Flukonazol - skład
1 ml roztworu zawiera 2 mg flukonazolu; lek zawiera sód: 0,154 mmol w 1 ml.
Reklama
Flukonazol - działanie
Lek przeciwgrzybiczy z grupy triazoli. Działa na: Candida spp., Cryptococcus spp. i różne dermatofity. Candida krusei jest oporny na flukonazol. Wrażliwość Candida glabrata jest zmienna. Candida dubliniensis nie wykazuje pierwotnej oporności, ale wykazuje silną tendencję do powstawania oporności, głównie w trakcie leczenia. Flukonazol działa słabo lub wcale nie działa na Aspergillus spp., Mucor spp., Microsporum spp. i Trichophyton spp. Jest skuteczny w leczeniu grzybic endemicznych, w tym w zakażeniach Blastomyces dermatitidis, Coccidioides immitis i Histoplasma capsulatum. Flukonazol w niewielkim stopniu wiąże się z białkami (12%). Dobrze przenika do wszystkich dotychczas przebadanych tkanek i płynów ustrojowych. Stężenia w ślinie i plwocinie są podobne do stężeń w osoczu. U pacjentów z grzybiczym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, stężenia flukonazolu w płynie mózgowo-rdzeniowym wynoszą około 80% odpowiednich stężeń w osoczu. Nie ma dowodów na występowanie metabolitów flukonazolu we krwi. Flukonazol jest wydalany głównie przez nerki: około 80% podanej dawki pojawia się w moczu w postaci niezmienionej. T0,5 wynosi 30 h.
Reklama
Flukonazol - wskazania
Leczenie następujących zakażeń u pacjentów dorosłych: kryptokokowego zapalenie opon mózgowych; kokcydioidomykozy; inwazyjnej kandydozy; drożdżakowego zakażenia błon śluzowych (w tym zakażenia gardła, przełyku, kandydurii oraz przewlekłej kandydozy atroficznej błon śluzowych i skóry); przewlekłej kandydozy jamy ustnej (ból jamy ustnej spowodowany protezą) w przypadku, gdy higiena jamy ustnej lub leczenie miejscowe jest niewystarczające. Zapobieganie następującym zakażeniom u pacjentów dorosłych: nawrotom zapalenia opon mózgowych u pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka; nawrotom drożdżakowego zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, gardła i przełyku u pacjentów zakażonych HIV, którzy należą do grup zwiększonego ryzyka nawrotów; zakażeniom grzybiczym u pacjentów z przedłużającą się neutropenią (np. u pacjentów z nowotworami krwi, otrzymujących chemioterapię lub u pacjentów po przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych). Następujące zakażenia u noworodków, niemowląt, dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 17 lat: leczenie drożdżakowego zakażenia błon śluzowych (jamy ustnej, gardła i przełyku), inwazyjnej kandydozy i kryptokokowego zapalenia opon mózgowych oraz zapobieganie zakażeniom drożdżakami u pacjentów z osłabioną odpornością. Lek można stosować jako leczenie podtrzymujące w celu zapobiegania nawrotom kryptokokowego zapalenia opon mózgowych u dzieci z wysokim ryzykiem nawrotów. Leczenie można rozpocząć przed otrzymaniem wyników posiewu oraz innych badań laboratoryjnych. Jednakże po ich otrzymaniu leczenie zakażeń należy odpowiednio dostosować. Należy wziąć pod uwagę oficjalne wytyczne dotyczące właściwego zastosowania leków przeciwgrzybiczych.
Reklama
Flukonazol - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na flukonazol lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Przeciwwskazane jest stosowanie z lekami wydłużającymi odstęp QT, które są metabolizowane przez CYP3A4, takimi jak: cyzapryd, astemizol, pimozyd, chinidyna, erytromycyna. Przeciwwskazane jest stosowanie terfenadyny u pacjentów otrzymujących flukonazol w dawkach wielokrotnych, wynoszących ≥400 mg/dobę.
Reklama
Flukonazol - ostrzeżenia
Nie wykazano większej skuteczności flukonazolu, niż gryzeofulwiny w leczeniu grzybicy skóry owłosionej głowy u dzieci, a ogólny odsetek wyzdrowień był niższy niż 20%, dlatego flukonazolu nie należy stosować w leczeniu grzybicy skóry owłosionej głowy. Dane dotyczące skuteczności flukonazolu w leczeniu kryptokokozy obejmującej inne obszary (np. kryptokokozy płuc czy skóry) są ograniczone - brak dokładnych zaleceń dotyczących dawkowania. Dane dotyczące skuteczności flukonazolu w leczeniu innych postaci grzybicy endemicznej, takich jak parakokcydioidomykoza, sporotrychoza limfatyczno-skórna i histoplazmoza są ograniczone - brak dokładnych zaleceń dotyczących dawkowania. Ostrożnie stosować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Pacjentów przyjmujących flukonazol należy obserwować pod kątem objawów zaburzeń czynności wątroby. Pacjentów, u których wystąpiły biochemiczne zaburzenia czynności wątroby podczas leczenia flukonazolem należy obserwować, czy nie wystąpią cięższe choroby tego narządu. Ostrożnie stosować u pacjentów z predyspozycją do wystąpienia arytmii. np. z chorobami mięśnia sercowego, zaburzeniami elektrolitowymi oraz leczonych jednocześnie preparatami mogących powodować zaburzenia rytmu serca. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania flukonazolu oraz halofantryny, z uwagi na ryzyko wydłużenia odstępu QT. Należy dokładnie monitorować pacjentów przyjmujących jednocześnie terfenadynę i flukonazol w dawkach <400 mg na dobę. Zachować ostrożność stosując flukonazol w skojarzeniu z lekami, z którymi daje interakcje, zwłaszcza lekami o wąskim przedziale terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2C9, CYP2C19, CYP3A4. Należy przerwać stosowanie leku u pacjentów z grzybicą powierzchowną, jeśli wystąpi wysypka związana ze stosowaniem flukonazolu. Wystąpienie wysypki u pacjentów z inwazyjnymi lub ogólnoustrojowymi zakażeniami jest wskazaniem do dokładnej obserwacji i odstawienia leku w przypadku rozwinięcia się zmian pęcherzowych lub rumienia wielopostaciowego. Zawartość sodu w preparacie (0,154 mmol/ml) należy uwzględnić u pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie.
Reklama
Flukonazol - ciąża
Standardowe dawki flukonazolu (<200 mg/dobę) i krótkotrwałe leczenie nie powinno być stosowane w ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. Nie należy stosować w ciąży dużych dawek flukonazolu, w szczególności podawanych w sposób długotrwały, z wyjątkiem sytuacji zagrażających życiu. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie długotrwałego leczenia flukonazolem. Karmienie piersią można kontynuować po podaniu pojedynczej dawki flukonazolu ≤200 mg. Karmienie piersią należy przerwać podczas leczenia dawkami wielokrotnymi i (lub) większymi.
Reklama
Flukonazol - efekty uboczne
Często: ból głowy, ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty, zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej, AspAT i AlAT, wysypka. Niezbyt często: niedokrwistość, zmniejszenie apetytu, bezsenność, senność, drgawki, parestezje, ośrodkowe lub obwodowe zawroty głowy, zaparcia, niestrawność, wzdęcia, suchość w jamie ustnej, żółtaczka, cholestaza, zwiększenie stężenia bilirubiny, wysypka polekowa, pokrzywka, świąd, nasilona potliwość, ból mięśni, zmęczenie, złe samopoczucie, osłabienie, gorączka. Rzadko: agranulocytoza, leukopenia, neutropenia, trombocytopenia, reakcje anafilaktyczne, hipercholesterolemia, hipertrójglicerydemia, hipokaliemia, drżenie, wydłużenie odstępu QT, torsade de pointes, niewydolność wątroby, martwica komórek wątrobowych, zapalenie wątroby, uszkodzenie komórek wątroby (stosowanie flukonazolu wiązało się rzadko z ciężkim toksycznym uszkodzeniem wątroby, w tym ze skutkiem śmiertelnym, głównie u pacjentów z ciężkimi chorobami podstawowymi), martwica toksyczno-rozpływna naskórka, zespół Stevensa-Johnsona, ostra uogólniona osutka krostkowa, złuszczające zapalenie skóry, obrzęk naczynioruchowy, obrzęk twarzy, łysienie.
Flukonazol - interakcje
Przeciwwskazane jest stosowanie flukonazolu z cyzaprydem, astemizolem, pimozydem, chinidyną, erytromycyną, terfenadyną, ze względu na ryzyko wydłużenia odstępu QT i wystąpienia ciężkich zaburzeń rytmu serca, w tym torsade de pointes. Można rozważyć stosowanie z terfenadyną, jeżeli dawka flukonazolu jest mniejsza niż 400 mg/dobę - w takim przypadku pacjentów należy dokładnie monitorować. Nie zaleca się stosowania z haloftaryną, ze względu na potencjalne ryzyko zwiększenia kardiotoksyczności. Flukonazol jest silnym inhibitorem CYP2C9 i umiarkowanym inhibitorem CYP3A4, może zatem zwiększać stężenie, nasilać działanie i toksyczność leków metabolizowanych przez te izoenzymy, m.in.: alfentanylu, fentanylu (ryzyko depresji oddechowej); amitryptyliny, nortryptyliny; pochodnych sulfonylomocznika (chlorpropamidu, glibenklamidu, gliklazydu, tolbutamidu - należy częściej kontrolować stężenie glukozy we krwi); leków przeciwzakrzepowych z grupy kumaryn (ryzyko wydłużenia czasu protrombinowego i krwawień; należy kontrolować parametry krzepnięcia); krótkodziałających benzodiazepin (midazolamu, triazolamu); antagonistów kanału wapniowego (nifedypiny, isradypiny, nikardypiny, amlodypiny, felodypiny); karbamazepiny; celekoksybu (leczenie celekoksybem należy rozpoczynać od najniższych zalecanych dawek); inhibitorów reduktazy HMG-CoA (atorwastatyny, lowastatyny, symwastatyny, fluwastatyny - ryzyko wystąpienia miopatii i rabdomiolizy; w przypadku zwiększenia aktywności kinazy kreatynowej lub podejrzenia rabdomiolizy należy przerwać stosowanie inhibitora reduktazy HMG-CoA); losartanu (należy regularnie kontrolować ciśnienie tętnicze krwi); metadonu; fenytoiny; zasad ksantynowych, innych leków przeciwpadaczkowych i izoniazydu; teofiliny; ryfabutyny (ryzyko wystąpienia zapalenia błony naczyniowej oka); trimetreksatu (unikać jednoczesnego stosowania; jeżeli terapia skojarzona jest konieczna, należy kontrolować stężenie i toksyczność trimetreksatu: mielosupresja, zaburzenia czynności nerek i wątroby oraz owrzodzenia przewodu pokarmowego); zydowudyny; cyklosporyny; syrolimusu; takrolimusu (ryzyko nefrotoksyczności); cyklofosfamidu (monitorować stężenie kreatyniny i bilirubiny we krwi); NLPZ (fluribuprofenu, ibuprofenu, naproksenu, lornoksykamu, meloksykamu, diklofenaku); sakwinawiru; alkaloidów barwinka (winkrystyny i winblastyny- ryzyko neurotoksyczności). Podczas jednoczesnego stosowania flukonazolu i ww. leków należy uważnie monitorować pacjenta pod kątem objawów niepożądanych tych leków lub monitorować ich stężenie we krwi; może zaistnieć konieczność zmniejszenia dawek ww. leków; hamujący aktywność enzymu wpływ flukonazolu może utrzymywać się przez 4-5 dni po zakończeniu leczenia, z powodu długiego okresu półtrwania flukonazolu. U pacjentów długotrwale leczonych flukonazolem i kortykosteroidami (np. prednizolonem) należy kontrolować, czy po odstawieniu flukonazolu nie występują objawy niewydolności kory nadnerczy. Flukonazol można stosować w skojarzeniu z witaminą A, jednak należy brać pod uwagę możliwość występowania działań niepożądanych ze strony o.u.n. Flukonazol może zwiększać AUC etynyloestradiolu i lewonorgestrelu, jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby wpływał na skuteczność złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Wykazano antagonizm między amfoterycyną B i pochodnymi azolowymi. Ryfampicyna zmniejsza AUC i skraca T0,5 flukonazolu - należy rozważyć zwiększenie dawki flukonazolu. Równoczesne podawanie wielu dawek hydrochlorotiazydu wraz z flukonazolem może zwiększać stężenie flukonazolu we krwi, jednakże modyfikacja dawki nie jest konieczna. Nie zaobserwowano istotnych klinicznie interakcji farmakokinetycznych pomiędzy flukonazolem i azytromycyną. Pokarm, cymetydyna, preparaty zobojętniające sok żołądkowy oraz napromieniowanie całego ciała przed przeszczepem szpiku nie wpływają w klinicznie istotny sposób na wchłanianie doustnych postaci flukonazolu.
Flukonazol - dawkowanie
Dożylnie, w infuzji z szybkością nieprzekraczającą 10 ml/min. Dorośli. Kryptokokoza - Leczenie kryptokokowego zapalenia opon mózgowych: 400 mg 1. dnia, następnie 200-400 mg/dobę, zazwyczaj przez 6-8 tyg; w przypadku zakażeń zagrażających życiu można zwiększyć dawkę do 800 mg/dobę. Leczenie podtrzymujące w zapobieganiu nawrotom kryptokokowego zapalenia opon mózgowych u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka: 200 mg/dobę. Kokcydioidomykoza: 200-400 mg/dobę, zazwyczaj przez 11-24 mies. lub dłużej; w przypadku niektórych zakażeń należy rozważyć zastosowanie dawki 800 mg/dobę, w szczególności w zapaleniu opon mózgowych. Inwazyjna kandydoza: 800 mg 1. dnia, następnie 400 mg/dobę; zazwyczaj zalecana długość leczenia zakażenia drożdżakowego krwi wynosi 2 tyg. po pierwszym negatywnym wyniku posiewu krwi oraz ustąpieniu objawów przedmiotowych i podmiotowych charakterystycznych dla kandydemii. Leczenie kandydozy błon śluzowych - Kandydoza jamy ustnej: 200-400 mg 1. dnia, następnie 100-200 mg/dobę, zazwyczaj przez 7-21 dni lub dłużej w przypadku pacjentów z osłabieniem czynności układu immunologicznego. Kandydoza przełyku: 200-400 mg 1. dnia, następnie 100-200 mg/dobę, zazwyczaj przez 14-30 dni lub dłużej w przypadku pacjentów z osłabieniem czynności układu immunologicznego. Kandyduria: 200-400 mg/dobę, zazwyczaj przez 7-21 dni lub dłużej w przypadku pacjentów z osłabieniem czynności układu immunologicznego. Przewlekła zanikowa kandydoza: 50 mg/dobę przez 14 dni. Przewlekła kandydoza śluzówkowo-skórna: 50-100 mg/dobę przez 28 dni lub dłużej w przypadku pacjentów z osłabieniem czynności układu immunologicznego oraz w zależności od stopnia zakażenia. Zapobieganie nawrotom drożdżakowego zapalenia błony śluzowej u pacjentów zarażonych HIV, którzy znajdują się w grupie wysokiego ryzyka nawrotu choroby - Kandydoza jamy ustnej, kandydoza przełyku: 100-200 mg/dobę lub 200 mg 3 razy w tyg., nie określono czasu trwania leczenia dla pacjentów z przewlekłym osłabieniem układu immunologicznego. Zapobieganie zakażeniom grzybiczym u pacjentów z przedłużającą się neutropenią: 200-400 mg/dobę, leczenie należy rozpocząć kilka dni przed oczekiwanym wystąpieniem neutropenii i kontynuować przez 7 dni po zwiększeniu się liczby neutrofili do >1 000/mm3. Dzieci i młodzież. W populacji pediatrycznej nie należy przekraczać dawki 400 mg/dobę. W zależności od wagi oraz stopnia dojrzałości, należy oszacować, które dawkowanie (dla dorosłych czy dzieci) jest najbardziej odpowiednie dla młodzieży w wieku 12-17 lat. Dane kliniczne wskazują, że dzieci mają większy klirens flukonazolu niż pacjenci dorośli. Dawki 100, 200 i 400 mg u dorosłych odpowiadają 3, 6 i 12 mg/kg mc. dawki u dzieci. Noworodki od 28. dnia życia, niemowlęta oraz dzieci do 11 lat - Kandydoza błon śluzowych: 6 mg/kg mc./dobę w 1. dniu, następnie 3 mg/kg mc./dobę. Inwazyjna kandydoza, kryptokokowe zapalenie opon mózgowych: 6-12 mg/kg mc./dobę. Leczenie podtrzymujące w celu zapobiegania nawrotom kryptokokowego zapalenia opon mózgowych u dzieci narażonych na nawrót choroby: 6 mg/kg mc./dobę. Zapobieganie zakażeniom drożdżakami u dzieci z obniżoną odpornością: 3-12 mg/kg mc./dobę w zależności od stopnia nasilenia i czasu trwania neutropenii. Noworodki do 27. dnia życia: w czasie 1. i 2. tyg. życia dziecka należy zastosować taką samą dawkę w mg/kg mc., jak u dzieci starszych, ale podawać ją co 72 h (nie należy przekraczać dawki maksymalnej 12 mg/kg mc., podawanej co 72 h); w 3. i 4. tyg. życia dziecka taką samą dawkę należy podawać co 48 h (nie należy przekraczać dawki maksymalnej 12 mg/kg mc., podawanej co 48 h). Istnieje niewiele danych farmakokinetycznych na poparcie takiego schematu dawkowania u noworodków. Szczególne grupy pacjentów. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. W przypadku jednorazowego podania nie jest konieczna modyfikacja dawki. U pacjentów (w tym w populacji pediatrycznej) z zaburzeniami czynności nerek, na początku wielodawkowej terapii flukonazolem należy podać dawkę nasycającą od 50 mg do 400 mg, bazując na zalecanej dziennej dawce dla danego wskazania. Po dawce nasycającej, codzienne dawkowanie (zgodnie ze wskazaniami) należy ustalić na podstawie klirensu kreatyniny (CCr): >50 ml/min - podawać 100% zalecanej dawki; £50 ml/min (pacjenci niedializowani) - 50% zalecanej dawki; pacjenci regularnie dializowani - 100% zalecanej dawki po każdej dializie (w dniach, w których nie wykonuje się dializy pacjenci powinni otrzymać zredukowaną dawkę zgodną z CCr). Nie przebadano farmakokinetyki flukonazolu u dzieci z niewydolnością nerek. Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku z prawidłową czynnością nerek.
Flukonazol - uwagi
Podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zawrotów głowy i drgawek.
