Skład leku Lipanthyl
Lipanthyl 200 M, Lipanthyl 267 M: 1 kaps. zawiera 200 mg lub 267 mg fenofibratu mikronizowanego (kapsułki zawierają laktozę).
Lipanthyl Supra 160, Lipanthyl Supra 215: 1 tabl. powl. zawiera 160 mg lub 215 mg fenofibratu mikronizowanego (tabletki powlekane zawierają laktozę oraz lecytynę sojową, ponadto tabl. powl. 215 mg zawierają żółcień pomarańczową oraz czerwień Allura).
Lipanthyl NT 145: 1 tabl. powl. zawiera 145 mg nanocząsteczek fenofibratu (tabletki powlekane zawierają laktozę, sacharozę oraz lecytynę sojową).
Reklama
Jakie ma działanie?
Lek hipolipemizujący, pochodna kwasu fibrynowego. Poprzez aktywację receptorów jądrowych typu α (PPARα), fenofibrat zwiększa lipolizę i eliminację z osocza aterogennych cząstek bogatych w triglicerydy.
Zwiększa się aktywność lipazy lipoproteinowej i zmniejsza wytwarzanie apolipoproteiny CIII. Aktywacja PPARα zwiększa również syntezę apolipoprotein AI i AII. Wpływ fenofibratu na lipoproteiny prowadzi do zmniejszenia frakcji o bardzo małej i małej gęstości (VLDL i LDL) zawierających apolipoproteinę B i zwiększenia frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL) zawierającej apolipoproteiny AI i AII.
Dodatkowo, poprzez zmianę syntezy i katabolizmu frakcji VLDL, fenofibrat nasila usuwanie frakcji LDL i zmniejsza stężenie małych, gęstych cząsteczek LDL, które jest zwiększone w aterogennej dyslipidemii i stanowi czynnik ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.
Ponadto fenofibrat zmniejsza stężenie fibrynogenu oraz Lp(a) u pacjentów, u których te parametry są podwyższone, hamuje agregację płytek, zmniejsza stężenie kwasu moczowego. Po przyjęciu doustnym fenofibrat jest szybko hydrolizowany przez esterazę do czynnego metabolitu - kwasu fenofibrynowego.
Kwas fenofibrynowy wiąże się w >99% z albuminami osocza. W osoczu nie stwierdza się niezmienionego fenofibratu. Fenofibrat nie jest substratem dla CYP3A4. Nie występuje wątrobowy metabolizm mikrosomalny. Fenofibrat jest wydalany głównie w moczu, przede wszystkim w postaci kwasu fenofibrynowego i jego glukuronidowych pochodnych.
Jest całkowicie eliminowany w ciągu 6 dni. T0,5kwasu fenofibrynowego w osoczu wynosi około 20 h. Fenofibrat mikronizowany w postaci tabl. powl. (Supra) wykazuje zwiększoną biodostępność w porównaniu z postacią fenofibratu mikronizowanego w kapsułkach.
W przeciwieństwie do pozostałych postaci leku, fenofibrat w postaci nanocząsteczek (tabl. powl. NT) szybciej osiąga maksymalne stężenie we krwi (po upływie 2-4 h od podania), a całkowita ekspozycja na lek jest niezależna od przyjmowanego pokarmu.
Reklama
Wskazania do stosowania leku
Lipanthyl 200 M, Lipanthyl Supra 160: ciężka hipertrójglicerydemia z niskim stężeniem cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) lub bez; mieszana hiperlipidemia, jeżeli stosowanie statyn jest przeciwwskazane lub nie są one tolerowane; mieszana hiperlipidemia u pacjentów należących do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia schorzeń sercowo-naczyniowych, jako dodatek do leczenia statynami, jeżeli stężenie trójglicerydów oraz cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) nie są w wystarczającym stopniu kontrolowane.
Lipanthyl 267 M, Lipanthyl Supra 215: ciężka hipertrójglicerydemia z niskim stężeniem cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) lub bez; mieszana hiperlipidemia, jeżeli stosowanie statyn jest przeciwwskazane lub nie są one tolerowane. Fenofibrat stosuje się w połączeniu z dietą oraz innymi metodami niefarmakologicznymi (np. ćwiczenia fizyczne, utrata masy ciała).
Reklama
Jakie są przeciwwskazania do stosowania leku Lipanthyl?
Nadwrażliwość na fenofibrat lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nadwrażliwość na orzeszki ziemne, olej arachidowy, lecytynę sojową lub na pochodne produkty - Lipanthyl Supra, Lipanthyl NT.
Niewydolność wątroby (w tym żółciowa marskość wątroby oraz niewyjaśnione przedłużające się zaburzenia funkcji wątroby). Znana choroba pęcherzyka żółciowego. Ciężka niewydolność nerek (eGRF <30 ml/min/1,73 m2). Przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki z wyłączeniem ostrego zapalenia trzustki spowodowanego ciężką hipertrójglicerydemią. Uczulenie na światło lub reakcje fototoksyczne podczas stosowania fibratów lub ketoprofenu.
Reklama
Ostrzeżenia przed zażywaniem leku
Wtórne przyczyny hipercholesterolemii, takie jak niekontrolowana cukrzyca typu 2, niedoczynność tarczycy, zespół nerczycowy, dysproteinemia, choroby wątroby z zastojem żółci lub alkoholizm, powinny być odpowiednio leczone przed rozpoczęciem terapii fenofibratem.
Wtórna hipercholesterolemia związana z leczeniem farmakologicznym może wystąpić podczas stosowania leków moczopędnych, adrenolitycznych, estrogenu, progestagenu, złożonej doustnej antykoncepcji, leków immunosupresyjnych i inhibitorów proteazy.
W takich wypadkach należy sprawdzić czy hiperlipidemia jest pierwotna czy wtórna. Obserwowano zwiększenie aktywności aminotransferaz u niektórych pacjentów. W większości przypadków było to zwiększenie przemijające, niewielkiego stopnia i bezobjawowe. Przez pierwsze 12 mies. podawania leku zaleca się monitorowanie aktywności aminotransferaz co 3 mies., a następnie okresowo.
Należy zwrócić uwagę na pacjentów, u których aktywność aminotransferaz zwiększyła się i odstawić lek, jeżeli aktywność AspAT (SGOT) i AlAT (SGPT) zwiększy się powyżej wartości trzykrotności górnego limitu wartości uznanych za prawidłowe. Jeśli wystąpią objawy zapalenia wątroby (np. żółtaczka, świąd) i rozpoznanie zostanie potwierdzone przez testy laboratoryjne, leczenie fenofibratem należy przerwać.
Zgłaszano przypadki zapalenia trzustki u pacjentów przyjmujących fenofibrat. Wystąpienie zapalenia trzustki może być wynikiem braku skutecznego leczenia u pacjentów z ciężką hipertrójglicerydemią, bezpośredniego wpływu leku lub może być spowodowane wtórnie przez tworzenie się kamieni w drogach żółciowych lub złogów zatykających przewód żółciowy wspólny.
Po podaniu fibratów i innych leków zmniejszających stężenie lipidów donoszono o działaniu toksycznym na mięśnie, w tym o rzadkich przypadkach rabdomiolizy z uszkodzeniem nerek lub bez.
Częstość wystąpienia tych zaburzeń zwiększa się u pacjentów z hipoalbuminemią i współistniejącą niewydolnością nerek.
U pacjentów, u których istnieją czynniki predestynujące do miopatii i (lub) rozpadu mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym wiek >70 lat, dziedziczne choroby mięśni u pacjenta lub w jego rodzinie, zaburzenia czynności nerek, niedoczynność tarczycy i spożywanie dużych ilości alkoholu, możliwość wystąpienia rozpadu mięśni prążkowanych jest większa. Przed rozpoczęciem leczenia należy bardzo dokładnie ocenić stosunek ryzyka i korzyści u tych pacjentów.
Działanie toksyczne na mięśnie należy podejrzewać u pacjentów odczuwających rozsiane bóle mięśniowe, u których występuje zapalenie mięśni, kurcze, osłabienie mięśni i (lub) znaczny wzrost aktywności kinazy kreatynowej (stężenie CK przekraczające wartość 5-krotności górnej granicy normy).
W takim przypadku należy przerwać leczenie fenofibratem. Ryzyko działania toksycznego na mięśnie może się zwiększyć, jeśli lek jest stosowany z innym fibratem lub inhibitorem reduktazy HMG–CoA, zwłaszcza jeśli poprzednio występowały choroby mięśni.
W związku z tym leczenie skojarzone fenofibratem i inhibitorem reduktazy HMG-CoA lub innym fibratem należy stosować wyłącznie u pacjentów z ciężką mieszaną dyslipidemią i dużym ryzykiem choroby sercowo-naczyniowej, u których nie występowały wcześniej choroby mięśni i u pacjentów tych należy monitorować działanie toksyczne na mięśnie. Lek jest przeciwwskazany w ciężkiej niewydolności nerek.
Lek należy stosować z ostrożnością u pacjentów z łagodną do umiarkowanej niewydolnością nerek. Dawkę należy dostosować u pacjentów z szacunkowym eGRF od 30 do 59 ml/min/1,73 m2. U pacjentów przyjmujących fenofibrat w monoterapii lub w skojarzeniu ze statynami zgłaszano przemijające zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi.
Zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy pozostawało na ogół stabilne w miarę upływu czasu, bez oznak ciągłego zwiększania stężenia kreatyniny w surowicy podczas długoterminowej terapii, i wykazywało tendencję do powrotu do wartości początkowych po przerwaniu leczenia.
W trakcie badań klinicznych u 10% pacjentów wystąpiło zwiększenie stężenia kreatyniny w porównaniu z wartościami początkowymi o ponad 30 μmol/l podczas skojarzonego podawania fenofibratu i symwastatyny w porównaniu z 4,4% w przypadku monoterapii statyną.
U 0,3% pacjentów leczonych skojarzeniem fenofibratu z symwastatyną wystąpiło klinicznie istotne zwiększenie stężenia kreatyniny do wartości >200 μmol/l. Leczenie należy przerwać gdy stężenie kreatyniny jest o 50% powyżej górnej granicy normy.
Zaleca się wykonanie pomiaru stężenia kreatyniny w czasie pierwszych trzech miesięcy po rozpoczęciu leczenia, a następnie okresowo w trakcie leczenia. Ze względu na zawartość laktozy, leku (każda postać i dawka) nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Ze względu na zawartość sacharozy, tabl. powl. NT nie należy stosować u pacjentów z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy. Lek (każda postać i dawka) zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu w jednej tabl./kaps., to znaczy produkt uznaje się za „wolny od sodu”. Lipanthyl Supra 215 mg zawiera żółcień pomarańczową i czerwień Allura, które mogą powodować reakcje nadwrażliwości.
Reklama
Lipanthyl a ciąża
W ciąży stosować wyłącznie po dokładnym ocenieniu korzyści i ryzyka. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego. Działanie embriotoksyczne wystąpiło po dawkach równoważnych z dawką toksyczną dla matki. Nie stosować w okresie karmienia piersią. U zwierząt obserwowano odwracalny wpływ na płodność.
Reklama
Efekty uboczne Lipanthylu
- Często: zaburzenia żołądkowo-jelitowe (ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, wiatry), zwiększenie aktywności aminotransferaz, zwiększenie stężenia homocysteiny we krwi.
- Niezbyt często: ból głowy, choroba zakrzepowo-zatorowa (zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich), zapalenie trzustki, kamica żółciowa, skórne reakcje nadwrażliwości (np. świąd, wysypka, pokrzywka), zaburzenia mięśni (np. mialgie, zapalenie mięśni, skurcze i osłabienie mięśni), zaburzenia seksualne, zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi.
- Rzadko: zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zmniejszenie liczby krwinek białych, nadwrażliwość, zapalenie wątroby, łysienie, nadwrażliwość na światło, zwiększenie stężenia mocznika we krwi.
- Częstość nieznana: śródmiąższowa choroba płuc, żółtaczka, powikłania kamicy żółciowej (np. zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie dróg żółciowych, kolka żółciowa), ciężkie reakcje skórne (np. rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), rabdomioliza, zmęczenie.
Zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzeń zakrzepowo-zatorowych może być związane ze zwiększeniem stężenia homocysteiny; znaczenie kliniczne tego zjawiska nie jest wyjaśnione.
Interakcje z innymi lekami
Fenofibrat nasila działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych i może zwiększyć ryzyko krwawień - należy zmniejszyć dawkę doustnych leków przeciwzakrzepowych o około 1/3 na początku leczenia i następnie stopniowo dostosować dawkę, jeśli to potrzebne, należy monitorować wskaźnik INR.
W przypadku jednoczesnego stosowania fenofibratu i cyklosporyny należy dokładnie kontrolować czynność nerek i przerwać leczenie fenofibratem, gdy wystąpi znacząca zmiana wyników badań laboratoryjnych (zgłoszono wystąpienie kilku ciężkich przypadków odwracalnej niewydolności nerek w czasie równoczesnego podawania).
Stosowanie fenofibratu w połączeniu z inhibitorami reduktazy HMG-CoA lub innymi fibratami zwiększa ryzyko ciężkiego działania toksycznego na mięśnie - tego rodzaju leczenie powinno być stosowane z ostrożnością, a pacjent powinien być monitorowany w kierunku objawów toksyczności mięśniowej.
Obserwowano przypadki odwracalnego, paradoksalnego zmniejszenia stężenia frakcji HDL cholesterolu podczas równoczesnego przyjmowania fenofibratu i glitazonów - zaleca się kontrolę stężenia cholesterolu HDL, gdy leki te są stosowane łącznie i zaprzestanie leczenia jednym z nich, gdy stężenie cholesterolu HDL jest zbyt małe. Fenofibrat i kwas fenofibrynowy nie są inhibitorami CYP3A4, CYP2D6, CYP2E1 lub CYP1A2.
W stężeniu terapeutycznym są słabymi inhibitorami CYP2C19 i CYP2A6 i słabymi do umiarkowanych inhibitorami CYP2C9.
Pacjenci leczeni fenofibratem i lekami metabolizowanymi przez CYP2C19, CYP2A6, a zwłaszcza CYP2C9, z wąskim indeksem terapeutycznym, powinni być uważnie monitorowani, jeśli jest to konieczne, należy dostosować dawkę leku.
Dawkowanie leku Lipanthyl
Doustnie. Należy kontrolować stężenie lipidów w surowicy, aby sprawdzić skuteczność leczenia. Jeśli oczekiwany wynik nie zostanie osiągnięty po kilku miesiącach terapii ( np. 3 mies.), powinno zostać zastosowane dodatkowe lub inne leczenie. Dorośli: 1 kaps. 200 mg (M) raz na dobę lub 1 tabl. powl. Supra 160 mg raz na dobę lub 1 tabl. powl. NT 145 mg raz na dobę.
Jeśli jest to konieczne, dawkę można zwiększyć do 1 kaps. 267 mg (M) raz na dobę lub do 1 tabl. powl. Supra 215 mg raz na dobę.
Pacjenci dotychczas przyjmujący 1 kaps. 200 mg (M) mogą zacząć przyjmować 1 tabl. powl. Supra 160 mg lub 1 tabl. powl. NT 145 mg bez modyfikacji dawkowania; pacjenci stosujący 1 kaps. 267 mg (M) mogą zacząć przyjmować 1 tabl. powl. Supra 215 mg bez modyfikacji dawkowania.
Szczególne grupy pacjentów
Fenofibratu nie należy stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (eGRF <30 ml/min/1,73 m2).
Jeśli eGRF wynosi 30-59 ml/min/1,73 m2 dawka fenofibratu nie powinna przekraczać 100 mg standardowego fenofibratu lub 67 mg mikronizowanego fenofibratu podanego raz na dobę. Jeśli w trakcie leczenia eGRF będzie się stale zmniejszał i spadnie do <30 ml/min/1,73 m2 należy zaprzestać leczenia fenofibratem.
Lek nie jest zalecany u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby ze względu na brak danych klinicznych. Nie jest konieczne dostosowywanie dawki u pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat); zaleca się stosowanie standardowej dawki z wyjątkiem osób z zaburzoną czynnością nerek, z eGRF <60 ml/min/1,73 m2.
Bezpieczeństwo i skuteczność fenofibratu u dzieci i młodzieży do 18 lat nie zostało ustalone - nie zaleca się stosowania.
Sposób podania
Kapsułki lub tabletki należy przyjmować w całości w trakcie posiłku; tylko tabl. powl. NT mogą być przyjmowane z posiłkiem lub bez posiłku, popijać szklanką wody.
Lek nie ma wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn lub wpływ ten jest nieistotny.
