IPP - skład
1 fiolka zawiera 40 mg pantoprazolu w postaci pantoprazolu sodowego półtorawodnego.
Reklama
IPP - działanie
Lek hamujący wydzielanie kwasu solnego w komórkach okładzinowych żołądka w wyniku wybiórczego blokowania aktywności H+, K+-ATP-azy. Stopień hamowania zależy od dawki i dotyczy zarówno podstawowego, jak i stymulowanego wydzielania kwasu solnego. Zmniejsza kwaśność treści żołądkowej oraz wtórnie, w sposób odwracalny, zwiększa wydzielanie gastryny w stopniu proporcjonalnym do zmniejszenia kwaśności. Pantoprazol wiąże się z enzymem w miejscu odległym od receptora komórkowego, może wpływać na wydzielanie kwasu solnego niezależnie od stymulacji przez inne substancje (acetylocholinę, histaminę, gastrynę). Efekt jest taki sam niezależnie od tego, czy lek jest podawany doustnie, czy dożylnie. Pantoprazol wiąże się z białkami osocza w około 98%. Jest metabolizowany w wątrobie. Głównym szlakiem metabolicznym jest demetylacja przy udziale izoenzymu CYP2C19, po której następuje sprzęganie z kwasem siarkowym. Innym procesem metabolicznym jest utlenienie z udziałem izoenzymu CYP3A4. T0,5 wynosi ok. 1 h, T0,5 głównego metabolitu - ok. 1,5 h. e względu na swoiste wiązanie pantoprazolu z pompą protonową w komórkach okładzinowych żołądka, okres półtrwania w fazie eliminacji nie koreluje ze znacznie dłuższym czasem działania (hamowaniem wydzielania kwasu solnego). Wydalanie nerkowe stanowi główną (około 80%) drogę eliminacji metabolitów pantoprazolu; pozostała część jest wydalana z kałem.
Reklama
IPP - wskazania
Refluksowe zapalenie przełyku. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Zespół Zollingera-Ellisona i inne zaburzenia przebiegające z nieprawidłowym, nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego.
Reklama
IPP - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na pantoprazol, podstawione benzoimidazole lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Reklama
IPP - ostrzeżenia
W razie wystąpienia alarmujących objawów (np. znacznego, niezamierzonego zmniejszenia masy ciała, nawracających wymiotów, trudności w połykaniu, krwawych wymiotów, niedokrwistości lub smolistych stolców) i podejrzenia lub stwierdzenia wrzodu żołądka, należy wykluczyć możliwość nowotworowego charakteru choroby, gdyż leczenie pantoprazolem może złagodzić objawy i opóźnić rozpoznanie. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby podczas leczenia należy regularnie kontrolować aktywność enzymów wątrobowych. Jeśli aktywność enzymów wątrobowych zwiększy się, należy przerwać podawanie leku. Jednoczesne stosowanie atazanawiru i inhibitorów pompy protonowej nie jest zalecane. Jeśli takie skojarzone leczenie jest nieuniknione, zaleca się ścisłe kontrolowanie stanu klinicznego pacjenta (np. ocenę miana wirusa) w połączeniu ze zwiększeniem dawki atazanawiru do 400 mg z rytonawirem w dawce 100 mg. Nie należy stosować większej dawki pantoprazolu niż 20 mg na dobę. Pantoprazol może zwiększyć liczbę bakterii obecnych zwykle w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Leczenie preparatem może prowadzić do niewielkiego zwiększenia ryzyka zakażeń przewodu pokarmowego takimi bakteriami, jak Salmonella, Campylobacter i Clostridium difficile. U pacjentów leczonych inhibitorami pompy protonowej, takimi jak pantoprazol, przez co najmniej 3 mies. (w większości przypadków przez rok) notowano ciężką hipomagnezemię. U pacjentów, u których przewiduje się długotrwałe leczenie lub którzy otrzymują inhibitory pompy protonowej jednocześnie z digoksyną bądź z lekami powodującymi hipomagnezemię (np. lekami moczopędnymi), lekarze powinni rozważyć oznaczenie stężenia magnezu przed rozpoczęciem leczenia inhibitorem pompy protonowej, a następnie okresowo w trakcie leczenia. Inhibitory pompy protonowej, zwłaszcza stosowane w dużych dawkach i przez długi czas (≥ 1rok) mogą umiarkowanie zwiększyć ryzyko złamania biodra, nadgarstka i kręgosłupa, głównie u osób w podeszłym wieku lub osób z innymi znanymi czynnikami ryzyka. Badania obserwacyjne wskazują, że inhibitory pompy protonowej mogą zwiększyć ogólne ryzyko złamań o 10-40%. Przyczyną tego wzrostu mogą być w niektórych przypadkach inne czynniki ryzyka. Pacjentom zagrożonym osteoporozą należy zapewnić opiekę zgodnie z aktualnymi wytycznymi klinicznymi, a także podawać odpowiednie ilości witaminy D i wapnia. Stosowanie inhibitorów pompy protonowej jest związane ze sporadycznym występowaniem podostrej postaci skórnej tocznia rumieniowatego (SCLE). Jeśli pojawią się zmiany skórne, zwłaszcza w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych, z jednoczesnym bólem stawów, pacjent powinien niezwłocznie poszukać pomocy medycznej, a lekarz powinien rozważyć możliwość przerwania stosowania preparatu. Wystąpienie SCLE w wyniku wcześniejszego leczenia inhibitorem pompy protonowej może zwiększyć ryzyko SCLE w wyniku leczenia innymi inhibitorami pompy protonowej. U pacjentów, u których przewiduje się długotrwałe leczenie lub którzy otrzymują inhibitory pompy protonowej jednocześnie z digoksyną bądź z lekami powodującymi hipomagnezemię (np. lekami moczopędnymi), lekarze powinni rozważyć oznaczenie stężenia magnezu przed rozpoczęciem leczenia inhibitorem pompy protonowej, a następnie okresowo w trakcie leczenia. Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na fiolkę, tzn. że jest „wolny od sodu”.
Reklama
IPP - ciąża
W czasie ciąży dla zachowania ostrożności najlepiej unikać stosowania leku. Istnieją doniesienia o przenikaniu pantoprazolu do mleka kobiecego. Dlatego decyzję o kontynuowaniu lub przerwaniu karmienia piersią bądź o kontynuowaniu lub przerwaniu stosowania preparatu należy podjąć po uwzględnieniu korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia pantoprazolem dla matki. Badania na zwierzętach nie dowiodły, aby pantoprazol zaburzał płodność.
Reklama
IPP - efekty uboczne
Często: polipy dna żołądka (łagodne), zakrzepowe zapalenie żyły w miejscu podania. Niezbyt często: zaburzenia snu, bóle głowy, zawroty głowy, biegunka, nudności/wymioty, uczucie rozpierania w jamie brzusznej i wzdęcie, zaparcie, suchość w jamie ustnej, ból brzucha i uczucie dyskomfortu, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych (aminotransferaz, γ-GT), wysypka/wykwity skórne, świąd, złamania biodra, nadgarstka lub kręgosłupa, astenia, uczucie zmęczenia i złe samopoczucie. Rzadko: agranulocytoza, nadwrażliwość (w tym reakcje anafilaktyczne i wstrząs anafilaktyczny), hiperlipidemie i zwiększenie stężenia lipidów (triglicerydy, cholesterol), zmiany masy ciała, depresja (i jej zaostrzenie), zaburzenia smaku, zaburzenia widzenia/niewyraźne widzenie, zwiększenie stężenia bilirubiny, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, bóle stawów, bóle mięśni, ginekomastia, zwiększona temperatura ciała, obrzęki obwodowe. Bardzo rzadko: małopłytkowość, leukopenia, pancytopenia, dezorientacja (i jej zaostrzenie). Częstość nieznana: hiponatremia, hipomagnezemia, hipokalcemia związana z hipomagnezemią, hipokaliemia, omamy, splątanie (zwłaszcza u pacjentów predysponowanych, a także nasilenie objawów już istniejących), parestezje, uszkodzenie miąższu wątroby, żółtaczka, niewydolność wątroby, Zespół Stevensa-Johnsona, Zespół Lyella, rumień wielopostaciowy, nadwrażliwość na światło, podostra postać skórna tocznia rumieniowatego, skurcze mięśni na skutek zaburzeń elektrolitowych, śródmiąższowe zapalenie nerek (które może postępować do niewydolności nerek).
IPP - interakcje
Ze względu na znaczne i długotrwałe hamowanie wydzielania kwasu solnego w żołądku, pantoprazol może zmniejszać wchłanianie leków, których biodostępność zależy od pH w żołądku, np. niektórych azolowych leków przeciwgrzybiczych (tj. ketokonazol, itrakonazol, pozakonazol) oraz innych leków, takich jak erlotynib. Skojarzone stosowanie inhibitorów pompy protonowej z atazanawirem i innymi lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń HIV, których wchłanianie zależy od pH, może znacząco zmniejszać biodostępność tych leków i wpływać na ich skuteczność. Dlatego nie zaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów pompy protonowej z atazanawirem. U pacjentów otrzymujących leki przeciwzakrzepowe z grupy pochodnych kumaryny (tj. fenprokumon lub warfarynę) zaleca się kontrolowanie czasu protrombinowego lub współczynnika INR po rozpoczęciu lub zakończeniu leczenia pantoprazolem oraz podczas nieregularnego stosowania pantoprazolu. Istnieją doniesienia, że jednoczesne stosowanie dużej dawki metotreksatu (np. 300 mg) i inhibitorów pompy protonowej zwiększa u niektórych pacjentów stężenie metotreksatu. Dlatego w sytuacjach, gdy stosuje się duże dawki metotreksatu (np. w leczeniu raka lub łuszczycy), może być konieczne rozważenie czasowego odstawienia pantoprazolu. Pantoprazol jest w znacznym stopniu metabolizowany w wątrobie z udziałem enzymów układu cytochromu P450. Głównym szlakiem metabolicznym jest demetylacja katalizowana przez izoenzym CYP2C19, a inną drogą przemiany jest utlenienie przy udziale CYP3A4. Nie stwierdzono klinicznie istotnych interakcji w badaniach z zastosowaniem innych leków metabolizowanych w tych samych procesach, takich jak karbamazepina, diazepam, glibenklamid, nifedypina i doustne środki antykoncepcyjne zawierające lewonorgestrel i etynyloestradiol. Pantoprazol nie wpływa na metabolizm substancji czynnych, w którym udział bierze izoenzym CYP1A2 (tj. kofeina, teofilina), CYP2C9 (tj. piroksykam, diklofenak, naproksen), CYP2E1 (tj. etanol) ani nie zakłóca wchłaniania digoksyny związanego zaktywnością p-glikoproteiny. Nie stwierdzono interakcji z podawanymi jednocześnie lekami zobojętniającymi kwas solny. Nie stwierdzono interakcji pomiędzy jednoczesnym przyjmowaniu pantoprazolu i niektórych antybiotyków (klarytromycyny, metronidazolu, amoksycyliny). Inhibitory CYP2C19, takie jak fluwoksamina, mogą zwiększyć ogólnoustrojową ekspozycję na pantoprazol. U pacjentów otrzymujących pantoprazol przez długi czas i w dużych dawkach lub u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby można rozważyć zmniejszenie jego dawki. Leki, które indukują aktywność CYP2C19 i CYP3A4, takie jak ryfampicyna i ziele dziurawca (Hypericum perforatum) mogą zmniejszyć stężenie w osoczu inhibitorów pompy protonowej, które są metabolizowane z udziałem tych enzymów.
IPP - dawkowanie
Dożylnie. Dorośli. Preparat powinien być podawany przez wykwalifikowany personel medyczny i pod odpowiednim nadzorem lekarza. Podanie dożylne zalecane jest wyłącznie wtedy, gdy podanie doustne nie jest odpowiednie. Gdy tylko możliwe stanie się leczenie doustne, leczenie dożylne należy przerwać i rozpocząć podawanie doustne pantoprazolu o mocy 40 mg. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, refluksowe zapalenie przełyku: 1 fiolka (40 mg pantoprazolu) na dobę; Zespół Zollingera-Ellisona i inne zaburzenia przebiegające z nieprawidłowym, nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego. Leczenie można rozpocząć od dawki dobowej 80 mg. Następnie dawkę można zwiększyć lub zmniejszyć na podstawie oznaczeń kwasu solnego. Dawki dobowe większe niż 80 mg należy podzielić i podawać w postaci dwóch dawek na dobę. Możliwe jest okresowe zwiększenie dawki pantoprazolu powyżej 160 mg na dobę, ale nie dłużej niż jest to konieczne dla uzyskania odpowiedniej kontroli wydzielania kwasu solnego. Jeśli konieczne jest szybkie zmniejszenie wydzielania kwasu, u większości pacjentów dożylne podanie preparatu w dawce początkowej 2 x 80 mg jest wystarczające do uzyskania w ciągu 1 h wydzielania w zakresie docelowym (<10mEq/h). Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby nie zaleca się stosowania większej dawki dobowej pantoprazolu niż 20 mg (pół fiolki 40 mg). U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów w podeszłym wieku zmiana dawkowania nie jest konieczna. Dzieci i młodzież poniżej 18 lat: nie zaleca się podawania preparatu. Sposób podania. Gotowy do podania roztwór przygotowuje się w 10 ml 0,9% roztworu chlorku sodu do wstrzykiwań. Przygotowany roztwór można podawać bezpośrednio lub po zmieszaniu ze 100 ml 0,9% roztworu chlorku sodu do wstrzykiwań lub 5% roztworu glukozy jednowodnej do wstrzykiwań. Roztwór musi być zużyty w ciągu 12 h po przygotowaniu. Preparat należy podawać dożylnie przez 2-15 min.
IPP - uwagi
Zwiększone stężenie chromograniny A (CgA) może zakłócać badania wykrywające obecność guzów neuroendokrynnych. W celu uniknięcia tego działania należy przerwać leczenie pantoprazolem na co najmniej 5 dni przed pomiarami stężenia CgA. Jeśli po pomiarze wstępnym stężenia CgA i gastryny nadal wykraczają poza zakres referencyjny, pomiary należy powtórzyć po 14 dniach od zaprzestania leczenia inhibitorami pompy protonowej. Możliwe jest wystąpienie działań niepożądanych, takich jak zawroty głowy i zaburzenia widzenia. W takim przypadku nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
