu w okolice bólową.
Wszystkie wyżej wymienione metody leczenia mają na celu stymulację procesu regeneracji uszkodzonego ścięgna. Skuteczność poszczególnych form terapii jest uzależniona od zaawansowania dolegliwości oraz od prawidłowego doboru metody przez lekarza. Niebagatelne znaczenie ma także rehabilitacja pozabiegowa.
Leczenie operacyjne
Niekiedy proces degeneracyjny w stawie jest na tyle zaawansowany, że wymaga leczenia operacyjnego.
Do głównych metod leczenia operacyjnego łokcia tenisisty zaliczamy:
- Zabieg Hohmanna – odcięcie przyczepu mięśnia prostownika o 1 cm od nadkłykcia kości ramiennej. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu odcinkowym dożylnym lub przewodowym. Po leczeniu operacyjnym unieruchamia się kończynę w szynie gipsowej ramiennej na okres 2 tygodni. Po 4 tygodniach można już rozpocząć ćwiczenia operowanej ręki.
- Zabieg Stucha – wycięcie przyczepu mięśni i okostnej pokrywającej nadkłykieć boczny. Przebieg zabiegu podobny do poprzedniego.
Podczas leczenia łokcia tenisisty możemy się wspomóc niektórymi tradycyjnymi metodami terapii. Należy jednak pamiętać, że nigdy nie mogą one zastąpić wizyty u lekarza i wskazanej przez niego metody leczenia. Mogą one być stosowane jedynie wspomagająco i jako takie dają dobre efekty. Domowe sposoby na to chorzenie da się podzielić na farmakologiczne i naturalne.
Leczenie farmakologiczne
- tabletki doustne (przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne). Nie należy ich znacznie nadużywać, gdyż mogą prowadzić do powikłań, m.in. zapalenia błony śluzowej żołądka;
- maści i żele stosowane miejscowo;
- środki służące do przygotowania roztworów przeciwobrzękowych.
Leczenie naturalne:
- polewanie zimną wodą,
- okłady z lodu,
- okłady z liści kapusty,
- okłady z roztworu wody i octu,
- okłady z żywokostu lekarskiego,
- okłady z liści "babki".
W trakcie choroby należy unikać ruchów w stawie łokciowym powodujących istotne dolegliwości bólowe.
Podstawą leczenia jest całkowite wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie na 2-3 tygodnie wszystkich ruchów nasilających dolegliwości bólowe. Nigdy nie należy natomiast całkowicie unikać ruchu w stawie, gdyż prowadzi to do zaników mięśni i spowalnia proces leczenia i rehabilitacji. Podczas leczenia należy delikatnie rozciągać chore ścięgna oraz stosować specjalne ćwiczenia (zginanie i prostowanie nadgarstka w pozycji horyzontalnej).
Ponadto samodzielnie można masować bolące miejsce kostką lodu, aż do jej rozpuszczenia. Następnie po osuszeniu należy wetrzeć w bolące miejsce maść o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Pomocne w czasie rehabilitacji jest zastosowanie łuski gipsowej dłoniowej, którą możemy sami zdejmować i zakładać w sytuacji, gdy pojawia się ból lub ręka jest zmęczona. W sklepach ortopedyczno-rehabilitacyjnych dostępne są również ortezy.
Po zakończonym leczeniu, gdy ustąpią dolegliwości bólowe można stopniowo wracać do intensywniejszej aktywności sportowej. Niezbędne jest wykształcenie prawidłowej techniki gry w tenisa, gdyż nieprawidłowa gra spowoduje nawrót dolegliwości.
Reklama
Łokieć tenisisty - profilaktyka
Zapobieganie wystąpieniu łokcia tenisisty to:
- Rozproszenie naprężeń powstających w stawie łokciowym za pomocą specjalnego ochraniacza łokcia lub zwykłej opaski elastycznej.
- Unikanie ruchów wywołujących ból stawu podczas gry.
- Przede wszystkim należy skorygować nieprawidłową technikę uderzenia rakietą.
Prawidłowe technika gry w tenisa polega głównie na:
- Odpowiedniej pracy nóg – nie należy podbiegać zbyt blisko lub zbyt daleko od piłeczki.
- W piłeczkę należy uderzać centralną częścią rakiety oraz w odpowiednim momencie. Uderzenie piłeczki poruszającej się z prędkością 50 km/h odpowiada podniesieniu ok. 25 kilogramów. Piłki opadające są dużo „cięższe”.
- Rakiety należy zawsze dobierać indywidualnie. Musi być ona dobrze wyważona i posiadać odpowiedni rozmiar uchwytu (odległość między centralną częścią dłoni a końcem środkowego palca musi być równa obwodowi rakiety).
- Piłeczka musi być lekka i twarda. Nie należy grać piłkami mokrymi lub pękniętymi.
- Odpowiednio dobranym naciągu. Reguła jest taka, że im bardziej napięty naciąg, tym większe naprężenia występujące w łokciu.
Czytaj też:
- Reumatoidalne zapalenie stawów RZS - objawy, leczenie, dieta
- Co na stawy? Jak wzmocnić stawy dietą i ćwiczeniami
- Łokieć golfisty – przyczyny, objawy i leczenie
- Entezopatia - objawy, przyczyny i leczenie
